27 Haziran 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

j | | ' | l !.“n başvekili doktor Matin Daf- hhi sgebeblerden dolayı İstifa et- 4 * Şehinşah tarafından yeni ka- ! teşkiline endüstri nazırı Ali bi Wı: Memur edilmiştir. Yeni kabi- akşam saat 19 da Şehinşaha “M edilmiştir. sa, hükümeti Almanya ve İ- | b İle mütareke imza ettiği — için hıklerin ekonomik ablukası şim- | altındaki Fransa mintakasr Fw t&tl'ınıı edilecektir. İspanyol ve İş n Ç t İimanlarına giden ticaret av- b |ğ| © mutad şekilde tevkif edilebile- J Silir . lm&n ajansına göre Bulgaristan İ!r nihayet bulmuş ve memle- Wtüu fabrikalarında iş tekrar lıtu'. Hiçbir hâdise vuükubul- v Gtir, A'W-ıe:-ilııııda. Pachard — ötomobil , k:hy"mm mümessilleri dün A- '" milt müdafaa — komisyonu ero motörü imali — hakkında #Teye girişmişlerdir. Bu motör- yi ıq“l'ciun imalinden imtina ettiği ni h“lca motörleri olduğu tahmin e- tedir. b*l.kllyat.m tanzimi için Romada v M F he | < y o- :ı'ı (*cek olan konferansa - iştirak 4 Pa Romanva. heyeti dün İtalyaya d? k t etmiştir. ıl' , 'âm Kamarasımda Tanca me- ç| “hakkında sorulan bir suale ce- Ten hariciye müsteşarı Butler, '. “A idare servislerinin — normal e. kiıua cereyan etmekte olduğunu Hİ Ğ, “Ştir. Müsteşar, — İspanyanın ’b"-nramgmı riayet — edeceği ' 1 beyanatını hatırlatmış ve | n*tml!ur “—. İngiliz hükümeti, “1 hükümetinin namuskârane kabul eylemiştir.., Küçuk dahılıye Mamlüriz Fi daslarına ZEM yapıl-. Ması dün Mecliste Müzakere edildi 297 — Büyük Millet dün — biribirini — takiben Celse — aklelmişlir, — Birinci ll'n #açılışını muleal—ln devlet ufları aylıklarının levhit ve u"! dair kanuna bağlı — bir *TÜlt tetvelde değişiklik yepil. dair kanun lâyihasının mü- Sine geçilmiştir. Münasebelle söz alan Refik (Manisa), mevzı'u müzake, Ü' ln"" lâyihasiyle bir numaralı nd*| M | rik ı!f n ” yE gW ıWn ıi ol * Yyapılan değişiklikler üze- Iİf İ ıd'-"rmış. bunlardan Dahiliye *Üne ait değişikliklerle Ma'i- ş'pi İleti merkez muhasebe kad. * 'Ski ilâvelerin bütçede yapıl- Üzümü dlasrih edilmiş olan F e telif edilemiyeceğin; ü"muş ve bunların layyını İs. :'lf edilen tadillerin eşbabı lso n"'* bütçe encümeni larafın- ÜTilen izahattan sonra SÖZ &- ! 'İı iliye Vekili Faik Öztrak, M' Vekâ'etine ait cetveldeki Ülğin esasının şimdiye ka, ” ürm diğer vekâletlerin taşra İarı tadil edilmiş olmasına WJ hi, vekâletin taşra teşkilâlına n *" .ıf im"îamış olması nelicesi bu- atf |. Yüçük memurların lerfihine h. — bulunamadığını, üzerinde ? mesel'enin esası bü sir * "“llrl:ırırı terfihini İstihdaf a*“f tebarüz etlirmiş ve söz- ç "itirirken de-demistir ki: y mülemadiyen — ziyadeleş. P. Burada çıkardığımız ka, İN kısımı azamı idare memür- '- Vazilelerini nrllırmıklıdir Ürur Takal vazile mütema- "arsa ve ben bu vazifelerin . Üdüğünü söylersem elbelle af İ Hlmazsınız. Onun İçin çok Ti- VS Mh,, Tum ve zannediyorum ki .Jlm yüksek heyetinizi lat, İstir, bu küçük memurların