11 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURtYET 11 Hazlran 1940 Alman tazyikı dun Asketi vaziyet Günün en büyiik hâdisesi, İtalyamn, müttefiki Almanyanın yanında harbe girmesidir. Bu suretle Manş denizinden Isviçre hududuna kadar olan cephe, şimdi Akdenize kadar uzanmıs bulunuyor. İtalyanın bu kararının Akdedeniz havzasında yapacağı tesiri şimdiden kestirmek kabil değildir. Şitnali Fransa cephesinde, meydan muharebesi, gittikçe artan bir şiddetle devam ediyor. Denizden Argon'a kadar 350 küomctre tulündeki cephe üzerinde Almanlar asgarî 100 hrka kadar tahmin edilen kuvvetle taarruzlanna devam etmişlerdir. Alman taamız istikametleri değişraemiştir. Sahilde Som cephesi üzerinde bir kısım Alman zırhh kıt'alan, Rouen şehrinin varoşlarına kadar ilerlemişlerdir. Bu nrhlı kıt'alarla beraber motörlü Alman pijade kıt'alannın bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu Alman zırhlı kıtalannm 3 0 0 4 0 0 tanktan ibaret olduğu tannolunuyor. Bu suretle Almanlar bu mıntakada Seine nehrinin mansab kısmına yaklaşmıs bulunuyorlar. Bouvet NayoB fimal mıntakasındaki muharebelerde Almanlar, Fransız müdafaası karsısında şayanı dikkat bir muvaffakiyet elde etmemişlerdir. Cephe bugün Moadidie eenubi Bove fimall hattına alramıgtır. Oise ile Marn arasındaki mıntakada muharebe bütün şiddetlile devam ctmiştir. Fransızlar yapnklan bir mukabil taarruzla Alman ilerlemesini kısmcn tevkife muvaffak olmuşlardır. Almanlar bu mıntakada Fransııların lkinci müdafaa hattını da geçmiş olduklannı iddia ediyorlar. Bugün Alman ordusu Parise 55 kilometre yaklaşabilmiştir. Rethel nuntakasuıda Argonlara kadar uzanan eephedeld Alman taarruzu devam etmiştir. Vouzier mıntakasında Almanlar cephenin gerisine külliyetli miktarda paraşütçü piyade indirmişlerse de bunlar Fransız kıt'alan tarafından çevrilmiş ve imha edilmişlir. Bugünkü muharebelerde düşman bu cephede şayanı ehemmiyet bir kazanc temin ederoemiştir. Majino hattı üzerinde bu gün şiddetli bir topcu mücadelesi başlamış, General Weygand'ın dünkü günlük emrinde haber verdigi hâdise tahakkuk etmiştir. AJmanların Majino hattının ce nub kısmı gerisinde Karaorman mıntakasına 20 fırka kadar kuvvet topladıklan haber veriliyor. Norveç cephesi, buradaki kıfalar. asıl cephede kullanılması maksadile tahliye edilmiş. bu kıt'alar İngiltereye varmışlardır. Bunlarla beraber bir kısun Norveç birlikleri de İngiltereye nakledilmiştir. Bütün bu kıt'alar, garb cephesinde kullanılacaklardır. İngilterden, Fransaya yeni kıt'alariB nakli devam etmektedir. Glorious tayyare gemisinin layi olduğu İngiltere Bahriye Nezareti tarafından teyid edilmiştir. Tarafeyn hava kıt'alan faaliyetlerine devam etmişlerdir. İnçilizler Ruhr havzası, Almanlar. Havr. Şerburg limanlannı ve Paris etrafındaki demiryolu tesisatmı bomba lamıslardır. HULÂSA Garb cephesindeki bu günkü variyet düne nazaran mühim mikyasta değişmemiştir. En ile Manş denizi arasındaki muharebe sahasında vâld olan temevvüclere rağmen Fransa ordusu tutunmuf ve düşmana şiddetle mukavemet etmiştir. Fransa Başkumandanlığı vaziyete hâkimdir. Alman ordusunun vaziyeti uğradığı mübim zayiat ile miifkül bir saflıaya girmiştir. Tarafeynin malzemesi jün geçtikçe yıpranmakta ve azalmakta, binaenaleyh kn'alann keyfiyetinin tesiri artmaktadır. Muharebenin eereyanı esnasında müsavi şartlar altınHa daima Fransız piyadesi alelâcele talim ve terbiye edilmis Alman piyadesine tefevvuk etmektedir. I Ras tarnfr 1 inri sahiledel klâsik muharebe, aynı zamanda ya pdrnaktadır. 7,5 luk binlerce top, mu harebelere iştirak etmektedir. Harbin devamı esnasında tayyareler, birbirini takib eden dalgalar halinde cephe gerisinde uçmakta ve mütearrız kıtaatla tank kollarıru imha ve tahrib etmektedir. Bu harb, bütün şiddetile yapılmakta olaa modern harbdir. Insanların canavarca boğuşmakta olduklan sırada güzel bir güneş, şuaatile Fransanm tarlalarını ve ermanlarını ışıklara garkediyor. Bu harb, modern ve aynı zamanda topyekun harbdir. Alman hatlarının gerisinde bir çok yangınlar çıkmıştır. Bu sefer, geçen hafta olduğu gibi siperler kazılmış değildir. Mukavemet mevzileri dağınıktır ve belirsiz