14 Kasım 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

1 sönleştin pazartesi günü. 3 donanması için kara ye SÜR Olduğunu İngiliz bahri. inin dün neşredilen e tebliğinden öğrenmiş bulu, yoruz. İtalyanın harbe girdi. ie aydanberi Akdenizde her Yak bir muvaffakıyet kazan. iz ç Söyle dursun bilâkis İrgi. tay, iyle Kersılaşmak, Rna gekinen, karşılaştığı ise umumiyetle fark a püre sayesinde muharebe Yinti “imiyerek nisbeten 2Z ZA. © yp Kürtlmek tabiyesini gü. © Sk talyan donanması bu sefer na biir İngiliz resmi tebii, * ifade ile “kendisini fel, Uğratan bir darbe” yemiştir. | resmi tebliğinde veri, malimattan anlaşıldığına İtalyan donanmasına ya, m m olduğu gibi ta İhtimal Ark Ruayal İngi, Yyare gemisinden havala, tay leri tarafın. Yapılmıştır. İngiliz denizci. AE «iy, Sütemadiyen dolaştıkları “Niye İngiliz gezetecisinin ta, alyan dönanmasmı A. m gözleri bozulmak teh, İle karşılaştıkları halde mile boy ölcüşmek fm. bulamaymea owları üzle, ağa karar vermiş, kat yapılan tayyare ke, yan donanması kısmı, Adriyatikte bulundu. ermektedir. Adriyati, Bİrmek ise Boğaz tamamile 15 olduğu için bir deni. isi için bile pek müm, ir. Bunun Üzerine tahminimize göre — di masi İyoniyen de, Hlzum gördüğü derecede iş. Ve Almanların 1959 MX teşrininin dokuzunda larını iddin ettikleri tatışına dai» Doktor Gö, bil, Fazetelerinde “fotoğref” Peşrolunan 22600 tonluk W İngiliz tayyare gemisi sp # 1 JE ; Miş EZ, KA iy sine 1 İtalyan donanmasını akın için havalanmıştır. Tin dilşmanı donanma, İtalyada, İtalya çizmesi, teraftam iç kısmı Taranto körfezinin " Taranto harp lima, tad İngiliz *ayyareleri &ni “yaparak limanı ve İba 45 gemileri bomba yağmu. iktan sonra içlerinden rin, Kurban bırakıp sabik üs, Gön, a “nmüşlerdir. n 9Te yapılar hava keşifle, donanmasının yediği ağırlık derecesini fo. & tesbil etmek İmkânı, AŞ 3 u e İğa surette hasara uğrayan | İse, yarar bir hale gelmeleri Ümkünse bunun nay, iğ Siecek tamire ihtiyaçları Yin harp gemileri, üçü gırhlı, ç#Puva, Zer ikisi mua & 2ör, diğer ikisi mua, eniyi Hiaj dap lan birincisi veenmü, kiç eti Seçen mayısta filoya Tig Olan 35 şer bin ton pi © ve “Vittorio Ve, ilggehhlarmdan biridir. Bu İçin birinin esi oldukla, riağ, uğrayanmi hangisi ve tesbit İngilizler için Mamrstır, İS öglen #udur: Dokuz tane metrelik ağir, 12 tane « amı $ üncüde) AĞIR DARBE “ayaidelri 60 tayyareden i, *2ör olmak üzere yedi | Tanca meselesi ingiltere ispanyayı protesto etti Mıntakanın bitaraflı- ğına İngiltere büyük ehemmiyet veriyor. Londra, 13 (A.A4.) — Harici. * ye müsteşarı Butler, Dügün a. vam kamaraşında İspanyol hü . * kümetinin Tansadaki hetti ha. ( reketine dair olarak irat eğilen bir suale cevap vererek beynel. milel 'Tanca bölgesini bitaraf, lığı meselesi büyük bir € hemmiyet atfettiğini ve İngiliz hükümetinin İspanya hattı hare ketiri protesto evlemiş olduğu. nu bildirdikten sonra göyle de, mişti 5 teşrinisanide Madritteki İn. giliz büyük elçisi İspanya