21 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük Edib Halid Ziya Uşaklıgilin beş cildlik nefis bir eseridir. Her kitabcıda bulunur. Vll KIRK YIL * um urıye tı SflVl I 5 7 8 7 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresl: Cumhuriyet, lstanbul Posta fcutusu: istanbuL No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmı: 24299 24290 r M. Turhan Tan'ın Müessesemiz tarafından en son eıer Hurrem Sultaa Viyana Dönüşü Kadm Avcısı Tarihî Musahabeler Tarihte Türkler için söy büyük sözler Cumhuriyet Mat an Cuma 21 Haziran 1940 Ilk defa olarak Ruzvelt geniş Almanlarla temasa giden Fransız heyeti henüz avdet etmedi bir koalsyon kabinesi kuruyor Mareşal Petain, sulh talebini f zaruri kılan sebebleri anlattı Bordo 20 (Hususî) General Hutzmger'ın riyasetınde bulunan Fraıısız Nevyork 20 (Hususî) Cumhur murahhas heyeti Almanlarla görüşmek uzere cenubî Fransada kâin bir hava Reısi Ruzvelt, Birleşik Amerika tarımeydanından kalkan bir tayyare ile hinde ilk defa olarak bir koalisyon kaAlmanlar tarafından kararlaştırılan binesi kurmaya karar vermiştir. Ruz mahalle hareket etnüşlerdır. Murah velt, bu kararmı derhal tatbik ederek, hasları gotüren tayyarenin kanadlan muhalif cumhuriyetçi fırka erkârun alünda uzaktan gorülebilecek beyaz dan bazılarmı kabineye almıştır. Cumhur Reisi, ılk adım olarak Bahrenkte hususî işaretler vardır. riye ve Harbiye nazırlarmı değiştir Murahhaslar kimlerdir? Fransız murahhas heyeti, Amiral miştir. Bahriye Nazırı Amiral Edi " son'un yerine, son Reisicumhur inti Leluc, hava Generali Bergeret ile habında Cumhuriyetçüerin ikinci re Fransanın sabık Varşova elçisi Leon isliğe namzed gösterdikleri miralay Noel'den murekkebdir. Frank Knox'u, Harbiye Nezareüne de, Murahhaslann kabulü için Hoover'in Cumhur Reisliği zamanında emir verildi cumhuriyetçiler hükumetinin Harbiye Berlin 20 (a.a.) D. N. B. bildiri Nazırı olan Stimpson'u tayin etmiştir. yor: Yeni nazırlar Fransız hükumeti, mütareke mukadLondra, 20 (Hususî) Amerikan kademaü için tayin ettiği murahhaslarıbinesinde yapılan tadflât, Amerikan efnın isimlerini Alman hükumetine bilkârıumumiyesinde harb lehindeki kuvi dirmiştir. Bu murahhaslar, Orgeneral vetin son derece arthğına delil addedilHutzinger, büyük elçi Noel, Visamiral mektedir. Yeni Bahriye ve Harbiye NaLeluc ve hava Generali Bergeret'dir. zırları hararetli İngiliz Fransız mu[Arkası sahife 4 sütnn 3 te] hibbi olarak tanrnmışlardır. Hariciye Nazın HulFiin mühim bir nutku Cambridge. «Massachusetts» 20 (a.a.)Hariciye Nazırı Cordel Hull bu gün Harvard Üniver*itesinde bir nutuk söyleyerek infiradcüığa fiddeüe hücum etmiş ve hürriyeti seven insanlarla hürriyeti seven mılletleri yenilmez bir kuv[ Arkası sahife 3 sütun 1 de] Fransa mütareke için İtalyayada mttracaat etti Amerikada harbe dogru adırrîlar Hariciye Nazırı Hull dün mühim bir nutukla memleketi tehdid eden tehlikeyi açıkça izah etti Değişen nazırlardan Stimson Harbiye Nezaretıne Woodring getirtlen Yeni Amerika Bahriye Nazın Frank Knot Mütareke muzakeresıne giren Fransız heyetinden Leon Noel Hutzinger Biz niçin Kuvvetliyiz ? ^ iınyanın, yer yer çöküntülerle misli görülmemiş bir sarsıntı geçırdiği şu günlerde, biz. Türkler, Avrupayı alevler içinde bırakan felâket sah^.