bir hale sokulmuştur. Geceler, berrak ve aydınlıktır ve Alman istihkâm kıtaatının nehirlerde yapmakta olduğu işler keşif tayyareAlmanlar eepheyi Argmonlara kadar uzatmalanna rağmen cephenin zayıf noktasını bulamamışlardır. Emekli Kurmay sinde malzeme istihlâk etmektedirler. Bu çelik tufanı aitında insanlar, muntazaman toplarla endat yapıyorlar ve tasavvuru gayrikabil olan bu hercümerce bir nizam veriyorlar. daha çok arttı Baıvekil cephede Nezaretlerle borsa Paristen taşraya taşındı Paris 10 (a.a. ) Havas bildiriyor: Başkumandanlığın talebi üzerine, nezaretler, alman tedbirler mucibince, taşraya taşınmıştır. M. Reynaud ordular mıntakasına gitmiştir. Kıymetler borsası da muvakkaten taşraya naklolunmuştur. 11 hazirandan itibaren kapah kalacak olan borsa, pek yakında yeniden açılacaktır. Kitablar ve fikirler Neclisi Meb'usan ( 1293 1877 ) Yazan : HAKK1 TARIK ÜS Birinci cild : 400 sahife fiatı üç llra Hâdiselerde cemiyet tarihinin seyir teamüllerine, fikirlerde ve meslek hizmetlerinde metodun inzıbatına yer vermek suretile hem harekette isabeti, hem de bir çok işi birden başarmağı teminle maruf olan üstadırnız Hakkı Tank Us, uzun bir mesai muhassalası olan böyle bir eserle Türk parlamantarizm tarihini tedvin etmektedir. 63 sene evvel toplanan ük Osmanh Meclisi Meb'usanı sadece siyasî ve içtimaî teşekkül sebeblerile değil, kendisinin ve muhitinin zihniyetleri, mevzuları ve kararları itibarile de çok karakteristik bir taazzuvdur ve öyle addedilerek tetkikinden alınacak istifadeler cidden geniştir, mühimdir. Türk fikir âlemine böyle bir eser kazandırdığı ve çıkan kitab birinci cild olduğuna göre daha da kazandıracağı için üstada teşekkür borcumuzu edaya bu satırlar kâfi değildir. Onu, ancak Türk münevverinin, kendisi için ihtiyar edilmiş emek ve külfeti takdir ederek esere göstereceği alâka itmam edebilir. Feridun DÎRİMTEKİN *** İtalyanm nüfusu 31/12'937 tahririne nazaran 43,578,000 kişidir. Mecburi hizmeti askeriye mevcuddur. Bütün İtalyanlar 21 55 yaşı arasında askerî vazifeye tâbidir. Muvazzaf hizmet 1 buçuk senedir. Hazarî ordunun kuvveti 400,000 kişidir; seferi ordunun kuvveti ise 8,000,000 olarak tahmin edilmektedir. Ordu teşkılâtı: Ordu, vakti hazarda beş ordu kumandanlığı dairesile jimalî Afrika kumandanlığına ayrılmıştır. Hazar ordusu 21 kolordu, 51 piyade fırkası, 5 Alp fırkası, 2 motörlü fırka, 3 seri fırka ve 4 Libya fırkası olmak üzere cem'an 65 fırka; 7 kudud kumandanlığı, 3 adalar ve mevkii müstahkem kumandanlığından mürekkebdir. Her ordu kumandanlığı, ordu karargâhı 3 4 kolordu ile ordu kıt'alarından müteşekkildir. Kolordular: Karargah, 3 fırka, kolordu topçu alayı ve bir istihkâm alayı, 1 siyah gömlekli taburu, 1 makineli tüfek bölüğü, bir bersaiyeri alayından. Piyade fırkası. 3 piyade alayı, 1 makinelitüfek taburu, 1 bombacı bölüğü, 1 piyade depo alayı, 1 fırka topçu alayı, 2 istihkâm bölüğü, 1 muhabere bölüğü, 1 telsiz müfrezesi. Motörlü piyade fırkası: Karargah 2 piyade alayı, 1 tank taburu, 1 bombacı bölüğü, 1 iki santimetrelik tayyare bataryası, 1 topçu alayı, 1 muhtelit istihkâm bolüğü. Seri fırka: 1 inci grup: 2 süvari alayı, 1 bersaiyeri bisiklet alayı, 1 lüvari topçu taburu; 2 nci grup: 1 bers&lyeri alayı (sebkbar), 1 siyah gömlekli taburu (sebkbar), 1 seri tank taburu, 1 ağır topçu alayı, 1 hafif topçu taburu. Hazari kuvveün mevcudu, 122 pi yade alayı, 12 süvari alayı, 1 tank a' layı, 72 topçu alayı, 16 istihkâm alayı, 2 köprücü alayı, 1 çimendifer taburu. Bir piyade taburu: 1000 nefer, 81 hafif makinelitüfek, 38 makinelitü fek, 27 difi tayyare makinelitüfek, 4 tank topu. Silâhlar: Piyade: 6,5 milimetrelik ManliherKarkano tüfeği; 6,5 milimetrelik Bıeda hafif makinelitüfeği, Fiyat makinelitüfeği, H. S. İ. A. makinelitüfeği; 6.5 milimetrelik Fiyat ağır makinelitüfeği; 4,7 santimetrelik tank topu; 6,5 santimetrelik piyade refakat topçusu (dağ topu). Topçu: 7,5 santimetrelik Deport, Krop ve Skoda topları; 7,5 santimet relik Ansaldo, Skoda, Şnayder toplan: 14,9 santimetrelik Skoda, Vikers Terni obüsleri; 14.9 ve 15,2 santimetrelik Ansaldo ve Vikers Terni topları ile müsellâhtır. Tanklar: 5,6 tonluk Fiyat tankları: 3,7 bir top veya 2 makinelitüfekle müsellâh. Zlrh kalınhğı cephe, yan ve geride 16 santim, üst kısımda 6 santim. Sür'at saatte 22 kilometre. Bu tankların yeni modellerine Dizel motörleri konmuş ve teslihat da 1 top ve 2 makinelitüfek olarak de ğiştirilmiş, Fikletieri de 8 tona çıkmıştır. 