4 Mayıs 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Bf 5?! aü e SAD v a se Vi SEŞ SF (? gE A 7 İ MAYIS — I1Ödi —İ'_ KA LA PDARN SOLYLCÜAŞ ——— —- HABER—AWW NM e aa - Cemil Süteyman İ mayıs ölümün kanlı ve siyah e- Uzatarak, Meşrutiyet inkılâ .. ımıı, Türk — edebiyatımın '“hı ğı en değerli şahsiyet, den biri olan Cemil Süleymanı ahp ebedi âleme gö“ Z Hı.zlfesi etrafında arkıdıs konuşurken, odaya göz pı. Wııdın yaşlar boşanan bir ka- leldl ve kendisibi tanıttı: — Ben Cemil Süleymanın eşi, Yarım, onun ölüm yılmın dö- günüdür. Hatırlatmak — iİste, PF * emll Süleymanı unutmuş ? Belki, belki değil mu bazı meslektaşlar unut. ıi, Fakat bizler (Vakıt), ) in ve (En Son Dakika) Yazı ailesi, bu uğursuz günü u. "hunmık. (Siyah Gözler), muharririnin n sözlerinde, kocasından erde bahsetlirmek gibi bir eseri değil, gölgesi bir Yalnız, eşinin hatırası - lçi yanan bir hayat ar. min ziyamdan mütevellit bir ıııleti bir ruh —yüksekliği | Süleyman, Fecriâti için, den bir kıymettil O gün hemen her mecmuaya yazı , İdtaplar — neşrediyordu. i aşk), (Ukte), (İnhizam) Gözler) gibi büyük ve kü, hikâye kitapları geniş bir o - kütlesi bulmuştu, Her kızın elinde (Siyah Gözler) leap kalinde çıkmamış sayısı ve yüzleri geçen hikâye . hh uğuglbl (Aşiyan) mecmu” tefrika edilen ve kendi genç. llıyıı.tmı tahkiye eden yarım (Kadın Ruhu) adlı bir de I vardır. BSüleyman, Halit Ziyanın ıltııulı lıılmış olmakla be- lisanı o kadar ağdalı ve ü değildi. Zamanının iyi ve liauııyle yazı — yazanların. vo o neslin güzide ve fffîî Ff fr .DAF fî!â Rİ âf!;!! T *—uz Oemıı Sliloymanm benim mat- buata intisabım üzerinde de mü. him bir rolü vardır. Çocuükken, şimdi bir avuç toprakla bir yığın hatıradan ibaret olan babam, ba - na: “Büyürsen ne olacaksın 9” de, diği zaman, babamın çocukluk ve gençlik arkadaşı olan Ahmet Ra> simi göstererek: “Rasim amcam gibi elacağım!” diye cevap verir. dim, Büyüyüp, mektebe gitmeğe, kitap falan okumaya — başladığım zaman da “Cemil ağabeyim gibi elacağım !" nakaratı dudaklarımdan düşmezdi. Çünkü, 0. yalım ak rabalarımdandı , ve Şehzadebaşın, da bizim evimizde oturuyordu, O zamanlar, bir taraftan Tıbbiyeye devaın ediyor, bir taraftan da yar zılar yazıyordu. Kış geceleri, buzlar şeffaf boy. nuzlar gibi dmlardan — sarkarken, ailece büyük salonda oturur, o yazdıklarını bize okurdu, Ve ben onu büyük bir hayranlıkla din- ler, anlamadığım — lügatlerin ma, nasını sorardım, Cemil Süleyman, benim okuma” ya, yazıya karşı duyduğum hissi anlamış, beni teşvik etmiş, Takat çok okumaklığımı söylemişti, A. rada, çocukluk hevesiyle yazdığım şeyleri ona, utana utana okur dum, Kimbilir ne saçma şeylerdi, onlar... Onuun kitaplarından da ne kadar banga açmıştı , İsediğim kitabı a . hr okurdum, İlk aokuduğum edebi eser, ültad Halit Ziyanın (Solgun Deıııet) adhı küçük hicâyeler ki - tabiydi, Ve ben ondan bir şey an. lamamıştım, ,, Ah, bunlar, ne güzel günlerdi, 