19 Temmuz 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

BTEMMUZ— 140 Ruzvelt taraftarları sevinç Nevyork, 19 — Demokrat parti, sinde (Ruzveltin Cumhurreisliğine üçüncü defa olarak namzet göste- rilsken kaç rey aldığı, yapılan tasiften sonra, anlaşılmıştır. Rur” velt 946 rey almıştır. Kendisinden sonra en fazla roy alan zat ancak 2 rey alahilmiştir. Demokrat firkasmn programı parti kongresinde tasvib edilmiştir, Bunu mütcakip birçok hatipler Ruzvelte yalnız fırkanm değil, bü” tün Amerikan milletinin ihtiyacı olduğunu beyan etmişlerdir. Ruzveltin taraftarları Cumbur- reisi lehine hararetli tezahüralla bulunmuşlar ve ellerinde bayrak- lar olduğu halde yarım sastten faz. Ja siren bir geçit resmi yapmışlar- Cumhurrelsiğine o cumhuriyetçi namzedi olan Vilkis Ruzveltin ta” yini hakkında şunları söylemiştir: “ Çok memnunum, büyük ve çetin bir mücadele olacak'ır. Mille” te lâzım olacak bir tek kişinin mevcut olup olmadığı ve üçüncü defa intihab meselesinin an'ane- mizce o mukaddesiy hakkında, müntehipler, bizzat kararlarını ve- rebileceklerdir., Ayan âzâsmdan Burke, demek, rat fırkasmdan müzaheretini çek- tiğini ve cumhuriyetçi namzed Vi kie'ye müzaheret edeceğini beyan etmistir. Bu kâdisş demokrat par tisi dahilinde bazı ihtilâflar mev - cut olduğunu göstermektedir. Ruzvelt, demokrat partisinin re- isleumhur muavini namzetliği için reyini ziraat nazırı B. Valas lehin, de izhar etmiştir. PARTİNİN PROGRAMI Şikago, 18 (A- A.) — Demokrat partisinin programmın en büyük kısmı harici siyaseti teşkil etmesi ve geçen ay hazirlanan cumhuri- yet partisi programmda ön ©ss mevzwun yine harici siyaset olma” sı bilhassa dikkati çekmektedir. İ- ki program biribirinden pek 8z farklıdır. Tıpkı cumkuriyetçiler gibi de- mokratlar da Amerikanm yabaner bir harbe müdahalesine alevhtar- dırlar. Fakat demokratlar müte rızlarm kurbanlarma maddi drmda bulunmayı taahhüt etmişler” dir. İki programda reisicumhurlu”” kim seçilirse seçilsin kendisine bü sük bir seri I verecek (şekilde tanzim edilmiştir ve Ruzvelt kadar Vilkie de demekrasilere her türlü yardım taraftarı olduğu malâm bu- lunmaktadır. Demokrat partisinin programmdaki “demokrasiyi taar- ruza karşı takviye etmeliyiz, fık. rası müttefikler taraftarı grup irir yeni bir zafer teşkil etmekt Zira umumi olan “demokrasi, ifa- #esinin kullanılması bu cümlenin Amerikan müdafaalarınm takviye" si kadar İngiltereye yardm. reklin de de tefsirine imkân vardır. İngiliz bombardıman- ları müthiş.. (Maştarafı 1 imelde) Holanâr tarafından tesiratı pek gözel görülebilen İngiliz hava kuv- vetlerinin garbi Almanya üzerinde yaptıkları bombardımanlar, balk üzerinde derin tesirler yapmakla” dır, Almanlar, bu bombardımanla rın neticelerini Holandalılardan gizlemeye çalışmaktadırlar, Alman. lar son zamanlarda Arhhem civa. rındaki tepeler örerinde gece ge kari Holandalılara yasak et. miştir. Bu tepelerden Almanya gö- rülmektedir. İngiliz akınlarının yapmış olduk” ları tahribatın bir delilini de Al manya ila Holanda arasındaki de- miryola ve şosa nakliyatı intizamı” nın bozulmuş olması teşkil eder. Almanyaya hareket elmiş olan tren. ler, demir