18 Ağustos 1941 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 1

“Otuz üçüncü sene. Sayı: 478 Adalar meselesi li SOYLEII'IOĞLU Güzel Türkçemizi kendi haline Ksanımız bugünkü ııııbıuı'ı den kurtulmuş olurdu. Maarif Vekili geçenlerde An- karada bir (Gramer) kongresi topladı. Bu kongrenin lisanımızın kaidelerini bir araya toplayıp bir kitap vücude getiremiyeceği mu- hakkaktı. Çünkü — (Türk Hisanı- van) kaidelerini zabtu rabt altma van olarak kabul etmiş! Kullanıla kullanıla halis çe kelimeler sırasma girmiş olan (sarf) kelimesinin ne kabahati, ne günahı vardı, ki onu atıp da yerine fransızca (gramer) — keli- | mesi konuldu? Bagün kemal yaşına vasıl olmuş ne kadar ya- zar okur Türk varsa, ne kadar ilim ve irfan sahibimiz mevcut- | sa, ne kadar şair ve edip göste- rebilirsek, vaktile hepsi (sarf) okuyarak mı, yoksa (gramer) okuyarak mi yetişmişlerdir ? (Gramer) - kelimesinin niçin kullanıldığını — pek bilmiyoruz. le tahmin ediyoruz, ki bu yeniliği kabul edenler, Türk hsarnaın kaidelerinin (sarf) keli mesile tevsim edilen bir kitapla toplamlamıyacağını arlatmak is- temişlerdir. Şu halde bugün eli kalem tutabilenlerimizin hiç bi- | rinin türkçeyi doğru okuyup yı zamaması iktiza eder; çü bunların hepsi lisan mekteplerde senelerle rüterek ve göz nuru dökerek | (sarf) kitaplarından — öğrenmiş- ledir. | İşin asıl hos tarafı ise, durup | durürken (sarf) kelimesini — ya- | bancı addederek yerine galiba | öz türkçe olan (gramer) i ko- yanların bepsinin de bugün der | üarcıklarında mevcut lisan molü- | ©' matını vaktile münbasıran (sarf) |İl okuyarak öğrenmiş bıılıııınılıvı! ve birçoğunun da, türkçe sarf ve nahiv okudukları sırada bir keli me fransızca bilmediklerine n zaran; — (gramer) hl'ıııeıınııı mevcudiyelinden bile haberdar şimdi yakalayıp da ©o kelimenin esine sağınanların, Türk (- sanına yeniden kaide - koyabile- lir? Böyle bir şezin mümkün ola- bileceğini kim kabul eder? Bu gramer köngresi münase- betile ortaya bir de (Morphola- gie) ve (Sömantigue) kelimeleri çıktığı malümdür. Fransanın ilk (grammaire) kitaplarında da ko- / mi lay kolay tesadül edilemiyen bu | acaip kelimelerin bizde bol bol |* ü ü iyi | eden gayretli ve müteşel arif Vekili Hasan Âl; Yü kangreler toplamak gibi külfetli | ve masraflı işlere girişmekten Fakat bize kalırsa bu gayeye erişmek için ne (grame:) - keli- mesinden, ne de sair frenkçe kelimelerden fayda gelebilir. Bi- lükis bu kelimelerle işe girişmek demek gayeden büsbütün uzak- laşıp ortaya yeni tezebzübler ç- karmak, yâni (tâbir mazur gö- ), saki hayratı da - berbat | etmek demektir. | Bay Hasan Âli Yücele nasihat | vermek haddimiz olsaydı kendi- | sine derdik, ki, «<muhterem Bay | Vekil, Türk Hisanımın sarfını vü cvdo getirmek için Fransaya ka- dar gitmiye, lügı taplarından bir iki stılah — öğre nip onları kullanmıya bacet yok- tur. — Türk İisanının kaideleri fransızca kitaplardan öğrenilmez (sarf) kelimesi yerine (gramer)i kabul edeceksek, o halde işin so- muna kadar mantıki hareket ede- TASVİRI EFKÂR | (Devam vahife 1 de)İ, 9—433 Tarihi bir hâtıra: Şark cepkesinde cereyan edte kanlı we / ömela göre tara feyn A Tnşla di aa ae aaan kni ele ven verdiği malü Düşmanın leri harekâtı yavaşladı Ukraynada Sovyet | mukavemeti gittikçe artıyor Almanlar 6.000 tank