'Ne tatlı çoculduk ve sandet gün leriydil.. da, bu eski günleri seçmeğe çalr şirken, Cemil Süleymanın şen ve mütebessim yüzünü de görüyo. rum, Ne yazık ki, şimdi o aramız- da değil, Bizden senin ruhuna fâtihalar, rahmetler, Unutulmaz hatırana kalp dolusu hürmetler! Lhedri l’amız horozu iliz aslanı Atllııı.n kartalı yan kurdu h_% memleketin bir ameli var- | horoz, İngiliz. | arslan, Almanlarımn kartal ı yanların da dişi kürt nereden — gelmiştir. ettiniz mi? dirayetin, — kryasetin üÜdür. Lâtinlerde de ayni Ü buluruz... Bu sembolün orduları — vasıtasıyla Ya gelmiş olduğu kuvvet- edilmektedir, Bazı tar rhoroz sembolünün Gol, dan getirilmiş olduğu. ederlerse de bu hatalı" oqşlnku horoz milli sembolü ilk defa on birinci asırda ve sonra büyük ihtr- hüt millet tarafından nn milli sembolü olarak edilmiştir. Alman kartalı t ve kudret timsali olan kartalı Şarlemany dev- kılmadır Şarmany garp olduğu zaman, hük. olduğu iki memleke- ı ifade etmek gayretile r kartalı milli sembolü lrabu etmişti. Onaltıncı Alman imparatorları ar- başının mânasını kaybe- â"hh tekrar sembol ola- dılar.. Bundan sonra kar- —“'holü Avusturyaya geçti, OPrugyallar tokrar kartal aldıdar ve nihayet hâdisesinde kartal olarak Tesmen Dişi kurt Yanların millf sembolü olan Mmalüm olduğu üzere, tarih kitaplarında bile bir efsaneden doğmuş- Vesto — rahibesinden Muktan Romülüs ef- ğöre bir dişi kurt tara, Münmüş ve bu çocuk kurmuş Simdi bu tün İtalyanım hâmi- edümektedır Milli CA î—% iğ?% fiiğv e !!Z% f VA Tz? Bir # hi lngılız aslanı İngiliz arslanı hâkimiyet ve iktidar ifadesidir. bazı tarihciler bu arslanın Güjam zamanından gelme olduğunu ve bu muharip kralın mağlüp devletlere kabul D ettirdiği Leoparların değişik L malr olduğunu söylerler.. Fakat arslan milli sembolü o. | lan 1602 de birinci Jak hâdise- sinden sonra kabul edilmiştir. Bugün de üç İngiliz arslanı dünya üzerindeki münakaşa ka. bul etmez hâkimiyet ve sonsuz iktidarlarını temsil etmektedir. Ev Ansiklopedisi Yağ lekelerini çıakrmak için Yağ lekeleri çıkarılması en ko.- lay lekeler sayılabilir. Çünkü &- cak 3u vağı eritir. Masa örtülerini, sofra takımlarını sıcak su ile yı- kayarak, yağ lekelerini çıkarmak kolaydır. Meselâ farzedin ki, ipekli bir elbi- senizin veya yeni bir kostümünü- zün üzerine yağ damladı. Yağı çı- karmak için elbiseyi sıcak su ile yıkamak, bir pire için yorganı yakmaya benzer. Bu gibi kumaşların üzerinden yağ lekelerini çıkarmak için yapı» lacak bir şey vardır: Bir tabaka temiz ve kalın ku- rutma kâğıdı alırsınız. Bunuü le. kenin bulunduğu yerin üzerine kapatırsınız ve üzerinden kızğın bir ütü geçirirsiniz. Ütünün sıcak- lığı ile eriyen yağ, derhal kumasşı. tan kurutma kâğıdına geçer. Eğer leke bir kerede çıkmadı ise bu işi birkaç kere tekrar edebilir- siniz. Yalnız her seferinde kâğıdımn temiz tarafını kullanmak lâzım. dır. Aynı usuül mum lekelerini çıkar- makta da kullanılabilir, Fakat, her