yollarının kesilmiş ol - ması yüzünden, hareket noktaları” na avdet etmişlerdir, ALMAN TAYYARELERİNİN HÜCUMLARI Alman tayyareleri İngilterenin cenubi şark! ve cenubi garbisinde dün de bombardıman (teşebbüsle. rinde bulunmuşlardır. — Muhtelif mıntakalara bombalar düşmüşse de ölü ve hasar pek azdır. İngiltere üzerinde döşürülen Al men İsyyarelerinin sayısı 200 ü bulmuştur. Banların 147 si bombar- dıman tayyaresidir. ALMAN Berlin, 18 (4.4) — Alman baş. kumandanlığının tebliği Denizaşırı yerlerde faaliyette bu” İnan Alman harp gemileri, düş. map Ücaret filosuna mensup cem. an 30 bin tonilâto hacmında vapar batırmışlardır. Alman kıtaları, Bretagne önünde Ouessant adasına (Fransa sahille. rinde Manş denizinin başladığı noktada ve Prötong yarımadası önünde) çıkmışlardır. Alman muharebe tayyareleri, Al. dershot askeri kampına ve cenubi ve merkezi İngilterede hara mey 'danlarına, fabrikalara ve limanlara hücum etmiştir. Tumbridge - Velis tayyare Omeydanında, Fasthorne fabrikalarında ve Portland lima. küçük führeri, Belçika da belki Ral. kan milletlerinin küçük führeri rolğ- sü oynayacaktır * Taymis ilâve ediyor: “Mühim olan cihet, Avrupanm Ber Maden bir müstemleke sistemi Üzeri, Taymis bu usiğün hiç değilse batı memleketlerinde bayat seviyesi felâ. ketli bir sürelle dilşmeden nihayet mayülüne işaret etmekte ve Napolyon istilâlarınm Alman ve İtalyan birliği. nin ihlası Üzerinde tesiri olduğunu hatıriatmalktadır. Gazete yazınmı şöyle bitiriyor: “Daha birleşmiş bir Avrupaya ih. fiyaaımız var ve buna muvaffak da olacağız. Fakat, başka umllerie ve Hitlerinidinden başka hedeflerin.” nında çok ciddi yangınlar müşahe” de edilmiştir, Greenock'daki silâh fabrikasına bir kaç lam isabet vaki olmuştur, Manş üyerine yapılan hava bü. cumlarında, bir düşman (caret ge. misi yakılmıştır. Diğer bir ticaret gemisi ile bir klavuz gemisi o de recede hasara uğramıştır ki müret. tebat bu gemilşri terke mecbur kalmışlardır. Gece Rhin ve Ruhr mıntakasına giren düşman tayyareleri, hava da- fi balaryaları tarafından geri pü kürtülmüş veyahut bombalarını al. maklan mehedilmiştir. Laleltayin atılan bombalar hasar o yapmamış Gherbourg'un şimalinde bir Bris- tol - Blenlhaym düşürülmüştür. Bir Alman tayyaresi manş'a düşmüştür. İNGİLİZ . İTALYAN HARBİ 19 — Kahirede neşre- dilen en son tebliğe göre Kapurm İtalyatı istihkâmmr muhasara eden İngiliz kuvvetleri 11 İtalvan topu zapi ve tahrib etmişlerdir. Bu is. tihkümm arkası ç5) ve İngiliz top- çusunun şiddetli ateşine maruz bu” Tunduğu için İtalyanlar ne ricat e debiliyorlar, ne de flarliyebiliyor - Tar. Burada İtalyanların vasiyeti çok müşküldür. Kapuzro kalesi ciyarmdn tank. larla muhafaza edilen hir nakliye kolu bombardıman (edilmiştir. Bu İtalyan nakliye kolu, bazıları in sanla dolu olmak üzereon bir kamyon kaybetmiştir, Mersa Matrıh ve Sidi Barrani yeniden İtalyanlar tarafından bom bardıman edilmiştir. Fakat hiçbir hasar yoktur. Kenyada Vajir üzerine tesiri ol- mıyan bir İtalyan hava hilcumu ol" müştur, Hasar ve ölü yoktur. İngiliz bombardıman tayyareleri, cenubt Habeşistan Üzerine bir hü” cum yapmışlardır. Trablusgarnte Tobruk gene