6 Mayıs 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

M POSTASI Sahibi ve Nejrişgat Müdürü i Hasan Rasim Us 4R£ EVİ : isterini Ankara caddesi ""î B—ı'tu T0 41 aet — lytredieni KA dKâAM Yazı işleri telelomut — 23072 idara , — .. 8 24370 ..u.u.-... .. TABONE'YAKTLARI ! 5 '-Cıı Lezeki Ş Örarlik Hd0 — OTA0ER » Deyik 10. H00 . V) :'*"'_" .. , &.00 x_a—bu_r_u_ı_,ı yer Vakıt matbaası H v.,qâdıseı ;-ı.,e earih Harp mi sulh mü ? Böy Fon Papan Berline gideli e- Nuâe oldu; son Balkan harbinin a erdiği smralarda yapılan bu msğhat bütün dünyanın gözleri” hnln €ndisine çekti zira Alman sefi Türkiyeye bir takım teklif- 'iu_ döneceği tahmin olunuyor- '“zeğ“' aralık Türkiyeye dönmek * Birlinden ayrıldığı yazıl %ertesı gün hareketini tehir Mm bildirildi. Bunun için de & takım sebepler tahmin edil- Ve Irak meselesi üzerinde '?'“ü—ıdu. 'Türk hükümeti hiç bir h. kapılmadan, mecera fik- .;den uzak, müstakil bir siya- talup etti; Almanyanın bura” fecavüz etmesi için hiç bir %ep ve zarüret yoktu; bunun- mmheraber müdafaa — tedbirleri hm-:l olunmadı. Türkiye Cum- W' tisile Türkiyedeki Alman İrinin geçen umumi harpte karargâhta silâh arkadaşlı- ıq E&ttikleri söyleniyor; böyle es" "lnd dostlukların buhran zamanla- ü aki krymeti buyuktür Şim %d Alman devlet reisi Hitler üutkımda Türkiye hakkmda İin miyle hakikate uygun, Tür- | ko hakkmı Turke veren şekilde hu urkıye buyuk harpte bizim %tefıkı.mızdı harbin feci neti *“klndc,n bu memleket de bizim hi dar mütessir olmuşu. Yeni « rkiyenin büyük ve dahi yara- OCtsdır ki taliin terkettiği ve klt rin inhizama uğrattığı o var g_-h müttefiklerine, kalkimmak Ç İlk muhteşem misali verdi. H'İl de zimamdarlarınım rea> hattihareketi sayesinde Tür” Eq ©hin kendi kararlarında istik- l muhafaza etmesine muka- Pa Yugoslavya İngiliz entrikala- Fağaan kurban oldu.” devlet reisinin büyük hkîîısım kuvvetle ifade eden Sözlerden Alman sefirinin ya, Türkiyenin istiklâl şğüumıuguyıe telif edilemiye' vhıteldıfler getirmesi ihtimali h%*î olmamak lâzımdır. Esasen tekliflerin hiç bir suretle KA olunmıyacağını herkes bi- RP' Mman ve Türk hükümetleri- %ln ve akranca görüşe- ne şüphe edilemez, Bınıbı kaıdeden iki miletin 'mü- ; Kartaca ve Roma mur gibi konuşmıyacklar- .a" qğl:;harplerı esnasında Karta” %d& İspanyada Ebr nehrine ilerlemişler; bu nehir iki arasında hudut — olarak şehri Üa Bı'igamlılar bızım mütteî- leğşhler Aıııha.l dinlemedi ve ây muhasaradan sonra faptetti. Muhasara başladı %zg:ıan Romalılar senato âza- %'fnı iki kişiyi Kartacaya gör Üa Şlerdi; bunlar kendisine İşgi Verilmek üzere — Anibal'm Nçâıml istiyorlardı.. Kartaca % “Evvelce muahede yapıl' I%Ğâ'âda Sagont'luların — Ro- 1%— â ittifak yapmış olduğur ı%ğğyluyordu Müzakere ve h%__uaşa uzayordu. O zaman lardan biri sırtındaki N leşte harp ve gsulh şu — kıv” "1 icindedir; ikisinden bi- b'âı ihap edniz!.. Kh—tl Kartaca.lılar biribirlerine dr. Bu — murahhasların tikarmak icin geldiklerine h"P