16 Nisan 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

iv 165 NİSAN — 191 Reşat Ekrem Koçuya cevap... Fay meslekdaşım; İstanbulu sevenler tesekkülünü » kendilerine tannetliğim zağrum- da bulunarak - müdafaa maksadi Ve yazdığınız fıkrayı okudum. He Ie yazılarunı « velevki adları teces- | Sösünüzü uyandırdkça olsun e beni son derece gurur İandındı, İltifatınrza teşekkür & derken, benim de (Çocuklar) müb dl, sair ve tarihçi Kesat Ekreme Karsı bilgi, şiir ve güzel söz dinle. Mekten dayduğum haz borçları oi- duğunu söylemek isterim, Gelelim asıl meseleye: Yazn okuduğum zaman, ne Yalan söyliyeyim, aziz dostum, zak» Wetinize scwim, Çünkü, ben iddia #tĞğiniz gibi, mensup olduğunuz İstanbulu Sevenler teşelikülüne ta- riz etmedim, İstanbula karşı duy- duğum sevgiyi kaydederken, bazı Yöck, harap çeşmelerin elim man #araları içimi sızlalı, ben onu yaz. dim, Ve mademki, İstanbulu Se Venler diye bir teşekkül vur, bu 29vatın azam dikkatini çekeyln, dedim ve haykırdım: — Neredesiniz İstanbulu Ses venler Cötalyotinin sayın âzâları!, Ru sözün neresinde tariz var, doğrusu anlıyamadan, Bu anlama- Piinmı cehiime bağışlayınız! Üğer bu tarla: “Lâkin kime söy- |, eyvah!” masraından çıkarı Torsanız, v beytin teriz kastiyle değil, umumi serlevhama sadakat #östermekien bastın bir maksatla Yazümadığını da işaret etmek Is. İstanbul Sevenler Cemiyeti hak- kındaki trahatınızı ve beni tenvir İcin yazdığınız satırları dikkatle 0- #dum, Bu satırlar, bana bildiğim vim başka bir şey öğretme- Müsaade ederseniz ve bana gü *“amezseniz, simdi cemiyete, biraz İriz edeyim, Yarılarmızda diyor- *w ki: “Cemiyetin” elinde hiç. bir kadreş ve kuvvet yoktur, Maas *ifle, müzelerie, belediye Ne, vilf- Yetis temas ederek, elimizden gel “iği kadar, gücümüz yettiği kadar “<ahsıyoruz.,, Doğrusunu İsterseniz, bu çalış Malarm nerelerden ibaret olduğu- 4 bilmiyorum, Buna dair gazeteler * havadiklere | rasladığımı da ha. orum, Beğki vardır da, gö” “ünden kuçınıştır. ; : i i iç (ia halka malümat veriyor, kor» / “ranslarla yaptıkları işleri bildiri | YOK, Hani ya, İstanbula sevenlerin müzelerle temas edip yap “ÜL ister nedir, bunu çok öğrenmek ji Sonra, eğer cemiyet cidden çal bakımsız çeşmeleri, o za raşide ecdnd yadigürlarıyla da Metkul olması | bâzimgelmez miy- Bunlar da, sehri süsliyen di- übidelerimiz kadar zariftir. içlerinde onlardan daha en- daha güzelleri, birer sas bediası olanları vardır. “Eilmizdo hiçbir kurvvet ve kad Yök demenizi de tuhaf bu- "yorum, Kodreti ve kuvveti olm. dl Dir teşekkül nasıl çalışır, ma Bürebitir? O halde demek c- ki, cemiyet üzüleri yalaız görmek İçin toplanı- , biribirlerine İsanbul sevgi” anlatıyorlar, Sonra, başımda, italya ile ticaretimiz ay aradan bildirildiğine güre, İs iie aramızda mevcut ve müddeti 1 Hnunasanı 841 e biten ticaret ve ij jr ğ 3 ı Us İtalya hariciye nezareti Me r AK tani > Ey #dilen notaların meriyate Vekiller beyetinte kabul © ! lariyle o ilerlemekte | göstermektedir. İstanbul vali ve belediye reisinin bulunduğu bir teşekkülün elinde kuvvet ve kudret olmaması da çok tuhaf bir şeydir. o « Tarihi