y Na yapılmış olan küçük ; ilişmiyelim. Büu suüretle Uhları diğer devlel teşkilâ- ı, İŞan memurların vaziyeli, B l' h'ılırmış oluyoruz. Başka , Yapmıyoruz.” (Çok doğru gd klı" Vekilini takiben kürsü- Maliye Vekili Fuat Ağra- Mmerkez muhasebesi kardl, Ypilan ilâveleri deap etti- M ve zarüretleri izah eyle. Bin ” 'îı a KS -| İ ahat mülcakip diğer mad- $Önüllü AI'luıdzışlıır'. her gün devlet | yerinde durur, maaş ye. General Petene mediniz?,, Londrüa, 27 — Londrada bulunan Fransız generalı Dö Gol İngillerede Fransızlardan mürekkep bir gönül- lü lejyonu teşkil edecektir. Bu hu- susta İngiltere hükümetiyle mula” bik kalmıştır, General Dö Gol Fransızları mu- kavemele leşvike devam elmekler dir. Dün gece Londra radyosunda bir nuluk daha söylemiş, bu nur tuklan sonra radyoda Fransız do- nanmasına hitaben bir beyanname okunmuşlur. Beyanname, — bütün Fransız gemilerini derhal serbest bir Fransız limanına veya müttefik limana harekete davel elmekledir. “MAREŞAL PETENE CEVAP Bordo hükümeli başvekil gene“ ra|) Dö Gol nutkunda mareşal Peten'e cevap vererek ezcümle demiştir ki: “— Dün iyi tanıdığım — sesinizi duydum ve yaplığınızı haklı gös“ niz şeyleri heyecanla dinledim. He- zimeltimizin sehbebi olan âskeri dün vaziyelimizi tavsif etliniz, sonra ümilsiz bir vaziyet önünde düşmanlarımızdan şerefli bir mü- tareke istihsali için iktidarı ele alıddığınızı söylediniz, Müleakiben iİleri sürülen şarllar önünde 'ya Bordoda kalarak kabul elmek veyahult Treddederek harbe ıklarından başka bir? k eycut 'îlmadığını "İîîşı Bör : %ıxf:%îgı tercih etliğinizi bildirdiniz. . Mareşal, Büu hicâbh dakikalarında, bir Fransızın size cevap vermek İiçin sesini yükseltmesi lâzımdır. Bu ses benim se$im olacaktır. Filhakika, askerf dün vaziyeli- miz tahakkuk ölmiştir. Fakat bu vaziyel neden ileri geliyordu? Fe- na bir,askeri sislemden Fransayı, Almanyanın ordu mevcuüduü değil, düşmanın mütefevvik cesareli de değil, rüuz've manevre küvveli yıldırım gibi çarpmışltlır, Bunu bütün mu- haripler biliyorlar. Fransanin Bu mekanik kuvveli olmamiış, kendisine bir müdafaa or. duüsü, bir siper ordusu hazırlanmış ise hala kimindir? Mareşal, Siz ki 1914—1918 harbinden son.- rva, Fransanın askeri organizasyo- nuna riyaselt elliniz, siz ki 1932 ye kadar Fransız ordusunun başkuman danlığını yaplınız, siz ki 1935 te harbiye nazırı oldunuz, siz ki mem- Tekelimizin en büyük askeri şahsi. yeti idiniz, bu fena sislemin olzem ıslahını hiç bir zaman — müdafaa etliniz, iİstediniz, iltizam eylediniz mi? Düşmandan mülareke — İstemek mesuliyetini Üzerinize aldınız. Sizi, mülarekenin Fransa olacağına inandırdılar. için — şerefli Simdi bu- termek İçin Fransızlara söylediği- | devam “İçin'imparatorluğa keçmek münhasıran mekanik, taar- Ingılterede, Fransız alayı teşkil ediliyor dö Golün cevabı: “1932 ye kadar başkumandan, 1935 de harbi- ye nazırıydınız, askeri sistemimizi neden ıslah et Hükümet merkezi