11 Haziran 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

A | $ | | | n | d | e ı“#Vel:âlet.l, neşrettiği bir " bi kamarasının bugün ak- D, celsenin başka bir za: p — “Gümiş olduğunu bildir. D”i ' F . Mogolistan — ile Mançuko ! didi hakkında tam bir * çduğuna dair Moskova ta- €n haber Tokyoda te- l0 (A.A y — Bulgar Theo., he Pprofesaörlerinden dok- İ ! Sofya üniversitesine rek- İi Gilmiştir. İt ,* hariciye nazırı Urbsys, ki SONra Moskovada — bulü. Merkys'm çağırması Üze- : t'?.'ı')'are ile Moskovaya h Lir, ! Ü. © imparatoru, İtalyanın bilinmesinden evvel Metgâhini lerkederek ai $ ve bir oötele immiş- ü Londrayı — ziyaretinin r. hiçbir malümat İi , '_Mg_cıişte dünkü Müzakereler | _%ı“ — Büyük millet mec- igliE n ; Darak, Türkiye » Süriye MK, Yİ komşuluk muahedesile K, “tokolların, Türkiye - İs. aşm:ısının bazı hüküm , e ait notaların tasdik- daki kanun — Jâyihalariyle , Fları aylıklarınım tevhit W * ait kanuna — bağlı bir | ;htveün maliye — ve adliye 48 ÖW Mahsus kanunun dördün. b A, tin tadiline ait kanun lâ- I& ( birinci müazkerelerini yap .e |i veği ı"'Eünkü içtimamda — Tür- < Aret ve tediye anlaşmas )| Ütinm — taadikline aft 3Sinr da ikinci müzakere, b tasdik eylemiştir. | mba günü toplanacak- | Ü _'ılel'în muayenc- Ü, hâşlandı w Senelik muayenesine dün » vwrh'şlanmıştır. Aynı za- F W lerini tamir için müsaa. n[.ın':î!îerin de müuayenelerine bip yAktadır. Taksilerin mu- Harbin gen ikarşısında Amerika Ruzvelt dün gece mühim bir nutuk söyledi Amerika, müttefiklere elinden gelen her türlü yardımı yapacak Paris, l1 — Amerika Cumhur- reisi dün gece radyoda bir nutuk söylemiştir: Ruzvelt Amerikanın sempatisi müttefikler tarafında ol- duğunu ve Amerikanın müttefikle- ri gelirlerinden istifade ettireceği” ni söyledikten sonra İtalyayı har- be girmekten döndürmek için Ame- rika Birleşik devletlerinin sarfet- tiği gayretlerin bir tarihçesini yap- miş ve sözlerine şöyle devam et- miştir: “.— İtalyanımn harbe girmemesi takdirinde, diğer alâkadar devlet- lerin, İtalya ile teklif olunan yeni tesviye suretleri hakkında aktedi- lecek her türlü anlaşmaları sadı- kane bir surette tatbik edecekleri- ne dair teminat vermelerini iste” mesini İtalyaya teklif ettim. Maa- lesef, İtalyan hükümeti reisi, ken- disine yaptlan teklifleri kabulden imtina etti: Amerika Birleşik Devletleri hü- kümeti, daha sabit bir evrensel ni- zam kurmak için iyi bir fırsat düş" |tüğü zaman, İtalyan hükümeti ile işbirliği yapmak — azmini bildirdi. Bu nizam, silâhların azaltılması ve daha liberal bir ekonomik sistem kurulması esaslarına dayanacaktı. Fakat, İtalya, hareket serbestisi is mini verdiği şeyi muhafaza etmeyi < dediği şeyk'tutmayıstercihetti. (0 Bu suretle, İtalya, diğer mil « letlerin haklarımna ve emniyetlerine ve harbin bu genişlemesi ile doğ- rudan doğruya tehdit edilmiş bu- lunan milletlerin hayatma karşı istihfaf hislerini gösterdi. 