11 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

M. Turhan Tan'ın Müessesemiz tarafından çıkanlan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Viyana Dönüşii KadınAvcısı Tarihî Musahabeler Tarihte Türkler için söylenen büyük sözler Cumhuriyel Matbaası 25 > 150 100 > > 75 > umhuri Vll Sflyi I 5 7 7 7 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbuL No. 246 Teleion: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 lüyuk Edib Halid Ziya Uşaklıgilin beş cildlik Salı 11 Haziran 1940 nefis bir eseridir. Her kitabcıda bulunur. Karar saat 4,5 ta Fransız ve Ingiliz sefirlerine, saat 6 da italyanlara bildirildi ve gece yarısı muhasamat başladı Alman tazyikı dün çok arttı 400 Km. lik bir cephe üzerinde4milyon asker gogus gogse çarpışıyor •• 1 / •• Italya Dttn Harbe Glrdi r "Duçe, Fransanın yaralı zamanını «İtalyan milletinin mevcudiyetini seçmiştir!,, Mussolini jıin nutku Mussolini nutuk söylerken Fransız Başvekili «Akdenizde çok kuvvetlidir. Fransa ölemez!» dedi Paris 10 (a.a.) Reynaud, bu aksam Fransız radyolarile aşağıdaki nutku söylemiştir: « Tarihin en büyük meydan muharebesinin altıncı günündeyiz. Ordularımız, bir tek müstahkem noktayı, düşmana büyük zayiat verdırmeden terketmemişlerdir. [Arkası sahife 3 sütun 6 da] tehdid eden garb demokrasi Kanada i a İtalyaya lerine karşı harbe giriyoruz» ilânıharb etti Roma 10 (a.a.) Stefani Ajansı bildiriyor: Duçe bugün tam saat 18 de Venedik sarayının balkonunda göründü. Ve meydan üzerinde ve bütün sokaklarda toplanmış olan muazzam insan kütlelerinin mutantan tezahüratile karşılandı. Duçe sözlerine şu suretle basladı: « Kara, deniz ve hava muharibleri, inkılâbuı ve lejyonun karagömleklileri. İtalyanın, imparatorluğun ve Arnavudluk kraliyetinin kadın ve erkekleri! Mukadderatın tespit etmiş olduğu saat. vatanımmn semalarmda çalıyor. Cerhi imkânsız kararlann saatidir. İlârı harb tebliğimiz İngiltere ve Fransa büyük elçilerine verilmiş bulunuyor. İtalya milletinin çok zaman mevcudiyetini [Arkası sahife 4 sütun 5 te] Almanyada sevinc tngilteredeki ttalyanların tevkifine başlandı Roma 10 (a.a.) Stefani ajana bildirij'or: İtalya Hariciye Nazm Kont Ciano, Chigi sarsyında, bu gün saat 16,30 da Fransa büyük elçisini kabul ederek kendisine asağıdaki deklarasyonu yapmışhr: [Arkası sahife S sütun 7 de] Ruzvelt şiddetli bir nutukla italyanın hareketini takbih etti «Mussolini bütün tekliflerimi reddetti. Bizim müttefiklere büyük sempatimiz var. Onlara elimizden gelen her yardımı yapacağız» Alman plâmnın Zayıf noktaları eçen ağustosta, henüz Polonya seferi bile başlamadığı sıralarda, Almanyanın harb plânı, umumî hatlarile belirmeğe başlamıştı: Sovyet Rusyayı temin etmek, sırtını Siegfried istihkâmlarına dayayarak Polonyayı temizleyivermek ve, şimal memleketlerinin bulunduğu sağ cenahını da emniyet altına aldıktan sonra, icabında Italyayı da peşine takmak suretile Fransız ordusunu yere sermek. Böylece, Avrupa kıtasına hâkim olan Almanya, dünya üzerinde müthiş bir tesir yapacağını ve İngiliz adalannı mütemadiyen bombalayarak, hatta belki oralara asker çıkararak Britanya Imparatorluğuna «pes!» dedirteceğini zannediyordu. Önceleri bu plânın zayıf noktaaını aramak kimsenin hatınndan geçmedi. Alman devlet şefi tarafından tasavvur edilen şeyler o kadar ^mukayyeril'ukul* göriinüyordu ki, bunun tatbik edilebileceğini farzetmek bile çılgmlık sayılıyordu. Hâdiseler, Alman şeflerinin önceden tanzim ettiği şekilde tıkır tıkır yürümeğe başlayınca, bir kısım efkârı umumiyelerde evvelâ tereddüdler, sonra korkular peyda olduğu görüldü. Kimsenin inanmadığı Alman Rus anlaşması imzalandı; Polonya iiç hafta içinde imha edildi; Danimarka ve cenubî Norveç isgal altma alındı; Holanda ve Belçika ortadan kaldırıldı. Bu harikulâde sür'at ve muvaffakiyet karşısında şaşıranlar, ağızlarını bir karış açarak: Ne kudretmiş bu yarabbim! Tarzında mırıldanıyorlar, nazi propagandasının da yardımile a deta kendilerinden geçer gibi oluyorlardı. Umumî