5 Haziran 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Ç H KZİRAN — Fd İHELERARLME h OTUNA L ç | hğ:hd-n' Romanyada sel ha- Yağmurları — müteakip, t'lmı ile müteaddid "!e SU altında kalmıştır. Ntn uk İtalyan Kalitea va- M“mık Üzere Suriyeye ha. kken yolcu almaksızın lbouy. müteveccihen yola mâh”'b*d' âğır sürette ya- lı Yât topçu mülâzimi Jaki, dönör nişanının şövalye r"]'m'[lt—ll'. Jakino, Reno ka- “hr. müsteşarı iken son heticesinde — orduya gir. * “lm.î"mn ve dİğer ikisi de ğ Üöet Üzere, faşist harekâAtmıma Oj e. * &za İngilterede İ lz ı "'kkı,, tevkif '&rıym Avrupada — asulh bulunmak niyetinde ol- da dolaşan şayialar bah- İhe sorulan bir suale ce- İciye nazırı, böyle bir * haberi olmadığını söyle. ; “In hu hiçbir suretle reisi- lt A göylemediğini ilâve ey- K İ a Tyada Sovyet ordusuna Zütamların bulunduğu mirn t ıup“lis kontrolü fazlalaştırı!- ky, Anya makamları, bu mın, N otul'n-nları dikkatli bir' kon- İv..h lündurmaktadır. Hükü- İ hotasmdıı yazılı Sovyet % kaldırılması meseleleri Ü- x;._ katta buluünmâk üzere Rlş M teşkil etmiştir. “dendan alman haberlere A &y polisi, müteaddit ya, , Cilerin nazi lehdarı Tfaali- onduğu hakkında — imzasız | tır. Geçen, sene, mül- %’İ v:ıhrken kendilerine yahu- Ten birçok — kimseler de ı"'h'ehllrrıiştı Fakat alınan tuplar, hakik! mültecileri “Stedir. Halen anlaşıldığı. h mektuplar. herhâlde poli- HKi Yormak için, büyük — bir lü tarafından ;ondf“'ıl- —P "r Çörçil Belçika Kralının tesliminden sonra geçen bütün hâdiseleri anlatıyor: Bin gemi ile 335 bin kişi kurtarıldı Malzeme zararları iki ayda telâfi edilecek Londra, 4 (A-A.) — Röyter: Başvekil Çörçiüi, muhasamatın bugünkü vaziyeti hakkında aşağı - ğaki beyanatta bulunmuştur: “— Mayism ikinci haftası so - nunda Sedanda ve Möz üzerinde Fransız müdafaasının yarılmasını müteakip, Belçika Kralımnın daveti üzerine ,Belçikaya girmiş- olan Fransız ve İngiliz ordularını an « cak AÂmyense ve cenuba doğru se. ri bir geri çekilme kurtarabilirdi. Şimal ordularma da kumanda eden Fransız kumandanlığı zamanında gediği kapayabileceğini ümit ey - lediğinden, bu stratejik — hareket, hemen derhal yapılamadı: -Alman istilâsı hedefe vasıl olduğu ve Ge- neral Veygand kumandanlığı ele aldığı zaman, bir geri çekilme Bel- çika ordusunun imhası neticesini vereceğinden, Belçikadaki Fransız ve İngiliz orduları, Belçikalllara ve aynı zamanda kendilerile mu - vasala temini için Som iizerinden ilerliyecek .yeni Frangız. ordusuna cesaretle muzaharela gayret etti- Ter” Alman ilerleyişi; bir-tirpan gi bi, şimal ordülarını “temizledi ve bizimle Fransız ordusunun kuvayi küllüyesi arasında bütün münaka- lâyi kesti. Her türlü yiyecek” ve mühimmat bakımından leyazım va- sıtalarımızı sektedar ettiler ve he- men Dünkerke'kadar sahilde ken- dilerine bir yol açtılar: Bu motör- lü ve zırhlı unsurların hücumu ar. kasında kamyonlara bindirilmiş bir çok Alman fırkaları, bu fırkaların arkasında asıl Alman ordusunun ağır ve haşin kütlesi ve kendi memleketlerinde - hiç bir - zaman görmedikleri hürriyeti ve konforu başka memleketlerde ayaklar al - tma almaya daima hazır Alman sivil kütlesi