17 Haziran 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
HABER — Assn Porn ARIZA Cİ Meclis-i mob'usan | 7877:1293“ Züni4 öoridüsi Amerika tersane ve bah- peşin tediyat mu- Amerika devletlerinin Ve mühimmat mütaya.. veren kanun Jâyihası eli tarafından 1.--x to civarında bir tren yol- Sr. İki kişi oOölmüş ve 9 ş iştir. Hasar cuzidir, ya komünist partisi İle Maktlâtı gayri kanuni ilân © Bü teşkilit o başkca İ hdan mürekkepli. Bü- en K yeni Moskova sefiri 5 dün Moskovada, dört birlikte, ticaret komi. De 75 dadikalık bir mü- İN “iter, Öğleden sona Crippa İyi stezer: Lozovsky'yi ziya 1 Amerika hükümeti, Aro- Da İİİ taşımakta olan Va. irinün, Amerikaya müte- abati esnnsmda (o tevkif ve askeri hava kuvvet 1 teçavüze uğramıyaca- #nekte bulunduğunu, mu. lere iğ Vaşing- ba Vem mürettebat 4 & üze “anda yi hamil ler semi et haberleri 5 Mar, boğucu gazlar İlanmışlar (16 (4.4) — Geçen Cu, Müpeh vilayetinde Han ew gazlar kullanarak iy Müyesinde geçmiş olan İç Hslangyangın 20 kilo, İnda Kâin Uchlamals “asinda ihata edilmişler, ETEEE) a , 5 ar P N vaziyeti fevkalâde na- “a, elitmekte Günki # iy TİN iki tarafında Japon Biainde yaptığı birçok mü iz Fe istirdat etmişlerdir. İN, İlah nebrinin garbinde #oktası elde edebilmek kanar asker feda etmişler. hn (tonda Han nehtinin şark e Gnliler, Mupen vilaye. k,, "de cereyan etmiş olan iş *de birçok defalar elden diş, olan Tsaojanyı istirdat Japonların 00 kişilik İsmamile imha edilmiş- ekspresinde bir N v parası çalındı >> Dün sabah Ankaradan Bitmekte olan ekspres Konya mebusu Onmaneli ile Mekece N rtimanmda o uyurken Milk duran o ceketinden | “klanı beraber çalmmız- an #onra hâdise meydana Serkan ol geçen İz azar sabıkalı yankesi” Cell, mâmidiğer Min meydana çıkarmış iy, İtnden atlıyan sabıka. Bige X parânn 80 İlrasını Hrasını da O sakladığı ylmy. Para sahibine dap Mikestei Celal de tevkif *ye verilmiştir. Ni Muavinlerinden Mus nikâh merasimi 15 günü Diyarbakır ilç onunda yapılmıştır. sazdetler dileriz. Berlin, 17 — Alman ajansının Litvanyanm merkezi Kovnodan bil- dirdiğine göre Litvanya hükümeti halka hitaben bir beyanname neş. rederek süküneti muhafazaya da- vet etmiştir. Bu beyannamede €z- cümle deniliyor ki: “Bugünkü Gnternasyona! vazi- yelte ve Avrupa harbine binaen sulhü muhafaza ve asavişi takviye için Litvanyadaki Rus garnizonla- A Litvanyanın işgalinden sonra... «etonya ilede bir aâdise mi çıkacak Litvanya Cumhurreisi ailesile beraber kaçtı Müttefiklere süratle tayyare yetiştirmek için... Amerikada omuvakka- ten otomobil imalâtının Ana yasa mucibince, rejisicumbu- ra başveköletten istifa eden ve simdi muvakkaten başvekillik ya- pan Merkys vekâlet edecektir. Hükümet yeni bir kabinenin teşkilini müzakere etmek üzere bırakılması isteniyor dün toplanmıştır. Sovyet hllküme- tinin mümessili Dekanotsof ile mü- | Londra, 17 — Vaşingtondan gelen haberlere göre Ruzveltin Reynava'ya çekmiş olduğu telgra- fm metni Ruzvelt ila mülükatları zakerelere girişilmesi bekleniyor. Litvanyada halk, relsicumhurun Matbuatın kıymetli uzvu değer- li dostum Hakkı Tarık Usün Or manlr hükümetirde kurulan İlk meclisi mebusan hakkında bir eser hazırladığını ve bu mevzua taallük eden vesikaları aradığını görmekle ve tarih ile iştigal edenlerden buna ait malümat topladığına şahit ol makla biliyordum. Vermek Yâtfunda bulunduğu ilk didi &ime alınca bu güç işi tah- minimden çok fazla, bir