hatlarile bildikleri, fakat henüz birinci safhasınm dahi sona ermediği plân üzerinde düşünmeyi akıllanna getirmiyor lardı. NADtR NADİ [Arkası sahife 4 siituu 7 de], Akdeniz havaluini gösterir harita: Yukanda sağda Cebelüttank, a§ağ\da (olda Malta'dan birer manzara Cephede bir Fransız topu faaliyette dar bu kadar şiddetli, bu kadar çeşidli ve bu kadar karışık bir harb görülmemiştir. Pazar sabahı, 4 milyondan fazla insan çarpjşmağa başlamıştır. Müstevli. taarruz etmektedir Müttefikler, mu kavemet etmekte ve mukabil taarruza geçmektedir. Modern muharebe ıle [Arkası sahif e 4 sütun 1 dej Amerika Birleşik devletleri, aynı zamanda iki birbirirden ayn yol takib edecektir: Kuvvete karşı koyanları gelirlerimizden istifade ettireceğiz ve aynı zamanda bu gelirleri inkişaf ettirecek ve bunların istimalini çabuklaş tıracağız. Taki Amerikahlar da bizler mücehhez bir hale gelelim ve her türlü gayrimemul şeraite karşı koymağa Amerıkan cumhuriyetlerinin sempa hazır olalaım. tisi, cebir ve şiddet ve kin ilâhlarına Bu hedeflere giden bütün yollarm hiç karşı carpışmalarda kanını döken mil bir mânia ile tıkanmamasını temin eletlere gitmektedir. decek bir tarzda hareket edeceğiz. Gay Charlottes\ille Virginia 10 (a.a.) Ruzvelt, bu akşam burada bir nutuk söylemis ve demiştir ki: « Amerika Birleşik devletleri halkı ve hükumeti, halen Avrupada a kurane hüküm suren muhasamata girmek hakkında İtalyan hükumetinin kararını fevkalâde bir kederle haber almıştu, retlerimizi yavaşlatmıyacağız ve aynı zamanda hedeflerimizden de vazgeçmiyeceğiz. Amerikalılardan gayret, cesaret, fedakârhk ve sadakat hisleri isterim.» Ru7velt, bundan sonra, İtalyayı harbe girmekten döndürmek için Amerika Birleşik devletlerinin sarfettiği gay retlerin bir tarihçesini yapmış ve sözlerine şöyle devam etmiştir: da akdedilecek her türlü anlaşmalan sadıkane bir surette tatbik edeceklerine dair teminat vermelerini istemesini İtalyaya teklif ettim. Maalesef, İtalyan hükumeti reisi, kendisine yapılan teklifleri kabulden imtina etti. Amerikada Paris 10 (a.a.) «Fransa harbi», 400 kilometrelik bir cephe üzerinde cere yan etmekte olup muharebeye 100 Alman fırkasının iştirak etmiş olduğu beyan edilmektedır. Butun askerî sı nıflar, harbe iştirak etmektedir. Bu harbin yeryüzunde vukua gelmiş olan muharebelerin en büyüğü olduğu muhakkakür. Bundan başka şimdiye ka Amerika Birleşik devletleri hükumeti, daha sabit bir evrensel nizam kurmak için iyi bir fırsat düştüğü zaman, İtalyan hükumetile işbirliği yapmak azmini İtalyanın harbe girmemesi takdirinde, bildirdi. Bu nizam, silâhların azaltılması dığer alâkadar devletlerin, İtalya ile tek ve daha liberal bir ekonomik sistem ku[ Arkası sahife 3 sütun 4 te] lıf olunan yeni tesvıye suretleri hakkın muhasamat tatil edildt r **. >fL Kral Haakon ve maiyeti Londra'ya gittiler Norveç, vazifesini dig"er cephelerde ifa edecek Stokholm 10 (a.a.) Kral Haakon ile Veliahdin Tromsoe'den bir bevanname neşretmiş oldukları haber verilmektedir. Bu beyannamede ezcümle şöyle de« nilmektedir: «Harbin zaruretleri müttefikleri kuvvetlerini başka cephelerde tahşid etrnek mecburiyetinde bırakrruştır. Şimdi Norveç kıtaatı, elzem olan teknik menabi ve vesaitten, bilhassa sılâh, mühimmat ve tayyareden mahrum bulunmaktadırlar ve harbe devam edemiyecek bir hale gelmişlerdir. Bununla beraber Norveç kıtaatı memleket hancinde mücadeleye devam etmektedir. Yeni tahrıbata mânı olmak için Kral ve hükumet, yüksek kumanda heyetinin tavsiyesine riayet ederek ateşi kesmeğe karar vermişlerdir. Teşriî meclis, ordu ve donanma Krala muzahirdir. Kabine, bütün sıyasî fırkaları temsıl edecek surette tadil edilmiştir.> Diğer taraftan Kral ile Veliahdin Ingütereye gitmiş olduklan haber veriHyor. Norveç, vazifesini diğer cephelerde ifa edecek Norveçte bir mahal 10 (a.a.) Norveç telgraf ajansı bildirıyor: Dün geceyarısı Norveç başkumandanlığı, Norveçte muhasamata nihayet verilmesini emretmıştir. [Arkası sahife 3 sütun 6 da] 4 ^BüLGARİSTAH*