bom- bardıman edilmiştir. Benzin depo- ları yakinine bombalar düşmüş ve bir denizaltı rihtemınm civarında büyük bir dümen ve alev sütunu yükselmiştir. İngiliz tayyareleri İlalyan doğu Afrikasmdaki Agordat bölgesini bombardıman etmişlerdir. Bir han. gar tamamiyle tahrib edilmiştir. * Kroyalede: bomba ve benzin de - poları bombardıman edilmiş ve ci varmda bir kampa binalara doğ” rudan doğruya isabetler kavdedil- daireler mitralyöz ateşine tutul « muştur. Eritrede Assah civarmda kiş . Inlar muvaffakıyetle bombardıman edilmiştir. Bir yangm zuhur etmiş ve şiddetli infilâk olmuştur. İTALYAN BAŞKUMANDANLI- ĞININ TEBLİĞİ Roma, 18 (A. A.) — 39 numara” UK İtalyan tebliği: Şimali Afrikada Mersa Matruh *akasmda müessir bombardı - manlar fazlalaştırılmıştır. Tayya - relerimizin hepsi dönmüştür. Şarki Afrikada, Moyaleden çeki- len düşman, kara ve hava kuvvet, Dünün ingilterede fevkalâ- de mahkemeler teşkılı TTenkidler Uzerine Kanunda Tadilât Yapıldı Londra 18 (4,4) < Röyler ajansı nın parlâmento muhabirinin bil. dirdiğine göre, harp ımınlakaların. da husust mahiyetli mahkemelerin ihdasına mütedair kanın Hayihase nın barı kisimları hakkında Avam kamarasında yapılan tenkid'er üre" rire, dahiliye nazırı Ardetson dün akşam bütün parti ümessülerile görüşerek mezkâr Jyibuda yn) cak IM hakkında mutabı mıştır. Zanmolunduğuna hazar, yapılacak olan tadilât şunlardır: İ -- Mezkür mahkemeler nnrak asker vaziyet kali suretle | Türem gösterdiği takdirde ihdas edilecek” tir 2 — Bu mahkemeler İdamı kararı verdiği takdirde, daha yüksek b mahkemeye müracaat imkânı ola caktır, 3 — Mahkemelerin hâkimleri 28. keri olmayıp sivil olacaklır. —————— Reisicumhur nam- zedi olamayınca Bir Amerikan Nazırı “Spor Ticareti” ne Başladı Vaşington, 19 (4.4) — Posla pa. zırı Farley, Şikago'da toplanan de. mokrat kongresinde uğradığı mw vaffakıyetsizlik üzerine siyasi ha. yattan çeklimeğe ve «spor işlerile deki şhur beyzbol oyunenların dan mürekkep ekibi dört milyı dolara salın alan bir şirketin mü, dürlüğünü deruhte etmiştir, İrlandada (Fevkalâde Zamanlara Hazırlık * Dublin, 48 (A.A) — Serbesi İr. landa devleti hükümeti, tsm sal& hiyetler kanununa istinaden bir ka” Tamamâ neşretmiştir. Bu kararın. meye nazâpan, İstisnal ahval dola. yetile vazifesini o yapamadığından dolayı kabineden çekilecek âzen'n yerine, parlâmenlo veya senalo & zasından İnlihsp edilmek Ötere başkasının fayinile, başvekil vazi- fesine devam edebilecektir. Aynı kararname, o berhangi bir sebeble istisnai bir vaziyette baş. vekil vazifesini yapamadığı takdir. de, otomatik suretle yerine başve" kil musvisinin gelebileceğini der piş etmektedir. İrlanda enmhuriyet ihtilâlci par. tisine mensup olduklarından şüp- he edilen 40 * 50 kişi bu sabah Pelfasfta tevkil edilmiştir. ——— Bir İngiliz Torpidosu Siste o Çarpışarak Battı Londra, 18 (A-A.) — Amirallık dairesinin bildirdiğine göre, İngiliz “İmogen” torpito muhrihi kesif hir sisle müsademe neticesinde bat- mıgtır. Bir suhay ve on er yaralanmıştır. Yaralı erlerden bir tanesi bilâhara ölmüstür. 