1940 haziranımım onuncu günü, | hançeri tutan el, bu hançeri kom- şusunun sırtına sapladı.,, Ruzvelt nutkünun sonunda Ame- rikanm Avrupa işlerine karışma- sınt istemiyen “infiratçı” ların dü- şüncelerinin yanlış olduğunu te « A b“'.'uk &y devam edecelk- barüz- ettirmiştir: “"BHABER— TaŞ HARB İLÂNINDAN EVVEL.-.. Nevyork, 10 (A. A-) — Nev- york Taymis gazetesi Roma muha* birinden aldığı şu telgrafı neşret- mektedir: “Romadan alman malümata gö- re Ruzvelt Musoliniye harbe gir- diği takdirde bunun birçok müda- halelere ve ezcümle Amaerikanın müdahalesine sebebiyet vereceğini bildirmiştir. MÜTTEFİKLERE YARDIM Londra, 11 — Amerikadan ge len haberlere göre Amerika âyân hariciye encümeni reisi Pitman, İtalyanın hareketinin Amerika Bir. leşik — devletlerinin —müttefiklere, asker göndermek hariç, mümkün olan yardımı yapmak gayretlerini çabuklaştıracağını söylemiştir. Ayân âzâsmdan Lee, dün âyân meelisinde, Amerika Birleşik dev- letlerinin müttefiklere, asker gön- dermek hariç, mümkün olan her şeyi, müttefiklere — yollıyacağını söylediği zaman, dahili nizamname hilâfima, âyân localarını dolduran dinleyiciler hatibi şiddetli surette alkışlamışlardır: Dün Vaşingtonda toplanan: 30 Amerikalı pedagog, kanun'adamı ve muharriri-bir beyanname neşre- Almanyaya ilâ- 'nr harbötmesini taleb etmişlerdir. Beyannamede Amerika bitaraf kaldıkça askeri teslihatın kâfi de- recede süratle müttefiklere gönde- rilemiyeceği kaydolunmaktadır. “Bu gsebeble Amerikanm bu va” kıayı ve vaziyeti derhal takdir e- derek hali harp mevcut olduğunu resmen ilân etmesi lâzımdır.., Diğer taraftan öğrenildiğine gö- re, Amerika harbiye nezareti 150 muharebe talim ve bilhassa hom - bardıman tayyaresini, tüccarların müttefiklere vermeleri için satışa çıkaracaktır. T Akşam Postastı S ESTELERONARLADI ğ işlemesi Norveç mücadeleyi terketmiş değildir Norveçli askerler başka cephelerde — çarpışacak Londra, 11 — İngiliz ve Fransız kı- taatının şimali Norveçten — çekilmiş olduğu resmen teyit edilmektedir, Norveç kralı Haakon ve maiyeti bütün hükümet azası ile birlikte dün bir harp gemisi ile İngiliz limanla- rından birine çıkmışlardır. Kral rıh. tiımda yüksek rütbeli İngiliz ve Fran- gız subayları tarafından karşılanmış ve meçhül bir istikamete gitmek Ü- zgere hususi trene binmeden önce bu sübaylarla bir müddet görüşmüştür. Kralın muvasalat ve hareketi esna- sında gar halka kapalı tutulmuş ve civar polisi tarafından muhafaza edil. M ça Norveç ajansı bir telgrafında diyor | ki: “Evvelki gece yarısı Norveç baş- kumandanlığı, Norveçte muhasamata nihayet verilmesini emretmiştir; Kral Haakon ve Noörveç hükümeti- nin millete hitaben neşretmiş olduğu bir beyannamede, Norveçin vazilesini diğer cephelerde ifa edeceğini bildi- riyor. Bü beyanname, Norveçin mücade. leyi terketmiyeceğini ve hareketinin, daha ziyade Holandanın — hareketine benzediğini bildirmektedir.,, ALMAN BAŞKUMANDANLIĞININ TEBLİĞİ Führerin umumi karargühı: 10 (A- A.) — Başkumandanlıktan tebliğ e- dilmiştir: General — Dietlin kumandasındaki