ge]mekteydı- Çörçil bundan: sonra Dünkerk mintakasındaki geri çekilme ha - rekâtma 'yardım için Kalenin dört gün mukavemet ederek cesurane sokak muharebeleri yapıldığını söy lemiş ve bir hafta evvelki feci va- ziyeti hatırlatarak şimali İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin; ya imha ya teslim ölacaklarır hustisunda endi - şelhiken böyle bir felâketten uzak- laşılmış olduğunu söylemiş; ve da ha sonra Kral Leopoldun teslimin. den bahsederek tekrar irkâp ha - reketine gecmiş ve demiştir ki: 335 BİN. KİSİ KURTARILDI “—e Kurtulmaya-muvaffak alan 335 bin Fransız ve-İngiliz askeri - nin nakline binden fazla gemi tah- sis edilmiştir- (Alkışlar) Bu kurtuluşu bir zafer haline sokmıyalrm. Harpler, tahliye ame- liyesile kazanılmaz. (alkısşlar) E - Ber bir zafer varsa, bu zafer, İn « giliz hava kuvvetleri tarafmdan HKBER-—MP&&H ' miştir, yaralı, ölü ve kayıp vlıso_lim' beklenen nutkunu driın akşam mı söy (üt Dü liyecek ? un Roma mevdanlarına ük oparlörler kondu a'lSız matbuatına göre İtalya kararını vermiş B* “Ülususi) — İtalyan Ha *U Musolininin riyase- '!h la—nmtş beklendiği gibi | h&kkmğa hiçbir karar k *İe Sadece alelâde — idari kqh“akadar kanun lâyiha- %â“m&da iki gündür şa - *— büm“ı“ hâdise şudur: kcı%..kIı'u.':ydıı.ıılıa.r'rna opar. fadır. Bunlar Muso- 'Öyhyeceğme işaret %ıkğebl ihtimal Müsolini . m klemiyerek nutkunu Ü söyliyecektir. * » « N.Lnllıuni) — y Başvekil İtalyan münaseba- m İtahatx vermiştir: N harbe girecek olursa esuliyeti münha - “?lü &it olacaktır: Fran- İde Roma hükümeti. *dereı: muallâkta buü- 'İı İle hl:lrln mütekabil bir ey, el lini teklif etti. Bir ınxilteı-emı'ı de mu- ğ teklifimizi tekrar- '. bütün — bunlardan ? İtalyan —hükümeti Yaptığımız teşeb - k'!k ni, birakmıştır: Ge- ati Berek İngilterenin kğzhiy hiç bir zaman tahri. mşü haiz olmamıştır: zarfında — İtalya %m doöstane te - Te kapılarmı açık biz elimizden ge- | *ımğ'ıı% TUNUSTAN îO'N'RA SURİYE VE FİLİSTİN DE-: Roma, 4 (AA.) — D N B. a- jansı bildiriyor: Korsika ve Nisin Frasızlgr ta - rafından almmasını hatırlatan ta - riht vakayli mevzubahsederek Gi. ornale d'İtalia gazetesi İtalyanla- rın bu arazi Üüzerindeki emellerinin haklı olduğunu İspata çalışıyor- Gayda şunları yazıyor: “1769 da Fransa Korsikayı işgal ettiği zaman, İngilterenin Akde - nizdeki hâkimiyetine karşı kendi- ne bir - vaziyet temin etmek iste - miştir. Bu vaziyet, İtalya birliği - nin husule gelmesi üzerine, istik - bali parlak olan genç krallığa kar- Ş çevrilmiştir: Korsika gerek coğrıfî vaziyeti, gerek ahalisinin etnoğrafik teşek- külü gerekse lisan ve tarihi nok - talarmdan, İtalyan — kalmıştır. O zaman Fransa Cenova cumhuriye- tinin zaafmdan istifade ederek, bi- lâhara Savoie ve Nic'i aldığı gibi, Korsikayı da isşgal etmiştir- ; Romalılar zamanmda Nic safi İtalyanlarla meskün bir şehir oldu Zu gibi Savoie, İtalya krallık aha. lisinin besiğidir. Millt kahraman Garibaldi bu şehrin duvarları dahi- linde doğmuştur. Bu şehir, yedi defa Fransızlarım iltihak teşebbüs- lerini tardetmişti. 