17 hahriyeli kayıptır Japon siyaseti (Baştaratı 1 incide) geldigi işlerin bir Tistesini yapmakta va Konoyenin ve arkadaşlarının mu. vaffak olacaklarını katiyetle (ade elinektedirler, Hoşt © gazetesi, Birmanya meselesinin halinden bahsederek ba. nun KASI olmadığını ve şarki Asyada açıkça ecnebi sleyktarlığı esasma İs, tinad eden bir siyaset takip edilmesi Mzım oluğunu yazmaktadır Japon Küzeteleri bu sabah dört na, #rrn aktetmiş oldukları konferansla meşgul olmakla ve hu konferansın aşağıdaki üç mesele ile iştigal edece» gini yazmaktadır: 1 — Şarki Asyada cenup denizle, rini de ihtiva edecek bir #iyasi ve İk, tsadi mıntaka ihdas, 2 — Japon İlalyan.Alman ve Ja. pon.Sovyet ve Japon.Anyio Sakson münasebatı, 3 — Dahil siyaset maseleri, m me ae takip edilmiştir. Silâh, me, Ye kamyonlar almmıştır. Tayyarelerimir, Vajir büyyazı meydanmt neticeli surette bombar- dıman etmişlerdir. Digman Agordat tayyara mey” danmı bombardıman etmiştir. Ha sar voktur. Avcı tayyarslerimiz, bir İngiliz tayyaretini düşürmüş - lerimiz tarafmdan Buna'ya doğru ! tür. ve ar a Mihver, İspanyayı harekete sevketti Nevyork, 19 — Franko taraf, larlarmın cumhuriyet hükümeti faraflarlarma gtlebe çalmasmn yıldönümü münarebetile dün İs - panyrda merasim yapılmıştır, Salat * Ferdinand büyük salih sişanmın Madriddr general Fran ko'ya verilmesi münasebetile, ge - neral bir nutuk vererek yapılacak büyük vazifenin İspanyol impara- torluğunun tabakkuku olduğuna İ, şaret etmiştir. General Franko, bunun için mem leket efkârı wnwmiyesinin takviye edilmesi lüzrmgeldiğini vo İspan - yanm < vazifesinin Cebelüttarık mandasini almak olduğunu ve İs panyanm Afrikada genişlemesinin de milli bir vazife bulunduğunu beyan etmiştir. General Franko dahili harbin büyük mücadelelerini hatırlatarak bütün İspanyolları sıkı bir işbirli ğine davet etmiştir. General Franko, İspanyanın da- bii harbde 500 bin adam kaybet- tiğini, fakat icabında iki milyon askerle mücadeleye gtılabileceğini söylemiştir. NÜMAYİŞLEK Prankonun nutkundan sonra dün İspanyarın muhtelif yerlerinde, “Cebelitarık — İspanyoldur!,, diye bağıran kütleler, nümayişler yap . mışlardır. Bu suretile Cebelüttarık meselesi günün en mühim hâdiss- leri arasmda yer almıştır. Hâdisenin mihver devletleri ta * rafmdan hazırlandığı arlaşıİmıştır. Bir tahmine göre mihver devletle" rinin şimdiki hedefi İngiltereye ta arruz elmiyerek İngiltereyi ablu- ka etmek ve aç birakarak teslim olmıya mesbur etmektir. Bu ab . lukayr, Alman tayyare ve tahtel- babirlerile İtalyan tahtelbahirleri, donanması ve tayyareleri yapacak” tır. Cebelüttarık, İtalyan donanmssr nın Atlas Ozyanusuna çıkmasma mâni olduğu için mihverciler, İs » panyayı İngiltere aleyhinde vazi . yet almağa sevketmişlerdir. Anlaşılan İ a, mihvereilerin Cebelüttarik “yürümeletini temin. edecek ve mihvereiler İs» panyadan geçerek Cebelüttarık'ı zapta çalışacaklardır. İngiltere, Cebeltiltarıkın uzun bir muhasaraya dayanmasını te min için icab eden tedbirleri ah maıştar. am İrigiltereye harp İlân etmesi ih- timal karleinde değildir. HİTLERİN TEBRİRİ Japanya ihtilâlinin dördüneü yıl. dönümü münasebetilea Hitler ge * nrral Frankoya tebrik telgrafı gön dermiş ve kırmızı kartal nişanın büyük salibini