muvafia kiyetle başardığını büyük bir haz la gördüm ve gösterdiği muvafia- kiyetten dolayı tebrik ve teşekkü- te cidden lâyık buldum. Muharebe ilânı, sulh akdi gibi işler için o zamanın tabirince ilmi" ye, sefiye ve kalemiye (o ricalinin bir araya getirilerek reylerine mü” racaat edilmesi gibi fevkalâde top” lantılar istisna edilecek olursa Os- manlılarda meclis fikri (odevletin kaçmış olduğunu söylüyor LETONYA İLE DE BİR HADİSE Mİ ÇIKACAK? Berlin, 17 — Letonya ajansmın bildirdiğine göre, Abrene civarm. da Malenki hudut karakol binala- rı dün yanmış olarak bulunmuş- tur. Bir kadın ve bir çocuk ağır, surette yaralanmıştır. 711 Hudut muhafızı kaybolmuştur. Keza mü- teaddld ev de tahrib olunmuştur. General Beletenin riyaseti altm- rının arttırılması Jâzımgelmiştir.,, Moskovada matbuat Litvan, le Sovyetler Birliği sraşındaki tilâfm halli hakkındaki tebliği bü- yük başlıklarla neşretmektedir. Kovno ve Minskden gelen ha- berlerde evvelki gün saat 15 te Sovyet zırhlı ve motörlü kıtaatının Litvanya hududunu geçtikleri ve akşam üzeri Vilno ve Kovnaya gir- dikleri bildirilmektedir. Sovyet kı, taattnm harekâtı muntazam ve hâdisesiz olarak cereyan etmekte." ,da bir tahkik komisyonu Moslen. dir. kiye hareket etmiştir. REİSİCUMNURUN KAÇIŞI ! Diğer taraftan vesmi Letonya,İi Gene Alman ajınsmmn Kovno-; jajansı Uitvanyanm Estonya ile 12 dan bildirdiğine göre Litvanya bü-'İltonya arasındaki bir teşrinisari it-) kümeti riyesetieimbur o saraymı İtifakma iştirak etmediğini ve bu! ssilesile birlikte terketmiş olan re- hüç Bellik devleti arasında hiçbiri Asicumhur Smetonayı müstafi ad. | muahede olmadığını bildirmekte. İdetmektedir. dir. Resmi tebliğlere göre Harp vaziyeti UP ie A Oi tar FharMiZ Sabak tebliği! 24 snattenberi muharebe eh, yüksek #idâet noktasmi bulmuş. tur. Düşman, muharebeye tevkalfö,büyük miktarda ve kuvvetli tec.) bizat müzaheretile dalma yeni iiüyatlar atarak Sangres mmtaka- sında bücümlarına şiddetle devari ediyor. Düşman zırtli Keşif “in, surlarini Şomor'un Üeriine Grey mıntakasına sürmeye miuvnffak' ölmuştur. Kitaalimız müstevlinin techizat ve asker mevcudu itibari. le fnikiyetine rağmen data kahramanca çarpışıyor ve müstevliyo yılmaz bir mukavemet gösteriyor. FKANSIZ BAŞKUMANDANLIĞININ TEBLİĞİ Bordo, 18 (A.A.) — 16 Hazirana Fransız tebliği: Bugün düşman hücumları tü harp erphelerinde tekrarlanmıştır. Parisin garkinde, Legi ve Lafertevidüm muıntakalarındaki gayretleri tsar- ruzlarımızla durdurulmuştur. Parisin çenubu garkisinde dilşman ilerleyişine deram etmiş, Hontanblö civarmda Sen nehrini geçiriğtir, İlger taraftan Okser'in ötesinde Klemanci ve Avalon istikametine piştar unsurları sürmüştür. Langres yaylası cenubunda zırhlı ve motörlü kolirr Diğanun şimal mın. İakızına Ye Gray'ın menba tarafmda'Bom'a varmışlardır. Hafif unsurlar nehri geçmişlerdir. Loren ve Alsapda Fransız kumandarlığının tayin ettiği herekstler ve. rilen emirler mucibince yapılmaktadır, Son Ykt günde birçok hava muhare, beleri yapılmıştır. Bülmssa 15 baziran günli teğmen Ledleurant yalnız ken- dinl tek bir çıkışta beş İtalyan tayyaresi düşürmüştür. Bunların çü avcı ve iklat bombardrman tayyaresidir. ALMAN BAŞKUMANDANLIĞININ TEBLİĞİ Führer umumi karargölu, 10 (AA) — 15 Haziran keri tebliğ: Manştan İsviçre buğduduna kadar bütün Alman cepberi muzaf. ferane ilerlemektedir. Mağlüp düşmanı Luar istikametinde taki en motörlü ve