29 Kasım 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HABER — Aksam Postası Düşündüğüm gibi VEREM EVMİ bir gazetede intişar cünlş bir okuyucu mek tabu görüme ilişti, Üç nülaslu bir allesin yanma taşradan ve rem bir akraba gelmiş. Aile relsi bu hastayı sanatoryoma © vey bir hastahaneye o yatırabilmek için her tarafa müracaat eimiş. Fuat maalesef bu çocuğu teda vi ettirebilecek me bir hastahane, ne de bir sanaleryom o bulmuş. Belodiyonin bir liralık olacağını tahmin ettiği maddi muavenet ten de, onu alıncaya kadar çoki lecek sılımtlar yüzünden var keçmiş; şimdi gazele vasıtasiyle bu veremli gence günah değil mi, tedavi edilmezse ölecek, diyor, Türkiyede her Inkir evin ke pisini çalan ve onun açsılar da açmakalır da içiri süzülen bir belâ vardır, Övle bir be'âdır ki osakları ancak haftada bir ili defa tütebilenlerin, yavan ekme ğe günde bir defa katık bulanır yanlarm, steel yemeğe, sıcak © daya ve kuvvetli gıdaya hasret olanların ve bütün bu mahrumi yetler içinde oldukları halde he pimizücn fazla ve hepimizden a ğir şartlar içinde çatışmaya mah- küm olanların basma musallat tır, Ba, öyle bir bolâdır ki onu baştan defedebilmek için todavi lâzım'lır, istirahat ldaımdır, gıda lâzımdır, iç ve dış rahatı İzm dır, Ve elbette ki bitün bunları bar lamıyanlarrn bütün bu tedavi, is tirahat, gıda ve iç ve dım rahatmı temin ve tedarik edemiyenlerin sebebi felâketi olur, Girdiği er de tek bir cana mussliği olmak la kalmaz, sari bir dert olduğu Mb e almnmi Çar bü Kilkanç adamı birkaç sa niye, alt dudağı belli belirsiz kıv rılarak, süzdü, sonra cevap verdi: — Hayır... Ben Voronsofun fik rini beğeniyorum!... Harbiye nazırı ve muavini çıkıp gittiler, Çarın neşesi yerine gelmişti; o gün büyük ve muhteşem salonda, bütün Çar ailesinden başka Prus ya sefirinin, prenslerin ve tanımış devlet adamlarının bulundukları sofrada Hacı Muratlar, onun meş hur akımlarından, Çarm Kafkasya hakkımdaki yeni plânmdan uzun w sun bahsedildi, Haci Murat Grezm'de kendisine syrilmmş olan beş site odslı eve yerleşmiş, can sıkıcı bir hayat ya gıyordu, Büyük kışlaların, adım başmda yüksek rütbeli zabitlerin bulunduğu, sayısız askerin kaynaş" tığı bu kasaba ona göre bir hapis haneden farkamdı; biz hanlshane ki hep sevmediği, iğrendiği, kin besled gi bir sürli ile doludur; doy mak bilmiyen bir emperyalizmin bu fakir ve cesur dağlılara saldırttığı zavallı bir muzik sürüsü, Bazı Çeçin köylüleri Gromml paza” rma kadar geliyor! Hacı Murs dm orada bulunduğunu, öğrendik” leri zaman onu görmek istemişler, Mkin konuşmaktan o çek'nmişlerdi. Neden sonra Hanefi bunlardan bi riyle dost ol: rerek Şamile bazı haberler götür mek için kendırir Günler, haftalar hep beklemeli act Murat İmam Şamile diyor du ki: — Artık bunaldım; beni affet, geri döneyim!,.. Lâxin hep aynı cevabı alıyordu: rlerinden baska Rus | dn sansüründen mektuplarda İmam ailesinin a İınması için pazarlığa devam edil yordu. Rus kumandanlığı