Bordodan Klermon Ferrona nakledilecek nuün böyle olup olmadığını — öğren- miş olacağınızı zannediyorum. Fransız arazisinin üçle ikisi düş. mana teslim edildi. Hem de nasıl bir düşmana.., Bütün ordumuz ter- his olundu. Bültün esir askerlerimiz şimdi mevkultur. Donanmamız, lay yarelerimiz, tanklarımız, silâhları, miız, düşman taralından mültefiki- mize karşı kullanılabilmek üzere olduğu gibi teslim edilecektir. Va, tan, hükümel ve bizzal siz, Mareşal, köle menzilesine indirildiniz. Ah., böyle bir köleliği kabul için, Mareşal, Size, Verdun — galibine ihtiyaç yoklu. Herhangi bir kimse kâfi idi. Teslim edilmiş Fransayı, soyulmuş, yağma edilmiş köle haline konulmuş Fransayı, yine ayni âhenkle, B. Ma- reşal, işine gücüne tekrar başlamağa, kendini toparlamağa — davet ettiniz. Fakat Fransanın hangi hava içinde kendini toparlamasını, Alman çizme- si ve İtalyan iskarpini altında hangi nama kalkınmasını istiyorsunuz? Evet Fransa kalkımacaktır. Hüriyet içinde, zafer içinde kalkmacaktır, İm. paratorlukta, dünyada, hattâ burada, Fransız kuvvetleri teşekkill etmekte ve organize olmaktadır. — Uzaklarda tavlanan ve fakat keskin bir hale ko- nan silâhlarımızın müttefiklerimizin 'yaptıkları silâhlara ve belki de.- daha başkalariyle, birleşerek milli toprak- 'gün gölecektir. İşte o zaman, evet, Fransayı tekrar meydana getireceğiz. LONDRA ELÇİSİ İSTİFA ETTİ Diğer taraftan Fransanın Londra büyük — e'tçisi Korben islifasını Bordo hükümetine bildirmiş ve İngiliz hariciye nazırile uzun uza- dıya görüşmüşlür, | PETEN KABİNESİNİN YENİ HÜKÜMET MERİEZİ İspanyol ajansının Fransız hudur #dundan aldığı malümala — nazaran Peten hükümeli hükümet merkezi: ni bu hafla sonuna doğruüu Klermon Forran'a nakledecektir. (Klermon Ferran 103 bin nüfus- lu bir şehirdir. Merkezi Fransada, Parisin 420 kilomeltre cenubunda” dır.) çilik öğreniyor Çorum, 23 — Şehrimiz halkevinde eden talebe yekünu altı yüzü miştir. Bundan başka halkevimizde şapka Beç- kurâlarda 150 den fazla genç kız de- vam etmektedir. nin açtığı şoförler kursu da muvaf- fakiyetle çalışmalarına devam eyle- mektedir. kİ - Hokin G dalan - mıız bir hava ıçıa G en güul ve yeni filmleri görmek istiyenler; LALE'YE Koşsun Buğün matinelerden itibaren 2 büyük ve görülmemiş film birden BAHRİYEYE SELAM Aınâl'lhl büâhriye mektebinin neye, aşk ve heyecan dolu hayatı z GINAYET SMTI Gın;ıfeı-ıer ımıı ırnwum nusıwo'» nun şn.hmıerl delerin müzakeresine aecılmiş ve kanun heyeli umumiyesinin ikinci müzakeresi yapılmışlır. Bündan sonra devlel demiryol- ları istimlâk kanununa —Mmüzeyyel kanuna bir madde eklenmesine ail lâyihanın ikinci müzakeresi yapıl, miş ve celseye nihayel verilmişlir. Meclisin ikinci cefhsesi açıldığı zaman cumhuüriyet hbalk partisi Meclis müstakil grupu reis vekili Ra na Tarhan umüumi vaziyet hakkın, Refik Saydam cevap vermiş ve sü- rekli alkışlarla karşılanan bu be . vanalları sonra rüznümeye Reçile, fek ceza evleri İnşasına