3.3 tonluk küçük tanklar: 2 maki nelitüfekle müsellâh. Habeşistan se ferir.de bunlardan çok istifade edil miştir. Sür'at 42 kilometre. İtalyan zırhh kıt'alarının esash silâhı. Yeni tiplerde zjrh kalınlığı artınlmış ve sıklet beş tona çıkmıştır. Son iki sene zarfmda yapılan tanklar hakkında bir malumat yoktur. lerinin nazarından kaçmamaktadır. Bu tayyarslerin bombaları alelâcele inşa edilmiş olan ahşab köprüleri tahrib etmektedir. Fecir vakti, adeta birer devi andıran Unklar, ortaya çıkıyor ve toplar, derhal mevcudiyetlerini hissettiriyor. Bu harbin diğer bir manzarası da yedi buçukluk topların tanklara karşı mütemadi ve müessir surette kullanılmasıdır. Tanklara karşı kullamlmağa mahsus 2İ milimetrelik toplar işe ya ramamış ve yedi buçukluk toplar muvaffak olmuştur. Şimdi yedi buçukluk top, bu seyyar cephede çok geniş mikyasta kullanılmaktadır. Bu suretle 200 kilometreden daha uzun olan bir cephede her çiftlik kü çük bir kaledir ve baltalıklarla or manlar tuzaklarla doludur. Modern harb: Silâhlı dört milyon insan, binlerce tayyare, yüz binlerce otomatik silâh, toplar, tanklar. Modern erdular, kullanmakta olduklan muazzam insan kütleleri derece îtalya ordusu Londra, 10 (a.a.) Rö>i;er'in askeri muharriri yazıyor: Denizden Argone'a kadar imtidad eden muharebenin eiddetinin çoğalması, Almanyanın mücadeleye elinde bulunan bütün kuvvetlerini atnus bulunduğunu göstermektedir. Muharebenin neticesi, Fransız ihtiyatlarının tertib ve istimal tarzlarına bağlarıdır. Fransıziar cephede, emsalsiz bir imtihan geçirmektedir. Fakat görülüyor ki, Alrr.anlar da çok ciddî bir surette zayiat vermektedir. Bu muharebe bir mukavemet muharebesi olup neticesi daha ziyade harbe sevkedilmiş olan Alman fırkalarının kemiyetine bağlı bulunmaktadır. Cephenin genişlemesi neticeleri, harekât üzerinde mühim surette tesirler yapabilir. Şimdiye kadar Almanların muvaffakiyetine âmil olan mühim keyfiyet, kısa bir cephe üzerine yığdığı silâh, malzeme ve insan kütlelerinin çokluğudur. Tayyarelerin pike usulü ile bombardımanlarile takviye edilen böyle bir gayTete mukavemet imkânsızdır. Almanlann eepheyi genişletmek için vermiş olduklan kararda iki sebeb olabilir: 1. Münakale hatları merkezlerinin, müttefik tayyareler tarafmdan bombardıman edilmesine mâni olmak. 2. Fransız müdafaa mevzilerinde bir zayxf nokta bulmak ümidi. Cephenin genişlemesinin. Alman gayretlerini bir nispet dahilinde haleldar ettiğini zanneylemek için sebebler de mevcuddur. Şurası muhakkaktır ki, hamlelerine devam etmekte ve hattm her hangi bir noktasını takviye etmekte daha ziyade müşkülâta maruz kalacaklardır. Bu esnalarda, müttefik hava kuvvetleri bilâfasıla gece gündüz, düşmanın yüzlerce iltisak yollannı ve köprii başlarmı bombardıman etmektedir. Düşmanın münakale ve muvasala yollarını iz'ac eden harekâtm pek ehemmiyetli olduğu şöphesizdir. Cephelerdeki vaziyet Resmi harb tebliğleri Fransız karargâhı bildiriyor Paris 10 (a.a.) 10 haziran sabah tebliği: Denizden Argonne'a kadar harb, gitgide giddet peyda etmek suretile devam etmektedir. Paris 10 (a.a.) Fransız akşam teb: liği: Denizden Oise kadar düşman, Amiens'den Rouen'e ve Amiens'den Vernon'a giden yollar arasında, tazyikını bazı noktalarda aşağı Seine'e kadar fazlalaştırmıştır. Bu bazı noktalarda, bazı unsurlar nehri geçmiştir. Düşman, her yerde, şiddetli mukabil hücumlarla turulmuşrur. Amiens Vernon yolile aşağı Oise'e kadar, düşman piyadesi daha az tesirli olmuştur. Düşman, bilhassa hava kuvvetlerile, gerilere mükerrer bombar dımanlar yaparak, cüzütamlanmızın hareketlerini işkâi etmeyi araşürmış tır. Oise'in şarkmda, dün öğleden sonra Soissons mmtakasmdan ileri çıkmış olan düşman kolları, bu sabah Ourcq den Lafertemilon Lafere'den Tardinoisya kadar hücumlarına yeniden başla mıştır. Diğer cüzütamlar, aynı zamanda, Vese vadisinden Fismes istikame tinde hücum etmişlerdir. Champagne'da düşman, şafakla be olduklan yangınların ışığı aitında aynı depoları bombalamışlardır. Hava İşleri Nezareti, bundan başka, tayyarelerin Essen ve Holandada kâin Elndoven mıntakalarında Amıenei'de. Ardennes mıntakasında bombardıman yapmış olduklarmı ve pike ha'.inde ve alçaktan uçmak suretile düşman hat larmm gerisindeki muhtelif hedeflere taarruz etmişlerdir. 