muharebe grupunun uzun haftalardan beri fevkalâde güç şartlar — altında adetçe kahir bir telfevvuku olan düş- mana karşı gösterdiği kahramanca mukavemet bir, zaferle nihayet bul. Eski Avusturyanın dağ avorları, as- keri hava kuvvetlerinin unsurları ve torpido muhriplerimizin mürettebatı iki ay muharehbe esnasımnda Alman as kerinin kahramanlık vasfını göster- miştir. Bu vasıf sayesinde düşmâanın kara, deniz ve hava Kküuvvetleri Nar- vik ve Harstadt bölgelerini boşaltma.. ğa mecbur edilmişlerdir. Alman harp bayrağı Narvik şehri üzerinde — kati olarak dalgalanmaktadır, 9 haziranı l0 hazirana gece Norveç kuvvetleri de matı tatil etmişlerdir. Teslim müzakereleri başlamış bulunmakta- dır. bağlıyan muhasa- I K | iğ İtal İ0 ÇALA.) — Müsoli- YA İngiltereye ve '[ VÜ hi harbe girdiğini | ' tku hakkında, istihbar B &şağıdaki deklâras” “'m!tir: ıımle*tleı'i, B. Musolini: da söylediği ! %" teminattan ahzı h Eteklerdir. Mti Yetleri, mazide bu Atta çok semih dav- | -. Un %Lıklemburg, kendi a - b Ve ©* öğrenmişlerdir. İsg Tİ arasındaki bu mü M Bükümet,müdahale L L , Tkm b“klemı;uı—_ 'mhrqmaz kahpe siya, A Ek e! Almanyanın kendisi. . ımtâ'ndl bulunacağı gana- Çi lalya €k ümit olunmuştur. y dünyatların, fiiliyatta göre ; “l'n zilleti ve teem., ğ İYanın hüc et Sma, / Yanın hücum et, h!ka“"—' kuvvelidir. Eğer b ÜMedik — bir tarzda "ğ"“n bir harp olacak. —. Söylediği gibi, harp, Alman tehdidinin Avrupadan ber - taraf edilmesine kadar, mültelik - lerin emrindeki geniş gelirlerle, ök. yanuslarda, karada ve havalarda yapılacaklır. İtalyanın az zamanda ve az mas, rafla büyük Mmuvaffakıyetler elde etmesi için hiç bir ümidi olamaz. İalya, büyük fedakârlıklar yap- mak mecburiyelinde kalacaklır ve kimin Jehine? Almanyanın lehine, Müttefik hükümetler, bir kaç za- mandanberi, İtalyanın Almanyanın tabif olarak harbe girmek kararını nazarı dikkate almakla idiler. Müt, tefiklerin hazırlıkları tamdır. Müt, tefikler, kılıca kilıçla — nasıl cevapn verildiğini bilirler. LONDRADAKİ İTALYANLARIN TEVKİFİ Londra, 10 (A.A.) — İstihba- rat nazırı Duf Kuper, bu akşam radyoda bir konuşma yapmış ve İtalyanın bugünkü şerait içinde harbe girişini takbih ederek bu- nun tarihin tanıdığı en âdi hare- ketlerden birini teşkil ettiğini söylemiştir. Londra, 10 (A.A.) — Musoli: ninin nutkundan dört saat sonra, Londradaki İtalyanların tevkifi- ne başlanmıştır. |ondra ve Paris bildiriyor: FRANSIZ BAŞVEKİLİNİN NUTKU Paris, 10 (A.A.) — Reyno, bu akşam Fransız radyoları ile aşar ğıdaki nutku söylemiştir: — Tarihin en büyük meydan muharebesinin altıncı gününder yiz. Ordularımız, bir tek müstah- kem noktayı, düşmana büyük za- yiat verdirmeden — terketmemiş- lerdir, İşte, Musolini bize harp - ilân etmek için, yaralı, fakat şeci ve sadık Fransanın kendi istiklâli ve bütün dünyanım istiklâli için Al- man hegemonyasına karşı çarpiş" tığı bu dakikayı seçmiştir. Bili- yorsunuz ki, birçok defa, gerek ben, gerek selefim, İtalya ile ara mızda