1860 da Piemont hükümeti Fran- sanm bitaraflığını Nice ve Savole ile ödediği zaman, Kral Victor E- manuel bu iltihakları, her türlü tazyiktan âri bir plehisit şartına talik etmek istemişti: Fakat bu ple bisite hile karıştı ve ahalinin an - cak yüzde ellisi rey verebildi. Nice'in Italyan ahalisi tarafm - dan alman birçok kararlarına da bakılırsa, bu şehrin âkıbetine razı olmadığı anlaşılır.” Bu gazete makalesini şu satır - larla bitiriyor: , “Savole, ve Tunus, Malta ve Sü& veyş de dahil olmak üzere, İtalyan çemberine dahildir. Bu —çember *1919 da Suriye ve Filistinle ikmal edilmiş bulunuvordu.” Paris, 4 (A.A.) — Alplarm bir tarafmdan buraya gelen "jaberlere göre, İtalya Almanyanm yanmda harbe girmeğe karer Şimdi yapılacak şey bunun tarihini tesbit ve plânmı tatbik etmek'-n ibarettir. Fransa bu kararm alm- masına sebebiyet verecek hiç bir şey yapmamıştır. İtalya Ticaret nazırı son sekiz ay zarfında İtal - yan istihsalâtmımn mütemadi;ın artmış olduğunu müsşahede etmieti. O zamandan'eri müttefikler esa - sen hafifletilmiş olan bir usulün ta'bikinde yeniden bazt kolaylık - lar göstermişlerdir. İta'-an vamıir- larmda artık araştırmalar yapıl - mamaktadır.. vermistir. | Ü.EE [Fı NEW» DEYE. İlüiliz Başvekilinin Avam Kamarasındaki müheyyiç izahatı: ' “Manşç limanları Ulmanların elinde,, elde edilmiştir. Bu İngiliz ve Al , man hava kuvvetleri arasında çe- tin bir kuvvet mücadelesi olmuştur: Her tip tayyarelerimiz ve bütün pilotlarımız, halen — karşılaştıkları düşman tayyarelerine faikiyetleri- ni göstererek öclerini almışlardır.” Çörçil, bundan sonra, bu muharebe- lerde şan kazanan genç pilotları öv. müş ve bilâhare İngiliz — ordusunun kayıpları hâakkkında rakamlar vermiş- tir. y — Vükua gelen müharebelerde, de olarak 30 bin kişi kaybettik, Malzeme bakı- mından kayıplarımız, çok büyüktür, Şimal cephesinde müharebeye iştirak eden bütün nakliye arabalarile zırhlı tanklarımızı ve bin tane top kaybet. tik. Bü kayrp, Ümit ettiğimiz gibi de- vam etmemiş olan askeri kuvvetimi- zin genişlemesi için yeni bir mühlet istiyecektir. Bu mühlet uzunluğu ve, ya kısalığı, memlekette gösterilecek gayrete bağlıdır. Birdenbire uğradığımız bu ciddi ka- yıpların, umuümi proğramımıza halel gelmeden birkaç ayda telâfi edilme- mesi için sebeb yoktur. Fakat, ordumuzu kurtarmış olma, mız, bize, şu vakla Üzerinde gözümü- Zü yumdurmamıaalıdır ki, — Fransada ve Belçikadaki hareketimiz gayet mü- azzam askeri bir felâkettir: Fransız orduüsü zayıflamıştır. Bel- çika öordusu kaybedilmiştir. Bu derece itimat edilen müstahkem hatların bir kısmı ortadan kalkmıştır. Bütün Manş limanları, bütün stratejik neticelerile düşmanın elindedir. Ya burada, yahut Fransada, hemen hemen pek yakında, yeni bir darbe beklemeliyiz. YALNIZ MÜDAFAA HARBİ DEĞİL, TAARRU”: HARBİ DE Hitlerin İngiliz adalarını istilâ et. meyi tasarladığı söyleniyor. Bu çok defa söylendi. Memleketin müdafaası meğelesi, bitfabi sıkı “ürette su cihe- te bağlıdır ki, halen, adalarda,bu harp ve yahut geçen harp esnasmda her. hangi bir zaman bulunan küvvetler- den yüksek kuvvetler mevcuttur. Fa, kat bu her zaman böyle olmıyacaktır, Biz,bir müdafaa harbile iktifa etmiye ceğiz. — (Alkışlar). Müttefiklerimize karşı yapılacak vazifelerimiz