ıstedıklerme şüp * Bir devletin, en büyük tetmesi kendi eliyle düsmana ) kadar düşkünce f olur muyvdu? Eğer ceza "i lâznngelıyorsa kendisi 5 "ı-':ıi'::'-ırî HABER — Akşam postas Hitlerin nutku İngilterede ve Amerikada nasıl karşılandı ? Londra, 8 (A.A.) — Röyter Ajans sınm diplomatik muharriri yazıyor: Hitlerin Rayştagdaki nutkunda Çör çil aleyhindeki şiddetli — hücumları, Çörçilin son nutuklarınım ona şiddet: le dokunmuş olduğunu gösteriyor. Rayştag nutkunun en alâkanlı kıs. mı belki de Balkan işlerine ve Alman- yanın bu mıntakâlarda toprak mene faatleri olmadığı teminatına ait olan kısmıdır. Alman kıtaları tarafından muslihane işgal edilen Romanya ve Bulgaristan, Alman sürlileri tarafın- dan ezilen Yugoslavya ve Yunanistan derecezinde bu teminat hekkında fa' raziyelerde bulunabilirler. j;Hitlerin sözlerinde mülstakbel ni- yetleri hakkında bir işaret araştıran- lar mutad olduüğü üzere kaybsâerler. Hitler, hakiki maksatla« rını gizlemek için kelimeleri kullan- mak sanatinde bir Üstaddır, Hitlzrin, İtalyanların yardım iste- medizleri hakkındaki beyanatı ve mu hareselerde İtalyanların cesareti hu- susundaki methiyeleri hiç şüphesiz Romada büyük bir memnuniyet uyan diracak ve Adriyatik sahilleriude İs- tediği arazi meselesinde Almanyadan beklediği müzahereti göreamiyen Müe gsölini için hafif bir taviz teşkil edes cektir. İSVİÇREDE Zürik, 5 (A.LA)., — Hitlerin nüutkt hakkında bugün intişar eden ilk tef. siratta Alman gşansölyesinin samilee rini inkisşara uğrattığı, zira — harbin bu sene biteceği hakkımda vaitte büe lunamadığı kaydedilmektedir. AMERİKADA Vaşington, ö (ALA.) — — Hitlerin nutku Vaşingtonda pekaz alâka uyane dırmışa benziyor. — Birçok bu nutkü Hitlerin Çörçile karşı besle diğ! inflalin Bir ifadedsi olârak'telükki ediyorlar. Diğer bazı kimseler Hitle, rin nutkunda Amerikaya hücum ede. ceğini zannediyorlardı. Fakat bütün hücumlarmı Çörçile tevcih etmiş Ole ması son Alman Zaferlerinin, Hitlerin gayelerini tahakkük ettirmek, husüe sunda pek zayıf bir rol oynryacağı hâ« kikatini tebarüz ettirmektedir. Fil. hakika Hitleri kızdıran nokta hakiki zafere kavuşmak için İngiliz adaları müdafaasını kırmak zaruretinden kur tulamamış bulunmasıdır. vakıllerini | .lâllerinin muhafazasma kimseler | almamak için dediler ki: — Sen kendin intihap et! — Pekâlâ; ben harbi intihap ediyorum., Romalr murahhas bunu söyle- di ve Togasını omuzuna atarak sert ve kaba adımlarla çıkıp gitti; harp başladı. Kadircan KAFLI Yeni Sırp devleti Yedi milyon kadar nüfusu olacak Budanpeşte, 5 (A.A.) — Ofi Fransız ajansı: Pest gazetesinin Berlin muha- biri, Sırbistanm mülki idaresine muvakkaten eski Yugoslav na. zırlarından Azimoyiç'in Mmemur edildiğini yazıyor. Nerlindeki Sırp mahfillerinde bildirildiğine göre, Sırp devleti 6 .7 milyon nüfusu ıhtıva ede- | Lextır General Sikoerski Amerikadaki Polonyalılara bir mesaj gönderdi Londra, 5 (A.A.) — General Sıkorski Polonya milli bayramı