21 Haziran 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

H A B ER — Âkşam Postas: h . Sadan kara'tarikile Por- Slmek üzere dün İruna ge. | sabık Avusturya hım:eai Zita, arşidük Otto, ' h“"’ grandıişeaı prens İîğ 'İB Burhon - Parme ve S' Prensesler vardır- , Hispano - Sülza ti- ' en İ:n motörlerinin imali , Birleşık Amerikaya ter- %%yanm Rador ajansı, ıı1-llmıtuet:nmı istifa ettiği. “fena niyetle yayılan şa- Filanlamaktadır 'Etler — Birliğinin — yeni *ltisi Larantief dün Bük- .“'lıalat etmiş ve garda Ş ciliği başkâtibi ile Sofya thteqan hariciye proto- ÜrP Mmuavini ve birçok ga- | . tarafından selâmlanmış. v w Dâdö Vindsorun tevkif edil- | emir verildiği veya böy- vi qum düşünüldüğü hakkın- '%AE.'E ÜSÜ AE & Şiş Ada zerre kadar hakikat ıpw . â;ı akşam Londrada bil- ”! hlk Lituanya reisicumhuru ,;i—' K, aS, buügünlerde Lituanya. g0 Ça 9 ve tevkif edilmiştir. A- 9’ T ftahkikat açılmıştır: ,,i. Sencindeki İngiliz ve Fran- % lt mmtakalarının ablu- 'l Baat 18 de kaldırılmış- v / v P&t . Alman hudud l"' Müzakereleri “l. 20 (ALA.) — Alman a , g | diriyor 2 yf | hudut komisyonu bu akşam e! “hareket etmiştir. Komlayon mâs(n:,et hudub, — muahedesi. :I';' Müzakerelerde bulunacak w .»ı Ş İt İngiliz muavin & | Yuvazörü battı rdi ÜUA, 20 ÇALA.) — Bahriye ne- F <A teblif edilmiştir: Hot D Çk, 18050 tonluk — Andania gp Tüuvazörünün bir Alman tah- di larafından törpillenerek ba- © teessüfle bildirir. Mürette, b İklai yaralanmıştır. Başkaca ki Xtur. Bütün Mürettebat bir Ö Manma ihraç edilmişlerdir. îŞİmal sularında. harekât h — Olan Juniper balıkçı ge- n“deu geçikmiştir. Bu gemi- h;’l*ihıg'u tahmin edilmektedir, tin Oyakın — akrabalarma, ta dönmedikleri fakat bazıla. Olduktarının ihtimal dahi - y müthiş Londra, 21 — Habeşistanın her vilâyetinde İtalyanlara karşı İs- yanlar başladığı Cibutiden bildiril- mektedir- dan Habeşistanda bulunan İtalyan üsleri üzerine yapılan akınların yapmış olduğu hasarat, Habeşlere Büyük Britanyanm faikiyetini is . pat etmiştir: 50 İTALYAN TAYYARESİ DÜŞÜRÜLDÜ İngiliz kuvvetleri, Libyadaki İ- talyan kuvvetlerine taarruza de - vam ediyorlar: İtalyanım harbe girmesindenberi 50 İtalyan tayya- resi düşürülmüş ve buna mukabil hiçbir İngiliz tayyaresi düşmemiş - tir. BOMBARDIMANLAR Eritrenin üzerinde evvelki gece icra edilen harekât esnasmda, İn- giliz hava kuvvetleri tarafından altı İtalyan tayyaresi yakılmıştır. Sabahleyin diğer bir tayyare Sollum'da yere — düşürülmüştür. Tayyareye ateş veren mürettebat esir edilmiştir. Son 24 saat zarfım- da cem'an on beş İtalyan tayyare-! si imha edilmiştir- Beş İngiliz tayyaresinin imha e- dilmiş olması muhtemeldir:- Cenubi Eritre limanlarından ve/' “gelen yolcular, İngiliz hava kuv va karargâhinm ateşler duğunu ve şehrin tamamile boş; bulunduğunu söylemişlerdir: Simali Afrikada ve —Akdenizde müttefikler karada, havada