13 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

i İ o Bundan yeği ay kadar evvel ta, i nadıklardan birini ziyarete gitm; j ilm, Saat dört buçuk di. Biz evin beyi ile günün me . #çlelerini konusuyor, kendimize göre mütalealar yürütüyorduk, O ecenada yanmnizda ow'unanlar are, sında on yaşlarında zayıf (belek benizli bir çocukta wrdr, Braz sonra dostum oğluna döndü ve *ex lendi — Haydi sen işine git, d lerin seni bekliyor, Bunun ü ne bell etmeden içini çeken yev ru biraz evvel berraklığı çantasmı masanın Üstünden alarak yorgur Argın odasına çekilirken dayara , mamış İşe karışmıştım. Bu daa. ramızde şöyle bir kcnuşmaya vol açtı: — Ne isi dostum; deha mek teplen yeni ge', çerüğün Jiç dinlenmiyç ibliyaer yok mu? — Mektepten çıkalı bir saaltar fazla oluyor, bu yeter. Hem de i mektepte bol bol teneffüs var, o, i yun var, Öslar yorulmuyarlar, eğ. leniyorlar, Senin dediğin bizim za, manmızda idi, Hem bizim can. mız yok mu kardeşim akşsma Xâ, dar dairsöç kafanız patlıyor; son ra eve gelir gelmez uğraşıyoruz. Kendimi tutamadım: öyledklerin doğru değildir. Bir kerte dediğin gibi bir saat cocuğun günlük yorguuluğunu gi, deremez, Mektepte hi tenelie, 0. yun meselesine gel'nee unlar da kâli dğüdirler, Nihayet “bizim canımız yok mu” demekle çötül. ları kendimizle mükavese. ötmek isliyorsunuz ki bu da yanlıştır. zira çocuk şimdiye kadar zann” dildiği gibi “küçültülmüş birin, san” değil kendine göre bir var , Wktir. Onun şahsıma mahsus ayri bir yaşayış şekli ve gelisme ka, nunlar vnsyeuttur, Pekideti mek, tep işlerinin temamile yanliş dü . şünesler üzerine dayandıkları ar, tik çok Iyi vir şekilde anlasiimiş . Ur, Bunların üzerinde wrar et mekle biç bir mana yoktur, Bus , dan dolayı dediklerin,. Sözümü kesti: — Söylemek istediğin şeyi an, İsem. Bunda belki haklı belki de haksızsm, Yanlız böyle hareket etmekte temin ettiğim faydanın zarardan — şayet mevcutsa — da ha çok olduğuna kantim, — Meselâ ne gibi fayda? —Dinle azizim, Eğer ben . cuğu serbest bırnksam Onun der, sine çalışmıyacağına yüzde yüz ec. minim, Sonra mahsur bu kada , ra da inhisaretmez, Boş kalan ço. cuk yerinde durâmaz, Koşar, dola, gr görülü yapar, okardeşlerile oynar, velhasıl rahatımızı kaç, rır, İlb,. görüyorsun ya birtaş. İn kaç kuş vuruyorum. — Fakst bunların hepsi de van İs ve balla zararlıdır, Bir kerre büyükler gibi küçüklerde icbar * İ edildikleri şeyleri yapmak iste - ? İ mezler veya istemiye istemiye ya, parlar, bü ise nefreti yaratır, Ço, | cuğun yerinden oynamaması key va- İ Giyetine gelince bunda büyük bir | haksızlık yapılıyor .Çürkü bun , İ lar yani hareket, fasliyet oyun hide | ilh. cocuğa su kadar ekmek ka. İyor, 'dar lüzumlu şeylerdir. Bunlar Jia uydurmuyorum, Çocuk İlmi söylüyor. —8i *l “SDİ Drofesiir'-rinden İsvecli 4. MENGHAM 120 Ceviren: H. D. kalamayı zihninden geçirdi. Fakat adamı sonuna kadar takip Zira bu meşguliyeti bir sasiç yakın devam etiği halde esrarengir adam hâlâ üstüne eğildiği kâğıt. larmdan beşmı kaldırmaıştı. Bir saat kadar zaman geçtikten sularında İ,s