münasebetile —Amerikadan Po lonya milletine radyo ile bir me saj göndererek Polonyanm, bü- tün milletlerin hürriyet ve istik- mak şuretile harpten sonra ye- niden kuvvetli ve müttehid bir memleket olarak ortaya çıkaca- ğgını söylemiştir. Polonya 1939 da Avrupa hâ- kimiyeti plânlarının karşılaşma: sına mania olarak gıkmıştı. Por lonyanm işgalindenberi Baltık-. tan Egedenizine kadar bütün devletler istiklâllerini kaybetti- ler. 1791 deilk demokrasiler a- rasında bulunan Polonya yine demokrat olarak yaşayacaktır. Londra, 5 (A.A.)'— İngiliz ha vacıilığınm inkişafma yalnız Por lonya pilotları değil, aynı za- manda Polonyalı mühendisler ve fabrikatörler de çalışmaktadır- lar. Bir çok Polonya mühendis- leri Kanada fabrikalarında mü- him vazifelere tayin edilmişler- dir. En büvük tayyare kanadı fabrikasmı bir Polonyalı idare etmektedir. ' T FRMîS—ADA Üç pazar halka meccanen ekmek dağıtılacak Marsilya, 5 (ALA,) — Ofi Fran- sız ajansı bildiriyor: Amerikadan 14,000 ton un ge- tirmekte olan İbdere ve Leopold Fransız vapurları Marsilyaya gel miştir. Amerikan kızılhaçmın Av- rupadaki umumi! mümessilinin yar- dımı İle Frangada üç pazar mec - canen ekmek .dağ'ıtılmaıı hakkmda Amerika hükümetinin aldığı ka- rardan bütün Fransa memnun ve minnettardır. Altı Yunan Genarali Kral ve Hükümete sadık kalmadıklarından dolayı Azledildi Hanya, ö (A.A,) — Ege ajan. sı bildiriyor: Büyük askeri kıtaların kuman danları sıfatiyle krala, vatana ve hükümete karşı olan yeminlerin. de durmadıkları ve vazifelerini yapmadıkları, kralm ve hüküme- tin mezuniyeti olmaksızm düş. manla, mütareke imza ettikleri ve harp halinde bulunan milletin zararına olan daha düne kadar kendisine karşı muzaffer Yunan kıtalarını sevk ve idare ettikleri düşmanın âleti olmayı kabul ey- ledikleri için: Tümgeneral Yorgi Çolakoğlu, neşredilen bir kamun. la Yunan ordusu kadrosundan çıkarılmışlardır. Aynı tarihte nesredilen başka bir kanunla Tuğgenerel Yani Tetsis — ki umumi karargâhta mahrem bir vazife ile mükellef bulunuyordu — ile muharip or. dunun fırka kumandanlarından Mihail Marku ve Harslambos Katsimitros, harp halinde olan milletin zararına müstevliye âlet olacak derecede krala, yurda ve hükümete kargı ymeinlreinde durmamış ve vazifelerini yapma- mış olduklarından dolayı Yunan ordusu kadrosundan çıkarılmış. lardır. Atına oîçimiz!e memurlar sıhatte Ankara, 5 (AZA.) — Hariciyo Ve- kâletinden tebliğ edilmiştir: Atina büyük elçimizle böyük elti lik erkân ve memurlarının ve Atina, Pire başkgarışalosumuzla - konsolosluk mensuplarının ve, cümlesinin alle efe radının “kâmiler * mihhat veafiyette . butundukları Almanya hükümeti tü- rafımdan hükümetimize bildirilmiştir. Sovyeılerlî Almanya arasında Teknisyenler meselesi henüz halledilmiş dezğil Berlin, 5 (ALA,) — Yarı resmi kaynaktan tebliğ edilmiştir: Yabancı gazeteciler - tarafından sorulan süallere cevaben hariciye nezaretinde bildirildiğine göre Al- man hükümetinin Rusyaya