bilgilerinisin e ötedenberi hayranıyım, Bunu ber fırsatta ya ularımda söylemiş bir. dostunu- zum. İnsanım c6hiini yüzüne vu- rorken bile yirle tetyiç ederek yas piyorsunuz — Üstet,, Bilmediğim, görmediğim nakkaş Hasan paşa ve diğer eser hukkmdaki Izahatınıza müteşekkirim, Basbaşa verelim, ecdad yadigi- hı şu bikaç bodlayı, nefiseyi kar- #armak için bir kapı arrvalım?,, di- yorsunuz, Teki güzel, fakat ben bu kapıyı armanın İzumsüzluğu. na kallim,. O kapı, bizrat üzüm bulunduğunuz tesekkülün kapıdır, Mürnesstini hiçbir resmi makam rejdetmez zanaederim, Reddetti- Zi gün, kalem sahibisiniz, mahak- kak ki bir şöhrelsiniz, hemen bun. turdan istifade edebilir, yazarır av, Sizi, muhabbetle selimlarım xa- yn üstadım Reşat Ekrem! Benden selâm, senden kelâm, Selâmünsleyküm, sleykümselâm? LAEDRİ Ev Ansiklopedisi Elbise veya kumaş boyarken bir kumaşı boyamak için hazır boyalar vardır, Fakat bunlardan istenilen neticeyi almak için ba, zı noktalara dikkat etmek . aamdır, Evvelâ, boyanacak kumaş yr- kanmış ve temiz olmalıdır. Son, ra, içine boya yapılan kabin te. miz olması lâzımdır. Sonra, en mühim mesele, ku- maşın rengi ile boyanın rengi ve boyandıktan sonra elde edilecek yeni renge dikkat etmektir. Açıkmavi, koyuyeşil, penbe, açıkkahverengi ancak kumaş be, yazsa eldeedilebilir. Renkli kumaşlarda hangi boya İle hangi rengi elde edeceğinizi bir liste halinde gösterelim: Açıkmavi — Koyumavi boys ile lâcivert, yeşil boya ile trige. mavi veya nefti, penbe boya ile üçikmenekye, Koyumavi — Kırmızı boya ile koyu kırmızı, şarabi, Yeşil — Mavi boya ile koyu trişe, Kovuyeşil — Turuncu boya ile bej rengi, kırmızı boya ile koyu kahverengi. Kırmızı — Mavi boya ile kahverengi, kahverengi boya İle kovu kahverengi. Sari — Mavi boya ile yeşil, kırmızı boya ile turuncu. Herhangi renk — Siyah boya ile giyah, Havacılık bahisleri Yüksek irtifa arda harb eden Kalöriferli tayyareler Bugünkü harpte muhakkak ki! havacılığın çok mühim inkişef. larına şahit olduk. Kadnlerm modalarmı da gölgede bıraka” cak bir sür'atle model değiştiren tayyarecilik bilhassa son harp” ten az evvel ve son harp sirala. rında meydana konan yeni yeni icatlarla, havacılığın dev adım. olduğunu Bugünün tayyareleri, uçankale./ leri bunden vvelki tayyarelere hiç benzemiyor. Bugün bir tay. yare sekiz bin metre irtifaa yükseliyor ve oradan muazzam bir kartal gibi düşmanının üze” rine iniyor. Bir tayyareci bu manovrayı yaparken tayyaresi- nin dışındaki hava harareti ne, dir bilir misiniz?.. Tam sıfırın altında kırk beş derece. Sibirya soğuklarını bile hiçe sayan bü müthiş soğukta harp tayyarelerinin hiç bir aksaklık göstermeden faaliyetlerine nasıl devam ettikleri merak olunur âğil mi? Evet makineler ve in. sanlar, yani tayyareciler bu dü. şük subunete nasıl tahammül edebiliyorlar? İşte bu bir mese, ledir, y Uzun zamandanberi yüksek irtifarlarda yapılan uçuşlar 'jin ısıtıcı kombinezonları havi tay- yareler kullanılırdı. Yani bütün tayyare elektrik vasıtasiyle ısr tılır ve tayyareci elektrikle sınmış, hattâ kızmış kolin bir madeni tabaka içinde uçardı. Bu usul pek elverişli