^jeıine in&an, o^ajjaıç *Qfi*uz. knr.jfc tn&bla bakarken; bu toprakların koruyucusu hur vatandaşlar sıfatııe, gözlerimizi kırpmadan. elimizde silâh, soğukkanlılıkla bekleyoIUZ. Fransız hükumeti dün Bordodan Biariçe taşındı tâyyareleri Bordo'yü şîddetîe bombaladı, birçok ölü var Ingiltereye dün yeıu Anzak taf aları geldi Britanya Kükumeii dört sınıfı daha silâh altına çağırdı, ordu mevcudu 4 milyonu buluyor r Kanada da necbnri askerliği kabul etti Mısır kabinesi isüfa Yeni kabinenin başına Nahas Paşanın getirilmesi muhtemel Londra 20 (Hususî) Mısır Başvekiıi Ali Malılr Paşa, kabinenin istıfası hakkında Kral Farukla gorüşmüştur. Salâhiyettar mehafüde, İngiltere ile daha sıkı bir şekilde teşriki mesai edecek bir kabine kuruiacağı soyleniyor. Kral Faruk, İskenderiyede İngiliz elçisi Sir tampon ile görüştükten sonra tayyare ile Kahireye donmüş ve derhal Ali Mahir Paşayı kabul etmiştir. İngiliz elçisi, Kraldan ayrıldıktan sonra, Vefd fırkası lideri Nahas Paşa ile uzun bir mülâkatta bulunmuştur. Siyasî mehafilde, Kral Faruğun, Ah Nahas Paşayı yeni kabineyi teşküe memur edeceğine muhakkak nazarile ba kılmaktadır. Yurdumuz hesabına duyduğumuz sarsılmaz emniyet hissi, insanlık namına içimizi dolduran acıları hafıfletiyor ve tarihte hiçbir zaman mahrum kalmadığımız millî irademizi her zamandan daha bütün, her zamandan daha sağlam bir halde, vatandaşların şuurunda muhafaza ediyor. Bir çok milletler, Avrupayı saran yangın afeti karşısında korkudan tirtir titrerken, milyonlarca insan, sonu ne zaman geleceği bilinmiyen bir gecenin karanlıklarına gomülü bulunurken, Türk bünyesinin bütün kuvvet ve kudretile dimdik ayakta durması, bu bünyenin yirmi senedenberi başardığı tarihî tekâmülün zarurî bir netice Dunku bombardımanda çok hasara uğrayan Bordo şehrinin borsa meydanı fcdir. Bordo, 10 (Hususî) Kabine bu sa anlaşılan bir kablo ile aşağıdaki malubahki toplantısında hükumet merkezi matı vermektedir: Yirmi sene evvel, dünya, tıpkı ni Bordo'dan Biarrıtz'e nakle karar verHalihazırda ordularımız dört grup bu gün olduğu gibi, gene karanlık miştir. teşkil etmektedirler. Garbda düsman bir uçuruma doğru yuvarlanıyorAlman tayyareleri bu gün dört defa Rems mıntakasında SaintMalo istikadu. Ve biz o uçurumun en derin, Bordoyu şiddetle bombardıman etmiş metinde birinci grupa karşı gayretleen çıkılmaz zannedilen bir köşesi lerdir. Almanlar 300 bin nüfusünden baş rini sarfetmektedir. İngiltereyi tehdid ne atılmış bulunuyorduk. Işte, bü ka 600 bin muhaciri barındırmakta olan için Almanların bütün Manş sahillerini tün dünyanın ümidini kestiği yaralı Bordo şehrine yüzlerce bomba atmışlar zaptetmek niyetinde olduklan anlaşüvatarı, o zıfıri karanlığın derînlık dıı. Bombardıman neticesinde 50 ev maktadır. lennde dünyaya getirdiği altın tahrib edılmış. bir çok semtlerde yan Bretagne ordusile, Loire ordusunu saçlı, kalıraman bir evlâdınm ön gmlar çıkmış, 150 kisi ölmüs, 300 kisi ayıran mıntakada düşman şiddetli tazyaralanmıştır. derliğine sığınarak, bütün diğer evyik yapmamıştır. Borsa meydanma düsen bombalar, büOrlean'la Nevers arasmda, Almanlar lâdlarının eşsiz fedakârhkları saye yuk hasarat yapmışlardır. Bir bomba, bir çok yerlere taarruz