miş şeylerdir, Ve doğruluklarn — Her söylenen şey doğru olsa, — Fakat bunlar tecrübe edil. van süphe edilmez hakikatlerdir, — Deit var mı? — Evet, Hem de bizzal çocu ğun hakkı, — anlıyamadım, — Dinle azizim, Çocuğumuzun neden bü kadar zayıf olduğunu el, Yazan. Halıs Ozgü bette sen de merak etmissindir ve muhakkak ki sebeperini de âraş tirmaşsındır, — Tahii — Pekey ne buldun. — Hiç bir gey, Yaratılıs. Sonra i yemek yemiyor? — Bu İştihasızlık he dan Beri devam ediyor? — Eâkiden de vardı, amme dört senedir fazlalaştı, — Hakiki sebebini ben söyle , İyeyim, Çocuğun böyle zayıf düş, mesinde belki yaradılışm tesiri vardır. Fakat bana öyle geliyor ki bu işte sizin de mi rol oyna . diğmiz muhakkatır, Meseleyi daha aydınlatayım, Evvelâ çocuğa ge . mesi İçin zaruri olan şartlardan sir dereceye kadar mahrum edi, yorsunuz, Çocuk lüzumu kadar is, tiraknt edemiyor, mektepten ge - ir gelmez onu çalışmağa İcbar e , diyorsunuz, Kapalı bir yerde tu tuyorsunuz. Bence istihasızlığn. da bu halin mühim hissesi vardır. Çocuğu akşam üstü serbest bırakı, nız, Bir kaç saat oynasın, eğlersin bumu çok görmeyiniz, onun yaşı İcadı koşmıya, bağırmıya ihtiyacı vardır. Sabahtan beri faaliyetten menedilmiş (o enörjisinin, yaşama kudretinin tam ve serbest bir su, rotte, oyun ve hareket şeklinde tezahür etmiye jatlyacı vardir, Bi, yoloji bunun zaruri olduğunu söy. lüyor, Konuşmamız başka bir ziyaretci, bin gelmesile burada sona ermişti, Geçenlerde kendisinden aylarlan, beri haber alamadığım bu arkadaş, tan bir mektup aldım. Bunun bazi kısımlarını nakledeceğim: Aziz arkadaşım; “,., . Bize hasıl teşekkür ede. ceğimi bilmiyorum. Bidayette bir az garip geldiklerinden . affeder. $iniz . büyük bir nilkbinlik göster, meden tatbik ettiğim tavsiyeleriniz oğlum X.. üzerinde oldukça iyi ne , tiseler verdi. O zamandan, yani son ziyaretinizden beri, çocuk pski, sinden daha cani, daha sağlam, becerikli oldu, Sonra iştihası da yerinde, Dediğiniz gibi aksam eve zaman 10 Sene evvel bugün 13 EYLAL 1931 PAZAR ğer ikisi de bugün indir'lecektir. Bot lar birkaç güne kadar haliçten dışarı çıkarılarak — teriibeleri yapılacak, teerhbeler miksbet bir vetice verdiği takdirde teslim almaktır. Perlepe hemen kendini geniş rl ağacm arkasını siper als. adamm şimdine yapacağını tarassuda başladı. : Tahta bacaklı adamın yüzünü simdi fener aydınlığındn iyice gö” rüyordu. Bu yüzde harikulâde bir sevinç heyocanı vardı, Tahta bacaklı adam kendi ken. dine muzaffer bir gülüşle gülüm. süyordu, Birdenbire bir santten - beri üzerinde meşgul olduğu ki - ğıtları acele acele kallıyarak tah“ le bacağındaki küçük delikten i, geriye soktu ve kapağı kapadı, kilitledi. Sonra gsyet çevik bir hareketle ayağa kalktı. Şimdi re a cebinden çıkar. dığı yuva gey almıştı Osa bakarak ağacların arkasın. dan k'rlar Üzerinde süratle yürü. meye başladı. Perilepe adamm o Giİnde neye baktığını karanlıkta pek göreme * migti Fakat csrarengiz adamım elinde ki bu âlet vasrtasile yolu tayin et. meye çalıştığma kağiyyon şüphe etmiyordu. HABER — Ai şam