Cemalettin Şamllin verilmesi hakkmda Çardan izin alamıyor; başka ve daha çek esirin fadtel teklifinde bulunuyor di ve beş altın ve | için esasen bünyeleri, evvelden böyle bir hastalığı müsait olam larm ve bundan tahaffuz İmkân ve vasıtalarından tamamen mah” rum bulunanların ciğerlerine pen gelerini takar ve o evin ocağını tam sönlürmeden Iapıdan dışarı çıkmaz. İşte biz bu fakir evlerin celiâdma verem adını veririz, Vezem, halkımızın en belli bay h düşmaslarından biri ve fakir mahallelerin on büyük kâbusu dur, Yanındaki genelin hayatı için endişe duyduğundan telâşa düş mekte olan ve gazetelere mektup yazan vatandaşın bu seri hasta Ila maldl hastayı evine barın” deri tein yarm üç nüfuslu sile” sinin de onun âlubetine düşebile" eeğiri biç dişünmemesi bir gaf let olur? Halbuki bu hastaya uzatılacak yardım eli, ona bulunacak bir sn” natoryom yatağı yalnız onun ca nı kurtarmakla kalmıyneak ay” nı zamanda evinde barındığı kim” seleri de aynı hastalığı o aşıla maktan meneâecektir, Sihkat Vekiletinin verem mii- endelesine daha fazla ehemmi yet vermesi, meccani sanater yomların, prevantoryomların hak tahanelerdeki verem kovuşlarr nm örttımiması lâzmdnr. Bu memleketin en başta gelen Ihif yaçlarmdan biridir. Bilhassa fakir halk arasında tahrihat yapan bu illete karş şiddeti bir mücedele yapmamız, | evet, hakiki bir verem mücadele" *i seferberliği ilân etmemiz pek doğru olar, miyor; Ruslar o zaman para ver mek de mümkün olacağını bildiri yorlardı, Bunun miktarı şimdi ox bin ruble iken ertesi sefer yirmi bin ruble, .elli, hattâ yüz bin ruble o Vuyordu ; lâkin şartlardaki her de Biş' ki ile Prens Vbronsof, hattâ Prens Voronsofla başvekii arasında mek* İ arasmda görüşmeyi icabettiriyor' du; iş de o rizbette uzuyordu. in tayini, General Kozlofa * | tuplaşmayı, hattâ başvekille Çar| Ekmeğe 10 para zam istendi Bunun sebebi buğdayla- rın Derincede verilmiye başlanmasıdır Toprak mahsülleri of Derince iskelesinden İstanbulun ekmeklik duğ daymı vermeye başlamıştır. Derince" den İstanbula her gün 490 ton buğ day getirecek dalmi bir vasıta bük mak mesele olduğu gibi, Haydarpaşa * Derince arasında mühim bir nakli ye ücreti.arki bulunduğundan ekmek fiyatlarının yükselmesi icap etmekte” dir. Toprak mahsulleri ofisi, İstanbul gutesinde dün bir toplantı yapılarak bu mesele görüşülmüş, fakat bir De Uceye varılamamıştır. Bu vaziyet kar şrsında değirmenciler vamta tedarik © derek göndermişlerdir. Bütün bunlardan başka | fırıncilar İ belediyeye başvurarak ekmek fiyatla rına 10 para zam istemişlerdir. İkt sat müdürlüğü müracaatı tetkike baş lamıgtar, Hatayda Üç tacir sürgüre mahküm edildi Antalya, 28 (a, a.) — Şehri- mizde narlıtan fazla satış ya” pan Veysi, Bekir ve Lütfi adlı iç | tüccar beşer yüz lira para ce- zası ile ikişer yıl sürgüne mah küm edilmişlerdir. Beşiktaş cinayeti İhtiyar, parasına tamaen öldürülmüş Beşiktaşta, yalnız yaşadığı evde, boğazı kesilmiş olarak ö- lü bulunan