etmişler, bir sinde tekrar güneşe kavuştu. Bin Borsa meydanındaki sığınağın üstüne lerce senelik köklere dayanan düşmüştür. Şehrin diğer bir kısrrunda çok köprü başı işgal etmeye muvaffak millî bünyemize yepyeni bir haya elli kızın bulunduğu bir otele bomba olmuşlardır. Fakat umumiyet itibarile bilhassa Tours mıntakasında nehri biz tın sonsuz ufukları açılıyordu. isabet etmiştir. tutmaktayız. Nevers'den Isviçre huduKabine saat 15 te Bordo'dan Biar Atatürk, tesadüfün bize bahşetduna kadar vaziyet çok karışık ve ritz'e hareket etti. tiği bir lutuf değildi. Hiçbir büyük müphemdir. Bir çok düşman kclları Cephelerdeki vaziyet adam tesadüf eseri olarak dünyaBordeaux 20 (a a.) Havas ajansı Lyon'u geriden almak maksadile Bourya gelemez. Büyük şefleri, yaşama askerî vaziyet hakkında biraz geciktiği [Arkası sahife 4 sütun 1 de] ğa hak kazanmış milletler yaratır ve onlar ebedidirler: Cemiyet uğrunda yaşadıkları için gene cemiyet içinde devam ederler. Bizim olan Atatürkün kumandası altında başardığımız bütün inkılâblara bakılsın: Görülecektir ki onlar millî bünyemizi zamanın ileri şartlarına doğru tekâmül ettiren sağlam ve şaşmaz adımlardır. Bükres 20 (Muhabirimiz telefonla bildiriyor) Majeste Kral Karol bugün Bu inkılâblardan ilham alan iç Almanva'iiH Rumanya sefirini kabul etmişrir. Bir saat kadar devam eden bıı ve dış politikamızın esasları, yirmi miılâkata Rumen siyasî mehafili büyük ehemmiyet vermektedir. Rumanvada senedenberi, bir an için bile değiş yakıuda sağ partiler liderlerinden mürekkeb bir hükumet teskil olunacağı ihtimedi, Iktısadî yapı bakımından mali >eniden kuvvet bulmuştur. Burada umumiyetle haber alffidığına göre. Sovyetlerin Macar ve Alman proleter bir millet olduğumuz için cumhuriyet hükumetlerinin hedefi hududunds geniş miktarda Kııs kıtaatı tecemmü etmektedir. Büyük bir ketunıidaima halkla beraber yürümektir. yet içinde yapüan bu askerî faalivetin hedefi hakkında kat'î hiç bir şey bilinYirmi senedenberi bu topraklar ü memekle beraher, Rumanya siyasî mehafilinde, bunun muhtemel herhangi bir Alman hareketine karsı ahnmakta olan, şimdilik sadece ibüyatî, bir tedbirden zerinde asalet, sınıf, zümre gibi ibaret olduğu tahmin edilmektedir. Avrupa hayatında tarihî bir rol oynariığı devleti halktan uzaklaştıran içtimaî muhakkak olan bugıınkü hâdiseler etrafında Rusyadan tek bir resmî sesin yükfarklar artık görülmüyor. Halka selmemis olması da ayrıca nazarı dikkati celbediyor. zarar verebilecek, onun menfaatBu itibarla Alman sefirinin. elcilerle sık sık konuşması mntad olmıyan Kral lerini çiğnemeğe cür'et edebilecek Karol taıafından kabul edilmesi Biikreste muhtelif tefsirlere yol açmıştır. olanlar; devletin pençesine düşeSovyet elçisi Bükreşte rek hesab vermeğe mecburdurlar. Ziıikreş 20 (a.a.) Rador Ajansı bildiriyor: «Halk için ve halkla beraber:» Sovyetler Birliğinin yeni Bükreş elçisi Larantief bugün saat 7.55 te Bükrese Ift* gene bünyemizin en şaşmaz muvasalat etıniş ve garda Sovyet elçiligi başkâtibi Mihailof ile Sofya elçiliği NADİR NADİ musteşarı Potopkin, Haricije protokol müdıir muavini ve bir «o& gazetedler tasahife 4 sütnn \ de] Atatürk günü îzmitte tezahüratla kutlulandı Izmit, 20 (a a.) îzmitliler dün Ebedî