ve de- nizde — İtalyanlara — hâkimdirler- Fransız tayyareleri Trablus ve Sardunya adasındaki askeri hedef- leri muvaffakıyetle bombardıman' etmişlerdir: DENİZLERDE İtalyan denizaltısını daha batır « mışlardır. İtalyan tayyareleri dün Korsika adasile cenubi Fransa şehirlerini bombardıman etmişlerdir: İtfiyanın, Almanya gibi bitaraf. lara ait gemileri l:eürmaya başla- dığı Atinadan alınan haberlerden Yuğu bildirilmiştir. anlaşılryor: Bu haberlere göre, son ea u dıı bit mahal; 20 (AA.) — Alansı bildiriyor: _“î hükümeli - Almanyaya 10 devama karar vermiş- “Onya ordusunun — Fransa üharebesine işlirak elmiş Püzeleri en yakm İngiliz p “nlarına müracaal emrini Mi e | — . A ıf" __f:__;:r Ki y Gm ö ** * ' ı,' 20 ÇAAJ) — Havas: Bu Vp “l'e hududuna müvâasalat ç, İsiz subayları, 2000 Polon: n kahramanlık ve fera- lansadaki Polonya aserle- - Tİnin kahramanlığı acirlerin kaçabilmeleri için kendilerini feda ıti'3nleı' oldu, benzin dolu şişelerle Alman tanklarını yaktılar galları hakkında heyecanlı sahne- lert anlalıyorlar, Bu Polonyalılar İsviçre hududu yakınındaki Char- gücmol civarında sivillerin geçme- sine imkân verecek selir hareketle- rile kendilerini istiyerek Teda et- mişlerdir. - Polonyalilar. Fransaya yurllarının İnlikamını almak için geldiklerirk söyliyerek geri çekil- mekten imtlina eylemişler, mütcaki: ben Alıman lapklarına hücum ede rek benzin;dolu şişelerle bu Tank- ları yakmışlardır. Bunlardan eksee risi bu harekât esnasında ölmüş; lür, di en maddeler 20 (A. A-) — Ticaret en tebliğ edilmiştir: VNU Ülkelere ihraç edilecek h lımh:e mamulâtın - lisansa . ka,, ©St hakkındaki 2-13477 Tnamenin tatbikma mü- Y Matnamenin ikinci liste, Kat ” tarifesinin 233 nu - Bt 3SYonuna giren sıgala Ttüsu Ve tarifenin 409 qe Yafı ilâve edildiğinden 8 lisans - verileceği Zİsyonuna giren keten; İspanya harbe girmeğe hazırlanıyar Madrid, 20 (A.A.) — Reuter: İşpanyol gazeteleri, artık bütün bitaraflık iddialarmı bertaraf ederek, İngiltereye karşı şiddetli hiücumlara başlamışlardır. ' aBirçok İngiliz tebeası, İcabmda ,memleketi terketmek Üzere eşyaları- |nr hazırlamaktadırlar. SELMKELEKG labeşistanda laya isyan başladı ingiliz tayyarelerinin İngiliz hava kuvvetleri tarafım- ' hava üssü olan - Assabdan Adenîı vatlerinin hücumu neticesinde ha.i |: “içinde ols! | de hava “akınlarını tekrar * etmiştir. gammm .| haz edilmiş olan politikayı hükü. Dün İngiliz karakol gemileri bir! | müştür. akınları İngiliz karakol gemileri bir italyan denizaltısını daha batırdılar günlerde bitaraflara ait beş vapur İtalyan tahtelbahirleri tarafından batırılmıştır:- İTALYAN RESMİ TEBLİĞİ İtalyada bir mahal, 20 (A. A.) — İtalyan umumi karargâhinm 9 numaralı tebliği: Akdenizde birçok deniz ve hava Üs- leri « Bizerte, Ghisonaccla, — Böoörgo, Ajacecio, Dello Oro, Calvi, Bonifacio, Provecchlo * tayyarelerimiz tarafın- dan şiddetli ve devamlı bir — sürette bombardıman edilmiştir. — Bu üsler, mühim hasarata uğramıştır. —Bütün tayyarelerimiz, hareket üslerine dön- müşlerdir. 