hi. kümeti tarafından diğer alâka. dar kükümetlerle istişare edil. medan yanllan Tantadaki mev. zuubahis icraatı protestoya ve İngiliz hükümetinin deyrelmilel idareye taallük eden 1023 ve 1928 tarihli o mükavelelerden mütevellit hukulunu muhafaza eylediğini bildirmeve Ynemur e dilmiştir. Tancanın beynel rejzmi meselesinde alâkadar olan di. ğer hükümetlerin büyük bir kıs. ramı da İspanyol hükümeti nez Gnde protestoda bulundukları bildirilmektedir, İngiliz hükümeti, bölgenin ge. çen haziranda İspasyol aakeri kuvvetleri tarafından işgali hak kındak| hatlı hareketile de is. bat ettiği veçhile, Tancadaki İs, panyol menfaatlerinin ehemmi. yetini müdrik bulunmaktadır. İngiliz Büyük Elçisi, İngiliz hükümetinin bölge bita rn idamesine ve İngiliz men. faatlerine zarar verebilecek he* dilmesine büyük bir Seni atfeylediğin! (İspanyol hükü. metine sarih surette bildirmeye memur edilmiştir. Avam kamarası, hükümetin İvi meselelerin ekemmiyetini ta. mamen takdir etmekte olduğu. na ve iki alâkadar hükümet 2. rasında noktai nazar teati edil. miş bulunduğuna emin olabi. Mr, h S İngiltereye dünkü tayyare hücumları Londra, 13 (4.4.) — Hava ve dahili emniyet nezaretlerinden tebliğ edilmiştir: : İ o Düşman bugün gündüz ekse, zerine olmak üzere memleketin © muhtelif kısımlarma dagımık a, | salar: şimdiye kadar 73 kişinin ölü | kmlar yapmıya teşebbüs eyle, miştir. İ Hiçbir yerde zayiat ve hasa, i rat olmamış gibidir. Gündüz | Kişi boğulmuştur. Telgref muhaberesi dört Alman bombardıman tay, yaresi düşürülmüştür. Görünmiyen Harp BEŞİNCİ KO VLADMİR SABAT 29 — Size ben Bu zantmizın sa, bebini söyliyeyim, Dedi Zira Po- lenpa Alina o Nazilerinin silâhlı bir ihtilâfs gireceğine ihtimal ve. remiyor!,. Almar'ar Çekoslovak” ya ve Avusturyanın kapsiz ve gü. rültüsüz bir sürette, eri blöf kuvvetiyle ilhakına muvsffak o - urca, şimdi de Rus , Alman pak tmm uyandırdığı heyecandan İs . #fade ewierek, Polonyaya Ayni bİlü yapmaktadırlar! Düşündü. günlür bu değil mi”, İngiliz sjatinin aüfuzu mezarı * na hayret etmiştim, Fansen ken, di ötedenberi mezleğinde ga - yet güzide ve düryanm siyasi en- trikalarma gayet vâkıf biri ola © rak (o lanımaştaydım., Kerdisinin Rus . Alman ademi tecaviz paktı. İ | İ risi doğu , cenup İngilteresi tü, | Amerikanın merkez Landra, IR (ALA) — Amme mon İaati müeseselerinder milf müdatar kamitesinin Lort Nathanın başkanir gmda verdiği öğle miynterid: söz lan Hindistan nazım: Amery,italyan #4 losunu karşi elde edilen ve buğün teb Hg edilen deniz o muvaffakiyetirden bahsettiği zaman hararetle alkırlan- miytar. Nazır, bu zafer bir başlangıç olmak Yelhartle fena değil, demiş ve sözleri ne şöyle devam etmiştir. “- Yolları çen ve milddeti belki de birkaç sene olmasını rağmen safe Tİ, tam zeferi mutlaka elde etmek öy” tiyoruz., DENİZ TİCARETİ NAZIRININ NUTKU Tenilra, 18 (ALA) — Denir tire teti nazırı Ürosa bugün söylediği bir natukta “düşmanın ilkbaharda kuv velli bir guyret