kumaş yıkanmaz | Fransız - Alman harbinden şayanı dikkat vakalar Bir tek ada- mıngayretile WMarsilva imanı nasıl kur- tulmustu Şello infilâk eiseyd',be ki şehir de uçacaktı Üzerinden bir seneye yakın bir zaman geçmiş olan Fransa har. bine ait maceralar, mühim vaka. lar henüz öğrenilmiye başlan. miştır. Bugünkü yazımızda Akdenizin en mühim ticaret merkezlerinden biri olan Marsilya limanmım harp sırasında nasıl mahvolmak teh. likesine maruz kaldığını ve bir adamın fedakârlığı ile ne şekil. de kurtarıldığını okuyacak — ve insafsızca hava harbinin say. fasını daha çevirmiş olacaksı. nız.. İki haziran., Vakit, sabahın saat yedisi.. Hattâ yediyi çeyrek geçiyor.. Henüz'tamamen uyan. mamış olan Marsilya — şehrinde alârm işareti veren düdükler acı acı ölüyor. Aradan bir çeyrek saat geçti. ği halde bir tek bomba bile pat. lamıyor.. Fakat halk saat doku. za kadar sığınaklarda kalmak mecburiyetinde bulunuyorlar. Saat tam dokuzda tehlikenin geçmiş olduğunu bildirir düdük. ler calıyor. Halk neşe ıle SIğl. naklardan çıkıyorlar.. Hepsi, tahrik eden bir teea. süse kurban oldukları muhak. kak, gtünkü herkes doğruca lima. na koşuyar, hava taarruzunun limanda ne gibi bir hasar yaptı. ğını görmek istiyorlar. Birkaç polis kordonu dalga halinde a. kan halkın limana inmesine güç. lükle mani oluyor. Günlerden pazardır. O kadar 1 bir yaz günü ki.. Daha sa. ğîhzîn ilk ):’saatmde sokağa dökü. lenler, iki saatlerini sığınakta geçirdikten sonra şehrin her ta. rafma yayılryor, bu güzel yaz gününden istifade etmek isti. yorlar. Fakat bhirdenbire canavar dü. dükleri yeniden alârm işareti veriyorlar: Saat tam dokuz bü- çuktur. Vakit kalmıyor, tayya- reler derhal görünüyorlar. Halk büyük bir istical ile sığınaklara dağılıyor ve iki dakika gecme. den müthiş infilâkler duyulmı. ya başlıyor, Bang! Bang!.. En küçüğü iki Marsilya Bmanmı kurtaran yüz elli kilo olan bombalar geli. Şi güzel şehre ve bilhassa Jimana ve antrepolara afılryor. Alman tayyarecileri evvelkine — nisbetle buzün daha isabetli atıslar yapı. yorlar. Marsilyanın müdafaasma tahsis olunan hafif tayyane' dafi bataryaları tayyareleri pek fazla rahatsız etmiyor. Bombardıman âdeta serbest gibi yapılıyor. Tayyareler sanki bir mitinsde nümayiş yapıyormus gibi yükse. liyor, alçalıyor ve serbestçe bom balarını bırakıyorlar. ŞELLO Fakat bu hava taarruzları can sikrer olmaktan ziyade tehlikeli olmıya başlıyor. Çünkü Alman. lar müuttasıl limanı bombalayor. lar. Halbuki limanda Mareşal Lotey, Bamako gibi güzel remi. ler var, Şello da Bamakonun ya. nıma yanaşmış. Malüın olduğu üzere Selloa i . simli Fransız gemisi sevyar bir mühimmat denosudur. Bu cep, hanelik ateş aldığfı takdirde Al. man tayyarelerinin bombalama., siına hacet beolmadan bütün li. man, ber türlü eşya ile do'n han. garlar, antrepolar, hattâ AMarsil. va şehrinin birçok mahnl'eleri havaya uçabilir. Marsilya lima. KARA ALTIN canlı Dr mevyumn... 