2500 ton hacmindeki bir — Fransız torpido muhribi, bir İtalyan tahtelba- hiri tarafından torpillenerek batırıl- miştir. Şimall Afrikada Bingazi hududun- daki harekât, düşmanın birçok tankı- nı tahrip etmiş olan hava kuvvetleri- nin iştirakile devam etmektedir. Harp esnasında bir İngiliz tayyaresi düşü- rülmüştür. İki İtalyan avcı tayyaresi hareket üÜslerine dönmemiştir. Şarki Afrikada düşmanım — Aden, Zella, Port « Soudan lssülharekeleri- le Sudanda ve Kenladaki diğer Üssül- barekeler bombardıman edilmiştir. Muharebe esnasında birtakım yan- ginlar çıkarılmış ve yerde bulunan ibirçok tayyareler tahrip — edilmiştir. Bir İtalyan tayyaresi Üssülharekesine ! döumemlgür. Düşman Ligure ve Sardenya lizerin 'Nüfusça telefat ve mahsüs — hasarat 'yoktuı'. t MISIRIN VAZİYETİ Nevyork, 21 — Mısır başvekili Ali Mahir paşa, dün parlâmento- da aşağıdaki beyanatta bulunmuş- tur; | «0 Parlâmento tarafmdan itti- 'met kemali itina ile tatbik ederek, memleketı bir harb felâketinden kurtarmak için bütün gayretlerini sarfetmcge azmetmiştir. Hükümet, müsellâh kuvvetleri - ne kendini müdafaa etmemesi için emir vermemiştir. bir şeydir. Fakat verdiği emir ta- arruza geçmemektir- -Hükümet ve parlâmento, mem- leketin lehine olacak vaziyet hak- kımda kararını vermeden evvel memleketin harb halinde bulun . muş olmasma mâni olmak için, hu- duddaki bazı kıtaat halihazırda bir kaç mil geriye almmıştır.., MISIR KABİNESİ DEĞİŞECEK Mİ? Diğer taraftan Moskovadan ge- len bir habere göre, Mısır Başve- kili Ali Mahir paşa kabinenin isti- fasa hakkında Kral Farukla görüş. Salâhiyettar — mahafilde, İngiltere ile daha sıkı bir şekilde teşriki mesai edecek bir kabine kurulacağı söyleniyor: Kral Faruk, İskenderiyede İngi- liz elçisi Sir Lampon ile görüştük- ten sonra tayyareyle Kahireye dönmüş ve derhal Ali Mahir paşayı kabul etmiştir: İngiliz elçisi, Kraldan ay nldık - tan sonra, Veft fırkası lideri ve İngiliz dostu Nahas paşayla üzun bir mülâkatta bulunmuştur- Siyasi mahafilde, Kral Faruğun, Ali Nahas paşayı yeni kabineyi teşkile memur edeceğine mühak - kahk nazarile bakılmaktadır- İNGİLTERE, MISIRI HARBE TEŞVİK ETMİYOR Röyter ajansının — Londradan verdiği bir habere gure. söz söyle. meğe snlâhiyettar resmi bir şahsi- yet, Büyük Britanyanm Mısırı İ talyaya ilânıharb — etmeğe teşvik ettiği hakkında, salâhiyetsiz şahıs- lar tarafından — yapılan şayiaları tekzib etmiştir- Büyük Britanyanın - taleb ettiği şey, Mısırm dürüst bir surotte İn- giltereyle olan muahedesine riayet ederek, Britanyanın Mısırdaki as. keri harekâtma mânia teşkil eda - bilecek her şeye, gene kemali dü- rüsti ile mâni olmasıdır. NİARKADLOR ita| Japonya “mihver,, siyasetine dönecek mi? Taoakyo, 