18 Ağustos 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

(Baş tarafı dünkü sayıda) TI — Buzların çözüldüğü mev #imde, Bumişanizinden istifade e - derek Pasifik deniz'ne inmek, Bu yol diğer desiz yollarına wisbeten 0 cok kısa olduğu gibi, nakliyat dai İ mi olarak kendi sahillerinin ken- | trolü altında geçer. Aynı zaman- da Okyanmma akan büyük akmtı- larm ağızları burada birleşir, TI — Diğer devletlerin Ame- rika ile olan Transatlantik hava seferlerine mavmi olarak Kutup üzerinden hava münakalâtarn n- kisafı, Kola körfezinde veni kurulan Pölarneje ösmü, en cesim harp gemilerini barmdırscsk iktidara tabit bir Timandır. Buz tutmayan ve açık denizlerle dnimi bir irtibair olan Polarnoje, Sovyet demiryoli ağlarma, Mür- man demiryolu ile birleştirildi, Bu da, Sovyetlerin Buzdenizine ne ka- dar kıymet verdiklerine dalr diğer bir delildir. Polarnojenin asikeri ha kımdan ehemmiyeti inkâr edile- mez, Beyaz deniziç Bering denizi a- k li şarki geçit, Kutup Iktısadiyatına açar, ve Sovyet donammasınm Kutupfa snhilleri olan, bilhassa Jakandinay memleketleri için tetlike teşkil etitesine vesle olar. Sovyetler Buz deniz; sahiline 6. hemmiyet verirken, donanma in- gaatını geri brakmıyorlardı. En modern destroyerler (Leningrad) ve 1939 da tezgiha koumuş olan Yedi tane (Kirov) (pi destroyer Sovyetlerin taarrusi bir donanma- ya bir an evvel vo süratle malik olmak istediklerini gösterir, 1999 senesinde, 40,6 sm, İlk toplarla müsehhez 25,000 tonluk rırllıla- rm inşasını yabancı memleketler tezgihr kabul etmediği için Sov- yetler bu üç zırhlıyı kendi tezgâh İarına koymak istirarında kaldı. Zırhiların biri Leningrad ter gâhlarmdadır, Rusyanın dahil kargaşalıkları Gonnnmayı kuvvetten düşürmedi. Bilâkis dnha kuvvetli olarak mey dana çıkmasma sebep oldu, Harp komiserinin emrinde olan donan - ma 1939 da babriye. komiserinin emrine verildi. Baltık , Şimal , Ka ra ve Uzak Şark denizi flo ku- mandânlarınm bağlı oldukları bah. riya komsierliğine bir de aynı se ne içinde yeniden teşkil edilen bir âmirallik hyeli lâve olundu. Rus donanmasna mensup Üle- ların bu esnada gösterdikleri can- k faaliyet hayret verici idi, Baltık denirinin ortalarına kadar giden Ve münevrular yapan donanmada, filonun, deizsltı ve hücum boti rmm işbirliği göze çarpıyordu. Do- nanmanm harekâtma, kuvveti bir hava kuvveti ve sahil istihkâmla- Tı iştirak etmekten geri kalmıyor du, Sovyetler, böylece taktik tec rübeler elde ediyorlardı. Donan - manın, bilhassa Şimal denizindeki barekâl: göze çarpacak dereceğey” Sovyet donanması şu şekilde taksim edilmiştir: I — Baltık filosu, Ji — Şimal filosu, IM — Karadeniz filosu, IV — Uzak Şark filosu, V — Ha- » i nya harbinin YENİ tabirleri soz iz, AM EA Av mevsimi henüz gelmedi a ma, göçen gün trende id ver HABER — Aksim postüm zer Filotillisr, VI — Dinyeper fi. lotllâsı, VEE — Amur filetillâsı, Sovyet Rusyadan kolay kolay haber sizmadığı için donanmanın hakiki kuvvetine dair melâmst el. de etmek müşküldü. Lâkin Sovyet donarmasınm bir (Açık deniz) fi- osu ihtiva ettiği malimdur. Hi- mette en modemi ağır 2etiİilar İu- lunduğu gibi ağır ve hafif kruva- Yözan: 3.D. Busch