sarfedeceğini tahmin etmek makul clur,, demiştir, * "Bununla. beraber İzgillerenin kur veti bir an durmadan o artmaktadır. Bu kuvvet, İngiliz gemi kafirlerine yapılan öeniz ve hart o hücumlarına Bâklın oluncaya kadar artmaya devam edecektir, lilere * Oltava, 13 ÇALA) — Kanada ve birleşik Amerika hükümetlerine men- #ip yüksek memurlar, iki (o gündür yapmakta — olduklar! müzakereleri bitirmişlerdir. Müzskerelezden vonsu Beşredilen bir tebliğde, muzir unsur'a rm Manada ve birleşik Amerika lr dutlarmdar girmelerine mani olmak Üzere müşterek tedbirlerin alınmış o duğu bildirlimektedir. * Ruapeste, 18 (A.A) — Macar ajansı, mebüsen meclisi teşri! masu Diyet encümeninin talebi üzerine Ola haç parusi mebuslerı Kovarncz ie Virt henin o masıniyetlerini refetmiştir. Keyfiyet bu iki mebisun derhal tev- 0 edileceklerini göstermektedir. “e Bükpeğ, Aİ LALA) o Slefamı Mor men bükümet memurları bugün meg” reğilen bir kararnsıce musitineo 60 nebi ırka mensup kadınlarla evlene" miyeceklerdir. Diğer bir. İsarsrmaza mucibince devletin içtima Bizamını Geğiştirmeğe matuf nümayişlere ve taplartılara iştirak edenler kürek €e zasma mahlm edilecektir. * Btökholim, 13 (A.A.) — “Btefani,, Avenaka Dagdindet gazete; muhahi" rinin Vaşingtondan bildirdiğine göre (İngiltere hesabına 120 şilep ingusi ve 78 şilebin Ge derhal satın alınması çin Vaşingtonda bir mukavele (Oimz edilmiştir. İngiltere o teansatlantıklar inşası çin Amerika o Bükümetine on milyon #terlin bir kredi aşmıştır. Nevyork, 13 VA.A.) — ( “stefani, mmtakalursada hüküm siren şiddetli sonhuhaf tri müme sebebiyet vermiştir. £ Vilyara Davoek vapuru Mishgan gölünde bat miş ve müretlebatın: teşkil o eden Sİ ve demiryolu münakalâtı birkaç vak” (&dan sekteye uğramıştır. na ve onun hiç şüphesiz gizli 0! - mesi lâzimgelen meçhul maddele” rine ve karşılıklı (o taahhütlerine rağmen, Polonyanm harbe doğru ciddi bir adım atmış olmasmı bü. yük bir heyecan ve memnuniyet. 1€ karsılayışını şüphesiz pek gü * z8l anlamaktaydım,. İngiltere Polonyava (harp için muazanm bir para vermeyi kabul | etmişti. Polonyayı garanti dahi &t mişti, Binsenaleyh filler yardım etrmesi, belki veya o muhakkak ki harbe girmesi dahi mümkündü, Fakat Almanya: eğer. Poloiya ls kat'i bir harhe girmeye ka - var vermişse elbette, ırk seciyele tinin icap ettirdiği şekilde en ince va rTiyazi hesaplarını yapmış ve İ. cap eder bütün tedbirleri almiş olimatıydı, Hükümetin seferberlik kararmı nikavet almiş olması beni şiddet. le müteessir etmiş olduğu İçin, İn gilir dostuma, * Avrupanın belki cek ulan meselelör haklamda açık çe pek mühim mualler sörmakis teredüt etmelerim &i o zaman Av rupa enirikalırına derin #urette vâzıf olan bu İngilizle göçen mu. | bir gün mukağderatını tayin ede. | Bombardıman tayyarelerinde Atışların sıhhati temin ik edildi i İki gizli âlet Amerika- dan İngiltereye gönderildi Vaşinglen, 18 (A.A.) -— Dün Va. şingtonda iy! her alan mahfille ye verilmiş olacaktı