postam -— ÇOCUK RUHIYATI Bilmeden çocuklarımıza e yaptığımız fenalıklar gelince çalışmıya zorlamıyorum, bi. lâkin canı istediği kadar rahat bi. rakıyorum, hattâ onu alıp akşam üzerleri biraz dolaşıyoruz, ilh...., Daha birçok kimselerin aynı gskilde hareket ettikleri muhak, kaktır. Şunlara da âdeta küçüklük. lerinde katlandıkları güçlüklerin acmsmı yavrularından çıkarmak İs, tercesine merhametsizce hareket #diyorlar, Sık sik “onlar mektepte okumuyorlar, eğleniyorlar,, diyor, lar bve gelir gelmez bu zavallı. ları hiç dinlemeden kitapları sokuş turuyorlar, Zira çocuk mektepten lüzumundan fazla yorgun bir halde evine dönmüştür, Bunu aşağıdaki misaller daba İyi gösterecekir, Biri sabahleyin derse girmeden ev vel, diğeride son dersten sonra çocukları iki defa imlâ yandırı yor, Neticede ikincisinde yapan batanm birincis'ne nazaran yüzde 38 fazla olduğu görülüyor. 15 1$ yaşları arasındaki ço. cuklar Üzerinde ili saatlik bir ça, lışmadan sopru dinamometre İle Yapılan tecrübo gu neticeyi ver, mistir; Talebe Elde edilen tazyik vasatisi -. ÇOCUK TERBİYESİ Dostumuz Aka Gündüz, bugünkü fıkrasında bir çocu. ğun “yemini..nder bahsedi - yor. Önünde yürüyen iki ço. cuktan birinin, sözünü arka - daşına inandırmak için feci, efca” bir yemin ettiğini kay. dederek: “Bu çocukla anası, babası niçin yirmi dört saat. te yarım saat meşgul olm. yorlar. Dünyanın en ağır bir cümlesini, iyi bir yemip - miş gibi bilmeden kullanan bu çocuk iyi cümleler öğren. “399 ” KN 5 ." 42 ” İ Bu hususta daha birçok tecrübe. | ler yapılmıştır, Hepsini Yazmıya no İmkân vene de lüzum vardır, Bu neticelerin yanliş hareket et, mekte olan anne ve babaların va, ziyoli daha ciddi olarak ele alma. larının zaruretini ortaya çıkaracak, arından #min olabiliriz. Burula movzuumla uzaktan ds olsa al&kadar olması basebile bil. hassa mekteplerde yapılmakta 9 lan bir hata üzerinde durmadan giçemiyeööğüm. Eksoriya bazt derslere, Basi” Jimnastiğe öinlendirici bir vasıta olarak bakılır, onun için hemen daima bu ders en sonraya bırak, ir. Yapıdan tecrübeler ise bunun yanlış olduğunu meydana çıkar, mıştır. Bu hususta Wağner aşa. Zıdaki listeyi yapmışlır, (Bu lis, iede matematik dersleri esas tu, tulmuştur ve 100 emsali ile göste. rilmiştir.) 5 Matematik 100 Jimnastik s 'Tarih, coğrafyı 82 Tabii tarih 80 Resim TI Sakkal da ayni şeyi yaparak ilk mekteplerde hesap, kıraat, imlâ, tarih derslerinin en çok yorudü 0), duklarmi, resim, tabii tarih, fizik derslerinin de en sz yorduklarını İsbat otmiştir. Kemslor' ve göre ise: Jimnastik Len yorucu) Matematik Yabancı dil Ana dil Coğrafya Tarih Müzik ve resim Netekim adam hem yürüyor, hcm ikide birde elindeki âlete dik katle bakıyordu. Tahta bacaklı adamın yol Layin ettiği bu âlet ihtimal ki âdi bir pusla veya üzerinde yürüdüğü yol larm meyil veya yükseklik, ya - hut da alçaklıklarını gösteren bir tesviye âleti olabilirdi. Bu hal ise ba adamın her işini fenni usuller. le yapmaya son derece dikkat © den pek mahir bir adam olduğuna delâlet etmiyor muydu? Tahta bacaklı adam yolun