16 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

M. TURHAN TAN'IN Müessesemiz tarafından çıkarılan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Kadın Avcısı 100 » Tarihî Musahabeler 75 » CUMHURİYET MATBAASI umhuriyet 17 nCİ Vll Otomat namuskâ Hüseyin Rahminîn bu musahabesini bu İkinci sahifede bulacak 5993 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 16 NİStM 1941 Yugoslavya Yunanistan Mevcudiyet ve hürriyetlerinin korunması pahastna evlâdlarıntn bütün kanla. rım dökmeğe karar vermis olan bu milletler, kendi. lerine tevcih edilen hücumlar çoğaldığı nispette yükseliyorlar ve ^Vatandaş!Sakınalım! Kime «Sen benim düşmanımsın.'. derseniz size: <Ne münasebet, diye cevab verir, ben? Ben senin en yakın dostunum.» Kime .Sen benim dostumsun'» derseniz size «Elbette, diye cevab verir, senin için canım feda!» *** Gündelik konuşmalar sırasında sık sık, ve böylece, geçen bu bahis milletler arasında da aynen vakidir; ve nasü ferdler arasmda ekseriya samimî değilse, milletler arasında daha büyük bir ekseriyetle yalandır. Bugün ki ferdden riyade cemiyet hayaü me\zuubahstir şu noktaya bilhassa dikkat etmek lâzun: Teker teker hayatımızda gordüğümüz, zararmı ve kederini çektiğimiz bu riya, şiradi milletler arasında kat kat daha fazla caridir ve kat kat daha fazla feci oluyor. **• D Şte durup dururken hurriyet ve istiklâllerine suıkasd edılmiş iki nıillet daha ki Balkanlar camiası irınde esateti kabul etmemek için fedakarIıklann en ilerilerine katlanmajı gore almıslar \e ga> rimusavi bir mücude ede gosterdiklcri nıh asaletile butıın dunJdjı hajıetlcrin ve havranlıkların en derinleri içine salmıslardır Bu ka'nranıanca fedakârlıkların yanında koleliği kabul etraiş diğer kuçuk milletlerin sanki ortada istifade olunacak bir fırsat \a.raıs gibi deviet başa kuzgun leşe taKrıne uy^un bir karga ruhile kenarın.an bucağından bu iki memlekete SE! '.ırnıalan Polonya ve ÇekoSlovakya jacmasından sonra tarih sahifelrrini kirlctecek çok çirkin manzaralar teşkil etmektedir. Yunanistan ve Yugoslavya parçalamyor diye Bulgaristanda şenlikler yapılıyor. Macaristan ebedî dostu Yugoslavyanın yaralı vücudune yeni hançerler saplayor ve Bükreş dünkü muttcfıki Yugoslavyadan kendisine de bir pay çıkarmak hırsile kıvranıyor. ÇekoSlovakya parçalanırken ganimetten hisse almağa kosanlar içinde Polonya da vaıdı. Çekistan yıkıldıktan sonra nobetin kendisine geleecğini düşünmiyen bir gafletle!.. Slovakya, hatta Macaristan ve ahiren Rumanya hürriyetle mağruı memleketler olmak payesinden Mihver oyuncağı birer eyalet haline geçtoek cilletini asla gözonüne almaksırın yeni jağmalara koşan tufeyli kuslar halinde gorunüyorlar ve insanlık bu facia>ı her gün daha büyük bir ibretie tetnaşa ediyor. Facia: Istiklâllerine veda etmlş metnleketlerin taarnıza uğrayan başka istiklâlleri yıkıp devirmekte müstevliye yardım eden hareketlerindedir. Yugoslavya ile Yunanistana gelince mevcudiyet ve hürriyetlerinfn korunması pahaBina evlâdlannm bütün kanlannı dokmeğe karar vermis olan bu milletler, kendilerine tevcih edile.n hücumlar çoğaldığı nisbette yükseliyorlar. MaddS ve manevî harabeler üstünde yeni bir nitam kurmak isteyenler kendi hürriyet ve istiklâllerinin hiç bir zaman sönmiyecek atesi aşkını bugünkü ve yannki tarihuı meydanına ebedî mes'aleler haiinde yükselten bu milletlerin ufuklara kanla nakşedilmiş kat'î: Hayır, bu olamıyacaktır! Şeklinde hiç bir kuvvetle yıkılamaz vetolarından korkmağa baslamıs olsalar gerektir. Kaba kuvvetin devamlı bir esaret hayatı yaratamıyacağuıa bütün Turk mılletinin ikinci İnonü zaferıni