Bandar başka Nevyorkte temin edildiğine göre, bombardıman t yerelerinin atışlarınm sihkatiyi mine yarıyen iki gizli . Amerikan makinesi mode'leri, Atrerikan tor. pido muhripleringen birisi ile İngi', teroye gönderilmiş bulunmaktadır, Amerikan resmi mahfillerinin ilâ, veten bildirdiğine göre, bu makine, ler, her halde halen İngilterede, tecrübe edilmektedir, ep Moskovadaki Japoı, elçisinin temasları Tokyo, 13 (A.A.) — Hatkiye ne, zareti amma beyannatta bulunma. ya mezur bir zat demiştir ki: “— Japonyanın Moskova yük miseri Molotofu ziyaret taribi olan 50 Teşrinievvelden beri Sovyet er, kâniyle yörüşmemiştir. Geveral Tatekavanm temusları, nm hepsi kına ve ehemmiyetsiz o'. muştur," Romanyada iki zelzele daha oldu AS (AA) — a e aa gece Bilkreyte yeniden iki zalpele ok muştur. Sarıcntılar çiddetli olmüğsa da basar azdır, İLK ZELZELENİN ZARARLARI Bilkren, 18 (A.A.) — Stefani ajan amdan, Pazar sabahı vukua gelmiş © lak zelzele esnasımua telefat ve hama rasm bilânçosu, Pangiu şehrinin meta yerle yeksan olmuş olduğunu göstere mektedir. Yüzlerce öl) ve — binlerce Paralı vardır. Fooösani şehri, o uşağı yukarı aynı ükibete uğramıştır, Zelzelenm an ziyade şiddetli hiske dilmiş olduğu mmtakada bulunmakla beraber Bükreş şehrinde Carilon ote Dinin enkazı altından çıkarılan © 200 ölüden ve şekrin diğer noktalarında Altını kadar ölüden başka zayint yok tur, Cariton otelinin enkazının tarhi- rine devam edilmektedir. — Hükümet merkeziniş 500 kadar binanm yeli mhsr İizemgetmektedir. Birkaç o bin kadar tina da süratle tâmir edile öeietir, Prnheva vadisindeki o müatahikem mmtakada hiçbir hasar kaydedlime- / miştir, haveremizi büyük «hemmiyetin - den dolayı burada o nakletmöden geçemiyeceğim, Ben bü İngiliz ajanına demiştim ki: — Aziz dostum, #iz Sovyetle « rin sulk ocephesine ilhakı için müzakerelerinizi — aylarca uzattr ni?! Nihayet, birdenbire, Sovyet derin Almanlar: o arlaşıverdiğini Kayretir gördürür!, Siz, kendi hesabmızs bu paktın arkasında gizli anlaşmalar bulunmadığını ta mâmiyle kani misiriz?.. O vakit Fullbrst krşlarını ça tarak, gayet ciddi bir yüzle yüzü. me bakmaya başlâdı: — Ağirim! dedi. Bu pakt hiç de âni yapılmış bir pakt değildir! Bunu Hitler senelerdenberi ha * | zirlamaktaydı!... Fayretle: Senalerdenberi mi?., Diye sordum, — Evet! Çünkü Hitler İki se, | nedenberi bütün mutuklarmda | Sovyet Rüsyada misli görülmemiş j bir wirette o hücum etmekteydi! İ Bolşevikliği dünyam bir muma * iralı düşmant olarak Hün etti, | (Yunus Emre) hakkında Abdülbaki'ye cevabım? Yunus Emre bektaşi değildir Yazan : Kilisli Rifat bdillbaki 600 küsur sene, “denberi hürmetle yağedi. len, birçok müverrihlerin, meşr. yihin, âlimlerin, Niyazi Mısri, İsmail Hakkı gibi fadı) ariflerin takdirine mâzhar olan Yunus Emre hakkında ösesli veswka milsterit olmıyarak iç acı hi. | küm vermistir Birinci hük Yunus şarap igerdi. Çünkü arasıra divanmda şaraptan bahsediyor, İkinci hüküm: Yunus bektaşi. dir, batinidir. Çünkü