20 ÇAA.) — Alman ajan. sı bildiriyor: Sosyal kütleler partisi bugün kabul ettiği bir karar süretinde hükümeti dış politikasında üç memleketi, yani Japonya, Almanya ve İtalya arasın « da mihveri takviyeye davet etmekte, dir. ve İngiltere ile derhal müzakereleri keserek Fransız Hındıçlnıgı ve Fele, menk hakkında doğu Asyasında eko. nomik bir blok teşkiline imkân vere. cek bir siyaset takibini istemekte, dir. Urugvayda nazi komplosu Tevkifat yapılırsa Almanya sefirini çekecekmiş Londra, 20 (A.A.) — Röyter: Cenubli Amerikanın şark sahillerin. de yapmakta olduğu bir seyahat eş - nasında 10,000 tonluk Amerikan kru. vazörü, dün Montevideoya gelmiştir, Nevyork Times gazetesi şayanı iti. mat şaylalara istinaden, Kinsi kru . vazörünün, Alman beşinci koölunun faaliyetine karşt bazı cenubi Amerika mem'eketlerini kırımal için s#eya. hate çıkmış olduğunu yazmaktadır. Nevyork Times gazetesinin Moönte. video muhabirinin bildirdiğine göre, Almanya, eğer Uruguaydaki nazi par tisi liderlerinden herhangi birisi nef « yedilirse, Uruguay ile diplomatik mü, Müdafaa tabii B nasebetlerini -kesmekle-tehdit eyle ; Karar suüreti Japonyanın Amerika Resmi tebliğlere göre Fransada Harp vaziyeti Almanlar Brest harp limanını zaptettiklerini, 19 haziranda 200 bin esir aldıklarını bildiriyorlar Bordo, 20 (A.A.) — 20 Haziran tarihli Fransız akşam tebliği: Bugün vaziyetin heyeti umumiyesinde ehemmiyelli bir değişiklik olmamıştır. Düşman Nantes ctenubunda ve Burges garbinde ve Montlu, çunada doğru ve Liyon cenubunda Vişi ve Nanlua istikametinde keşif kolları ileri sürmüştür. mandanlığının tebliği: kilen düşmana hücum etmişlerdir. Lünevil elimizdedir, gelen kıtalar birleşmiştir. reisi de vardır. benzin deposu iştial ettirilmiştir. ALMAN BAŞKUMANDANLIĞININ TEBLİĞİ Führerin umumt karargdhi, 20 (A.A.) — Alman orduları başku- | Normandide, Nantes'den Tur'a kadar yukarı Luar'a varılmış ve yu, karı Luar bir çok noktada geçilmiştir. Luar,ın cenubunda, muharebe tayyareleri grupları yollarda geri çe Lorenin şimalinde, mağlâp Fransız şark ordusunun esir edilmemiş olan bakiyesi, Epinal ile Tul arasında Mözel mıntakasında ve orta Voj. larda ve yukarı Voöjların bir kısmında sıkışlırılmıştır. Majino hattı etralfında, Tiyonvil'in iki tarafında, muharebe devam ediyor. Vissenburg'un garbında, Majino hattı yeniden delinmiştir. Pike bombardıman ve muharebe tayyareleri grupları, bom. balarla müstahkem mevkilerin büyük bir kısmını tahrip etmiştir. Strasburg Alman şehri, cenuptan ve şarkltan alınmıştır. Strasburg katedralinin üzerinde Alman harp bayrağı dalgalanmaktladır. ; Burgonya kapılarında, Belforttan gelen kıtalarla Epinal, Tul ve yukarı Renden ) 18 haziranda, 200 bin esir alınmışlır. Bunların arasında onuncu — Fransız öordüsü kumandanı general Altmeyer ile bu ordunun kurmay_' Alman hava kuyvvetleri, İngiltereye karşı mukabele bilmisile başla- mıştır. 