Mehmed Tellinin öl dürülmesi etrafında yapılan tahkikat neticelenmek üzeredir Tahkikati müddelumumi mu avinlerinden Yakup Şekib ida- re etmekteğir. Tahkikat 68 lik ihtiyarın pa- İ rasına tamaen öldürüldüğünü göslermektedir. Zira evde ya pılan (araştırmada İhtiyarın bulunduğu muhakkak olan pa- ralarından hiç bir kuruş bile &- le geçm:miş, sandıkların kırıl- miş, çekmecelerin (O karıştıni. İmiş ve dolapların ait üst edil- miş olduğu görülmüştür. Şimdilik katilin hüviyeti tes- bit edilmiş değildir. Bugün akşama kadar ele Hacı Muradın sabri tükeniyordu. Memleket davasınm İmam Şamile alt şahsi bir dava haline gelmesi ne canı sıkılmca Generali Kozlofs" ki son bir teklifte bulundu: — Ben alemin basma gelecek her şeye razıyım, bana Avarın hâkimliğini verin; silâh ve para ve” rin; halkı ayaklandırayım ve iste diklerimizi Imsm Şemile kılıçla ka" bul ettireyim!.. — Hncı Muradm ailesi elimizde rehin bulunmadıkça hiç bir şey ya" pılamaz Kafkas atmacası şimdi iki kana” dmdan her birini iki rakip tara fmdan bağlanmış buluyordu; kımıl dayamıyordu. Bir aralık General Kozlofakiye: — Burası Dağıstan hududuna & İ zaktır; beni dağlara yakm bir yere gönder; orada beni seven ve sayan vatandaşlarımla gürüşmek, İmam Şamile haberler göndermek daha kolaydır! Dedi, Prens Voronsofa yazıldı; meziyet General Kozlofskiye ait olmak üzere bu teklif kabul edir dı, Hacı Murat karsıda karlı dağla" rm eski ve sadrk dostlar gibi gü İimeediği bu kliçük Rus kalesinde kend'sini doğup biyüdüğü havaya daha yakm buluyor; savunuyordu. Burada müritlerin vatan hasretleri yumuşayor; yanık memleket türkü- lerinin, oynak ve kıvrak dansların elâsı rublarm Gmütsizliğini azaltır yordu. Burada kendileri de gurbet çeken, sevgililerin hasretini gönlü" | İ lerinde butuşturmuş olan genç za” bitler, bıbayani bir binbaşı vardı; | Haer Murat pek ehemmiyetsiz de | | olsa onlarla paylaşılacak hisler bu" (Devamı vzr) geçirilmesi çok muhtemel gö- rülmektedir, Otobüslerde zam Bası otoblisçülerin mürasam üze rine belediye, bir kısım otobüs hatla” rı Üzerinde yüzde on zammı kabul, ep emen de talebi tasvip etmiği Yeni Sabah Hüseyin Cahit Yalçın, faal veya pasi? bir sureteş mihver devletlerine yardım etmediği takdirde müstakbel sulh müzakeerlerinde tara:miyetini temin için imkân dairesinde olan ber yeyi yapacağı kakkında İngilterenin Bulgaristana bulunduğu ihtar ve ve” adı mevpuubahis etmektedir, Mubarrir İngiiterenin artık mibvere yardım eden küçük devleler karşısın da bir Dankişot mevkline düşmiyece ğini, siyasette ber batanm bir cezası o'mak lâzrmgeleceği prensibini gözden uzak tutmıyacağı anlaşıldığını kay dederek böyle bir ihtar ilk defa Bul“ garistana levcih edilmiş olması, bazı Bulgar mahalilinin şu serada pek fazla bir Iştah eseri göstermesinden ve Bulgar kralmın gizli Almanya se- yahati ie bunun etrafında dönen dedi- kodulardan heğet etmiş bulunabile ceğini söylüyor ve göyle devam edi yor: “Bulgaristan artık biliyer