motilrsüz kıtsatın icrentı büyüktür Ekseriya bitkla kaçan dilşmanm ötesine geçiyorlar. Esirlerin sayısı gitgide artmak- tadir. Tayyarelerimiz Luar'n doğru çekilmekte olan düşmanı g0s8- lerde demiryollarında fasılasız bombardıman etmektedir. Parisin şarkında ve yukarı Marn mıntakasında kuvvetli zırhı kıtalari durmaksızın cenuba doğrü ileriemektedir. Langres yöylser azlmiştir. Bay ve Repden çekilmekte ola Fransız kuvvetdörinin ricat hattı bü #üretle kesi- salştir. Verdön mevkii müstalkemi ve bütün kaleleri alınmıştır. Longuyon mın takasındaki kuvvetli istihkâmlar da koza alınmıştır. Bar mıntakasında, Majino battı Avolt ile Surrajben arasında yarılanıştır. Yukarı Ren, Colmarın şarkımda geniş bir cepheden bücumlara geçilmiş” | tir, Harp tayyare ve hava dafi müfrezeleri burada ordunun geri terulekis'n! | kolaylaştırmıştır. Harp tayyare teşekkülleri, pixe ve avcı tayyareleri bütüm cepbelerde düşman geri münakalâtına kütle haltipde taarruz o eylemiştir | Birçok: yerlerde atılan bombalarla kollar dağıtılmış ve demiryollam milska, lâtı isletan uğratılmıştır. Otuz kadar trene istbetler olmuş — ve müteaddit mühimmat treni infilâx eylemiştir. tarihli as. Düşmanın havadaki mecmu zaylatı düz 40 tayyareye baliğ olmuştur. Bunların 12 #i hava muhürebelerinde dokuzu dati toplarin ve mütobakisi de yerde tahrip edilmiştir. Bizin tayyarelerimizden yedisi dönmemiştir, Denizaltı gemilerimiz yeni iki muvaffakiyet bildirmişlerdir. Bir deniz altı 12 bin tonllâtoluk dolu bir nakliye gemlisnn torpilerdiğini haber vermeli tedr, 30 mayısta bir denizaltı da 14000 tonluk Dir İngiliz mayn kruvazörünü | © torpilemiştir, İ ITALYAN BAŞKUMANDANLIĞININ TEBLİĞİ: Koma, 16 (A.A.) — 5 numaralı ordu bülteni: İtalyan karargâhı umumisi tarafından tekliğ edilmiştir. Alplar hududu boyunca istikgaf harekAtımız, her tarafta bududun Öte sinde inkişaf etmektedir. Düşman müvaffakiyetsiz olarak mukavemet etmiş, tir. Birkaç esir ve otomatik silâh elimize düşmüştür. Akdenizde, bahriye ve tayyare kuvvetlerimiz, gittikçe kesif ve ceanret verici neticelerie faaliyetlerine devam tmktdirir. 3 numaralı biltenimizde bildirdiğimiz ve İngiliz radposumun da tayi: ey- lediği gibi Kalypo İngiliz kruvazörünün ziyamdar başka torpldolarımız my esnasında, Fransız ve İngiliz seğir- lerine verilmiştir. Amerikada siyasi müşahitler, Birleşik Amerikanın ilânıharb tel Yifinin şimdi kongreye arzedilemi, yeceğini ve fakat, hem Ameriks- nm müdafaasmı temin hem de müttefiklere yardım etmek üzere Amerikan sanayiinin sulh fanliye- tini tecavüz edecek bir faaliyete sevkinin mümkün olacağını beyan İİ etmektedirier. Nevyork Taymis gazetesi, Ame- rika efkârı umumiyesinde yapılan bir tetkikin neticesini neşretmekte- idir. Bu tetkik o Amerikanm sekiz mühim merkezinde mezkür gnz8, enin muhabirleri tarafmdan yapıl? ruştir. Buna nazaran Amerikan efkâr 4lşumumiyesi asker kıtaatı gönderil- esi hariç olmak üzere bütün vas) pitalarla müttefiklere yardım, TE ittifakla arzu etmekte, h beomranl Amerlenin gazetesi — Ile müttefikin miritabıkz; We karar verdik ki Birleşik Ameri-. Ka devletlerinin bütün maddi kay»" akları müttefikirin emrine amade, lmmalıdır. Mademki bunun böyle yapılma, A hükümetimizin siyaseti ve miller in ekseriyetinin de iradesidir, erhal ve samimj olarak yapılma." di Mndir., "MÜHİM BİR TEKLİF Diğer taraftan Amerikalı Ayâni âzâsı Popper dün bir teklif yap- mıştır. Amerikada şimdilik ve bir cak fabrikainrda süratle S0 bin tayyare imal edilerek bunun bir” kısınının müttefiklere gönderili #ini istemektedir. 