nil kanu- nün birinci müznkeresi yapılmış. tır. (Başvekilimizin beyanalı 1 inci saylamızdadır.) e Peten Hükümeti Hindiçiniyi de terkedecek mi ? Japonya ile “dostane müzakereler,, cereyan ediyormuş Şanghay, 26 — (A-A.) — Cenubi Çindeki Japon ordusunun umumi karargâhı tarafından neşredilen bir tebliğde bildirildiğine göre, Japon kuvvetleri Kvangsi eyaletinde kâ- in Nanning mınmtakasımda Hindiçini hududu istikametinnde taarruza geçmişlerdir. Geçen salr günü ge - cesi Japon kıtaları Hindiçini hudu- duna 30 kilometrelik mesafede kâ- in Lungehung civarında bulünmak- taydılar: Tokyo, 26 (A:A-) — Hariciye nezareti namma söz söylemeğe sa. lâhiyettar bir zat bugün beyanatta bulunarak Japon hükümetinin Pe- ten kabinesini Fransanın yegâne meşru hükümeti addettiğini söyle- miştir. * Fransız Hindiçisine bir kontrol komisyonu ile Japon donanmasmma mensup cüzütamlar gönderilmesi meselesi hakkında aynı zat bu hu- susta Fransız sefiri ile tam bir döstlük havası içinde müzakereler cereyan ettiğini ve Fransanın Haip honga Japon harp gemilerinin gön derilmesine hiçbir veçhile itiraz et mediğini söylemiştir- lara, muzaffer,bir surette- dünecekleri | Çorumda 600 kız çiçek- | 20 gün devam edecek olan çiçekçiliğe ! ait bir kurs açılmıştır. Buraya devam biçki, ve dikiş kurslart açılmıştır. Bu n Diğer taraftan şehrimiz belediyesi- | | daki sval takririne Başvekil Doktor ' SOVYET RUSYADA İŞ SAATLERİ Moskova, 27 — Sovyetler Birliği sendikaları merkezi könseyi bütün ameleye, mühendislere, teknisyen - lere ve memüurlara hitaben bir be- yahname neşrederek iş saatlerinin Arttırılacağını bildirmiştir. Günde - lik mesai müddeti altiı ve yedi sa. atten sekiz saate çıkarılacaktır. Beyannamede bu kararm veril - mesine dünya harbi sebep gösteril- mekte ve Sovyetler Birliğinin de istihsalâtı " çoğalttmak — lüzümunu duyduğu ilâve edilmektedir. 'etmekledir. Romanya İngiliz Harbiye Nazırı diyor ki: gelince biz de taarruza geçeceğiz “Yakın Şarktaki kuvvetlerimizi ilham eden ruh bu taarruz ruhüdür,, Londra, 26 (A.LA.) — Harbiye nazı- rı B. Eden bu akşam radyoda bir nu- tuk söylemiştir. Nazır demiştir ki: — Büyük Britanya, düşmana fena dakikalar yaşatacak — olan fevkalâde kutretli bir hava küvvetine maliktir. Düşman, hilm ve sükünetle oturma- nıin ve müuükabele etmeden bombardı. man edilmenin İngiliz milletinin ta- biati iktizasından olmadığını pek ya- kında öğrenecektir.,, Düşmanın yakında hürriyetin başlı. ca kalelerine yapacağı hücumlardan bahseden Eden demiştir ki; —Bu hlücumlar defedilecektir. Buna mukabil biz, dişmanı kendi memle. ketinde devamlı ve ağır hava taarruz- larına maruz bulunduüracağız. Düşma- nın defedileceğine — kanaatimiz var- dır.,, Dünkerk'in tahliyesi estasında İn. giliz tayyarelerinin bir günde TÜ AL- man tayyaresi düşürdüğünü hatırla- tan nazır İngiliz tayyarecilerinin ken- di göklerinde bharbederken bundan daha iyisini yapacaklarını söüylemiş ve gözlerine