ki kom Şu devletlerden toprak koparmak ie terke elindekileri tamaren veya ker men kaybetmek ihtimali de vardır ve ii kat'idir. Bir devlet bana emin bur lunursa kolay kolay maceraya mila müz. Bulgaristann komşuları Üzerinde İ hasıl estiği intiba ve telkin ettiği ka naat mastirossüf kendisi O hakkında hiç de eniniyet telkin edici bir mehi yetim değildir. Fertlerin fikir ve mir talcalarından devleti ve bütün Balgar sosyetesini mesul tutmak tabii pek | Pil ihtikârı bulunanlar beyanname verecek * Mutekirler19 şiddeile ücado!e edilece Fiyat murakabe komlayonu, dün, yali muavini Akiedin relsliğinde top lasmıgtır. Bu toplantıda cep limba- larının pilleri Üzerindeki ihtikir tet kik edilmiş, ellerinde pil bulunduran: ların mallarını birer beyanname (le komisyona bildirmeleri | kararlaştırı! mgtar, Gümrüklerde bulunan pillerin mü him bir kısmı da çıkarılmaya başla - mıştır. Anadoluya pll sevki de tanzim 3dilecektir. Aynı şehre, iki firmanm mal sevkelerek diğer bir gehrin pilsiz 4almasının Önüne geçilecektir. Diğer taraftan dün, fiyat muraka- be komlayonunun çalıştığı 4 Gnc Vakıfhanının önünde bir pi ihtikâr eürmümeşiudu yapılmıştır. İsmi, girm- dilik gizlenen bir satıcı, komisyonun koyduğu fiyatların bhilâfma olarak bir çep ienerini 75 kuruşa satarken muş üstünde yakalanmıştır. Diğer cep fe Berleri, pil ve ampul müubtekirleriyle da giddetle mücadele edilecektir. Çanta kapanla, mahküm oldu Vedkiş admda bir genç kız, dün Çarşamba (o pazarından geçerken, yanma 16 yasında İbrahim sinde bir çocuk yaklaşmış ve elindeki çantasmı kapmıştır, İbrahim çan. tayı arkadaşı Ahmede vermiş, Ah met de kaçmıştır. Polisin tatiyi fizerine yalalanan kanlı kaçtıcılar, birinei sulh ecza mahkemesince 6 şar ay hapis en- mama mahküm edilmişlerdir. KUCUK HABERLER * Ankaradan (bildirildiğine göre, yabancı memlesktlerden hicret ve tica suretiyle yurdumuza gelen 2466 ıkdaşımız 'Türk vatandaşlığına alm saptar, * Dahiliye Vekâleti, vilâyetlere bir temim yayarak, asker ailelerine yar dım işlerine birinci derecede ehemmi yet verilmesi, asker ailelerinin çikâ- yetlerine meydan bırakılmamasını bil dirmiştir, * Köy eğitmen kuralarından merun olan 700 eğitmen muhtelif viAyettere tayin olunmuş, bu arada İstanbul ma arif müdürlüğü emrine de on eğitmen verilmiştir. Bunlnr Sitivri, Çatalen ee gray KEP ekhdensMomlekelle Belediye vergi tahsilâtı usulü ! Beklemek ve haciz yeri- ne vatandaşı ikaz şeklini alacak İstanbul belediyesi, tahstlite bele diye tarafından yapılan vergi ve re simlerin tahsilini tamamen yapmak ve vatandaşa vergisini dahs kolay bir şekilde verma İmkâmın: behşelmek İ- çin bası tedbirler almays karar var- migtir, Bu tedbirler meyanmda evvel ce ozaltılmış olan belediye tahslldar ların çoğelulmasna karar vermiş tir. Belediye kadrosuna bu kararin el U tahslidar daha almaçaklır, Bunlara tahsilât üzerinden yüzde'ik deği, 60 Ura sylik Ücret verileceğinden 29.000 Hralık ücret tahrlmatı kala edilmiş