vermiştir. CEBELÜTTARIKA O SALIMRAN TAYYARELER FRANSIZLARIN MI? Algesiran, 18 (4. A) << DIN B. bildiriyor Dün iki defn Cebelüttarık üye * rinde yabancı tayyareler uçmuş - tur. Tayyareciler bomba atmamış, İar, İngiliz tayyare dafi bataryala- rınm ateşini müteakip Fransız Fa- st istikametine uraklaşmışlardır. SOVYET' Er 0Ş0 “MİHVER,, GÖRÜŞÜNE UYMUYOR Moskova, 18 (A: A) — Tas m jansı bildiriyor: Pravda gazetesi, “Munsır İspan* yanm siyaseti, haslığı alimda neş- ettiği bir makalede şöyle demek, tedir: “Bugünkü harbin şartlarma gö- re, Pirenenin daha doğrusu İspan- ya İle Avrupa ve şimal Afrikasm” daki topraklar büylk bir sevki - ceyşi ehemmiyeli haizdir. Evvolâ, 'Tancanm bati Akdenizinin giriş ve çıktaları kontrol edilebilir. Bunun içindir ki, İngiltere raktile Tan - canm beynelmilel bölge ilân edil . mesinde :star eylemişti, Tancanm İspanya tarafımdan isgali Cebelüt- tarik için yeni bir tehdittir. Balear adaları da Akdenizin batr kısmn- ?- nöyrisefain isin bir tehlike vara” tabilir. Nihayet İspanvava ait bir lunan bütün Akdeniz limanları ve İspanyol kava meydanları İngilte- reye karşı deniz üssü olarak kul, lanılabilir., Gazele müteakiben şöyle divor: “Üç yl dahili barbden harab ol- muş, bitkin, fakir düşmüş, inkr - lâplaria bölünmüş ve yabancı dev Tetlerin tâbil haline gelmiş olan APAR ne müstakil bir dış siya” seti takip, ne de eiddi harp e ve İdare edebilecek vaziyöt'edir. İspanyanm, beyrelmile! »-vazene- nin bugünkü vaziyetinden istifade ederek bazı toprak ele geçirmesi müstebat olmamakla heraber, bu. nu ancak yabaner hâmilerinin le - hine olarak yapabileceği aşikâr - En son haberlere göre, İspanya. 'dır., Alman askerlerine Göbels'in nutku (Baylara 1 inelde) zi tes'it edecek va bü zafer saye- sinde yeni ve eskisinden çok daba mükemmel bir Avrupa kurylabil . miş olacaktır.,, TÜ DENİZALTI MAVNALARI Clemiont . Ferrand, 18 (A A.) — Hizaro gareteninde, Almas tarafından İngilterenin istilâst te- şebbüstne hazrettiği bir makalede EB, Maurice Noel böyle bir teşeb- büsün #55 O mevsiminden evvelk! haftalar zarfında yapılması icab ©. deceğini, bunun böyle bir hareket için esa8 olan hava Tistünlüğünü tsmamen kullanmana imkân ve » receğini bildirmektedir. Muharrir diyor ki: "Teşebbüs (biribirinden oldukça farkit iki hareketi tazammun et - mektedir: Boğazı geçiş ve ihraç. İngiliz sahiline yaklaracak başlı- en Alman cüzütamları İngilir mü. dafaa sistemine nüfuza muvaffak olabildikleri takdirde Alman kuv « vetlorinin bir avantaj ihdas etme- leri mümkün olacaktır, Fakat sa- hile yaklaşmadan önen, ime önce boğazı geçmek Yizımdır. İşte müthiş mesela buradadır. Bunun için şimdiye kadar Almanlarm elin. de bizim bildiğimiz yegine vasıta« tart denizallı ve tayyaredir. Aca » ba Alman taarruzu sniizim yapıla” cak şiddetli bir denizaltı muhare, bs-'le mi başlıyacak ve o Almanya bu muharebeye beklenmedik mik- tarda gemi mi sevkedecektir? Ge- riye, denizlerde tecrübesi yapılmış olan tayyare kalıyor. Fakat bom — hardıman tayyaresinin muttarit ve azimli bir surette kullanılması İle kuvvetli bir filonun hakkından ge, linebileceğini ve denizlerin hi kimi. yetini bu filonun elinden