karan. lik olmasma rağmen geçtiği veri gayet iyi tanıyan bir udam £& siiratle yürüyor, yalnız fosforlu ol duğu muhakkak olan elindeki â lete bakıp gittiği yeri kontrol et. wekten hâli kalmıyordu, Bazan yanlış gittiğini anlamis gibi derhal yolunu değiştiriyor. eğilip elindeki âlete dikkatle bak. uktan sonra tekrar bir İstikame* tutturuyordu. Perlepe şimdiye Xa* dar hiç görmediği bir şekilde yol yürüyen bu garip ve esrarengiz &. damı o derece merak etamişti ki bir saniye bile gözden kaybetmi - yordu, Tabta bacaklı adam onos b Sonbahar Havalar Berin. ledi, Sabahı kuliktığımız zaman gök yüzünü kurşuni renkte görmi. ye başladık, Masmavi bir gök ve parlâk bir sabah güneşine alışkın bulunan gözlerimiz yavaş yavaş bu gri renge de alışacak elbette. Günün yağışlı uşu veyahut yağmak Üzere bututlanarak gökle, rin asik suratlı düruşu bazı kere. ler bir gün önceden tasarladığımız bir. gezintiyi suya düşürür, bazı defalar da arzularımızı yards bi. rakarak heveslerimizi yürekleri, mize çömmiye vesile olur, Tabiat hâdiselerinin müayyeon kanunlar altnda tecelli etmekte bulunuşu, bir gün öncesinden ha. vanm nasi olacağmı kestirmek hususunâs bazı kolaylıklar arz. der,. ve çok defalar yüzde yetmiş beş ibtimallerle havanın hali hak, kında kararlar ve görüşlerde bu. lunabiliriz. En asri bir hava rasad merkezi. alp, İnce âletlerle teçhiz edilmiş olmasına rağmen yüzde beş hata yapabileceği Kabı? edildiği düşünü. İürse, hiç bir âlete sahip olmadan, sadece bir rüzgüre, tabiat ölçüsü. olacak kuşlara, kuzulara bakarak yirmi dört saat sarfındaki hava değişmelerini takdir etmekte dü. teceğimiz yüzde yirmi bes hata hiç dö fazla değildir. Hayvanlar duyuşlarında ve tabii hislerinde shdanmıyan yegâne ha. romelredirler,. Yirmi dürt saat zarfındaki (o bavanm istidlâlinde muhtelif hayvanların hareketle rinden manalar cikarmak imkânlas rı vardır ve be tahminler mutia . kıyete yakm bir sıhhattedirler, Kırlangığları yüksekten ucarken gördürüz mü, tereddütsüz havanın dakika kadar bu şekilde yürüdük. ten sonra bir noklaya gelince bir“ denbire durdu, elindeki ületi göğ. #ünün hizasında dümdüz bir se . kilde tutarak bir sağa, bir sola gitti, Şüphesiz aradığı yeri tayin et. meye çalışıyordu. Nihayet bir nok tada durdu. Hemen cebinden etrafı siper * lenmiş, onun İçİn yalniz dümdüz ince bir çizgi halinde :s'k veren bir cep feneri çikârıp yere tut . muşta. Çömelâi. Eyle toprakları ite - rek bir ş€y aradı, Sonm tekrar co. | binden mahlara (o benzer bir #let çıkararak eliyle tuttuğu yere soks |. tu, bir müddet uğraştı Neden sonra Perlepe bu noktada bir de. mir kapağın açıldığını hayretle gördü. Adam bir insan girebilecek ka. dar olan bu kapağı iyu sonra içeriye girdi ve kapağı Leke rar kapadı, Perlepe olduğu yerde hayretin den ödelâ çivilenmiş, kalmıştı, Bu adam bu açık yerlerde böy- le yerin dihine nereye giriyordu? *Devams var) Dostumuz Aka, bu çocu « gun ana ve babasının uğraş. muş olduğunu, çocuğa bu ye. minin fena olduğunu, tekrar elmemesi İâzımgeldiğini söy. lediği zaman aldığı “peki,, cevabından