17 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

> başlıca şehirlerini işgal etti Sovyet ordusu Lituanyanın Romanya kabinesi istifa etti mm Sene 22 —— No. 7779 — Flati her yerde 5 İuruş Mareşal Petain PAZARTESİ 17 Haziran 1940 © Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü: Şevket Rado — Akşam matbaası Fransız Başvekili, Weygand Başvekil muavini oldu eN ittifak siyasetimizde ve harp harici vaziyetimizde değişiklik yoktur Ankara 16 — (Başmuharririmiz. | den ) — İtalyanın harbe karışmasın» | Gan sonra hasıl olan vaziyet içinde | Türkiyenin nasıl bir yol tutacağını, hiç şüphesiz günün mühim bir mese- | lesi olarak, dahilğe ve hariçte Kendi kendilerine sorunlar eksik değildir. | Hâdiseleri kendi bildiğimiz, muha- | köme ve müşehede edebildiğimiz kâ- dar söyliyelim ki Türkiyenin vaziye- tinde değişmiş birşey yoktur. Türkiye Cümhuriyeti müttefiklerle İmzaladığı munhedelerin metnine ve Tuhuna ve bu muahedelerin ayrılmaz bir toplnluk teşkil eden bütün hü- kümlerine her zaman, evvelce olduğu | gibi bugün de tamamen sadıktır ve | Yarın da sadık kalacaktır. Biz bu mu- &hedeleri imzalarken bize düşen te &hhü müşterek ve devamlı men- İsetlerimizi tarihin sürekliliğinde he- Sp ederek kabul ettik. Türkiye hiü- i seciyesi Türk mille- tanınmış ahlâki mezi- ve olamı- kümetinin 4 tinin cihanı Yeklari Yaclığı'için her hangi bir devirde gi iz tenhhüdleri zamanın geçi- enli sartlarma bağlı tutmak gibi bir hareket bizden beklenemez. Bunun büyük delili, geçen cuma g Cümhuriyet Halk Partisi | en aym olmadığı hü top grupunun iştimaından sonra meşre- ilen tebliğde a görülüyor. Bu tebliğ ikler lehin- deki harareti! tezahürlerini kaydet- ümetin takib ettiği tasvib o edildiğini iyaşeti eski- tikten sonra h etin ittifakla eti vi i zeyan eden muharebeler- milletin, eski zamanlar | nlarının efsanevi şecaatile ve üstün bir düşmana âs- lanlar gibi karsı koyması bütün Tür- kiyede derin ve samimi heyecan his leri uyandırıyor. Su esnada bütün kalbimiz kuvvetli bir “dösmanın (bütün -savletlerine Adelâ tek başına göğüs geren, böyük İnsanlik idealleri uğruna can veren Al Fransız milletile beraberdir. Bi?, müttetiklerin bu husranlı &n- larında yürekten gelen manevi ber» berliğimizle. teahhüdlerimizi de ne Unutmuş bulunuyoruz, ne hükümden düşmüş sayıyoruz. Bilâkis sarih te- ahhütllerimizden çıkan birlik ve bera” berliğe, tarihin bu mühim devrinde her zamandan fazla beğii kalmak a7- Mindeyiz. Ne çare ki coğrafi vaziye- timiz diğer büyük ve yakm demokrâ” siler gibi değildir. Memleketimizin Coğrafi vaziyeti kadar bugün içinde bulunduğumuz siyasi ahval ve şart lar, Türkiyenin her hangi bir hareke- tini müttefiklerimize asgari derecede dahi faydalı kılacak manzarayı arzet- | mMekten uzaktır. Her hangi bir teah- | hüdün ifası, sâdece muahedelerin Umural heyetinden çıkan meticeler- deh başka, bir de her ik! tarafa temin €deceği fayda yahut tevlid edeceği | — faydasından büyük — mâhzurlar- | la mukay Eğer muaheden b sada ce; tün kayıd ve şartlarından da es? Râzar ederek sk her hangi bir hareket, dimize ald mabzurla- Tına rağmen, müttetiklerimiz için en küçük bir menfaat veya tesir icr& zurlara dah! katlanmaklan çekinen bir tek insan