tek - nisyenler gönderilmesi için Sovyet hükümeti tarafmdan —mezuniyet verildiği hakkımda Anglo Sakson kaynaklarından ortaya atılan ha - ber vâkıalara uygun değildir. Bu meselenin ne Alman ne de Sovyet hükümetince halledilmiş ol- madığı ilâve edilmektedir. Hâtıraları yazan : Aşçı Dede ibrahim Bey Yüz yıl evvel, valiler, vilâyet merkezlerine mu- tantan alaylar tertip ettirerek girerlerdi - Halha dağıtılan paralar... valiye sunular istidalar.. - Carmtii Emeviyede yeni valinin ilk cama namazı - Camii Emeviyede Şam fıkarasına sadaka dağıt- mak kolay bir iş değildir!.. insanı paralayıwverirler - Kalem efendisi_balığa benzer, başka yerde ya- şayamaz - Ö sırada Şamda bazı değişiklik- ler oldu: Erkânı Harbiye Reisi 'Küçük İzzet Paşa Beyrut kuman, danlığma tayin edildi. Müşir İzzet Paşa ayrıldı, Yaver Paşa beşinci ordu müşiri oldu, Vali Suphi Pa" şa ayrıldı, Konya valisi Halet Pa, şa efendimiz Suriye valisi oldu.. 1289 yılı zilhieccesinde Konya' dan geldiler, Erkân ve ümera * ve zabitan ve eşraf ile vapura git, vEREŞ h Halet Pasşa beni görünce hoy* numa sarılıp gapur şupur öptüler. Bilenler bilir, bilmiyenler acaba bu kimdir diye hayrette kalır. Daf, re müdürleri Hacı Halit Ağaya beni gösterdiler: “Artık her han” gi bir iş bana müracaat etme,. Efendiye müracaat et. Nasıl i. rade ederlerse öylece yap!'..., Dediler, Beni vapurda hırakıp gittiler, Ümera, zabitan ve memu" rin ile Beyruta çıktılar, Beyrutta kumandan İzzet Pasaya misafir o. lacaklardı. Ben eşyalarmı doğruca kumpanyaya teslim ettim, Haremi âlilerini ve gözleri Nuru Bahaet. tin Bey>-ndimizi almp İzzet Pa. ganm konağma götürdüm. Baeyrutta olan bütün işlerini gör düm, Halet Paşa evvelce Suriye defterdarlığı etmişti. Pek çok dost ve ahbap kazanmıştı. İstikbale gelenlerin hesabı yoktu. Bunların f .smda ulem vı.- meyaşfh de ee a p a Vali Paşanm bana iltifatını gö, rünce onların da iltifatları başka oldu, Çünkü malüm ya, ikbalpe' restlik bizde kaide olmuştur, Bu. nun türkçesi münafıkljktır. Neu* zubillâh, Müşir Paşa, Halet Paşanm istik baline bir yaver göndermislerdi. Vilâyet tarafmdan da Meclisi Ke, bir azasmdan Azimzade Ali Paşa gelmişti, Ali Pasşa, Vali Paşa Şar ma giderken arabasma kendisini alacağını umuyordu. Lâkin umdu. #u olmadı, Bir gün evvel, haremi âlileriyle oğlu Bahaettin Beyi gün- düz arabasivyle Sama — gönderdik. Gece arabasile de biz geldik. Pa. şa efendimiz, arabaya, iki uşak ile beni aldı, Beyruttan fevkalâde bir alay ile yola çıktık. Artık Şamda — Ö halde, neden kurtulmak ?, Siyah sakallı döktor, gayet Si- nirli bir halde, dişleri arasından yavaşça: — İdamdan! Cavabinı verdi. O vakit komutan sallanarak a- yağa kalktı. Yüzü mosmor olmuz. tu. , birdenbire kendini tuttu, Fakat hiddetinden çatlak çıkan bir sesle: —— Sizi, dedi, şimdi askerlerime tevkif ettiririm!.. Ve kaleye hapr sederim!,. Fakat.. Ahi!.. Çabulk: buradan gidiniz!.. Size kim böyle bir emir verdiyse, kim kendisin - de böyle bir küdret