'Datma en büyük Dramatik Macera filmlerini gösteren TAKSİIM Sineması Bu Hatta: JHOKTE COOFER ve FREDDIK BARTHOLOMEW tarafından calihi dikkat bir tarzda yaratılan Fümi güsterilmektedir. Müuthiş bir temaşa... Ateş Gölü için mücadele.. Ateşler arasındaki Adam... Vanan Toprağın memleketi... Büyük ve heye- İKİNCİ FILM: İSTİKLAL KAHRAMANI türkçe sözlü Buyün satt 11 Je tenzilâtlhı matine MÜCADELESİ Hman reisi Mösyö Kofiniyer nı ve sehri için en büyük felâket Şelloya isabet vaki olması ve bu cephanelisin infilâkıdır. Fakat aksi, Alman bonabardı. manı devam ediyor ve iş'e tam Selloya isabet vaki oldu, İk' bü. vük bomba Şellonun sancak . ta. rafımdan kıçma isabet ett! Bi. rinci çarkçı öldü, birçok zabitan ve mürettebat yaralanarak deni. ze döküldü. YANGIN ÇIKIYOR Sello seyyar cephanelifinin süvarisi Lpi Kristofani bu felâ. ket strasında sşehirde bulunuyor. du. Vakayı haber alır almaz pa. sif müdafaa tertibatına rağımen koşarak limana geldi.. Gördüğü manzara suydu: Kumanda etmek te olduğu gemi krec taraftan tu. tusmuş olduğu halde alevler'i « çinde vanıvordu., Hayatta kalanı gemiciler atesi dürdurmak icin ufrasıvorlardı. Gev isminde bir gemici dumanlar arasına giriyor ve vanemn s#öndürme makineleri. alarak alevlerin önüne sıkı. yor ve yatıaımım İlerlemesine ma. ni oluyorcu. Setlontn hemen yanıbasınlı demirli bulunan Mavesal Totey isimli gemiden üc gemicinin ve. re atladığı görüldü, Kaçmak mi istiyorlardı? Havrr, Şellonun yar dımma gelivorlardı. Bu üc gemici alevler arasımda Yanan Şelloya atladılar ve büyük bir gayret göstererek henüz in. filâk etmemis olan mühimmatı is'-'mrya basladılar, "Fakat bütün bu gayret, buü fe. dakârlık limanm ve hattâ şeh, rin kurtulması için kâfi değildi. Yangın biran icin geriliyor. Fa. kat sonra daha büyük bir hızla ilerliyordu. Seyyar tephanelik artık alevler içindeydi. Gemidekilerden biri: — Hayatımı kurtarabilen kur. tarsın. Her şey bitti artık... Diye bağırdı... Hayır, her şey bitmemişti; da. — EK SiNEMASINDA Gı U N ROBE.RI' MONTGOMERY. ROSALİND RUSSEL Sizi 2 saat eğlendirecöük, güldürecek merak ve heyecanla saracak nefis bir filmde aranlık Kuyu Kocam polis Hafiyesi ha şehri ve limaniı kurtarmak ü. midi vardı Liman reisi de her şeyin henüz bitmemiş oldugupa imanrıyor, şehri kurtaracağını ü- mit ediyordu. Alman hava taaruzu başladığı zaman liman reisi Mösyö Kofin. yer yedi buçukluk bir topla mü. cehhez süratli bir motörle li « manda alınmış olan tertibatı tef. tiş ediyordu. Mösyö Kofinyer altmış yedi yaşında, uzun -boylu, sağlam bir adamdır. Bütün hayatını ticaret gemileri üzerinde geçirmiş, u . mumi harbe bir mayn gemisiyle iştirak etmiş ve kumanda ettiği br gemi ile Brest'de büyük hiz. metlerde bulunmuştu. Yaşı alt. mışı bulduktan sonra tekaüde sevkolunan Kofinyer — Marsilya liman reisi tayin olunmuştu. Vaka mahalline gelir gelmez, limanın hakiki hâkimi ol.n Müs. yö Kofinyer derhal