zörler, destroyerler, awk (deniz destroyerleri ve büyük denizattıla. ri bulunduğu muhakkaktır, Denizaltlar cihetinden Sovyet donanmasının zengin olduğumu söy liyebiliriz. Yardımcı gemiler ye bilhassa buz kıran gemileri desok tur. Diliyanm en biyik #ki buz kıranı Sovyellerdeğir, Evvelce de söylediğimiz gibi, bahriye hava kuvveti ve sahil müdafaası ihmal edilmemiştir. Bilâkis artteimmş ve kuvvetlendirilmiştir. Kayda değer diğer bir nokta da yülmek kurman daların yaşlılardan almarak genç eolemanlara tevdi e “imesidir. Sovyetlerin a - lardır: Day Baltık denizinde: Kotlin ndası üzerindeki Kronştad, Leningrad: Gemi yapı ve tamir tezgiihlarmı ihtiva eder, Mamafih bu iki liman birinel ki maym ayına kadar buz tutar. Sovyet Rusya, buz tutma - yan Ilmanları ancdk Baltık denizi sahilindeki memleketleri işgal et. mekle elde edehilirdi, Petonynda Baltişpor, ve Lotonyada Lihau ile Vindau buz tutmayan Imanlardır. Oesel ve Dagö adalarında ise üs“ ler vardır, Sovyet Rusya, diğer tarsflan Riya körlezini müdafa edebilmek için Pitraga ve Vindau adasmda sahil bataryalarnı yerleş tirmek haklını elde edebildi. hoja ve Murmanek Timanlarında yatar, Murmansk aynı zamanda ticaret gemisi limanıdır, Arkan. gelsk daimi olarak buzla kaplıdır, Karadeniz: Sivastopol, o umumi harpte olduğu gibi Karadenizin &n iyi harp limanıdır. Odessa ve Nikolayef limanları ehemmiyetli mışa ve ticaret Ilmarlarıdır, Batum ve diğer küçük limanlar petrol Jimanlarıdır. Uzak Şark; Viâdivostok Uzak Şark donanmasının en mühim ve en büyük limanstr, Vilâdivosto" kun Japon taarruz üslerine yas km olmas Sovyetleri Komsomolsk ta sınai ve gem; inşaatı işin Jâzm olan tezgâh ve tamirhaneler için tesisat yapmalarma sebep oldu, Komsomolsk svnr zamanda bir ti- caret Umanıdır, Petropavlerık Kamçatkanın w- açtı, Gazete okuyan adam karşi sındakiyic solâmlaştı, Sonra ya, amdakini takdim gtti: — Efendim, bay Sadık... Bizim müttefik! Sonra hemen sceloyle düzeltti; — Affedersiniz dalgınlık, Orta Elemli elemli dert yanıyordu: — Mosşer, bizim İzin iyi za » mann tesadüf etti. Fakat bilirsin karımmı halini, Geçenki hâdise . den #onra şüpheleri bünbütün ka. * bardı, Şimdi bir aylık tatil dev. olarak geçirmekten — Senin Neriman da çok naz. K şeymiş yahu, Küçücük bir Jar, tan hemen aimdr, — Darrlâmız korkarım. Mektup Yaşmıyor musunuz? dir Hayır... Münekeleyi kes — Aşkolsin doğrusu o kadar ciddi bir matilüku yola getireceği, ni hiç ümit etzriyordum, — Son hâlâ beni tanıyamamış. sn, Öyle diller döktüm ki niha, yet mukavemeti kırıldı!., ... Mahallede İri kücük ağız Kav » gasma dnlaşmıştı, Fatma hanım bulagrk suyundan “ellerini o gikerp resini Pendikteki çiftlikte enteme | korkuyorum! > SOVYET . Donanması Sovyetler Baltık memleketleri- ni işgal ederken donsnmaları e- hemmiyetsiz denecek derecede tak vİYE edildi, Letonyadan elde etii- ği harp gemileri şunlardır 2 deniz mayin 1 mayim arayıcı, 1 denizaltr refs. kat gemisi, 2 sondaj gemisi v, 8, ufak tefek. Litvanyazm donanması yoktu. Estonyadan İse şunları elde et” I torpio botu, 2 denizli, 2 mayin dökücü, 3 küçük mayin a- rayıer, sahil muhafaza ve yardım cr gemlleri.. En son malimsia göre, Sovyet donanması şu