görüyorsa, askerlerimin süngüleri arasmdan geçsin, elinden geleni arkasına koymasm!.. gidiniz!.. İ O vakit, siyah sakallı doktor, yüzü sapsarı bir halde ve gözleri feci bir kinle parlryarak keszkin bir baş selâmivle komutanı ge- lâmladı ve çevik adımlarla koğus tan çıktı. Komutan, esrarengiz Alman dok torunun müthiş bir hiddet ve hı- gımla çıkıp gittiğini görünce, bir müddet hayret ve şaşkımlık içinde olduğu yerde çivilenip kalmıştı. Sonrı, ka.lhtnin en zayıf yerim Aİ._,'.,?'-V,__ _'_,._' S aA W Yumruklarmı kaldırdı. Sonra ? "? _—ç—ı —— x —rm eT “TÜRERE M Yaran: Casus mektebi ıprofesnrlennden İsveçli A, Mengham kuduracak bir hale geldi. Zile bas. e& Koşan emir subayma hem dok- torun reçetesini vererek ilâcı der- hal buldurmalarmı, hem de kızr nı derhal yanına çağırmalarını emretti, Filhakika, biraz &onra, kömuta- nm dünyada yöogâne hayat bağı olan, çıldırasıya sevdiği kızı kar- gısındaydı, Genç kız hasta yitşğı':nda bula- cağımı zannettiği *« babasını böyle köpürmüş, gayet feci bir halde somutmuş görünce şaşırmıştı, Komutan, kızınm yüzüne bir müddet inanamıyormuş gibi baktık tan sonra, hiç bir. musaddimoye Kizum görmeden adeta güler Şbi sordu! — Sen İngiliz casusu hııhin öyle mi?, , ha?,, * * - w sarı kesilmisti. Bir müddet müthiş bir hayretle baktı. Fakat sonra, vaziyetin e- hemmiyetinî takdir etmiş gibt, per vasız bir azimle — başını geriye attı ve şu cevabı verdi: — Evet!, — Evet mi?., Doğru mu söy- lüyoı-sun" —— Evet!. Beynjıı“dgn_ vürülmüş gibi kar- yolasınım üzerine çöken komu- tan kızına hayretle bakıyordu. — Ya?,. dedi. Demek böyle “Peki,, benim İngilizlere ne kadar düşman olduğumu bilmiyor mısm?, ş —— Biliyorum!,, — O halde?, —— Onun için onlara Hizmet e- diyorum!.. Komutan suratma hir tokat ye. Fakat, birdenbire, kendisine hâkim olduğu görüldü. Kaşla- rmr çatarak, müthiş bir süküt çinde, bir müddet düşündü. Sonra başmı kaldırıp kızının ' metin yüzüne sert bakışlarla bak.- H — Pekâjâ! dedi. Şimdi, yer katmdaki 4 numarâlr odaya git! İçeriye gir ve kapıyı içeriden ki- litle!,, Senı hapsediyorum!.. Genç kızm yüzü kirec gibi boqı böyaz kesilmişti. Fakat gayet a. sabi bir asker olan babasma hiç bir itiraz yaprlamıyacağını bildiği icin başını eğerek — metin adım- larla odadan çıktı. Doğmni'yer katma indi. Nöbet. çiye babasımın emrini söyledi ve , demir kapılr odaya girerek kapı- yı arkadan kilitledi. Sonra elini yüzüne kapayarak, birdenbire. bor şanan sinirlerle ve asabi . hıçkırık- larla bir çocuk gibi ağlamağa başladıi. Halbuki, kale komutanı, hakika- ti.öğrenir öğrenmez, siyah sakal- it Alman doktorunun tehdidindeki tiddiyeti ve vahameti derhal am ,Jamiış ve delice sevdiği kızmı hem İtiraf ettiği tııuyeunden menet - mizş olmak, hem de' onu muhafaza altmda bulundurmuş — olmak jiçin Hrdenhimçııılmşolanghç miıjıimorudz. 