200 TAYYARECİ GELİYOR Nevyork Herald Tribune gazete, si ilk parti olarak 200 Amerikalı. teyyareçinin müttefik hava kuvsj vetlerine iltihak etmek üzere bu- lunduklarmı beher vermektadi! m kuruluşundan beş yüz elli altı sene sonra ilân olunan “Tanzimatı hay” riye,yi ye ortaya Sr den istilade sini fikrini bir nüve halinde olarak da Tuna vilâyetin- de görüyoruz. Ali ve Fuad paşalar mebusan meclisine mukaddeme olmak için / tasavvur etmekte bulundukları vi” lâyet usulüne Mithat paşanın Niş- İsen muvafık görerek Silistre, İdin ve Niş eyaletlerinin tevhidile ve Tuna vilâyeti namile bir vilâlet #İ'teşkil olunmak ve (o yapılacak ni zamların noksanları tecrübe ile, asılıp ikmal edildikten sonra diğer şvilâyetlere de tamim olunmak yü- zere valiliğe Mitat paşanın tayini” "ni münasip gördüler ve müzakere A için Mitat paşayı Istanbula” sağır | diler; Payifahta gelen Mitat Başa 'Fuat paşa il: virlikte pa : âyet onizamnamesi, ni mey getirdiler. İşte bu simi konulari “meclisi idare,; is Şilâyet lerde meclisi mebusanın Kilçük. bir modeli kurulmuş oluyordu. Çünkü bu mecliş vali, kadı, (defterdar, poktupçu gibi resmi memurlarla 'müftü. metropolid, hahamdan baş- ka muhtelif dinlere mensup hal i azadan terekküp ediyordu. Ondan sönra gene Mitat paşa nın reisliği altırsin kurulan “Şüra- iyi devlet,, azası memur olmak sıfa- Şile, daha ziyade bir devlet mües* 'sesesi olmakla beraber ila ettiği şvazile itibarile onu da meclisi me- büsanın ikinci © Hademesi say- #mak mümkün olabilir. Osmanlı o * skümetinde millet İngilterede Fransa için dua edildi 292 bin genç daha askerlik şubelerine müracaat etti Londra, 17 — Büyük Britanya- da dün bütün mabetlerde Fransa için dua edilmiştir. ÇÖRÇİL İZAHAT VERECEK Başvekil Çörçil Fransadaki va, xiyet hakkında avam kamarasında yarm beyanalla o bulunacaktır. Lordlar kamarasmda ön beyanatta bulunacaktır. Perşembe günü de avam kama- rasında gizli celseler akdolunarek anavatan müdafaası meselesi mil- zakere edilecektir. ASKER CELBİ İngilterede meker cölbina devam ediliyor. Mecburi hizmet dolayızile 292025 kişi daha askeri şubelere köydolunmuştur. KABİNENİN İÇTİMAL İngiliz kabinesi dün toplanmış, vaziyeti görüşmüştür. İngilterenin harbe devam kararmın kat'i oldu- ğu ve bu kararın değişmediği bil- diriliyor. gaffer tir hücum asmasında bir de tahtolbahir batırmışlardır. Hava ordumuz her tarafta aynı zamanda Lepebbüaü «ls almıştır, Fran- s2 hava Üslerine Corslka limanma ve Burma tersanosine karşı muvaffaki, yetle neticelanen börubardımanlar yapılmıştır, Fransanın csnubunda Cannet « des - Maures hava İlmanına karşı 70 şte tatbik ettiği icraatın esas olma; müddet için otomobil İmalâtnın;| kım ileri gelenlerinden seçilen dört terkedilmesini ve böylece bogalas tayyarenin (yetmiş tayyarenin) iştirakile genig bir taarruz hareketi yapılz- çak bir ikesmeşiddeti hava muhârebeletinde bir kısmı da yerde olmak Üzere 40 düşman tayyavesi lnha edilmiş, bUyük bir cepharm deposu berhava olun. #üştur. Birçok yangınlar çıkmıştır. Düşman tâyyâre dafi bataryaları şayanı dikkat bir faaliyet göstermişler, beş teyyaremiz dönmemişir. Şimali Afrikada, birçok tankların müzaheretile Sidi - Pzei istiksmetin- de lanrruza teşebblis eden İngiliz kuvvetlerine (şiddetli harekât (Ocereyan elmiştir. Masaua Üzerinde iki İngiliz tayyaresi ( düşürülmüştür. 