Şefimiz Atatürkün buraya ilk gelişlerinin on dokuzuncu yıldönümünü tezahüratla kutlamışlardır. Bu münasebetle şehır bayraklarla süslenmiş ve saat 17,30 da vilâyet konağı bahçesinde Atatürkün on dokuz yıl Bnce Izmitteki tarihî nutku söylediklerı yerde Vali, komutanlarımız, Cumhuıiyet Halk Partisi müfettişi, Parti, Halkevi, Belediye başkan ve meb'usları, daire müdür ve memurları ile Izmit halkı toplanmıştır. MeIngiltereye gelen Avustralya ve rasime İstiklâl marşı ile başlanmış ve bir dakika sükut edilerek Ebedî ŞefiLondra 20 (a.a.) Harbiye Nezaremizin haürası taziz olunduktan sonra ti tebliğ ediyor: Izmiti şereflendirdikleri günlere aid ha Memleketlerini majista terketmiş otıralar anılmış ve burada söyledikleri lan Avustralyalı ve Yeni Zelandah bir nutuklan tekrarlanmıştır. Bu merasimi çok kıtaat. bir İngiliz limanına ihrac müteakıb Halkevi tarafından bir çay zi edılmiş ve kamplarma doğru hareka* yafeti verilmiştir. eylemislerdir. Kıtaatın kuvvei maneviyesi mükemmeldir. Harbiye Nazırı Eden, Britanya or dusu namına, dominyon kıtaatına şu mesajı göndermiştir: < Tam vaktinde geliyorsunuz. Düşman mücadeleye bütün kuvvetini atü. Hür milletler davasının, kendisine yapılabilecek yardımm bütün kuvvetine ihtiyac vardır. Mücadele nekadar çetin Yeni Zelandah kıt'alar, Harbiye NazırıEden tarafından olursa olsun, itimadımız tamdır, ve zaferin ordularımıza raci olacağından emin bulunmaktayız.» Dört sınıf daha silâh altına alındı Londra, 20 (a.a.) Temmuzda dört yeni sınıfm 1906, 1907, 1908, 1909 silâh altına ahnacağı Avam Kamarasına bildirilmiştir. Temmuz sonunda kaydedilmiş bulunacak askerin yekunu 4 milyonu geçecektir. 27 temmuzdan evvel 20 yaşma varmış olanlar da silâh altına alınacaklardır. Avam ve Lordlar kamarasında hafi celse Londra 20 (a.a.) Lordlar ve A vam kamaralan bu gün öğleden sonra [Arkası sahife 4 sütun 5 te] karşılamyor Rumanya Kralı dün Alman sefirile görüştü Pek yakında SÜMRBEÛ) Baltık mıntakasında 400 bin Rus askeri var Bern 20 (a a.) «Havas. Son günlerde Baltık memleketlerine giren Sovjet kıtaatı mevcudu. Naıional Zeitung çazetesinin Stokholm'den aldığı haberlere göre 400 bin olarak tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, Sovyetler Birliğinin yakında Finlandiv adan yeni isteklerde bulunacaeıudan korkulmaktadır. Sovyet Fin müzakereleri Moskova 20 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: Sovyetler Birliğinin Finlandiyadan 12 nıart muahedesi çerçevesini aşan yeni mutalebatta bulunduğuna dair yabancı memlüKetlerde yayılan haberler burada teyid edilmemtktedir. Buraaa Finlandiya ticaret hejetinin halihazırda Moskova haricî ticaret komîserile nıüzakerede bulunduğuna dair ve müzakerata da çok müspet bir şekilde devam edüdiğüıe işaret edilmektedir. Ispanyada suikasd şebekesi yakatendı Londra 20 (Hususî) ' ^ bildırildiğine göre, İspanyol polisi geniş bir suikasd teşkılâtı meydana çıkarmıştır. General Franko'yu devırmek istiyen suıkasdcıleı in Saragossa, Valenzıa, Barcelona ve Madridde faaliyette bulundukları tespit edilmiştir. Hâdısede ecnebi parmağı olduğu soylenmektedir. İspanyol polisi, suikasdcilerin kâmilen tevkif edlldiğini beyan etmiştir. Yeni romanımızı zevkle ve merakla okumaya başlayacaksmız ıv.