bulunmazdı. Fakat biz Ge, mütletiklerimiz de bu esnada şu- na kanaat getirmişizdir ki 'Türkiye- nin bugünkü siyasi ve askeri şartlar içinde, henüz vazıh şeklini almıyan âmiller ortasında harp hârici vaziyo- tinden çıkması, harbin Akdenizde henüz bir nevi sükün mânşarnsı gös- teren ccreyan tarzına ve neticesi üze- rine bir tesir yapmaktan ziyade, harp cephesinin Bulkanlara ve Yakın Şark ötelerine kadar genişlemesi ihtimali bakımından müttefiklere yeni ve bü- yük külfetler yükletecektir. Zira 'Tür- kiyenin girişeceği bir hareket muka- bili her hangi bir taarruza uğraması müttefiklerin yardımını icâb ettiri- yor. Bugünkü şartlar içinde, böyle müşkül bir zaruretin ihdasındaki lü- sumsnzluğu müttefiklerimiz de tas- ediyorlar. Bundan dolayıdır ki ahval ve şartların otamamen aydın. lanmasına kadar Türkiyenin — bir ıl müdafaa için kullan- maya mecbur kalacağı — bütün kuv- vet ve kudretile şimdilik harp harici ve taze kalması zarureti yalnız Tür. kiyenin değil, müttefiklerimizin de yüksek menfaatlerine ve uzak lü siyasetine uygun bulunmuştur. Asla şüphe edilmemesi lâzım gelen nokta, birdaha tekrar edelim ki, Türkiyenin harp harici vaziyetinde arına her zamanki gibi bağlı ve harbe hazıtlıkla olanca âz- mile devam et saati çaldığı anda Türk milleti ulvi vazifesine sevine sevine atılmakta asla tereddüd göstermiyecektir. nu herkes böyle bilmelidir. Necmeddin Sadak gün ke Bu- | | gidir. Kaderin büyük | İngilterenin kararı: Kati zafere kadar harbe devam Fransanın karada mukavemeti dursa bile müttefik donanmaları harbi denizde devam ettirecek Bordeaux 16 — Fransız kabinesi bu- gün saat 11,13 de Reisiğümhur B. Leb- Tun'ün riyeseti altında toplanmış, gene ral Weygand,' amiral Darlan, general Vuillemin toplantıda hazır bulunmuştur. Toplantıdan evvel general Weygand | Başvekille uzun müddet görüşmüştür. | Başvekil bu sabahki toplantıdan evvel mebusi.n ve âyan reislerile ve İngiliz se- | firile görüşmüştür. Bordeaux 16 (A.A.) — Havas ajansı saat 14,30 da tebliğ ediyor: Nazırlar öğ- İeden sonra yeni bir meclis «kdedecek- | lerdir. Sabahki toplantı esnasında hükü- | met âzası, Reynaud'nun son müra na Amerika hükümelinin cevabına işelâ hasıl etmiştir. Amerika hükümeti, geçenlerde ittihaz ettiği müttefiklere doğrudan doğruya yardım siyasetine esaslı bir tarzda devam etmek ve hattâ bunu elinden geldiği derecede, şimdilik — öyle zannediliyor ki — Almanyaya harp ilânı hariç olmak üzere, inkişaf ettirmeye azmetmiş oldü- ğunu beyan etmektedir. Filhakika Ame- rika anayasası mucibince böyle bir ka- rar vermek kongreye aittir, Binaenaleyh o Reisicümhurun riyaseti altında öğleden sonra toplanacak olan (Devam 5 nci sahifede) Fransada vaziyet çok nazik Fransız kuvvetleri Mâginot hattını tahliye ederek çekiliyorlar Bordeaux 16 (A.A) — Fransız Har- biye Nezaretinin sözcüsü bu akşam yaptığı beyanatta heyeti umumiyesi | itiberile vaziyetin çok nazik olduğu- | nu söylemi; sreijadan Chartrese doğru Alman ilerleyişi ağırlaşmıştır. İngiliz tayyarelerinin Trablus'a taarruzları İtalyan tayyareleri de Mısırda Sellim üssü üzerine hücum ettiler Kahire 16 (A.A.) — İngiliz hi kuvvetleri karargâhı bildiriyor: | İngil tayyareleri Sidirzeiz ve Giarubub