görünme, diğinden bugün tayyareler için elektrikli kalörifer tesisatı ya. Isıtıcı kombinezonları o havi tayyarelerin bir çok mahzurları vardı, Bir kere bu şekilde tay. tertibat telsiz ve makine üzerine ge milessir oluyordu. Bugun ise modern tayyarele- Tin içini normal bir şekilde ısr tan kalörifer tesisatı mevcuttar. Daha geçen seneye kadar bu tew. tibat Fransız tayyarelerinde bi, le yoktu. TAYYARELERİ KORUMAK MESELESİ . Bir de harp tayyarelerinin uydurma tayyare meydanların. da kışın soğuktan korunmaları meseelsi vardır, Malüm olduğu » üzere tayyareler ve bilhassa tay. yare motörleri, hele oradyoler soğuğa karşı dayanıksızdırlar. Binsenaleyh bunları korumak lâzımdır. Bir çok tayyareler de kimyevi resksiyonlu ısıtma cihazları mevcuttur. Bunlar vasrtasiyle makineler her zaman sicak tu tulur ve daima uçuşa hazir bu. Yundurulabilir, Bundan mâda mazot yakan ve bilhassa tayyare motörlerinin ısıtılması (o işinde (o kullarılan kamyonlarda (o vardır. Bunlar tayyare meydanlarmdn hazır bulunur ve harekete geçecek 0. lan tayyarenin motörünü bir lâhzade ısıtır. Fransa 1939 . 1940 harbinde bu kamyonları kullanmıştır. Radyoların soğuktan fazla. siyle müteessir olduğunu yuka- rıda kaydetmiştik.. Alman hava kuvvetlerine mensup tayyareeir bilhassa şimali Norveç harekâ- lında radyo irtibatmda fazla müşkülâtla karşılaşmışlar ve bu. nun üzerine Alman teknisyenleri Alman tayyarelerinin radyo ter. tibatlarında bazı tadilâta lüzum görmüşlerdir. KIŞ UÇUŞLARI Kışm, sis, yağmur hattâ tipi altımda uzun mesafelere uçuş yapan pilotlarm teçhizatları çok mühim bir meseledir. Birde pervanelerin ağırlaşması ve ma, kineyi ağırlaştırması meselesi vardır ki bütün bunlar kış w çuşlarını hususiyet ve müşkülâ tını teşkil eder. Yanıcı maddele. rin ve yağların donması ihtimali bilhassa harp tayyareleri için mühim bir mahzur teşkil eder. Harp tayyarelerinin yüksek ir- tifalarda (o yaptıkları (o harpte (10,000 metreden yüksek irti, falarda hava harpleri yapıldığı görülmüştür.) Maruz bulunduk” ları tehlikelerden biri de maki" neli tüfenklerin soğuğun. tesiri. le çalışmamaları ihtimalidir. —A, - izmirin RUuSsusiyetleri İzmirin subyesi, somatosu, çiprosu ve aile evleri İzmire öğle vakti ayak basan | herhangi bir kimse şehrin ve İzmirlilerin (o hususiyetlerinden birini derbal öğrenir, İzmir halkevi halkın arzuları. ni pek iyi takdir ettiğinden o lacak şehrin bütün meydanları. na hoparlör tesisatı yaptırmış.. Halk Ankara radyosunun neğri. yatmı bu tertibat sayesinde mü. kemmelen takip ediyor. İzmirli- ler ajans haberlerini de herhalde tahammül eğilmez bir cazibe buluyorlar ki sabah öğle ve akşam radyo haberleri neğret- meğe başlaymca meydanlarda, kahve önlerinde grup grup top- lanıyorlar. İşte İzmirin hususi, yetlerinden biri bu.. Bu dz hususiyet mi demeyin. Öğle vakti İzmire ayak basan bir Kimse halkm yer yer mey- danlara kahve - önlerine toplan mış olduğunu görünce merâk e. diyor. Bilhassa birinci Kordon, daki Atatürk meydanı, konakta Baat kulesi meydanı büyük bir halk kütlesiyle doluyor. Sonra enteresan olan cibet a. jan haberleri dinleyen herkesin