15 gecesi dilşman mutad hücumlarını yaparak Cenova üzerine birkaç bomba atmıştır. Birkaç sivil ölmüştür. e la va tayyaresi düşürülmüştür. medisi kurulması fikri, olgun bir halde olarak, sultan Azizin 80r se Delerinde beliriyor. Fakat padia" hı bal'edenler arasındâ (Obu fikre aleyhtar olanlar da bulunduğu İ çin Beşinci Murat tarafından 18. tar olunan hattı hümayunda “ka nunu esasi, den bahsolunamadı. “Devletin idareli umumiyesi nef sülemare ve kabiliyeti ahaliye göre kavanini kaviye ile takviye, 8ö” züyle iktifa olundu, Cülüstan son» ra Şeyhislâm kapısmda Yi pılan toplantıda Mitat paşa “divanı memleket. namile bir meclisin ku rulması lüzumu dermeyan ve Sü” leyman paşa da bu fikri teyit ettir ği halde fetvaemini Karahalil efen. dinin itirazına maruz kaldı. Sadrâ- zam Rüştü paşa da maksat millet meclisi yapmak olmayıp maliye İş” lerini mürakabe altına alacak | bir heyet teşkilisden ibaret bulundur ğun: beyan ile muarızların tarâğı- ni iltizam ettiğinden kanunu Veni bahsi mesküt bırakıldı, Abdülhamidin padişahlığını ter viç edenler arasında, başta gene Mitat paşa olmak üzere, kanüğu esasi ve medisi mebusân fikrinin müdafileri de bulunuyordu. Bu ft Kir ruhlarının kuvvetli kimseler duğunu gördüğü için Abdülhairid” 'de onu kabule mecbur oldu. İstan» bulda toplanmış olan (konferans heyeti ilk içtimamı akdederken & tılan toplarla kanunu esasinin ka” bul olunduğu da ilân edildi. “Kanunu esasinin tanzimi Os ımanlı tarihinde mühim bir bahis- tir, Bunun için uzun uzadıya yi yazmak lâzumgelir. Yalnız şu kada” rını ilâve edeyim ki kanunu esasi” yü şiddetle terviç eden Mitat pağı YAĞ idin kurnazca bir hâre- ketild koydurduğu 117 üncü mad. İdeğe kurban edilerek meclisi mer. "büsalın açıldığını görmeden mem çıkarılmak bedbahtlığına Bununla (o beraber Abdülmmit iyeti kurtarmak için mebusan isini açtirdı. Fakat keyfi ida — şeye set çeken meclisin devamini “istemiyordu. Bir zaman sonra bir daha toplanmamak üzere dağrtiiğı 'medisin, kanunu esasiyi yama “liğin başma geçirmekten o başka, bütün izlerini ortadan (kaldırttı. (Meclisin zabıtlarını o ihtiya “eden” “devletin rermi gazetesi * “Takvimi Vekayi,, nüshalarını imha ettirdi” Bi gibi o zamana alt gazeteleri « “de yok ettirdi. Meclisi mebusana at ufak bir malümatı ihtiva ederi e ci rak en tehlikeli ve muzir küğrlar dan sayıldığı için halk Set gazete püshalarına varıncaya # Gar bu kabil şeyleri yaktılar. kül- lerini havaya uçurdular. Bundan“ dolayıdır ki bugün meclisin zabıt” Isrını ilitiva eden “Takvimi Veğa Yin tam bir takımı me resmi Cit ri eseselerden birinde, ne de höğüsü şahıslar elinde bulurabi Hattâ ildini geçere çıkardığım “son o sadrâzamlar ve iken başvur madığım yer halde “Takvimi Vekayi,i değil o devre ait gazetelerin hiçbirinin tam bir #oleksiy mu ele (geçizmeğe ve geçiremediği için de ( istediğim şeyleri maattee: 1, bulmağa mu vafak olamadım Burları söylemekten abdi sayın Hakkı Tarık Usun meydana » koyduğu ese e büyükbire mek mahsulü olduğunu anlatmak” tır. Değerli ve çalıskan dostuma, tarihe olan 'ıymetli bizmetindön dolayı, teşekkürlerimi sunarken ikivci ve üçüncü ciltlerini de yakın bir zamanda çıkarınığa muvaffak olmasını dilerim, Mekmet Zeki Pdkalın Amasyada iki zelzele oldu Amasya, 18 (A.A) — Burün saat 245 de şiddetli ve altı otuzda Orta sapiye gran iki yer sar. amtımı olmuşbur. Zayist yoktur, a idi