mev- kilerine muvaffakiyetli hücumlar yap- mıştır. Harekât esnasında bir İtalyan tayyaresi imha edilmiş ve iki tanesi de ciddi surette hasara uğratılmış- tır. Bir İngiliz tayyaresi avdet etmemiş- | tir. Mukabelebilmizil olmak üzere düşman derhal Sellumun üzerine hücum etmişse de, avcılar tarafından kaçmağa icbar edilmiştir. İngiliz hava kuvvetleri Kis- mayu hava meydanına o hücüm ederek düşmaun zayiat verdirmiştir. Kal 16 (A.A.) — İngiliz umumi karargâhının tebliği: İtalyan deniz hava kuvvetlerine sit tayyareler dün Sollun'a” taarruz etmişlerdir. Zayiat Mısır hudut müfrezesinden iki subay ve 20 askerden ibarettir. Bunların kışla ve depoları ha- sara uğramıştır. Sidi Barraniye yapılan İtalyan taarrı- zunda eskiz ölü vardır. Kapruza istihkâ- mının zaptında alınan İtalyan esirlerinin adedi sekiz subay ve 200 askere baliğ olmuştur. Sollun, Mısır ile Libya hududu arasın» bir sehirdir. İskenderiyede alarm İskenderiye 16 (A./ 13,30 da 38 dakika sü eril Kalaba) -.an ———— halk tekrar plâjlara dönmüştür, İngilizler Akdenizde 4 tahtelbahir batırdı Londra 16 — Bahriye Nezaretinin tebliğine göre İngiliz harp gemileri Akde- nizde dört düşman tahtelbahiri batır- dılar, Upbikkatler: —2 Tenekeden yapılma zararlı jiletler Gazetelerde bir haber Çıkta; «Birçok kimselerin yüzünde tıraş- tan yara oluyor. Buna dair, berber lerin mümessili; — Kabahat bizde değil. Hariçten iptidai madde gelmediği için teneke: den gayri fenni yerli jilet yapılıyor. Bunlarla sakalını kendi kesenler cild hastalığına uğruyor! « demektedir.» Bir makam yokmu ki: «Böyle müessif bir hal olduğunu öğrenince derhal tedkikata giriştik. gayri fenni teneke Jiletleri toplatlık!» diye ilân etsin; yahul: «Berberlerin mümessili iddiasmda haksızdır!» dl; e a, Bunun sebebi daha ziyade Parisi iş- gal eden ufak cüzütamların bir kısmı- nın kullanılmış olmasıdır. En büyük Alman gayreti Chamagne ovalarında ve Chateau Thierry civarında olmuş- tur. Fransızlar ricat tabiyesini ittihaz etmeye mecbur olduklarından zorluk içinde bulunuyorlar. Bordeaux 16 — Alman hücumları bütün cephelerde devam ediyor. Düş- man kıtaları Melun ve Fontâineleau civarında Seine nehrini geçmiştir. Zırhlı ve motörlü kollar Dijon'un şi- mal mınlakasına varmışlardır. Nevyork 18 — İsviçrenin Bal şeh- rinden gelen bir telgrafa göre, Magi- not hattındaki Fransız kıtaları çekil mektedir. Almanların bu hatta yaptık- — Sende kâğıt var mı bâkkalbaşı? — Mürekkep? Ne duruyorsun. yi | | biz gazete gıkarsana!... Pa Almanlar bir taraftan Isviçre hududuna yaklaştılar lârı taarruzda iki mevkii kolaylıkla yarmalarının bundan ileri geldiği an- laşılmaktadır, Almanlara burada çok zayif bir mukavemet gösterilmiştir. Çünkü general Weygand hattın bu noktalarında bir miktar topçu ile ha- fi£ setir Kıtaları bırakmıştı. Stratejik bir ricat yapıldığı anlaşılmaktadır. Burada bulunan ve geri çekilen 40 fırka asker generalin emrinde mü- him“bir kuvret teşkil edecek, bunlar muhtemel olarak Loire müdafaasın- da vazife alacaktır. Bordeaux 16 — 24 saattenberi mu- harebe sön derece şiddetlenmiş ve süö- ratli bir cereyan takip etmeğe başlamış- tr, Alman kuvvetleri Chaumonttan Devamı 4 üncü sahifede — Var bayım! — O da varj