tarih şahiddir. Mütearnz kuvvet ne kakutladığı gun, bu zaferi ve onun gibi dar büyük olursa olsun hürriyet ve daha nice zaferleri, bir çelenk gibi sünistiklâl namına siddetle mukabele görgusüne takmış olan kahraman Turk ordükten sonra er geç bu hürriyet ve dusunu, Trakyada yakından gormek şeIstiklâlin kudret ve galebesi önünde ref ve saadetine erdım. Generallerie, suboyun eğmeğe mecbur ve mahkumdur. baylarla, erbaşlarla, erlerle görüştüm. Hürriyet ve istiklâli kurtarmak için onları vermemeğe ve savlet eden kovHemen ilâve edeyim; çok nikbin, daha vet ne kadar büyük olursa olsun onu emin ve müsterih döndüm. hiçe sayarak en siddetli mukabele ve Ordumuzun müteaddid harblerde ve mukavemetlerden çekinmeınege karar cephelerde ateş tecrubesi gormüş, za vermek ve öyle de hareket etmek kâferler kazanmış iki kıymetlı kumandanı. fidir İşte Yunanistanla Yugoslavya nisOrgeneral Fahreddin Altayla Orgeneral betsiı surette büyük kuvvetlere karsı Abdurrahman Nafiz Gürman, Trakyada bunu yapıyorlar. Başlarma geçecek çeyurdun nigehbam olan birliklerin faalilenk yann, yırtıcı ve kanatıcı diyeti etrafındaki mutad tetkik ve teftişkenlerden örülmü? olabilir. Onlar hürlerinden birini yaparlarken beni de reriyet ve istiklâlleri uğrunda feragat ve fakatlerine almak lutufkârlığmda bufedakârlığm bu derecesile ölmeılik sırlundular. Herseyi yakından gördüm. nna eriyorlar ve insanhğa haysiyet v« Çotrukluğumdanberi Türk ordusüe daşerefin yiiksek ve pariak ömekllğini ima temas ederim. Orduyu, hiçbir zagosteriyorlar. (Arkası sahife 3 sütnn 4 te ÇekoSlovakya, Arnavudluk, Polonya, Danimarka, Holanda, Belçika ve Fransarun elbette bir gün gelecek intikam ve halâs umuduna takıh hayatlarına Yunanistanla Yugoslavyanuı filî Atina 15 (a.a.) Yunanlstandaki ve fedakâr protestolan innmam etmişBritanya kuvvetlerl umumî karargâhıntir. Ayaklar altında çiğnenen milletledan bugün tebliğ edilmiştir: rin viicudleri zedelenebiür, fakat on Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu Britanya İmparatorluk kuvvetleri lann ruhları tazyik olunan yanardağlar Ankara 15 (a.a.) C. H. Partisi hattmın sağ tarafında dıişman makinegibi daha fazla kuvvetle feveran etmeMeclis Grupu umumî heyeti bu gün li kıt'alan tarafından yapılan hücumlar ğe hazır bir hal alır. Mihver Avnıpada (15/4/1941) salı günü saat 15 te reis ve tardedilmiştir. Başka yerlerde düşmanla yann patlayacak yanardağlarm zeminkili Seyhan meb'usu Hilmı Uıanın re temas vaki obnamıştır. leri üzerine yeni nizamın berhava ol(Arkası sahife 5 sütnn 1 de) mağa raahkum binasını kurmak haya^Arkası sahife 5 süfon 2 de) lindedir. Bu çürük binayı ayakta tutMütemadiyen cenuba topmak için Mihver milletlerinin ebedî seferberliği bile kifayet edemiyeceği çok lanan Yugoslavlartn Yunan asikârdır. hududundaki Alman orduMilletlerin mevcudiyet ve hürriyetlerine gelişigüzel taarruz etmekte beis suna yüklenmek istediği gormiyenler, şurada burada tedarik eanlasılıyor. debilecekleri uşak ruhlu yamaklara rağmen manevî varlıklan ayaklar altında çiğnenen memleketlerin hakka ve müsavata hürmet isteyen benlikleri karşıBalkan cephelerinde: sında elbette nihayet âciz ve mağlub Yugoslavyada: Yugoslav oıdulan, olacaklardır. Yunanistanla YugosUvya memleketin her tarafından ve biıtiıu Ankara 15 (a.a.) Türkiyenin dahili veya haricî siya hududlanndan taarrurlarn uğramış olişte bu davanın sonuncu kahraman misal ve timsallerini teşkil ediyorlar. Yal seti hakkında ecnebi matbuat mümessillerine söz söyleme. malarma rağmen, kentlilerini kahranız kuvvete kıymet veren Mihverin savtnanca müdafaa