tr, Fakat tahsilât işi mükellefin pu rasını şubeye getirmesini teklemek ve gelirmeğiği takdirde haciz musmelesi yapmak gekli yerine mükellefi İkaz ederek ve kapımna giderek belediye vergi ve resimlerini cibayet şekline gireceğinden tahahâtm çok artacağı ve bunun da belediye mefine olacağı muhakkak görülmektedir. grlin Mecidiye köyünde Kadastro tahdit ve tesbiti bitti İstanbulun en yeni mahalleleri olan Meeldiyeköyt, Dikilitaş ve Meşrutiyet mahallelerinin gsyrimenkul kadastro tahdit ve tesbiti işi ikmal olun- mustur, Bu Üç mahalle Balmüm., cu çiftliği denilen ve halen yine mühim bir kısmı boş olan arazi halinde bulunan Istanbula en yakm muazzam bir çiftlik ara, #'si Üzerinde kurulmuş olduğun. dan tahdit ve tesbit işi bu çift. lık arazisile bir gelir teşkil et- mektedir. £ Gayrimenkullerin tahdit ve tesbiti işi de bu şekilde yapılmış ve yaftaları hazırlan, metır. Bu Üç mahallenin paftaları tapuya verilmeden evvel bura. da gayrimenkulü olanlara 15 kâ nunevvela kadar itiraz müddeti verilmiştir. Bundan sonra yafta- lar tamıya verilecek ve tahdit ve tesbit komisyonunun verdiği karırlar kal'iyet k:sbetmiş ola, caktır. —— Valiler arasında nakiller Yeniden bazı valiler arasıda nakil yapmıştır: Bolu valisi Maci Kıcıman Trahzon valiğine, Trabzan valisi Osman Sab ri Adal Afyona, Afyon valisi Ahmet Durmüş Bolu valiliğine nakledilmiş - lerdir. Görülen idari Hisuma binaen Derik kaymakamı H'kmet Eco Vekilet em rins slumış ve Gevaş kaymakam Vumi da Denizli mektupçuluğuna te yin 217 RR KİA hırs parlâmente ktrsüslinden de tw şar, muhtelif teşekktillerin nümayiş lerinde de kendisini gösterir ve nihayet Bulçar malbustının sayfalarından hiç eksik olmaz. İş başında bulunan dev ici sdaınları Bulgarkstanm komşuları e raduasebetlerini dürüst bir şekilde idame etmek için bazan ne kadar çok gayret ederlerse etsinler, o maubtelif Bulgar mühitlerinien uisetmekie elan sesler Bulgar hükümetinin bütün © mellerini boşa çıkarırlar.” Hüseyin Cahit Yalçın, düne gelin: ceye kadar Bulgar rosmi mahafllinin Bulgaristana kargı imkân mistetinde gösterdiği teveccüh ve müzaharetten dolayı Türk siyasetin pek mütegek» kir göründüğünü aöyliyerek diyor ki: “Dobruca messlesinin hali için Türk diplomusisinin sarfettiği yay ret Bulgar hüktmetinin pek hararetli teşekkürlerini davet ediyordu. Fakat harbin zuhuru ve Komaaya" am İşgali ile siyasi vaziyet Bulgar hırmcahlarmı biraz okşar yibi görür münea Bulzartıtanda hava derhal de #işti. Bulgarlar Garbi Trakyayı Wte miya kalktıkları gibi Trakya İcelime #ini kullanırken “Garbi, ve “Şarki, tarkdarını da unutmaya başladılar. Hattâ doğrudan doğruya bizim Trak” yanıza göz dikenler de oldu. Tahsk kuk ediyor ki Bulgurlarm istedikleri #ey Ikimadi hayatlarını mermi şart lar dahilindç inkişaf ettirmek, ticaret lertne engel teşkil edebilen vaziyotleri münasebetleri içinde el birliği yapmak değildir. Bulgaristan sade toprak istiyor, kuvvetlenmek bitiyor; ve Bal kanlara