geyhi (Taptıkbaba) dır. Onun şeyhi. nin şeyhi Hacı Be! tr, Oda Baba İshak'ın dervi Üçüncü hüküm: Yunus dinsiz. dir. Çünkü bir takım beyitlerin. den muteksdatı islâmiye ile is. tibza ediyor. Birinci hükme cevsbım: Bü, yüklerin sözlerindeki şaran aşk manasına olduğunu nasılsa Ab. dülbaki düşünmemiş yahut dü. ginmek istememiştir. Böyle şa. reptan bahseden ekâbir içinde öyleleri vardır ki onlara şarap isnadı Cena Haliku gerik isbatı kadar imsânsızdır. İkinci hükme cevabım: Yunt. sun Bektaşi olduğunu Abdillba. kiden evvel Ximse söylemi; Divanı ise Bektaşi olmadığına en âdil şahittir. Çünkü hangi bir bektaşi kitabı açdscak olsa baş, elçisi General Tetekova hariciye ke, | . tan nihayete kadar bektaşi sö. zivle dölü olduğu görülür. Bek. taşi şairlerinin divanları, şiirle. ri de böyledir. Yunus birkaç beytimle söyle, diği veçhilel Taptıkemre'nin) derviş'dir. Onu kürmetle yadedi. yor. (Saltuk), (Barak) kelime. lerini havi olan beyte gelince bir çok nüshalarda yoktur, Zannede- rim ki bu beyit ilâve ve isnattır. (Taplikemre) ye gelince tu. Dun kimden feyiz aldığı bence meçhuldür, Bir de bu zata ait hiç bir eser görülmemiştir. Şu kadar var ki bunun en büyük e. Bazi menkibelerde bunun bek. taşt olduğu görülürse de bu hü. susla kanaatdahs olamaz. Böyle ciddi bahislerde vesikalar yağar. vesika mahiyetirde olan ilmi e. serler lâzımdır, Ben zannediyorum ki (Tap. tıkemre) Kadiri'dir. Çünkü Yu. nus hazretleri (Abdülkadir Cay. lâni) hakkmeds güzel bir methi. ye yazmıştır. Bu methiye diva. hın bircok müshalarmda mevcut olduğu gibi yüzlerce mecmyalar. da dahi görünmektedir, Sonra Yunusun (Saltuk) ve (Barak) ile görlişmesi de biraz uzak görünüyor. Çünkü tari, katte bir #svbe bağlı olan derviş artık Teysin. ondan bekler. Şim. di her üçünde feyiz alınış olma, 81 tarikatçe olmiyacak bir iştir, Üçüncü hilzkme cevabım Bize hangi bir yahsi tanrttıracak en kuvvetli deli! v şaham eseridir, Eserler âdets sahi teren &ynalardır. Yunusun dives nı baştan sona kadar okunacak olsa insan divandam ziyade dini bir eser okuduğunu idrâk Bu divan sair şairlerin Givi rına benzemez: Burada görülen Şeyler tevhit, na'tişerif, müna, cat, Kübenin methi, erkânı isiğ. miyönin methi, kıyamet, sirat, vennet, cehennem ve en çok Ce. nabi Hakka karsı muhabbet gibi #eylerâir. İşte binler gösterir ki Yi çok mütedeyyin ve müteşerri insandır. o (Risslel Nüshiye) 8 ise hem dini, hem alhlâkidir. Bunisr ise hüznühale şehadet a. den en doğru delillerdir. Nadiren divanında Azraâiiden korkm, ibi aö ö olan seylerdir. Eğor Yunusun kendi el yazi. #siyla bir divanı mevcut olsaydı, o zana”) #akikat meydana çıka. caktı, Yezik ki öyle bir nüsha yoktur. Mevcut nüshalar biribi. rini muyur, Bazaa pek kü. gültülaris, hazan pek büyülül. müştür, Dil bakımdan da ba, kaldığı svvette görülüyor ki di. vanlarda iki, üç türlü lehçe, edâ, şiir sekli mevcuttur, Şu belde sabit oluyor Xi, Yunusun divan. na çok kalemi karışmıştır. Bina. ensleyh