müzakere ile halledilemiye cek muallâkta hiçbir mesele bur lunmadığını beyan ettik. Dün- yanın €n büyük manevi otorite: leri Papa ve Ruzvelt, bütün hiris tiyan ideallerine ve insanlık tesa nüdüne muhalif bulunan bu har- be mani olmak için birçok defa, fakat beyhude yere teşebbüs et- mişlerdir. Musolini, kan akmasına karar vermiştir- Bu harp ilânımın baha" nesi nedir? Büyük elçimiz Fran- suva Ponse, Cianoya bu suali Müttefikler Akdenizde | çok kuvvetlidirler Pilklar tamdır, kılıca kılıçla cevap verilecek, harp uzun sürecektir sorduğu zaman, Ciano, Musolini- nin ancak Hitlere karşı aldığı ta- ahhütleri ifa etmekte bulunduğu cevabını. vermiştir. Muhasamat, bu gece yarısı başlıyacaktır. Müt:- tefikler, Akdenizde, hattâ diğer yerlerden daha ziyade, kuvvetli: dirler. Fransa, bu harbe açık bir vicdanla girmektedir. Fransa öle- mez, İLÂNI HARP NOTALARI Roma, 10 (A.LA,) — Stefani ajan. sı bildiriyor: Halya hariciye nazırı Konl Cia- no, Chigi sarayında, bugün saal 16,30 da Fransa büyük elçisini ka, bul ederek kendisine aşağıdaki deklârasyonu yapmıştır: “Majesle kral ve imparalor be- yan eder ki İtalya, yarın, 11 hazi- randan ilibaren, kendisini Fransa ile harp halinde telâkki eyler.,, Kont Ciano, saat 16,45 te İngil. lere büyük elçisini davel eylemiş ve İngiltere büyük elçisine de aynı mealde beyanatla bulunmuştur. ROMA WE BERLİN ARASINDA TELGRAFLAR Berlin, 10 (A.A.) — İtalyanın harbe girmesi münasebetile, Füh- rer, İtalyan kralına ve Duçeye iki memleket arasındaki silâh kar- deşliğinin kıymetini tebarüz etti- ren telgraflar göndermiştir. Askeclik İTALY Donanınıasına ÇOK güveniyor Yazan: FRANK BVEN Akdenizde hasıl olan son — vaziyet, İtalya donanmasını tetkike değer bir şekle soökuyor. ltalya — donarimasının hakiki kuvvetini tam olarak bilmek biraz müşküldür. Zira İtalya son Se- neler zarlında kati bir ketumiyet müu- hafaza etmektedir. Fakat şu muhak- kak ki, bugünkü İtalyan donanması, malzeme ve mürettebat — cihetinden geçen harbin fevkindedir. İtalyan barp gemileri silratleriyle meşhurdur, Bu şühret yabancı dev. letlerin İtalyan tezgâhlarına olan si- parişlerini arttırdı. Gemi inaşatı hükümet — tarafından teşvik olunur; vaziyet böyle olduğu halde, malzeme yokluğu gemi İnşaa- tını geciktirmektedir. — Meselâ 1934 de tezgâha konulan Litoryo ve Vittor yo Veneto harp gemileri (her biri 385,000 tonluktur) on sekiz aylık bir teahhurla donanmaya ilhak olundular, Bu gemiler 380 mil — süratindedirler, Dokuz tane 15 pusluk, on iki tane 6 pusluk, on iki tane 3,5 pusluk tayyara topu, ve kırka yakın diğer ufak çap. ta toplarla mücehhezdirler. Şunu u- nutmamak lüzün ki, İtalyân gemile- | rinde bulunan tayyare topları, her- hangi bir devlet donanmasında bulu. nan toplardan büyüktür. Littoryo ve Vittoryo Venetonun zırh ları 12 pus kalınlığındadır, — ve her biri Üç tayyare taşır. Bu gemi sınıfına İmpero ve Roma dâhil olacaktır. Lâkin — bunlar 1938 de tezgâha konuldukları için donan- maya ilhakları bir