'Dndıklum:r bntedbı'mwu M cen a WFayuka 3 .:i n ÂZEDA <8 * Hümüfi * Üa a olan alay ise tarif ve tavsif edi” lemez. Gök meydanı haşır ve neşir gibi oldu. İlhameye karşılamağa gelen Müşir Paşa Hazretlerile sair paşalar, Ümera, Şam — âyanı, valinin arabasmım kapısı açılıp da evvelâ benim gıktığımı görünce, iltifatları bir başka türlü — oldu. Halet Paşa bana: “Biz burada Şem'iyanım köşkünde biraz isti . rahat edeceğiz. Siz doğruca geh re teşrif buyurun.. Fukara ve zaafaya vermek için haylıca ufak para tedarik edin,. Alay tertibi i. Çin kurulmuş olan çadırlara aydet buyurun..., dediler, Ben, beşinci ordu nüfusa kalemi kâtiplerinden Nazif Beyi yanıma arabaya alrp Şama geldim. Ama nasıl geldim?!.. Düzülmüş olan a- laym ortasmdan geçerek!.. Nazif Bey fevkalâde hüsün ve müstes. na, edip ve müstakim, Yusufu sar ni bir gençtir, Pederleri Ata Bey, Şamın en zenginlerinden, meşhur Bekrizadelerdendi. Uşaklar vasrta, Biyle haylıca ufak para tedarik ettik. Çadırlara hayvan ile dön - ö K Az sonra da çadırlara Vali Pa. ga, Müşir Paşa, vesair ileri gelen zevat gelip kahve ve şerbet içil” di, Sonra alay kurulup toplar atıl. maya başladı. . Müşir Yaver Pasa, Vali Paşa - nm yaveri gibi şöyle arkalarında, — ben de Müşir Pasâ ile Beraherde — -— giderdim. Bazan halk tarafından Vali Pasaya verilen istidaları ben alryordum, Bazan da, fukara gelip valinin HÜzengisine — sarılıyorlardı. Onlara da akçe veriyordum, Vali Paşa etrafma selâm vererek vilâ. yet dairesine geldik, Cuma günü vali Halet Paşa, Cami Emeviyeye gidecekti. Vali Paşaların ilk cuma namazlarında orada olan fukara ve zuafaya sa" daka verilmesi âdet ve nizam gi. bi olmuştu. Verdikleri emin üze” rine, beş yüz kuruşluk metelik, üçlük ve bakır akça tedarik et. tim, Sakumüun iki tarafındaki cep” lerimi lebalep para doldurdum. Beraberce camij gerife gittik. Na. mazdan sonra, camilin cümle kapr sından çıktılar. Cami avlusu, fukara ile dolmuş. tu, Paşanm yaverleri, önde, ken” disine yol açıyordu. Ben de arka. &ma, iki tarafma para vermeğe başladım, Fakat etrafı öyle sar” dılar ki, kurtulmak mümkün de. gü,.. Üzerime hücum ile Saktumu sırtımdan alıp yağma eğecekleri ranhakkak,.. Bunu hiaseder etmez hemen bir avuç para alıp sağ ci“ hetime serptim, O cihet duvar yı. kılryor gibi yer yüzümne — yıkıldı. Bir de sol cihetime serptim, Keza” lik o cihet de harap oldu. Ünüme de öyle ettim, Sonra, üzerlerine basarak canımt kurtardım., Derviş Paşanm ciftlik Nazırlı. ğmı yapamıyacağını anladım, Ken disinden bu vazifeden affrmı rica ettim, 'Yine askeri kalemlerden ' birine girmeğe karar verdim, Der” viş Paşa arzumu is'af etti, Ben de 12809 yılr teşrinisanisinde, İs, tanbula gittim, Vapurdan cıkınmca konağa vardım. Pasa Efendimiz kapıya varmış, O zamanlar seraskerlik kapısım” da Tanzimat Koömisyonmu namiyle bir komisyon — teşekkül etmişti. Ne kadar mazul müşirler varsa, oraya âza olup devam ederlerdi. Derviş Paşa da orada Âza idi, Ak. sam oldu. Döndü, Merdiven başm" da. duürup kendisini selâmladım. Selâm verdiler. Safa geldiniz, Lıııııılıım:ı diyip göyle ayak üzerin. . METeYE”