yüksek sesle mutalea beyan .t. mesi. Tabii herkes ayrı ayrı düşünüyor ve ayrı ayrı fikir yü- rütüyor.. Her yiğitin kendine mahsus bir çorba yiyişi olduğu gibi!, Bizim İstanbul kahvelerinde ve umumiyetle diğer bütün ge hişlerde çay, kahve, güzez, lokum ve nihayet ihlâmurdan başka bir sey bulunmaz. Hal. buki İzmir kahveleri somato, tarçın gibi yeni neviler ilâve &. derek çeşitlerini zenginleştir. mişler.. Bunların içinde en lez, zetlisi somato.. Somatoyu bademden yapıyor lar. Kahve yerine fındık kabu- Zu içtiğimiz bugünlerde İzmirin, hâle Karşıyakanın Somatosu © Kadar nefis ki. Tarçının, karanfilin de ken. kine göre ayrı bir lezzet veko. kulari var.. Herhalde bunlar &y ve kahveye tereih olunuyor. İzmirin bir de meşhur subyeri var, Subye malüm olduğu üzere kavun çekirdeğinden yapılıyor. Fakst İzmirde sabyeyi dükkân. larda, şerbetçilerde, kahvehane" lerde, gazinolarda falan - bula” MAZSIDIZ.. Sübye İzmirin yalnız bir kaç seyyar saticismin büyük bir ti. tizlikle yaptıkları çok nefis bir içkidir. ! SOMATO, SUBYE, TARÇIN, | | Bunun önüne geçmek için fev. kalâde ince, ve mayi bir yağ kullanılmağa başlanmıştır. Ay. rica mitralyöz ve hava dafi bar taryalarını koruyan hususi bir tertibat ta icat olunmuştur. Simdiye kadar kış mevsimi ha” va harplerini müşkülleştiriyor. izmir notlari :3 İzmirin en meşhur subyecisi bundan bir müddet evvel ölmüş olan Tatar Abdullah ağa imiş. Subyecilik şimdi İzmirde vir kaç kişinin inbisarı altındadır. Bunlar #eyyarsatıcı, fakat öyle temiz, öyle tr insanlarki, sub yenin gerek imalinde gerekse satışında bunların gösterdikleri titizliği en meşhur şerbetçi fir maları gösteremez. Hattâ o ka- dar ki bu subyecilerden biri imalâthaneye girdi diye karısını boşamış. İZMİRİN BALIĞI İzmirin kendisine mahsus bir de balığı vardır. Bu balığa bazı, ları çipro, bazıları da çipura derler. Deniz balığıdır. İzmir körfezinde çıkar, Şekil itiba. riyle karagöze beneer, hattâ lez. let itibariyle de diyebilirim. Çip ro veya çiprölarm büyükleri ve orta boyda, yani bir el büyük“ lüğünde olanları Tezzetlidirler. Küçüklerinin yenmesi güçtür. Çünkü balık çok kılçıksızdır.. Bu balığm .nevsimi daha xi yade sonbahar ve kıştır. İlkba. harda çiprolar yumurta dök. tükleri için yağsız ve lezzefsiz- dirler. AİLE. EVLERİ Osman Cmalin kulakları çın. lasın.. O kütüphanlere kitabevi, terzilere dikimevi, lokantalara aşevi vesaire denmeşine fena Halde sinirlenir. Ben de kendi- sine haber vereyim; Rüütn bun” lardan mâda İzmirde birde a. ile evleri var. Hem kapılarında koskoca bir “Aile evi” levhası asılı olduğu halde, Bu lehvalılar. tabelâlılar aile evleri de diğer, leri değil mi? Diye sormaym. mesele böyle değil.. Bu aile evle. rinde bir değil de birkaç, hattâ beş, On, yirmi âile oturuyor. Daha #iyade fakir mahallelerde Kurulmuş olan bu aile evlerinin hemen ekesrisi o Yahudilerle meskün.. Esasen İzmirde Yahu, diden başka akalliyet yok. Bu vatandaşlar da sivrisinekten yâğ çıkarmasını, bir kuruş Üzerine kırk düğüm atmasmı bildikle rinden on onbeş sile bir araya gelmiş ve birer müşterek ev tutmuşlar. İşte bu evlere aile vi deniliyor