hüküm” olmak istiyor. Kimbi- Br, eski kai Ferdinandın İstanbula girerken giymek için sipariş verdiği sırmalı üniforma nerede muhafaza 6 diliyor ve zamanısı bekliyor, Bulgaristanın bu beli komşularımda kendilerine karı ftimağı, yakınlık hissini mahvetaniştir.” Hüsayin Cahit Yalçın mâkalesini #öyle bitiriyor: “Bulgaristan için kati hattı hare ket ihtiyar zamanı gelmiştir. Wa komşa topraklara taşan hırs ve te lepierini tnhakkuk ettirmek için te csvüze geçerek büyük bir kurar oy” nar, yahul büsün bu hülyaları bir ta rafa atarak komşulariyle samimi ve halis bir dostluk münasebetleri tesis eder, İkisi ortası tereddi politiikmsı Bulgaristan için hor sam zararlı olacaktır.” Vakıt Asım Us, "Btaraflık değil, fırma <ölük” başlıklı makalesinde, Bulge ristanın vaziyetini tahlil etmektedir. Mubarrir, Romanyanın işgeli ve Dobrucanm iadesi Bulgarlara bir ta raftan Dedeağaç, diğer t-raftan Ma kadonya hülyalarmı tahakkuk ettir | İ * HM RAMVAYLARIN j yetlerini, tramvs? e Suların anlatıp bitirmeye "yal İ âhmet Rasim üs İ bile kâfi gelmedi, Tramvaylarm bir 9 yerüklerini gözönüne da dedikoduların da #008 ceğini hissediyorum, Böyle bir hal vuku! fena mu olacağı üzerinde değlüüm. Yalur İstanbul bir husasiyetini kaybode©“Ü'g bardağa, daha çok sUs0$ i ne dönecek. > Tramvay denilince atan, tanbal denilince de im lanır, Banda zerrece gülmemelidir. Kulağı hassif, keskin bir karikatürist m orada bel bol bulur, alarmın zemin nükteleriyle kendisine şöhret temin edebilir. (Cemal Nadirin vakti otomebilini satıp tramvaf* edişinin sebebini o bursöi muharrirlerinin sık sık fat gösterişlerinin da aramalıdır.) Siyaset mi? En akis ihtimallerin o serdedili rek istemiyerek oem ertesi gün gazete 5 bunların tahalıkuk etmif nu şörürsünüz, Tanzimat mı? En imkânsz sandan işlerin kalemde, bir çırpıda diğini takdirle dinlersiniz. Mizah mi? ne Nasrettin Hocalar Merham sağ olsaydı, A fırsat bulup İstanbula tramvay niftedanlarının katılsaydı muhakkak ki? — Pa... derdi, Biletçiye “kuş gömü” ibi: — Pastırmanı — OğM Taksime bir bilet kes! Diyen orada bulunur. Şayet biletçi bu hitab nezaket) dolu bir olayi le edecek olursa, büyü ğukkanlılıkla: “— Garip, pastırmacın” macı denliği zaman A“ Uk defa rasladım!,, Diyen yine oradan çıks” Velhâsi ya tramvay dir. 4 Rıhtım şirketinin Kap” bed.lleri Feshedilmiş ve büt gey xullerile gayrimenkul intikal etmiş olan İİ tım Antrepo ve Dok yeni keşidesi yapılan ralı kuponlarının İimi mi w” a rine sevketmek süretiyle ta fena halde sıkışmış ra yardım etmek isteği! ger kralmın gizli Berlin bu plânm tatbiki yolunds hadi adım olduğunu kaydetmesi! Us, bu pitnm tatbiki için tıldıktan sonra birdenbire Ks çünkü Sovyetlerin buns Mi mesi, Türkiyenin barp ar arttırmış olması ve sa w lukta İtalyanların maği üceyi tevlit ettiğini kayded” M. Zekeriyya Sertel i makaleşinde Balkanlard? ai ün vaziyetini tetik iz ye yaf harrir, Balkanların pi ağı” gurlarım kararına bagi dzderek diyor ki: 2 2