20 Alman tayyaresile 6 İngiliz tay yeresi karşılaşmış olduklarmdan aralarında bir muharebe vukua gelmiş ve bu muharebede 2 İngiliz tayyaresile 7 Abnan tayyaresi düsmüstür. J tsviçrenin vaziyeti Paris, 10 (a.a.) Fransız askerî mehafilinde, Almanlann muvazzaf cüz'ütam larma, bazı nrhlı unsurlar sızmalarına rağmen, Fransız kumandanlarınm manpvralarma hâkim bulunduğunu söylemektedir. Halbuki, efradın yorgunluğu, malzemenin yıpranması. Abnan Genelkurmayı üzerine ağu bir surette tazyik yapmaktadır. Paris 10 (a.a.) Fransız cephesinde Almanlann uğradığı zaviat o kadar büyüktür ki 6 haziranda Führer, Achen ve Kolonya'nm şehir ve kasabalarındaki bütün binaların yardmıcı hastnae olarak kullanılmasmı emretmek mecburiyetinde kalmıştır. Paris 10 (a.a.) Bütün gece tayyare d~fi barayalan, Alman tay>'are1erinin Paris mmtakasındaki demirvollannı bombardıman etmelerine mâni olmak için faaliyete geçmiştir. Londra 10 (a.a.) İngiliz bombardıman tayyareleri cumartesi günü Bresle ve Somme mıntakasında Alman motörlü arabalanna, kıt'alarına ve tanklarjna müthiş zayiat verdirmişlerdir. Tayyareler pike suretile yaptıklan hüeumlarla Alman hatlarının gerilerinde birçok noktalarda tahribat yapmışlar ve bozgunlara sebeb olmuşlardır. Orta büyüklükte İngiliz bombardıman tayyareleri Amiens ile Aumale arasında yol üzerinde motörlü araba kuvvetlerini sıkıştırarak yüzlerce bomba atmışlardır. Bir tank ve motörlü araba koluna tam isabet vaki olmuştur. Hornay mıntakasında durmakta olan bir kamyon kolu bombardıman edilmiştir. Halli Villers civarmda yirmi Alman ıırhlı. arabasından mürekkeb bir grup bombardıman edürniştir. Quevau ViUers civarında yolların birleştiği bir noktada, tanklardan, nakliye arabalarmdan ve kıt'alardan mürekkeb uzun bir kol açır zayiata uğramıştır. Namps au Val'de motörlü nakliye arabalarmdan ve seyyar tayyare defi bataryalarından mürekkeb bir kol bombalarla dağıtılmıştır. Poix civarmda yürüyüş halinde bulunan bir kolun kamvonları doğru atışlarla hurda demir haline getirilmiş, diğer bir tank koluna da isabetler vuku bulmuştur. Fresnoy'da tanklar ve zırhlı otomobiller ciddî hasara uğratılmıştır. Quevau Villers mıntakasında sık mesafelerle iicrleyen zırhlı arabalarmdan mürekkeb bir kola ve daha bazı motörlü kcllara isabetli atışlar yapılmıştır. Abbeville civarında bir ormanda bir benzin deposur.a İngiliz bombardıman tayyareleri taarruz etmişlerdir. Depo müthiş bi rinfilâkla berhava olmuş ve bütün ormanı alevler sarmıştır. Londra 10 (a.a.) Hava İşleri Nezareti, ingiliz hava kuvvetlerinin dün Gand'da petrol depolarını bombardıman etmiş olduk'arını bildirmektedır. Bu hareket. o kadar müessir olıruştur ki ikinci bir bombardıman tayyareleri, evvelki tavyarelerin çıkarmış tanzim edecekler. Hem sonra, yarın da gene birdenbire dışan çıkacak değilsiniz ki!... Gözlerinizi bir kaç gün ziyaya alıştırdıktan sonra ancak güneş aitında gezebileceksiniz!.. Bu işe bir hafta evvelden burada başlasaydılar olmaz mıydı? Demek ki böyle icab ediyormus Mecdi Bey, ne yapalım? Bir kolundan annesi, bir kolundan da Neclâ tutarak, onu yavaş yavaş merdi» venlerden indiriyorlar. Hastabakıcılar arkalarmdan geliyor... ~ İçte oldu yavrum, haydi yürü çimdi:... ' Bitti mi merdivenler anne? Bitti oğlum. Mecdi gene ayaklarını taşların üzerüıe sürüyerek, ağır ağır yürümeğe başlayor. Kapıya doğru gidiyarlar. O eırada başhekimle diğer doktorlar arkalarından yetişiyorlar... Başhekim Mecdiye yaklaşıyor. Elinden tutuyor: Aşkolsun size Mecdi Bey diyor; demek vaktinde yetişemeseydik, bize uğramadan, veda etmeden gidecektiniz öyle mi? Fransu kumandanlığı vaziyete hâkimdir Almanlann uğradığı zayiat çok ağırdır Zürih 10 (a.a.) General Weygand'ın, harbin İsviçre hududuna yayılması ihtiınalini derpiş eden emriyevmisi ve Alman tayyarelerinin cumartesi günü bir İsviçre tayyaresini düşürmeleri, İsviçrede pek de hayra alâmet olarak te lâkki edilmemektedir. Bununla beraber, Uara ormanında vukubulan kıtaat harekâünın İsviçre için bir tehdid teşkil ettigi hakkındaki şayiaları teyid eden hiç bir şey yoktur. Son iki ay zarfmda Baden'de cereyan eden kıtaat harehâtı hakkında son günlerde fevkalâde hiç bir şey görülmemİEtir. Bu bölgede 15 ilâ 20 fırkanm bulundugu bildirilmekte ve fakat cenubî Almanyanın şimdiye kadar aslcerî ihtiyat deposu olarak kullanıldığı hatırlatılmaktadır. 