gemilerden mürek- Keptir: 23500 tonluk 80,5 sm, lik üç zırhlı (Marat) (eski (o Petropav- Jovsk), “Olkijabrsikağı, Revokusijs,, (eski angut), "Pazişkaya Komu- m,, Cerki Sivastopol) , Cem'an yekön yedi kruvazör, Üç tanesi ağır: Kirov snfından ij tane 8000 tonluk ve dokuz 18, sn, Bk toplariz micehhez: I — Maksim Gorki, 2 — Ki- rov, Krasni Kafkas (cski amiral Ta- zarev) 8030 torlik dört 18/1 sm. lik toplarla müechhez, Dört hafif kruvazör: OÇemova Ukraina (eski amiral Naşimoy 9600 tonluk, on beş tane İğ sm. Hk toplarla mmiikem, Profintem (eski Sviyetimma), Komintem (es ki Pamjaç Merkuria), 6000 tonluk ve on tane 13 sm, Jikle mücehhez olan bu Iki kruvasör esiridir. Bir mayin kruvasörü: Marti (es ki Ştandart) dört tane 13 em, ilk 3500 tom, Bir tayyare gemisi: Stalin 9000 tozluk, Beş tame terpilo kruvasörü veya filotillâi öncüsü: 4 “Leningrad - mıfi,, 3000 tonluk, beş 13 sm, lik top, akı 53,3 em, lik toypll kova ni, (Minsk), Lenlagrad), (Taş- kent) 3000 tonluk, altı 13 sm, lik top, dokuz 53,3 am, Wk torpil ko- vanı, (Çarkov), (Moskova), Yirmi yedi destroyer: 9 desiro yer (Gorki) sınıfından; 2000 ton Tule, dört 13 sen, Mi top, altı 583 8m, İlk tormll kovanı, on yedi tane eskice destroyer, (o büyüklükleri 1150 - 1917 ton dört veya beş 10,2 sm, lik top, Tdorta büyük- Yükte denizaltı, 600 er tonluk, tor Pİ kovanı? 51 kücük denizdir M0 er tonluk, torpil kovanı? 11 €ski denizaltı 330 « 870 ton, esli. basma dair tam melümat yok, Görülüyor ki denizaltılarm tor pİl kovanları hakknda malümatı - miz noksan kalıyor, Bütün say- dıklarımıza bir çök yeni ve eski mayin gemileri, hücum botları ve 400 bin tonu bulan yardımcı ge- Mmilerini #âve etmeliyiz. Sovyetlerin belki gizli tultuk- ları başka zırhlı, ağır ve hafif kru vazör, desiroyer ve denizalfiları TARİH 3 SAYFALARI Bir mollanın başına gelenler - Aman imam ne söylüyor. sun, kes!. - Nasıl keseyim; canım yanıyor!. “Yazan: Sudurdan Mollacik zsde Abdul. lah efendi bir gün konağınm genç, ihtiyar, kadin, erkek bir çok kim se tarafından sarılmış Olduğunu gördü, Kâhyasına: — Git, öğren, ne oluyoruz”, Del. Kibya bu beklenmiyen milsa. firlere ne istedilderini sorunca: — Beyefendiden kir ricamız yar, Dinletmeğe geldik, Cevabmı aldi, Abdullah Efendi, işin tehlikeli tarafını görmeyince: — Bakalım, ne rica edeceklem miş, diye gelenleri karşısına al- dı, Söze başlayan en ihlüyar mahal Jeli şunları söyledi: — Beyefendi, biz İmamınız Ali Bahar efendiyi çok severiz, Çok iyi, çök halük, muhterem bir satim. Konağı teşrif buyurduğu- nuz vakit görüyorsunuz. Burada yer, burada içer, haremde Küçük halayıklara, selimlikta koğuş w- çaklarma ömiballerini, namaz sü- relerini akuturmuş, Bunları duy- dukça seviniyoruz, Ffendimize du- alar odiyoruz, Şimdi bir arzumuz var,, Bu kadar âlim olan Ali Ba- bar efendi imamımıza icabma ba- kıp bir kıt'a müderrislik ihsan buyurulması hakkımda satı valâ- larının himmet buyurmaları.. Molacık made Abdullah efendi, bu isteklen son derce mennun oldu: — Hay, hay efendim, dedi. Canla, başla çalışır, Muvaffak ©- Turum inşallab.. Mahalle — Allah geni geni ömürler ib. san buyursun. — Amin, âmin.. diyerek Ab- dullah efendinin konuğndan