ediyorlaı. Filvaki, Yuletlerinde psikolojiye itibarın zerresi da ğe mezun her hangi şekil ve sıfatta sözcü bulunmadığını goslavya, İtalya, Almanya, Macanstan, hi yoktur. Memleketleri istilâ etmek kafı ve bu yolda söz söylemek hususunda mes'ul deviet adam Rumanya, Bulgaristan, Arnavudluk, değildir. Füruhat siyaseti devrini çokhatta Yunanistan hududlraııman kâmıtan yaşamış ve bttirmiştir. İsyan eden larından başka kimsenin salâhiyeti olmadığını beyana len düşmanla çevrilmiştir Hırb başlaruhlara karsı koyacak kuvvet ise he Anadolu Ajansı memur edilmiştir. madan evvel, tek dosta Yunanistan ol b J Dün sahsan kendi düşmanmıız olduğunn bilerek çekindiğimiz adamlar vardı. Bunlardan, bugün vatan düşmanı olduklaraıi bilerek, w bittabi eskisinden daha büyük bir titizKkle çekinelim. Yani onlann sö'ylediklerine kulak asmıyahm. Ve onlara, her kelimesine en ince bir itina ile kulak aiîacaklannı j bildiğimiz, lâkırdılanmızı daima öl \ çerek, tartarak ve... sakınarak söy j leyelim. akya ordusunda bir kaç gün Serhadde bekliyen Türk ordusu yurdu ve istiklâli müdafaaya hazırdır! Yazan: İranın arka kapısmdan... Alman seyyahlarî Suriyeye giriyormuş! İngilizler de Suriyeye karşı talbik eltikleri ablukayı gevşettiler ' Dünkü Parti Grupunda Afrikada kafî boğuşma İngilizlerin taamızları siddetli oldu Hariciye Vekili siyasî vazîyetî izah etti Anadolnya geçmek istiyen halkın kira bedeUeri işini hükâmet halledecek I Yunan cephesi | Abidin Daver I Yugoslav cephesi | Sollum'da vaziyet istikrar buluyor yirmi iki tane Alman tayyaresi düşürüldü Büyük mikyasta harekât olmadı Hükumet Saray Bosnaya yerleşti Suriye fevkalâde komiseri General Dentz Londra 15 (a.a.) Evening Standard gazeteginin muhabiri bildiriyor: İngiltere tarafından Suriye limanla» rına karşı tatbik edilen ablukada küçük değişiklıkler yapıhrken bir taraf tan da iranın arka kapısından Alman seyyahlan Suriyeye girmektedir. Bir kaç hafta evveline kadar abluka sıkı bir surette tatbik edıliyor ve Suri. yede hububat ve seker sıkıntısı olduğu haber veriliyordu. Şimdi bir miktar ha« mulenin Suriye limanlarına gitmesine İngiliz deniz kuvvetleri tarafındap " ü saade edilmiştir. Alman ordusu cenubdan tazyik ediyor Şarkta Alman ilerleyişi durakladı Yugoslav orduları cenuba doğru ağır bir taarruz yapmağa çalışıyorlar (Yazısı 5 inei sahifede) Müttefiklerin, Egeden Âdriyatiğe uzanan mudafaa hattı raetanetle tutanuyor Harb vaxiyeti Kahire 15 (a.a.) Ingiliz umumî karargâhının tebliği: Libyada: Diın Tobruka yapılan Alman hücumu püskürtülürken 200 kadar Alman esir edilmiş, yüzden fazla Alman ölüsu sayılmıştır. En az 15 Alman tankı tahrıb ediüniştir. Bız de 8 tank kaybettik. Sollum bölgesinde devriye ve topçu faaliyetimizle duşmana zayiat verdırdik. Habeşistanda: Dessieye doğru ileri Suriye milliyetperverlerinin çıkardıkhareketimize tekrar başladık. Cenub lan kargaşalıklar halen fevkalâde kobölgesinde de düşman müfrezelerinin miser General Dentz'in ellerini tama • şiddetle takibi devam etmektedir. Tobrukta Almanlardan esir alındı mile bağlamıştır. Bazılarına göre bu Londra 15 (a.a.) Tobrukta bulunan vaziyetin sonu açık bir isyan şeklini İngiliz İmparatorluk kuvvetleri tarafın alabilecektlr. Binaenaleyh İngiliz nokdan yapılan mukabil hücum esnasında tai nazanna göre General Dentz büyük iki, üç yüz kadar Alman harb esiri müşkülât içinde bırakılmamalıdır. CArkası sahife 5 sütnn 4 te Yugoslav ve Yunan I cephelerinde Askerî Tıbbiyede dünkü merasim Türkiyede siyasî sözcü yoktur! YUNUS NAD1 CAtkan nhife s fütun 4 de). duğu için o taraftan emindi. Fakat eski CArkaa sabü« » sütun l da