24 saat içinde mezun bulunan İsviçre askerleri hafta tatilinde Zürih sokakla rım doldurmakta berdevam idiler. Tren münakalâtı muntazam saatlerinde yapılmakta ve halk sükuneti muhaiaza etmektedir. raber, tank müfrezeleri ve bombardıman tayyare filoları himayesiııde, yeni fırkalarla Rethel'in her iki tarafmdan taarruzuna yeniden başlamıştır. Düşman bütün gayretlerine rağmen, ancak. Retornes:a kadar iterek vücude getirdiği köprübaşını genişletmeğe muvaifak olmu§tur. Aisne'in şarkında, Attignies'de, düşman, hücumlarını, Beaumont'a Meuse'e kadar Argonne'in şimalindeki bütün geçindlere teşmil etmiştir. Her yerde kıt'alarımız, düşmana göğüs germiş ve adım adım müdafaa ederek ve mukabil hücumlarda bulunarak düşmana en enerjik mukavemette bulunmuştur. Cephede ve gerilerde, bir çok keşif uçuşları yapılmıştır. Bilhassa Namur ve Donauclıingen üzerlerinde uçulmuştur. F. O. Hava kuv\etlerimiz, Forges les Eaux da, Soisson'da ve Pontavert'de düşman kafileleri bombardıman edilmiştir. Avcı hava kuvvetlerimiz, setir vazifeleri esnasında, mühim zaferler kazanmışür. Binbaşı Hibandet kumandasın [Basmakaleden devam] daki bir avcı grupu bir çıkışta, 12 düşHalbuki, muhayyerü'ukul addedan tayyaresi düşürerek temajniz etmiş dilen bu plânın zayıf noktaları tir. Bu çarpışmalara iştirak eden tayya vardı ve bu noktalar, şimdiye karelerimizin hepsi, üzerlerinde bir tek dar tatbik edilen kısımlara dahil kurşun izi olmaksızm dönmüşlerdir. Alman plânının Zayıf noktaları Alman karargâhı bildiriyor Führer'in umumî karargâhı 10 (a.a.) Alman genelkurmayı tebliğ ediyor: Takriben 350 kilometre genişliğindeki saha üzerinde aşağı Sine, Manıe ve Champingne havalisi istikametindeki Alman harekâtı, evvelce teemmül edildıği şekilde inkişaf etmektedir. Şimdiye kadar büyük muvaffakiyetler elde edilmiştir. Daha büyük muvaffakiyetler de bunları takib edecektir. Düşmanın zırhlı tanklarla yaptıklan da dahil olmak üzere bütün mukabil taarruzları akim kalmıştır. Muharebe, birçok noktalarda sür'atli bir takjb halini almıştır. Her smıfa mensub tayyarelerden müteşekkil kuvvetli filolar, ordunun aşağı Sine ve Champagne sahillerindeki harekâtma muzaheret etmişlerdir. Tayyarelerimiz Reims mıntakasında genelkurmay karargâhlarını, barakalarla dolu geniş. sahaları, asker tecemmülerini, saha mevzilerini, istihkâmları, bataryaları ve hareket halinde bulunan askerî kolları, büyük muvaffakiyetle bomba altınp almışlardır. Aşağı Sine'de de ta>yarelerimiz aynı muvaffakiyetle yolları, şimendifer yollarını, istasyonları ve çekilmekte olan düşman askerlerini ate;e Çörçü'in metajı Paris mıntakasında alarm isareti tngiliz tayyarelerinin faaliyeti Düşürülen Alman tayyareleri Londra 10 (a.a.) Churchill, Fransız Başvekili Reynaud'ya açağıdaki mesajı göndermiştir: • İngiliz kuvvetleri, Fransız ordulannın halen bu kadar yüksek bir cesaretle yaptıklan büyük muharebeye azamî surette muzaheret etmektedirler. Karada, denizde ve havada yardım için elde bulunan bütün vasıtalar kullanılmaktadır İngiliı hava kuvvetleri muharebe mey danları üzerinde devamlı bir faaliyet (Baştarafı 1 inci sahifede) sarfetmişür ve son günler zarfmda Fransaya, daha evvel müşterek mücadeleye tehdid etmiş ve her zaman ilerlemesine mâni olmuş olan plutokra.uk ye^reaks^voiftirak etmiş bulunan kuvvetlerin yanı ner garb demokrasilerine karşı harbe giriyoruz. Yepyeni tarihin hâdiseleri şu kelimelerle hulâsâ edilebilir: başında yer almak üzere yeni İngiliz Yarım vaidler, daima tehdidler, şantajlar ve nihayet bu mckruh müessekuvvetleri ihrac