şu süretle devam etmiş. Hti — Hürriyeti muhafaza ve tekrar tesis va daha Bonra da bu hürriyetin hudutlarını tevsi eylemek için yalnız bulunmak İngiliz imparatorluğu İçin bir imtiyazdır, Fatihin demir tekerlekleri Üzerle- rinden geçen kimseler Ümitlerini Za« ferimize bağlıyorlar, Biz bunda kus- suür etmiyeceğiz. Şimdi, taarruza #atılmak zamanı gelinciye Ladar, bir kaleyiz, Sadece bu adalar üzerinde hücumları defet. mek kâfi değildir. Hiçbir muharehe sadetce müdafaa vaziyetinde kalarak ve hattâ sadece muvaffakiyetli muka- bil hücumlar yaparak kazanılamaz. Harbi nereda olursa olsun düşmana karşı sevkedeceğimiz dakika geldiği zaman — ki muhakkak gelecektir — bunu bütün kuvvetlerimizle yapacağı« mızdan emin olabilirsiniz. Daha şims« diden dünyanın başka kısımlarında taarruz harekâltlarında muvaffakiyet, ler elde ediyoruz. Yakin Şarktaki küvvetlerimizi şarih bir surette ilham eden ruh bu taarruz ruhüdür. Buü va- ziyet istikbal için falihayırdır. Romanyada VÜM vahdet Bükreş, 27 — Romanya Kfralı Karol, “Millet Partisi” ni vücude getirdiği için, salr günü hükümet | tarafından resmen tebrik edilmiş . tir. Taht salonunda yapılan tebrik merasiminde Başvekil Tatareskö bir nutuk söylemiştir: Kıral Karol, nazırlar heyeti rel- sine teşekkür ettikten Ssonra şu beyanatta bulunmuştur: “—— Memleketin rönesans İşinin, bu safhası, kati safhasını teşkil buğün yeni bir siyasi plân üzerinde bulunmak- tadır. Bu plân yüksşek maneviyat. vetam bir milliyetçiliktir. Son günlerde söylediğim şeyleri ne ka- dar tekrar etsem azdır: Birleşmiş olan Romanya badema, hiç tered . dütsüz ve azimle yeni bir iş dev- resine doğru ilerlemelidir. Bugün bizden istenilen şey lâf değil, fiili. Jyattır. Badema bir adam hakkmda hüküm verileceği zaman, yeni re- jim kadrosu —dahilindeki icraatı, memleketin iyiliği için yapabildik. leri ve bunlara karşı olan imant nazarı itibara almacaktır. Lâfların artık hükmü kalmadı. Kısa keseceğim, arzum şudüur: Herkes, nereden gelmiş olursa ol« sun, mtışterek bir çalışma, müşte- rek bir iman, müşterek bir ruh dairesinde birleşmelidir. İlk Za M manlarda bundan on sene ewel memlekete döndüğüm zaman yap i mak istediğim şey, yani herkösışı ittihadı, bugün, bütün Romenlerın kati vatanpervcrlıgı sayesinde ta- hakkuk edecektir. Allah ya.rdmıcı - mız olsun A | AmsnL CENUBİ AMERİKA .. .î 9 e « HİND DERİZ * Fransız müstemlekelerinden Madagaskar Bugün Fransız müstemlekelerin- den bahsedilirken Madagaskar a - dasının ismi pek anılmıyor: Bura- ya talip yok görünüyor- Fransız müstemlekelerini paylâşmafa kal- kanlar bu koskocaman adadan bah setmiyorlar. Fakat sulh müzakere. leri sırasında bunun böyle olmi - yacağı şüphesizdir-. Çünkü bugün- kü mütareke bahsinde bu adanm hiç ehemmiyeti yoktur. Bir defa a- dada büyük mikyasta Fransız kuv veti yoktur- Sonra Hind denizinde, ne Almanya, ne de İtalya bahri hâkimiyet kuramıyacaklarıma göre, bu hükümetlerin adayı işgalleri