zaman için geci- kecektir, 1911 de inşa olunan Ronti di Ka, vur, Gilyo Sezar ve 1913 de inşa olu- nan Duslio ve Andrea — Dorya mü- dernleştirilmiştir. Bunların sürati 22 milken 27 mile çıkmıştır. Ayrıca bir çok toplar değiştirilmiş veya ilâve o- lunmuştur. Herbiri dü tane — tayyare topu ile mücehhezdir. İtalyanlar, zırlıllarının tayyare ve tahtelbahire karşı fazla bir şey ya. pamryacakları kanaatindedirler, İtal- ya bu sebehle ufak, fakat çok süratli tekneler inşa lüzumunu hissetmiştir. * İtalyan donanması kruvazör filo- suna çok güvenir, Tahtelbahir Za- bitleri ise asıl rolün tahtelbahirler ta, rafından oynanacağını söylüyorlar, Vaşington silâhsızlanma muahedesi 10.000 tonluk tipleri kabul — edince, Çeviren: H - KE İtalyanlar bunlardan derhal yedi tas nesini inş& ettiler, İlk inşa olunan iki tanesinin sürati 85 mildi. Zırhın — kalınlığı 3 pustu; diğer dört geminin sürati 32 mile in« dirilirken Zırliları 6 pus — kalınlığına çıkarıldı. Hepsinin 8 pusluk topları ve on iki tane 3,9 pusluk tayyare topları var- dır; torpil kovanlarının adedi ise Be, kizdir. Bu seriye dahil yedinci Bürati 36 mile çıkarıldı, Bunları, meşhur Köndotyeri tipinde olan, sürat kruvazüörleri, takip” etti. Ön iki tanesinin inşası tamamlanmış olan bu kruvazörlerden iki tanesi hali inşadadır. KRondotyeri serisine dahil olan gemle ler 5,089 ton ve 8,000 ton arasındadır lar, Süratleri 85 ve 37 mildir. 5,068 tonluk olan kruvazörün sekiz tane 6 pusluk topü vardır. 8,000 ton olan ve geçen sene deni- ze indirilen iki kruvazörün on tane 6 pusluk topu ve çok sağlam — zırht vardır, Dünyanın en süratli kruvazörleri o. lacak olan öon iki harp gemisi 1939 senesinde tezgâha kondu ve inşaları gelecek sene tamamlanacaktır. İtalyanın destroyer filosu çok büs yüktür. Bunlardan yirmi sekiz — tanesi on senelik olup 1,220 ve 1,780 tonluk- tur, Süratleri 388 ve 39 mil ölup dört tane 4,7 pusluk top ve altı toörpil ko, vanı ile mücehhezdirler. On — seneyi geçkin ötuz bir tane destroyer vardır. İtalyanların 120 tane hücum botu 4T mil süratindedir. İtalyanlar dünyanm en büyük tahs telbahir filosuna maliktir, lâkin Fran- sız tahtelbahir filosunda olan tecanüs İtalyan tahtelbahirlerinde yoktur. İtalyanın tayyare gemisi — yoktur; sahilde hava meydanları — yapmayı tercih etmektedir. Ufak tayyareler ise gemilere alma, caklardır, Yazımı bitirmeden şunu İlâve et- mek isterim ki bütün İtalya destro: yerlerinde mayn dökmek — tertibatı Mmevcuttur. Fakat Fransa ve İngiltere donanmasının İtalyan — donanmasına tonaj itibarile falk olduğu da unutul. mamalıdır. geminin olma | Musolininin harp ilânını bildiren dünkü nutku Roma, 10 (A.A.) — Stefani ajan- sı bildiriyor: Düçe bugün tam saat 18 de Vene, dik sarayının balkonunda göründü. Ve meydan üzerinde ve bülün so- kaklarda toplanmış olan muazzam insan küllelerinin mutantan teza- hüratile karşılandı. Duçe sözlerine şu suretle başla, dı: Kara, deniz ve hava muhariple- ri, inkılâbın ve lejyonun kara