edilmiştir. Diğer mühim takviye kuvvetleri teşkili derdesttir. senin tetevvücü olarak da S2 devletin sosveter merkezi. Vicdanımız tamamen müsterihtir. Sizinle birlikte bütün dünya şahiddir ki Bunlar yakında hazır olacaklardır. Fransız gazetelerinin mütalealan littorio İtalyası Avrupayı altüst eden fırtınadan içtinab ettirmek için beşerî olarak mümkün olan herşeyi yapmıştır. Fakat hepsi boşa gitmiştir. Muahedeleri Paris 10 (a.a.) Matbuat hulâsaları: ınilleller mevcudiyetinin hayatı icabatına ujdurmak için bu muahedeleri Joumal de General Duval, arazi ka tadil etnıck ve bunlan ebedî olarak dokunulmaz bir şey telâkki etmemek kâfi zanclarına büyük bir ehemmiyet atfe irii. Kabul edenlerin hepsi için bilhassa intihar demek olduğu sabit olan garandilmemesi lâzım geldiğini, çünkü bu tiler politikasında ısrar etmemek kâfi idi. Führer'in, Polonya muharebesi nihayet kazanclara Fransızlarm ricat emreden bulduğu zaman geçen teşrinievvelde yaptığı teklifleri reddetmemek kâfi idi. harb usullerile bizzat kendileri sebeb olBugün harbin bütün tehlike ve fedakârhklannı karşılamaya karar veıdik. duklarmı yazmaktadır. Bir nıillet taahlıüdatını mukaddes telâkki etmez ve tarihinin seyrini kararlaştıGeneral şöyle demektedir: ran ulvî imtihanlardan kaçınacak olursa o ınillet bakikaten büyük bir millct c Mukavemet etmekle Almanları olamaz. yıpratıyor ve zayiatlarını artırıyoruz.» Kara hududlarımızın meselesini hallettikten sonra, deniz hududlarımızın Aynı gazetenin başmakalesinde 10 İn meselcsini müdafaa için silâha iarılıyoruz. Bizim denizimizde bizi boğan arazi giliz fırkasımn talim ve terbiyelerini ik zincirlerini ve askerî zincirleri kırmak isteyoruz. Çünkü. 45 milyonluk bir millemal ve kendilerine lâzım gelen malzeme lin Okyanusa serbest yolu olmazsa, böyle bir millet hakikaten hür değildir. Bu nin verildiği kaydedilmektedir. Bu fır muazzam mücadele .ancak, inkılâbımızın mantıki inkişafının bir safhasıdır. Bu. kalaruı arkasında bir buçuk milyon as faldr fakat kol bakımından zengin milletlerin, dünyanm bütün zenginliklerinın kerle mühim miktarda İngiliz talim gör ve bütün altınının inhisannı sıkı surette ellerinde tutaıı istismarcılara karsı mekte ve yetiştirilmektedir. Avustralya mücadelesidir. Bu, genc ve velud milletlerin kısır ve lnhitata yakın milletlere dan gönderilen malzemeden. Kanadadan karşı mücadelesidir. Bu, iki a5ir ve iki fikir arasmda bir mücadeledir. gelecek tanklardan bahsetmiyoruz. Çün Şimdi, mukadderat taayyün ettikten ve azmimiz arkamızda kalan köprükü İngiltere bir imparatorluk, fabrika Irri yıktıktan sonra, resmen beyan ederim ki İtalya, kendisine denizle ve kara larla dolu bir imparatorluk. Fransa ile ile hemhudud diğer milletleri anlasmazlığa süruklemek niyerinde değildir. birleşen bir tek imparatorluktur ve bu İs\dçre, Yugoslavya, Türkye, İMısır ve Yuııanistan. bu kelimelerden kaydi imparatorluğun yegâne parolası şudur: malumat etsinler. «Sonuna k^dar> Berlinde unutulmaz bir toplantı esnasında dedim ki, fasist ahlâkı kanunıı ınucibince. insanın bir dostu olunra. onunla sonuna kadar yürür. Almanya ile, Irlanda, tecavüze müsaade Abnan milletile ve muzaffer ordulari'e bunu yaptık ve bunu yapacağız. etmiyecek Bu tarihî hâdiscnin arifesinde fikirlerimizi Majeste Kral ve İmparatora çeLondra, 10 (a.a.) Clare Kontluğunveriyoruz ve aynı zamanda büyük Almanyanın sefini de selâmlayoruz. da kâin Enni'de bir nutuk irad eden De Proleter ve faşist İtalya. her zamandan daha ziyade kuvvetli, vnkur ve mütValera halkı derhal müdafaa kuvvetleritehid bir halde, üçüncü defa olarak ayaktadır. Parola biıdir, kat'idir ve herkes ne gönüllü yazılmağa davet etmiştir. De için mecburidir. Bu prola şimdiden uçu>or ve Alplardan Hin4 Okyanıısuna kaValera demiştir ki: dar. Bütün kalbleri ateşleyor: Gaüh gelmek. Vc Italyaya, Avrupaya ve dünyaya « Harbin fecayiine katlanmamak ar nihayet uzun bir sulh devresi vermek için galib geleceğiz. zusunda olduğumuz için müstevlinin buİtalyan milleti, raya asker çıkarmak hususunda yapaInad ve ısrarından başka, cesaretini talun, kıynıetini göster. Halk, son defa cağı her türlü teşebbüsün kendisine paolarak