19 haziranı 20 hazirana bağlayan gece, muharebe tayyare grup. ları, büyük bombalarla, İngiliz teslihat merkezine, ezcümle Billingham-w daki büyük azot fabrikaları merkezine hücum etmişlerdir. 50 kilomet, reden görülen büyük yangınlar, muvaffakıyetimizi isbat etmiş ve ar-; kadan gelen diğer gruplara yolu göstermiştir. Bundan sonra, Hul'da ikl. İki seri hücum botu, Dungenes'in garbında, Manş sahilinin hemen yakınında, dört bin tonilâtoluk bir vapur batırmıştır. Bir Alman deniz- altı gemisi, sekiz bin tonilâloluk bir düşman petrol vapurunu balırmış,. tır. Diğer bir denizaltı gemisi, bir düşman kıfilesiııden üç vapuru ba- ! tırmağa muvaffak olmuşlur. Düşmanın dünkü tayyare kayıbı yirmidir. kayıptır. t AÂAltı Alman tayyareıi Paraşütçülere karşı ledbırlere dair Maraşta halka mühim | kitle karşısmda, hava - taarruzu, bir konferans verildi Maraş, 20 (A- A.:) — Alay su .baylarımızdan yüzbaşı Cemal, hal< kevi salonunu — dolduran yüzlerce- cııııu Bİ lıllılm pımgügle inmelere kargçı tedbir ve onların imhası hakkmda çok de - ğgerli bir konferans vermiştir- Bu konferans bugün halk için İ,tekrar verilecektir. Günün ön mühim meselesi şüphe- siz. Fransız müstemlekelerinin a- kıbetidir. Bu meselenin Fransız * Alman sulh müzakereleri başlarken birinci plânda görüşüleceği mu- hakkaktır. Diğer taraftan — Fransa- nın mühim kuvvet kaynaklarını teşkil eden buü müstemlekelerin Fransız hükümetinin kabul edeceği kararlara boyun eğip eğmiyeceğini, buralarda yaşayan insanların ken: di mukadderatlarını kendi kuvvet: lerile halletmeğe kalkıp kalkmıya- cakları da ayrı bir meseledir. Bu: nün için okuyucularımıza bu mem* lekellere dair kısa ve faydalı bil- gilet vermeği zaruri gördük... Bu suürelle Akdeniz kıyılarındaki top: raklardan başlayarak en uzak müs" temlekelere kadar okuyucularımıza tanıtmak isliyoruz. Fransanın denizaşırı müslemle- kelerinden en öehemmiyetlilerinden birisi olan Cezayir, Afrikanın şima* linde Akdeniz kıyılarında bir mem" leketlir. Şimalinde Akdeniz, şarkın- da Tunus, garpte Fas ve cenüupla Büyük Sahra ile çevrilmişlir. Cezayir, tarihin tanıdığı en eski zamanlardan biri şarktan gelen ve Berberi ismi verilen bir milletle meskündüur, Milâttan 9 asır evvel Kartacaldar bu kıyılarda ticarel iskeleleri kurduülar. Romalılar Kar:- tacaya saldırdı. Aralarında yüz:- on sekiz sene süren Pün muharehbeleri devam elti, Nihayet Roma Karlaca" yı tahrip etliklen sonra Cezayire sahip oldu. Vandallar ve Bizansli- lar buü foprakları elde elmek için bitip tükenmek bilmeyeri harplere - Fransız müstemlekelerinden CEZAYİ girişliler. İslâmiyetten sonra Tarık bini Zeyyat ve Musa bini Nasir'in kumandası altındaki ordular İs: panyaya geçmeden evvel Cezayiri ve Fası zaptettiler. İspanya Emevi- leri devrinde Cezayir bu Arap im- paratorluğuna bağlı olarak yaşadı. 