ve evsahipleri be- lediyeye muayyen bir vergi ve. riyor. Bu sile evlerinde oturanların hayatı başlı bâşma bir âlem. Bir kere kaç göç yok. Nasıl olgun ki bir eve en az elli altmış kişi sığınmış. Sonra hemen bütün aileler akraba veya pek yakm dost. Bunların geceleri kapılarının önüne sandalyeler a, tıp muazzam bir grup teşkil £- meleri ve hep bir ağızdan takır takır konuşurken bir yandan da muttasıl kabak çekirdeği (zil ğürt bademi) yemeleri hakika- ten görülecek şey. Geçenlerd İstanbulda Danon ismind bir eczâet ölmüştü. As- len İzmirli olan ve fakir Musevi. lere pek büvük iyilikleri doku du. Fakat artık havacılık kışdi. | nan bu vatandaşm cenazesi ye bir mevsim tanımayor. Kıvırcık Pasa | u Yalnız TAKSİM sinemasında gösterilmektedir & Ni. gömülmek üzere İzmire geldiği zaman ben de orada bulunuyor. dum. Ve cebase merasimini gör. düm. Bu hakikaten muazzam bir İzmirin fakir zengin ne kadar Musevis varsa ( (tabii fakirler ekseriyeti teşkil ediyorlardı) l hepsi halerine vakitlerine göre i otomobiller, arabalar tutmuşlar ve yine hallerine kabiliyetlerine göre nadide çiçeklerden, mevsim çiçeklerinden veyahut kâğıtlar dan yapma çiçeklerden boy böy çelenkler yaptırmıslardı. Miba- liğa etmiyeyim ama oonazsâ. YMymın bir ucu İzmir cezaevi önündöyken diğer ucu henüz Karantinada bulunuyordu. İzmi rin bu kısmı aile evlerinin en bol olduğu yerdir. Yani fakir Mutevi vatandaşlar İzmirin bu güzel köşesine sığınmışlardır. Cenaze alayının arkasında oto. mobil ve arabalardan mâda ağ. laşan büyük bir yaya grupu var” dı ve bu grupun ekserisi fakir oldukları hallerinden belli olan kadın ve çocuklar teşkil ediyor du. Sözü nereden açtık nereye rin hakikaten orijinsi bir hayat. ları var.. MUZAFFER ACAR Dördüncü yen: İzmirin ucuzluğu, ingiltere Ticaret vapurları zayialını Ayda bir ilân edecek Lemdra, 15 (A.A,) — İngiliz hükümeti harp basladığındanbe- ri ticaret vapurları zayatı hak » kında haftada br neştedleri ra - kamlar yerine aylık istatistik gün, haftalık zayiat listesi çık « ©“ | mamasmın sebebi budur. Önü - o“ müzdeki liste mayısın ortaların. i da neşredilecek ve nisan ayr L l çindeki zayiatı bildirecektir. Birkaç zamandanberi, haftalik | Histelerin mahzuru olduğu görül- İl müstür. Yolda 'bulunan bütün (| vapurlardan alınan malümatın kı 8a bir müddet içine sıkığtırılma- o sı suretiyle kati rakamlar elde | etmenin olduğu ve ara sma o esaslı ikler yapmak za - i ruretiyle karşılaşıldığı da anla - İ şılmıştır. i Bundan başka zayina umu - i mi temayülünü kavdetmek için haftanm çok kısa bir vahidi ki. i pl olduğu aşikârdır. Haftalık İ istatistikler yanlış olarak batar nikbin bazan da bedbin ve kism' i bir vaziyet ifade etmektedirler, Aylik istetisteklerin kabul! İçin üçüncü sebep de daha uzun bir devreye sit rakiemlerin düş manın istifndesine daha az va . mülâhazasıdır. Lönd - — | rada işaret edildiğine göre, düş- İl man kendi deniz zayiatı hakkım. da hiçbir haber nesretmsmekte - , dir. İneilizler. düşman'n istifa - o | de edebileceği bazı malümatı h | tiva edebilmesine reğmen halkı. N haberdar edilmesini daha doğr buluyorlar. 3