dişlerini sık.» halıya mal olacağını daha şimdiden ilân etmelij'iz.» rattan bahsetmemeğe davet ettiğini bilKongreye davet Alman şehirlerinin bombardımanı dirmektedir. Alman propagandasının Türk Matbuat Teknisyenleri Birliğiniddiası hilâfına olarak Almanyaya ha den: şajkınlık husule getirdi Londra 10 (a.a.) İngiliz radyosu, vadan taarruz edilebileceğini ispat eden Mutad senelik kongremizi 16 haziran Alman radyosunun halkı yazılan mek bu neşriyat bombardımanların Almanya 940 pazar günü saat 13 te Eminönü Haltublarda ve telefon muhavere'.erinde da endişe ve şaşkınlık husule getirdiğini kevi salonlarında yapacağımızdan Birliğe müttefik ta.vyarelerin bombardımam ne göstermekte olduğu Londrada beyan e kayıdlı arkadaşların o gün umumi içtiticesinde Almanyada husule gelen hasa dilmektedir. mada hazır bulunmalarmı dileriz. tutmuşlardır. Cherbourg, Le Havre limanlan ve rıhtımları muhtelif kalibrada bombalarla bombardıman edilmiştir. Gerek bu Hmanlarda ve gerek aşağı Sine içinde birçok vapurlar hasara uğratılmış ve beş bin tonluk bir vapur yakılarak tahrib edilmiştir. Harstad'ın şimalinde sekiz bin tonluk bir vapura büyük bir bomba isabet etmiş ve vapurun içinde şiddetli bir iştial olmuştur. Uzun bir seyahatten dönen bir denizaltı 43 bin tonluk düşman vapuru batırmışür. Geçen gece düşman tayyareleri Almanyanın şimalinde ve batısında baskınlar yapmışlar, geliçigüzel atılan bombalar muhtelif mahallerde, tarlalarda vc ( bazı evlerde hasarat vukua getirmişlerdir. Alman defi toplan bir düşman tayyaresi düşürmüştür. Dün düşman 91 tayyare kaybetmiştir Bunun 68 i hava muharebelerinde, 14 ü Alman defi topları tarafmdan ve gerisi de yerde tahrib edilmiştir. Beş Alman tayyaresi üslerine dönmemiştir. Mussolini'nin nutku bulunmuyordu. Hâdiseler karşısında bitaraf olmak kabiliyctini gösteren her insan itiraf etmeğe mecburcAjr ki Hitler plânının (içinde zayıf nokta bulunmıyan) ilk kısımlan süratle ve muvaffakiyetle başanlmıştır. Almanya, zahirî de olsa, Sovyet Rusya ile anlaşmış, Polonyayı yıldırım hızile ortadan kaldırmiş, kuvvetli bir donanmaya malik olmadığı halde, denizaşırı yerlere asker taşımak guretile Norveçin cenubunu işgal etmiş ve böylece üç tarafını da emniyet altına aldıktan sonra Führer'in «Bin senelik mu kadderatımızı tayin edecek» dediği asıl büyük taarruza kalkmıştır. Fakat plânın zayıf noktaları da işte simdi başlamaktadır. Almanlar tarafmdan beklenen neticenin tahakkuk edebilmesi için Fransız mukavemetinin çok kısa bir zamanda kırılmaaı ve lngilterenin, kendini toparlamaya vakit bulamadan sulha razı olması jarttır. Almanlar şöyle bir muhakeme yürütüyorlar: Fransız ordusu çabuk mağlub olursa, İngiltere harbe devam edemez ve dünya bizim arzulanmız önünde boyun eğer. Görülüyor ki, Alman plânının muvaffakiyeti, birbirile alâkah gibi duran üç hâdisenin aynı zamanda vaki olmasına bağlı bulunmakta dır. Bununla beraber, bu hâdiseler arasında, plânı terkib'eden diğer unsurlarda olduğu gibi, zarurî bir sebeb netice bağı bulmak mümkün değildir. Evçt Sovyet Rusya ile anlaşma yapılırsa Polonya mutlaka mağlub edilir, Danimarka ve Norveç işgal altına alınırsa Almanya sağ cenahından kat'î surette emin olur. Fakat işte size iki sual ki, onlara «evet» cevabını vermiş olmakla, Almanlar zayıf bir plân meydana getirmişlerdir: 1. Fransız ordusu kısa bir zamanda imha edilebilir mi? 2. Bu takdirde İngiltere mutlaka sulha razı olur mu? General VVeygand'ın kumandası aitında altı gündenberi tarihin en muazzam hücurnlarından birine göğüs geren Fransız ordusu, kolay kolay yere serilemiyeceği hakkındaki ümidleri her gün biraz daha kuvvetlendiriyor. Bu itibarla her geçen gün, Alman plânındaki sakat noktaları daha çok açığa vuruyor. Fransız ordusunun çabuk imha edileceği hakkındaki Alman kanaati tahakkuk etmezse, bütün plân altüst olacak, Almanyanın galebe ümidleri suya düşecektir. Fakat Fransız ordusunun muhtemel bir mağlübiyeti dahi, nazi Almanyasına kat'î zaferi temin etmekten uzak bulunuyor. Çünkü lngilterenin sulha razı olması bu şartla mukayyed değildir. Bilâkis Amerikadan ve Sovyet Rusyadan akseden sesler, Almanyanın, her gün artan yeni yeni