1515 tarihinde Baba Uruc ve Barba: ros Hayretlin paşa Cezayirde ha kikt bir hükümet kurduktan üç se- ne sönra 1518 de Barbaros Hayret: lin, Yavuz Sultan 'Selime müracaalt ederek bu toprakları Osmanlı im- paralorluğunun himayesi altına koydular. Barbaros Hayretlin Os- manlı hükümelinin ilk Cezayir var Hisidir. 1711 den sonra Cezayir yarı müstakil olarak yaşadı. 1827 de Ce- zayirdeki Fransız sefirine Cezayir Beyi Hüseyin tarafından — yapılan bir hakareli vesile illtihaz ederek Fransa Akdenizde harekete — geçli. 14 haziran 1830 da Amiral Düperre kumandasındaki bir Fransız donan- ması Seydi * Ferruh limanına 30,000 kişilik bir kuvvet çıkardı. Cezayir Fransız hâkimiyetine kor lay kolay geçmedi. Fransa Cezayiri lamamiyle zaptetmek için 1857 ye kadar tamam olüuz sene uğraşlı. 1871 de Almanlar Fransayı mâağlüp edince Cezayir bir daha isyan etli. Fakat bu isyan çabuk bastırıldı. Cezayirin hakikt bir müslemleke oluşu ancak bu kit'ada Fransanın büyük şimendifer halflarını yapma- siyle 1881 de başlar. 1881 de Cezayirin nüfusu — 2,5 milyonu Müslüman olmak Üüzere 3,.5 milyondu. Buğgünkü nüfusu sekiz milyonu aşmıştır. Cezayirin idare merkezi aynı isimdeki Cezayir şehridir. Akdeniz kıyısında, Marsilyadan 800 kilor meltre uzakta 250,000 nüfuslu; çok güzel bir'şehirdir. Fransızlar bura" da bir üniversite de açmışlardı_ğıl Cezayir Fransanın servet kny naklarındandır. Cezayir, Oron, Bön limanlarını dolduran — gemiler, mütemadiyen Fransaya hububat ve şarap laşırlardı, Fransa kesim hayvanlarının yüzde ellisini bura* dan alırdı. Cezayir ltoprakları; demir, kur- şun, bakır madenleri itibariyle de çok zengindir. Bu üç maden Cezü- yire ve Fransaya 300 milyon fr'â:âk' lik bir servet temin ederdi. 1939 - 1940 harbinin ilk sekiz ayı ıçerı- sinde Fransız harp sanayii muh!aç olduğu iptlidai maddenin yüzde 48 ini Cezayir temin elmişlir. * Sulh zamanlarında Ceraşır bol bol mazı, hamderi, yün, tütün, bıl' hassa zeylinyağı ihraç ederdi. Zey' tinyağı Cezayirin en mühim sen'et- lerinden birisidir. 1939 senesıq__Ce' zayirin zeytinyağı istihsali bizim paramızla 300 milyon lirayı geç" mişlir, TİRİ Cezayirde nülusun ekserıyelmi Müslüman olan Araplar ve Bcrberı ler teşkil eder, Her iki millet 'ferd" leri sıkı bir rabıta ile bağlı olup çok döğüşen askerdir. 1914 - 1918 harbinde — Cezayirli Araplar ve Berberiler Fransız zaferi uğrunda çok fedakârane çalışmışlardır, Ay” rı ayrı ırklara mensup olan Ara_pla' rın ve Berberiler iyi asker olmak noktasında birleşirler, fakat diğer yasıfları çok değişir. —Araplarda asâalelin büyük nüfuzu — vardır, ferdler ailelerine, kabile şeyhlerine çok bağlıdır. Berberiler çok demok- rat İnsanlardır. Herhangi bir millet, günün birin” de Cezayiri silâh kuvvetile zaptet" toeğe kalkışacak olursa şüphe yok ki çok mühim müşkillerle karşıla" şacaktır. —ai eertlyamensi — 4 — vit ada — ÖÜ n aa A a— —a