geminin ter- kedilmemesini ve mücadeleye devam olunmasmı emretti. Li. mana ait üç rtomorkörü Selloyu, limanın içinden acığa çekip, li. manda infilâk etmemesini temi. ne memur etti. Şello açığa kadar ne kadar zaman zarfında cçekile, bilecekti ? Acaba o zamana kadar gemi infilâk etmiyecek miydi? Bun. ları yalnızca Allah biliyordu. SANKİ BİR VOLKAN Aradan yarım saat geçme'on geminin mürettebatı Şelloyu 1-. mamen terketmiş ve lirsimn kurtarılmasını tamamen İiman reisi Mösyö Kofiniyer ile adam. larına bırakmışlardı. Kafiniyer kendisini seven adamlarindan tamamen emindi. Ne isetrse on, lara yaptırabilirdi. İlk iş olarak Şelloyu açığa çe. : keceklerdi ar.a: Şello kalın celik kablolarla rıhtıma boğlı idi. Ge, miye çıkmak veya rıhtıma git. mek imkânları yoktu. Cünkü her taraf ateş içinde idi. Ancak çeliz kablolarm kesilmelerine te, şebbüs edilebilirdi. Bunun üze, rine Mösyö Kofiniyer celik kab. lolarım eğelenmesini emretti. Eğeleme ameliyesi uzun, çok uzun sürüyordu. İNFİLAK Şellonun bircok kısımları infi. lâk etmiye başlamışstı. Çalısan a. damlar endişe i'e nazarlarını Mösyö Kofiniyere kaldırdıkları zaman tecrübeli bahriyeli: — Merak etmeyin.. dedi... İn. filâk edenler göğertedeki mer. miler, anbarlar henüz ateş alma. dıkları için tehlike azdır. Eğeleme faaliyeti devam edi. yor ve nihayet son kablo da ke. siliyor ve romörkörler bir ateş ve alev yığını halini almış olan Şelloyu açığa doğru çekmiye baş lryorlar. Ateş deposu gidiyor, çok uzak lara çetliyor. Iıoflniyer küçük süratli motörü ile her an infilâk etmek ihtimali bulunan Şellonun yanma gidiyor, yani muhakkak bir ölümü göze alryor.. Bu vazi. yete tam bir taat devam ediyor, Artık Şello tamamen alevler ârasımdadır. Denizin — üzerinde yavasş yavaş anbarlara doğru İ- lerliyen bir ates ve alev yığının. dan başka bir gey görülmemek- tedir. Fakat işte tam bu sırada gök yüzü yeniden cehennemi motör gürültüleri ile dolüyor. Birkaç Alman tayyaresi yeniden Mar - sily.. limanına taarruz ediyorlar. Fakat askerfleştirilmiş olan Mek sik.., I lombiya ve “önonso Be. milerinin hava dafi toplarile, mitralyözleri bu kere adet itiha- rile az olan Alman tayyarelerini püskürtüyorlar.. Atılan bomba - lar hiçbir gemiye isahet etmi - vor. Bu tehli e de geçiştirildik - ten sonra Şello seyyar cephane- liği Korbiyer burnu civarına kâ- dar sgürükleniyor ve orada liman reisi Mösyö Kofinyer Kap Karso müuavin kruvazörüne radyo ile ge talimatı veziyor: “Korbiyer burnu — açıklarında seyrüsefer icin cok — tehlikeli bir gemi var. Yanıyor, top ateşi ile imha ediniz.” Ve beş dakika sonra vaka ma- halline gelen kruvazör Şelloyu bombardıman ederek hatırıyor. Fil ikika denizler sallanıyor a- ma Marsilya limanı hem de şeh. rin büyük bir kısmı mahvolmak tehlikesini Mösyö Kofinyerin aa | SOğukkanlılığı ve cesareti saye- Bugtn aat 11 ge tenznartı matıno AAYININIMINMIAKIAAIAMINİAAAAANİANARA GD ST0 e Üetmis oluyor.