müşküllerle karşılaşmak mecburiyetinde olduğunu gösterivor. NADİR NADİ 0nun istediği gibi oturuyorlar... Otomobil hareket ediyor... ¥¥• AŞK ve MACERA ROMAN1 İLK ve SON YAZAN: ESAD MAHMUD KARAKURD Mecdi acı acı gülüyor: Kabahat benim değil diyor doktor, sizin!.. Eğer gözlerimi açıp yürümek, ve bir kapının tokmağını çevirerek içeri şirmek hakkını bana vermij olsaydmız, ilk iş olmak üzere size uğrar, Aîlahaısmarladık derdim. Fakat ne japayım, gözlerimi açmadınız ki.., Bu dakika ben istediğim yere değil, beni istedikleri yere götürenlerin emri aitında bulunuyorum. Doktor hararetle Mecdinin ellerini sıkıyor. Güle güle Mecdi Bey diyor, inşallah tekrar görüşürüz. İnsallah doktor, fakat burada olmamak şartile.., Gülüşüyorlar... Öbür doktorlar da birer birer ellerini sıkıyorlar... Mecdi sonra gene annesile Neclârun kolları arasında yürümeğe devam ediyor. Kapının önüne geliyorlar... Neclânın otomobili caddede bekleyor. Mecdi Bey, ayağınızı biraz kaldırır mısınız? Niçin Neclâ? O sırada Neclâ, ellerile Mecdinin kollarmdan tutuyor. Mecdi Bey, dikkat ediniz, merdivenlerden ineceğiz. diyor. Mecdi bir an duruyor. Vücudünü bir az annesine doğru yaslayor. Anne beni iyi tut! Gözlerim bağlı olarak bugün, hayatımda ilk defa bir merdivenden iniyorum, diyor. Eğer ayaklanm takılırsa zaptedemezsiniz sonra beni!... basamak ki... Fakat şu doktorlarıp münasebetsizliğini bir türlü anlayamıyorum anne!... Gözlerimi niçtn bugün açmadılar sanki?.. Beni kör gibi böyle gözleri bağlı yürütüyorlar!.. Neclâ hemen söze karışıyor: Başhekim söyledi ya Mecdi Bey. unuttunuz mu? Bu kadar gündür kapalı duran gözlerirüzi, birdenbire ışığın içine bırakmak tehlikeli olabilirmiş.. İhtiyar kadın titreyen sesile hemen Peki ama yarın açacak değiller mi cevab veriyor: nasıl olsa? Korkma oğlura, niçin ayaklann ta Yarın başka!.. Evde açacaklar. Perkıjsın? Yavaş yavas inerU. Zaten kaç deler kapah kalaeak. Ziyayı ona göre Küçük bir çıkıntı var da kapının önünde... Peki. Mecdi yavaşça ayağını kaldırıyor ve sonra ileri doğru atayor. Oldu mu? Oldu. Yürüyün gimdi... Birkaç adım daha yurüyorlar. Mecdi birdenbire duruyor. Derin derin içini çekerek nefes alıyor. Dışarı çıktık değil mi anne diyor?.. Hastanede değiliz artık!.. Evet pğlum, çıktık. Hastanede değOiz! Anlayorum anne!.. Serin bir rüzgârın müşfik bir el gibi, yüzümde dolaştığını hissediyorum. Oh ne temiz bir hava!.. Bir saniye daha duruyor. Sonra, Fakat neredeyiz anne diyor, çiçek kokusu duyuyorum. Hastanenin bahçesinden geçiyoruz da yavrum. Ne güzel kokuyor çiçekler. Başını havaya doğru kaldınyor. Güneş var mı anne? Var yavrum. Demek etraf aydınlık. E oldukça... Ellerini gözlerinin üzerine götürüyor. Yarabbi! En küçük bir ışık parçasının pırıltısını bile görmüyorum!. Zindan gibi bir karanlığın içindeyim. Neclâ hemen söze karışıyor. Nasıl göreceksiniz Mecdi Bey, gözleriniz sımsıkı kapah... Mecdi, elini yana doğru götürerek Neclâyı kolundan tutuyor. Yarın göreeegim değil mi Neclâ diyor?.. Güneşin ışığını, çiçeğin rengini, ağacların yapraklarını yarın göreceğim. Heyecandan kalbim yırtılacak gibi oluyor. Oh! Sen bir ay gözleri kapah yaşamanm ne demek olduğunu bir bilsen Neelâ!.. Kadın susuyor. Cevab vermiyor... Otomobilin önüne geliyorlar. Şoförle Neclâ onu kollanndan tutarak otomobile bindiriyor. Beni ortanıza ahn Neclâ!.. Bir yanımda sen, bir yanımda da annem bulunsun olmaz mı? Peki Mecdi Bey. I Fenerbahçenin Çiftehavuzlara bakan sırtındaki, beyaz köşkün kapüan önündeyiz şimdi... Otomobil duruyor... Uşaklar, kapıcılar koşuyorlar.» Neclânın o sırada yavaşça yerinden kalktığını görüyoruz. Allaha ısmarladık Mecdi Bey diyor, yarın sabah görüşürüz injallah!.. Mecdi ellerini boşlukta iki tarafa hareket ettirerek ,onun bileklerini bulup tutuyor... Sonra ateş gibi yanan bu küçük, brce bilekleri, dudaklarına doğru götürüyor. Öpüyor... Tekrar tekrar öpüyor... Bir aydanberidir geceli gündüzlü benim için çektiğin zahmet ve ıstırabı unutmıyacağım asla Neclâ!.. Hastanede geçen bu kara günlerimin dehşetini bana hissettirmemeğe çalışarak, görmiyen gözlerimin ışığı, bir ay devam eden uzun bir gecenin yegâne tesellisi oldun!.. [Arkası vaı]