yukarda arzettiğim gibi her nüshada dini manzumele” movcut iken onun hilâfına ola ve her nüshada bulunmıyan be. yitleri etmak lâzmşeelir. Şu da bir hakikattir k! şimdi, ye kadar Yunus temiz, afif, dir. dar, zâhit, Asık olarak tanmmış. tar. Demek ki efkâri umumi bunu bir hakikat olarak telikki etmiştir. Sonra hakiki Aşıklarm. cezbe, vecit zamanlarımda söyle. dikleri sözler onların şanlarma nalcıse vermiyor. Bu hususta on. sar mazur görülüyorlar. Çünkü âşk isi başka bir haldir. Onun kendine mahsus cilveleri vardır. Çoban ile Hazreti Muse arasm. da geçen kıssa bize bunu gös. terir. : Mustakimzade'nin el yazısiyle bir frkra gördüm: Şeyhülislâm Çivizade Muhammed Efendi Melâna Celâleddini Rumi'nin. vahdeti vilcut andıran bit bey. tine itiraz ile Sultan Süleymanâ arzetmiş; Süleyman cevap Ola. rak şu kıl'ayı yazmıştı | Azık'a ta'n etmeziydi müftii bisyâr fen Ger Tununi ışktan görseydi bir miktar fen Şeyhülislimim diyen bir tıflı eboothan olur Mektebi oşkımda ızhar idilecek, ol yar, fen Son söz — Ben Yunus'u çok geverim. Ova çok hürmetim var, Onu bütün insanlar zemmedecek olsalar muliabbetim o nisbette Komüinizmi dünya için bir veha o- larak tavsif etti, Ve nihayet Rus" ya şleyhinde sırf böltter ibaret olan bu anlikeminterm paktı vap. &, Bütün kurları Hitler bugün k çin bazırlamaktaydı!., Nüfuru nazarma pek çok iti - mat ettiğim bu İngiliz dostumun bu sözleri bende Tnkiknten derin bir hayret uyandırmıştı. — Demek ia, Sovyetlere bütün bu siyasi Fitlorin hür vumlarının, ateş Hitle- Sovyet Rusyayı ni - ve eminim .. ürkütüp yola getirmek Mdiği samanı kolayca uyüş” ağa Ira etmekti”. Netekim bu uvaffakıyeti clde ettiğini görü, i yörsunuz!.. — Pükat, kiyet Bitler bir meharet * Hatbüki Alr m bü kadar uy. sağı görür bir politika kullanabi - Weeeklerine hiç kimse ihtimal ve, remez!,, Fultbrişi müstohz bir tavra: Jostum, ba muvaffa- lehine kaydedilerek kil etmez mi?.. artar, Muhabbetimi göstermek için söylemiş olduğum şu küçük yi buraya dersediyo.. rum: “Lâtfen sayfayı cevirimiz) — Evet!,, Dedi, Bu dostlarım zm (yeni Almanların) diplemâsi » de ancak bir köylü diplomasisin den hiçbir şaman kolayca İleri giğsmedikleri bir nevi darbıme - sel olmuştur! Fokal bu sefer Almanları kurtaran diplonunsi kö” biliyetleri değil, riyaziyeci zihni - yetle hareket etmeleriğir!., — Fakat ne gibi?. , — Nazilerin geçen 1914 har © binder çıkarılmış bir sistem kur. duklarını biliyonnumuz!. Binada leyk Nazi manevralarmı ve poli. tikasın: dalma bu prensiplerle i * yah etmek omünküngür!., Oalar göçen harpte işledikleri hataların aktini yapmakla doğruyu bula caklarma inanmağisi Binaena” leyh Hitler hiçbir zaman 1914 »| 1918 karbindeki hataları tekrar işlemiyecektir!.. — Halbuki dünyayı şaşırtacak derecede büyük hataların eşiğine gelmis gibi görünmekledirler!, — Belki görünüş daima öyle dir! Fakat 1914 harbindeki hata, ları Hitler asla tekrar etmiyecele” tir, bunu göreceksiniz!.. ii *Deranı “ari