alahilece- &ini kim söyliyebilir? Bunu henüz hiçbir teknisiven: zannetmi” Tu suretle simdiki vaziyette Alman hareketinin muvaffakıyeti mesele- #inin mantıklı bir tetkike pek az yeri olduğu halde bu mesele etra- fında hurafe ve masallar tasni yersindir. Bazıları hafif yaparlar - dan mürekkep nakliye filotillâsm- dan bahsediyorlar. Bu vapurlarm sürati o kadar yüksek (olacakmış ki deniz toplarım tesirine pek az marur kalacakmış. Diğer bazıları İne denizalir gemileri tarafından römorke edilen denizaltı mavnala » ie mevcudiyetinden bahsediyor. el hakikat gudür ki, düello çetin ve kanlı olacaktır. Son © Büyük hikâye KENAN HULUSİ Yeni çıktı Askeri Kamus Herkeselâzım ola mühim eser Yeni çıktı Satış yeri: VARIT Kitabevi ingilterede yiye ihtiyat İaşe Nezareti En Mahal Olmadıf! “Bildiriyor Kandira, 18 (a) — parlimento müsteyArı ei aram kamarasmaân beyanat muş ve demiştir ki: “e İngilteredeki buğdsf ları halkr bir çök ay de! dir. Hiç bekleniimeyen bir caret donanmasının ciddi kaydetmesi takdirinde dahk Tede böyle bir. milddet içİS kadar buğday meveuddur, P hâkimiyetimiz sayesinde iaş* hemen bütün esasi: ihtiyaç TE rinden © dereon ihtiyatlar miştir ki yakın bir İstiki teshhürierine karşı koymak yetinde kalsak dani, Balkı CAd1 endişe iin ka v Eğer hükümet vesika sis” istifade ediyorun, bu, srt Abi iğnmesini temla içindir. >> , itlmadin beklediği gibi dü gütereye önümüzdeki ayi” yapmakla tehdid ettiği > gi püskürtüldüğü ozaman, vaziyeli, çay ve şeker te belki de kış aylerr zarfın” maddeler - tevdistinr — fazl mahiyette olacaktır.” Bir amele kul yığını altında kö Trende Öldü. Me Kaldırıldı Bahaaskide Ohnif Alman # da çalışan amelelerden Babaş yaşında Recep Eren bir kus aitmda kalarak yarklanmış, peya yatırılmak Üzere İn Ürüirken yolda trende ölmüÜşÜ Cesed bü sabah trenden morğa kaldırılmış, müğdei tahkikata başlamıştır . Bağdada İlk EksPf Bu Sabah Harekt* Bukdda kadar glredek si Toros ekshreri bu sabah #89 Haydarpaşadan bareket z Trende gidecek yolcu yoklü" dattan gelecek fik trenin ö* 19,55 de Maydarpaşaya mü tu beklenmektedir. iy e Termos İhtikârı D# Yeniden Başla! “Termos ihtikârı yapmak A aşi li eke , zasma inahküm edilen BS ei itriyat ve tibbi malzeme Kastro hakkımdaki karar teri kemesince bâdisede enrÜn Mevcut olmadığı noktasmda” dilmişti. Dün mahkemeye #5 liye ceza mahxemeninde te/ Ianmiz, fakat mazmuna 8: meliyat yapıldığından geli çin muhakeme 23 temmusk mışlar d İhtiyatları Şube Davet , fi Beyoğlu yabancı makerlik den: Beyoğlu ve Beşiktaş kazali linde bulunan 327, 328 vE ğumlu yabancı bilhreum SÜ ratr İle ba değme i tanbulun muhtelif yerlerin? va yübemize evvela müenfi rek yoklamalarmı yaptırmıf islâm ve gayri islâm mayi derhal gübeye müracastlar Ci Ankarada Atl bayramı 21 "Temmuzda bir atletizm yapılacaktır. Ankaradan, İslartildafe evr den, İzmirden tanmmış sÜf o, tt, piyonu Laoatter Manm d# iştirâk edeceği öğrenilmiştir. —— yemi Kayseri Mıntak# | me Grup Müsaba” Kayseri, 15 — Mınlakt grup o müsabakaları Öl cumsrlesi veya pazar sö lal yapılacaktır. Bu müsabaktl rak ederek olan Konya “ila nu, Çangırı bölgeleri * nin yarın şehrimize gelme Tenmektedir.