kaybettiler MOSKOVA, 17 (AA.) Bu sabahki Sovyet tebliği: Gece, kıtalarımız, cephenin bötün ve orlamekteplerinde — okunan bölgelerinde şiddetli muhareboler ver erdir. a kuvyi rimizle işbirliği halinde, —düşman talarını ve hava meydanlarında A Yaca devam eyle- Ukraynada Sovyet mukavemeti arttı Moskova, 17 (ALA, Reut (Devamı sakt; Dünkü at yarışları ve yü; | | | | #, sütun & de) * at yarışlarından heyecanlı bir ânı göstermektedir. kasında kazananlara madalyalar verlirken çekilmiylir. — C—0 —— — epte biriberine dehşet Rooseve beyanatta bulundu eminim. Son mülâkatta askeri plânlar müna! edilmiştir LONDR. Vaşlı sukife n e müsabakılan Çok afkkab Di szamı Ravple tanklar en mmül eaali touk sayialı 20 bine yaklaşmı ştır. MÜSTAKİL YEVMİ GAZETE Tolü — oynamaktadır. geren, İ ücumasa. gözlenneklerliz | lt Tn tebliği Macar teşekküllerile ikaşa mişlerdir tazyiki neticesinde, mağlüp iki ALA.) bildiril * da) nın yamı sahife s, * olmustur. Yukandaki m de Burgaz - Heybeli (Yazısı 4 üncüd Bug'un şarkarda devamlı t izbilüli gittikçe daha "4 .ııı Her &l Ukraynada Nikolaef | işgal edildi | 'Budyeni ordularının |kuvayı küllisi imha ediliyor ! Fin cephesinde ' Alman Gl.i | Dietlöldü | | BERLİN, 17 (AA.) Alman orduları Başkumardanlı gbirliği halin erimlz, kara kuvvet- Sovyetlerin kışında' de hareket eden Alman kıtaları, mukavemet edeceklerine | vebi Ukraynada büyük bir. endüstri | gehri ve ayni semanda mahim. bir | İdeniz Gesü olan Nikolaevi işgal oe . indlerden bi Tme müssba- Telefon :20520 Telg. Tasvirielkür, Irandaki Almanlar | ıçın İngiltere | | ve Sovyetler | yeniden bir | teşebbüste î 'bulundular. | İ— Yeni bir teklifte İİşin müstaceliyeti sebebile fiili tedbirler alınması tavsiye edildi | LONURA, TU ÇAAŞ | Renter bildiriyor: — Balâl . İnin “Tabrandaki "müratasilleri, hükümeti nerdinde yeni bir. teşeb- büste bulunmuşlar ve İra bulu- hükümetinin nazarı di İkkatini yeniden yan hükümeti, me telenin müstaceliyetini anlamamıştır. Bunun içindir ki, İngiliz ve S Yükümetle, karşı kor |lnması tavsiyelerini İdır. *lrındı statüko aleyhinde hiçbir suikasd hazırlanmamış 'Tahran 18 (A.A.) ajarısı bildiriyor: Son zamanlarda bazı yabancı gazeteler ve ajanslar, sivil ve as- keri şahsiyetlerden mürekkep bir grupunun, bazı yabancı ajanların yardımile, memleketteki statüko aleyhine bir sulkasd hazırlamış olduğu hakkında şayialar yaymış |larh. Bu şayialara göre bu su> | “.,d ağustos ortalarına doğru | celbeylemi: tekrarlamışlar. Pars tatbik mevküne konacaktı. —Fa- gİ MAt glan: eoa günlerde meydal #Devama suhife 4, sülven 7 d Majeste Âlâ Hazretl Hümayur '£” Şehinşahı İran Rıza Şah Pebhleyi e— — —e Roosevelt - Churehill deklârasyonu hakkında " Dr.Göbbelsin bir makalesi | ibin N bir kere silâklarını teslim l etti. Bunu bir daha yapmıyacaktır,, BERLİN, 17 (A.A.) ediyor ve diyor ki; le bir blüfle, acaba hakikaten Bolyi kıtasında, benüz mümkün olan son müztefiki exmek üzere bulunduğu. bir dakikada 1918 komedisinin tekerrürt için, bir ki adan âri cümleler sırala- manın bakikatar kÂfİ geleceği kana- | |atinde midirler? Biz o derece aptal değiliz. Bizi si enler bu silâhları N “Alman milleti 1918 de | Pazartesi 18 Ağustos 1941 Hiç bir düşünce, nekadar yük- sek ve nekadar doğru olursa olsun, hayat âlemine g-çmedikçe insanları buhtiyar