anlayabilecek ka dar zekidir. Binaenaleyh ya. zisını: “hay Allah! diyeyim. Anasının da babasının da Al. lah cezasını vermesin,, de- mekte kendisini pek de haklı görmüyoruz. Çocuk, kötü bilgiyi, aile « den değil, muhitinden toplı. yor. Bir de çocuk muhiti ya. ratmak zaruretindeyiz. R. EEE HAVACILIK EZ Yarın hava nasıl olacak ?.. “En asri bir meteoroloji istasyonunun yüzde beş hatası vardır,, “Bizim aletsiz olarak yapacağımız tahminlerdeki yüzde yirmibeş hata çok değildir “37 Yazan: A. ŞARKLI ertesi günü iyi olacağına hükme. debilirsiniz.. Bunun sdbi kümes hayvanlarından, tavuk, horoz, ör. dek ve kazların sâkin oluşları, ya, yasaların gecenin geç vaktihe ka. dar uçuşmaldrı, sineklerin gün batımından sonra dolaşmaları ve örümeeklerla bilytk bir faaliyetle ağlarını örmekte devam etmeleri yine havanm mi dört saat zer. era e aret eder.Bu bir tanesini değil, birkaç tanesini kontrol etmek'surotile bir gün sonraki gezintiniz hakkında bir karar verebilirsiniz. Böyle olduğu gibi, yin, syn hayvanların bazı haveketlerile dr .havanım yirmi dört saat zarfında bozacağını kestimek kabildir, Me. selâ: Kırlangıçların yerle bit dene, cok kadar alçaklarda dolaşmaları, kedilerin birer köşeye çekilerek tuvalet yapmaları, ellerile yüzle. rini, gözlerini temizlemeleri, sünek lerin insanlara musallat olarak Hirmaları, örümceklerin neşesiz ve birer köşüde oturarak kurmaktan vazgeçmeleri, ördekle. rin suya girip neşe ile çırpmmaları ve başlerile dalarak kuyruklarını dikmeleri, tavuklarm topruklarda yuvarlanıp bitlenmeleri, kurbağa. İsrm akşam üzeri bağrışmaları, arıların peteklerinden uzalaşmıya.. rak Yuvalarında kalmaları, balık. ların $u yüzüne sıçramalar ve toprak kurtlarının meydana çık. maları daima fena olacak bir ha. vayı haber verirler. Hayvanlarm hislerindeki aldan. meyışlarnı hareketleri pek güzel göstermektedir. Örümceklerin ağ kurmaktan ovatgöçmis olmaları, yağmurla bozulacağından boşuna emekten kaçmaların; da gösterir., Ördekler tabiat icabı sudan hogla. »ırlar.. Yağmur ve yağmurla be. raber derelerin coşması Bormal olarak ördeğin duygusuna 'uygun gelir,, Balıklarm su yüzüne sira. tilerma Yunus balıklarınm tabü gezintilerini karıştırmamalıdır, | l Burnân kastedilen balıklar küçük boyda ve dalma suyun icinde dola. şanlardır, Yaradılışımda su vözüne sıçramak illeti bulunanları bu gö- rüşten uzak tutmak Izrmdır. Demek oluyor ki, asan evinde İbir kedi bulundurması birçok Hu. #uslar yanında yirmi dört sasi sar fındaki hava halini de takdirde hiz İ met edecektir. Hayvanlar üzerm. İde görülecek bu halleri tetkik ve kontrol ederseniz büyük bir iss. betle havanm Hası! olacağımı tayin etmiş olacaksınız. Rüzgârların estikleri istikamet. leri kontrol, aksum güneş batar. ken ufukta beliren renkleri tesbit ve ban bulutların görünüşlerini tahlil ile yöse hava hakkmda bir fikir edinilebi!z. Rüzgürların her hangi bir istika. metten eserken yavaş yavaş istika, metini değiştirmesi ve bu deği; menin #aa* yelkovsnmm harökeli istikametinde Yani soldan sağa doğ (Devamı 6 meki)