de muühtemel döğildir. Japonya kiyı . larmdan çok uzakta olan hu adaya kuvvet göndermek istemiyecektir- Fakat yarın sülh müzakereleri haş. larken bu adaya bir hayli talipler çıkacaktır: Madagaskar Hind denizinde, Af- rtikadan Mozambik kanalile ayrıl - mış bir adadır- Bu adanın sahası 624.700 kilometredir: Yani Fransa, Belçika ve Holândanın meemuun- dan daha büyüktür. Buna muka - bil adada yalnız dört milyon insan oturur- Şu halde adanım bütün nüfusu Paris şehri ahalisinden da- ha az demek oluyor- Madaşaskar KYi n da oturan yerlilere Malgaş derler: Adanın cenup tarafları tamamile bataklıktır: Merkezinde ve şarkın , daki yaylâlar ve yüksek — vadiler çok münbit yerlerdir. Fransız müstemlekeleri arasın- da, Fransanın imar etmekte en çok müşkülâta uğradığı toprak bura - sıdır. Memlekette sgervet kaynakla. rı yoktur: Ahalisi azdir: Fakat Fran sa 40 senedenberi çalışa çalışa hu adada çok iş yapmıştır.. Kırk sene evvel Madagaskar halkı yiye- coklerini teşkil eden pirinci Hindis- tandan getirirdi. Bugün ada pirinç ihraç öden memleketler arasında - dir: Fransizlar Madagaskarda kah. ve ağaçları yetiştirmeğe muvaffak olmuşlardır- Bütün Fransada sar- folunan kahvenin beşte biri butra - dan gelir. Bütün dünyada sarfolu. nan Vanilyanm on sek'zde biri ve kurşun kalemlerimizin içindeki gra fit İsmi verilen maddenin yarısı yi- ne Madagaskarda çıkar: Bu ada 1038 senesinde Fransa İle bir buçuk milyar franlık iş yapmış ve iptidat madde ihraç etmişlir- Adada be - Yaz irktan virmi yedi bin insan ya- şar, diğer mhalisi yerlilerdir: Fransa, Madacaskar, adasının bu ehemmiyetini takdir etlinden on se aç lti Bi e ldlineİ nedenberi ada ile Fransa arasında muntazam tayyare seferleri tesis etmişti. Paristen kalkan tayyarelör Cezair, Belçika Kongosuü İaı'ıkile yedi gılnde Madagaskara gıdıvor - lardı: Adanm idare merkezi olan Ta « nanarive büyük bir Avrupa şehrl manzarasmı almçğa başlamış& da ahalisi hristiyanlığı yeni yıl etmistir: İlk katolik kardinali Ma- dagaskar adasma 1939 da gitmiş - tir. Adada son yıllar içersinde Sâ« nayi hareketleri de başlamlştır Madagaskarda zengin bakır madeu leri bulunmuzs, bakırerlık inkışaf ©et miştir. Çuval fabrikalarr, Fransız ordusu İçin lâzım olan bütün gu'.ı valr temin edebilecek gemşhktgydıı Fransa ordusu için et konservesi burada hazırlanırdı. v Kirk sene evveline kadar ada halkı bir çok hastalıklardan kıril « maktaydı. Bilhassa veba her yıl korkunç nishette — töolefat veri. yordu Tananariye hastanesinde bir Fransiz döktoru vebayı kati suret,. te yenecek devayı bulmuş ve has- talığı yenmiştir: Vi Binacnaleyh nüfusu çok az, ara- zisi iyi bir hale getirilmiş, coğrafi mevkli itiharile taarruzdan uzak, yaşatacağı insanlara müreffeh bir istikbal vaadeden bu adaya memi « leketlerinden taşan nüfusu yerleş. tirmek için sulh müzakereleri SI « rasında talip olacak devletlerin mevcut — bulunacağını — söylemek yanlış bir ihtimal değildir. Ha ahi