edeme:! Henry Van Dyke (Şerhi £ nel aahilemizde Nuri Demir hangarı ile at muhtelif uçuş ve Nüti Dömü trisinin Yeşilki vi ve bava meydanı güzide ve münevver bi huxurunda & tayyare endüs-| , hanga- cidden | Rıza Artunkal tanbuldaki Dün gece Yedikulede böyük bir yangın çıkmış ve bütün gayretlere rağmen iki fabrika içindeki bütün tesisat ve teferramtile yanarak kül olmuştur. niz makineye verilirken al- dığımız haber Üzerine y malümati elde ettik le - Kozlüçeşme Kirlşhane | 1 numaralı M. Kemal, | Paşa, Fahreddin ve şüve- | t Türk Anonim — Şirketi | İdrefü pamuk fabrikasından saat de henüz — anlaşılamıyan — bir zuhür etmiştir. hilinde mühim miktar kimyevi | ORUNUZ: İhtikârı kim yapan ? Hep bir ağızdan şu cevap ve- rilecek: — Muhtekir! Hükümet'de böyle bilir. O halde? Muhtekire hücum. — Yallah! Koş, tut, vurl İyi. Vurmak lâzim. Fakat mesele ne burada başlar, ne de burada biter. Evvelâ, prensip yanlış: İh- tikâr hâdisesini yaratan muh - tekir, değil önuhtekiri yaratan ihtikâr bâdisesidir. Misal: — Bir atma - bölgesinde — sivrismek vardır. - Sivrisineklere Bütün Flit tulumbala- m seferber. Âlâ. - Sivrisinekleri öldürmek lâzım, Fakat bunlar nerede türeyolar? — Bataklık « larda. İstediğiniz kadar — sivib ük zahmetine katlanmalıdırlar. A (Devana sahife 3, sütun 5 de) an milleti 1918 | sinek öldürünüz; bataklıklar yerinde durdukça yeni sinekler türeyecek, sılma devam ede- | Havasanayiimizde hayırlı bir adım ağ tayyare ölye ve hava meydanı _ı_lün açıldı Türk teknisyeninin elile yapılan tayyare, plânör ve paraşütlerle Yeşilköyde atlayışlar yapıldı Dün yapılan hava gösterilerinde davetlilere izahat veriliyor sörlerden, Üniversite yından mürekkep davetliler Beşiktaştaki tayyare Detüd atölyesinde toplanarak, bu Demirağın hüyük atölyenin ber Lavafını gaü mişlerdir. 3, sütun 5 de) Dün gece Yedikulede büyük bir yangın çıktı Bir idrofil pamuk, bir de mensucat fabrikası yandı maddeler — buulndtğundan ateş — çok kıza bir müddet Zarfında derhal eb rafa sirayet ederek fabrikanın hee tarafını kaplamıştır. Fabrika bekçisinin yangın kulesile itfaiyeye haber vermesi üzerine Pa tih ve Bakırköy — itdaiye —gruplum derhal yangın mahalline yetişmiş. lerdir. Fakat bu ana kadar her Va« rafı kaplayan muazzam alev süitun- ları pamuk fabrikasının ittisallade bulunan 9 numaralı Saad ve şilre, kâsına ait santral memsucat ve ipe lik fabrikasina da sirayet etmiş ve bu fabrikanm da kâmilen yanmasına #ebep olmuştur. (Devemı sahife 3, süben $ de) ——Bokışlar ——— Sivri sineklerden evvel cektir. Bataklıkları sivrisinekler değil, eivrisinekles yaralam ri yaratan bataklıklardır. ma sineklerini — orta; kaldırmak — için bataklıkları, muhtekirleri ortadan — kaldır « mak için ihtikür hâdisesini kü- rutmak İâzım. İhti hüdisesi hangi — ikti- sadi mühitlerde teşekkül eder)! İhti dT hâdisesi, istihsal ve istihli halât ve ihracatı az çok serbest, ferdiyetçi Lberal yahut yarı İiberal « yari dev- Tetçi iktendi mubitlerde teşek- kül eder. mmalı, meselâ oto- piyasada çok a- zalmıştır. Dışarıdan ne zaman geleceği de belli değil. Mevcut lâstiklerin hepsi, serbest arz ve talep kanununun pek tabit bir neticesi olarak, hemen sük- lanır. - Sizin ona şiddetli ihti- yacınız vae, O kadar ki, evvel. çe 50 liraya satılan lâstiğe bu (Ldnfen sakifeyi gevirinla)