göm, leklileri, İtalyanın, imparatorluğun ve Ârnavulluk kraliyetinin kadın ve erkekleri: Mukadderatın tesbit etmiş oldu- ğu saat, vatanımızın — semalarında çalıyor. Cerhi imkânsız kararların saatidir. İlânı harp tebliğimiz İn- giltere ve Fransa büyük elçilerine | verilmiş bulunuyor. İtalya milleti. nin çok zaman mevcüdiyelini teh- dit etmiş ve her zaman ilerlemesi, ne mani olmuş olan plütokralik ve reaksiyoner garp demokrasilerine karşı harbe giriyoruz, Yepyeni tarihin hâdiseleri şu ke- limelerle hulâsa edilebilir: Yarım vaitler, daima (ehdiltler, şanlajlar ve nihayet bu mekruh müÜessesenin letevvücü olarak ta 52 deyvletin sosyeler merkezi, Vicdanımız tamamen — müslerih- tir. Sizinle, birlikte bütün dünya şahittir. ki Littorlo İlalyası Avru, payı allüst eden fırtınadan içlinap ellirmek için beşeri olarak müm- kün olan her şeyi yapmıştır. Fakat hepsi boşa gitmişltir. Muahedeleri milletler — mevcudiyetinin — hayatlı iİcabatına uydurmak için bu muna, hedeleri tadil etmek ve bunları e- | bedi olarak dokunulmaz bir şey le- lÂâkki etmemek kâfi idi. Kabul e. denlerin hepsi için bilhassa inli- har demek olduğu sabit olan ga, ranliler politikasında israr etme- mek kâfi idi. Führerin, Polonya muharebesi nihayet bulduğu zaman geçen teşrinlevvelde yaplığı teklif. leri reddetmemek kâfi idi. ada Bugün harbin bütün tehlike v& fedakârlıklarını karşılamaya karar verdik, Bir millet taahhüdatını mü, kaddes telâkki etmez ve tarihinin seyrini kararlaştıran ulvi imtihan- lardan kaçınacak olursa ö millet hakikaten büyük bir millet öla, maz. Kara hudutlarımızın meselesini halletlikten sonra, deniz hndutları« mızın meselesini müdafaa için Si« lâha sarılıyoruz. Bizim denizimiz. de bizi boğan arazi zincirlerini ve askeri zincirleti kırmak istliyoruz. Çünkü, 45 milyonluk bir milletin Okyanusa serbest yolu — olamazsa, böyle bir millet hakikaten hür de- ğildir. Bu muazzam mücadele, an, cak, inkılâbımızın mantıki iİnkişa- İının bir safhasıdır. Bu, fakir fa. kat kol bakımından zengin millet, lerin, dünyanın bütün zenginlikle- rinin ve bütün alltınının inhisarını sıkı sürelte ellerinde — tütan istis, marcılara karşı mücadelesidir. Bu, genç ve velüt millellerin kısır ve inhitata yakın milletlere karşı müs- endelesidir. Bu, iki asır ve iki fi. kir arasında bir mücadeledir. Şimdi, mukadderat taayyün et tikten ve azmimiz arkamızda ka- lan köprüleri yaktıklan sonra res, men beyan ederim ki İtalya, ken- disine denizle ve kara ile hemhu. dut diğer milletleri anlaşmazlığa sürüklemek niyetinde değildir. İsviçre, Yugoslavya, Türkiye, Mı, sır ve Yunanistan, bu kelimelerden kaydimalümat etsinler. Berlinde unutulmaz bir toplantı esnasında dedim ki faşit ahlâkı ka- nunu mucibince, insanın bir döstü olunca, onunla sonuna kadar yü. rür. Almanya ile, Alman milleti ile ve muzaffer orduları ile bunu yap- tık ve bunu yapacağız. Bu tariht hâdisesinin arifesinde fikirlerimizi majeste kral ve impa, (Lütfen sayfayı çeviriniz) , |