ay- rıldılar, Gel zaman, git zaman, bir gün imam Ali Bahar efendiy$ bir i1t'a milderrislik rüusu #hsan edilmesin mi? Görmeyin sevinci, Ali Bahar Efendinin cübbesi değişti, Halkm ağar açıldı: — İmamımız müderris olmuş... Bir gün mahslleli Ali Baharın eyni sardılar:, — Müderris efendi, dediler. Seni müderris yapan Molacık s- de Ahdullah Mfendidir, Hasbel- mevsim yalısına nakletti, Git, se- vineini arzet,. Hem mekil tebrikini #£a edersin, memnun olur, 2 Bu çok yerinde bir teklifti, Mahalleli Ali Bahar E- Eekön minderinin üstüne otur. mus, püfür vüfür çubuk İçiyordu Müderrin efendi; ya — Galiba bir deli. diye söy- lendikten sonra kavuğunu çikarıp yanıma koydu, sonra bahçeyi 806y- retmiye başları. Aradan dakikalar getiyor, fö kat. bilE Komllain e ne kahve ne e geliyordu, İçine garip bir şüphe gin, Tanıdığı bir 8- ğaya, da rastlamıyondu. yere mi — Açaharyaniış bir NİYAZİ AHMET geldim ?, Diye düşünürken, odaya bir ağa girii ve ihtiyara: — Efenim, çavusbast ağa ku- Tunuz geldi, dedi. İhtiyar hafif bir sesle; — Buyursun,. Cevabmr vördi. Bir kaç dakika sonra tavuşbağı kapmm önünde kımıldadı ve ihtiyarın: — Elme, etme., demesine bak” madan etrklemeğe başları. Bunu gören Ali Buhar Efenâi artık yanlışlığı kurban gil anladı, Anladi sma şimdi ne yapam caktı? Geldiği i diği yer kimin yele ihtiyar ağaya: rini Kâhya girineç ihtiyar AH Ba“ bar Efendinin yanmda Oturması.. 7 iri O da ezilip büzüleğek gi müderris #fendinin oturdu. eee eri efendi fazla dayanama- dr. Başımı e; k yayı kühya efendiye e izm — Canım efendim., bu sat kim dir?, İri ter taneleri dömekte olsn kâhya elendi yüzünü ekşiterek; — Üç defa megihat makamını ihraz eden İvaz Paşa zade İbra- him Molla Beyefendi değil mitir oan diye karşılık vermez Zavalı Al Babar (O Ftfendinin gözleri karardı. Yerinden nayi kalkıp dışarı fırladığını hatırlamı. yordu, Fakat bir saniye sonra tekrar rihtıma gelmişti, İşin sunturlu tarafı bundan sonra başladı: Beyefendi; içeride köpürdü. Kim olduğu malüm olmıyan bir herifin İzinsiz huzuruna gelmesi ve baş- sedire çıkması, sonra: oturması, üstelik küstahça kavı- ğunu da çikarmasma sebebiyet verilmesi affedilemezdi, Köhyaya; — Sana isin verdim. Hizme. tlmden çik.. diye bağırdı. en hiddeti dirmiyor- — Nöbetçi ağaları. dikkalsiz. Jiklerinden doluyı oni, da tarda. diyorum, , ve Şimdi o kovulanlar hazırlığı. başlamışlardı. Bir taraftan “eşym- darmı taraftan de, küfürler , Mi yağdırıyorlar « rp beyefendinin eteğini öplürdü- ler. Ali Bahar Efendinin saçı Si kalına karışmıştı, Oturur oturmaz Daya geleni anlatmağı bağli” Abdullah Efendi hayretler çindeydi: — Aman, Molla Yfendirin © dasma kadar çirdin mi? Diye sordu, — Hem girdim, Hem de baş sedire çiktem oturdum, © — Aman, aman ne söylöyor- sun?,. — Evet, Hattâ hava sesk ol duğundnu ksvağumu da çıkardım. Bağdaş kurdum, Hikâyenin burasmda odaya bir misafir girdi, Ayağa kalkildı. He- men kahve El: A - Hi Bahar Pferdi hikâyesine de- vam ediyordu: i Efendi hazretleri buremden döha cikmağılar mz dedim, Dudakları nm arasında bir İkt kelime miri. dandı, Başımı çovirdim, Bahceyi başladım. LU anan, arman, me söylüyor. A Ewet, o esnada İdi, (Lütfen sayfayı” e pe