vardır. Şecaatli başkumandan Lord Goörtün kumandasında seferi — kuvvetlerimizi yeniden tesis etmeliyiz. — (Alkışlar) Bütün bunlar halen yapılmaktadır, Bu esnada müdafaamızı o tarzda or. ganize etmeliyiz ki, emniyetimiz için asgari miktar kifayet eylesin ve gay- retlerimizin azamisi taarruza hasre, dilsin, Avrupanın geniş mımntakaları ve bir çok eski ve şöhretli memleketler ges- taponun pençesi altına düşse — dahi, İngiliz Imparatorluğu ve Fransa cum., hüriyeti, müttehid bir halde iyi arka- daşlar gibi biribirlerine yardım ede- rek, kuvvetlerinin — son haddine, ö. lünceye kadar, Vatan topraklarını mü, dafaa edeceklerdir. Sonuna kadar mü cadeleye devam edeceğiz. Fransada, denizlerde ve Okyanuslarda çarpışa- cağfız.,, Gittikçe Aartan bir — emniyetle ve kuvvetle havalarda çarpışacağız. Ada- miızi, her ne pahasma olürsa ölsün, müdafaa edeceğiz. (Şiddetli alkışlar) Sahillerde, hava meydanlarında, tar. lalarda, sokaklarda ve tepelerde çar- pışacağız. Katiyen teslim olmıyaca- ğız, (Şiddetli alkışlar). Eğer bu adanm büyük bir — kısmı râmedilir ve aç bir halde bırakılırsa, bir dakika bile inanmadığım bu tâk- | dirde dahi, İngili£ filosu tarafından silâhlandırılan ve himaye edilen deniz aşırı İmparatorluğumuzu, yeni dün. yarım küvvetli adımlarla eski dünya- yı kurtarmaya yürüyeceği ilâhi saate kadar mücadeleye -devam edecektir. (şiddetli alkışlar). Kanadadan tayyare ve pilot sevkediliyor Ottâva, 4 (A.A.) — Hava nezareti müsleşarı, Avrupaya birçok tayyare gönderildiğini ve lâzım olan vapurlar gelirgelmez daha birçok tayyarelerin de gönderileceğini beyan — etmiştir. Mumaileyh, Kanadanmım tayyare iİma, lâtını tevsi edeceğini, bir çok — pilot rasıt, topçu ve mitralyözcü geldiğini ve yetişmiş pilotların adetlerinin art- makta olduğunu ve Fransız cephesine hareket etmekte olduklarımı da ilâve etmiştir. a Yüksek Kaldırımda: SANCAK sexaş n Maskeli Beşler -— Muazzam sergüzeşt filmi, 3i kısım tekmili birden BOİTİKA Silâhlanmak; tekrar ve yeni baştan silâhlanmak | Loyd Caorç bugün verdiğimiz makalesinde şöyle diyor: “ Eğer bütün gayretimizle faaliyete geçersek dıktatörler demokrasilerin nelere kadır olduğunu görecekler,, Yazan: Cayd Corç Harp talihi garp demokrasileri . nin aleyhine dönmüş bulunuyor- Bundan bir ay evvel, Norveçteki kıtalarımızı zayiatsız olarak ge - milere' bindirdiğimizden dolayı ken. dimizi tebrik ediyorduk. Bugün ise, şimali Fransada vukubulan hâdise bizi tebrikâttan içtinaba Bevkede - cektir- Müttefik ordular 1918 nisanında büyük bir hezimete uğramışlardı. İki aydanberi devam eden Al - man taarruzuna mukavemet et « mek İmkânsız görüldü. Bu taarruz Amiens önünde bu - lunan İngiliz hatlarını ezerek bir ordumuzu mahvettı şimale doğru | devam eden bu taarruz ikinci bir ordumuzu kanalın limanlarma sür- dü. Almanlar bunun üzerine Suas- sons civarında bulunan Fransızla- ra atılarak onları Parise kadar ricat etmeğe mecbur ettiler; fa - kat az bir zaman sonra, yenilmez sandığımız bu orduların şefleri mütareke rica ettiler. 'Talih bir tekerlektir ve bhiz, gim dilik, bu tekerleğin altmda bulu « nuyoruz- Acaba tekerlek 1918 -de olduğu gibi dönecek mi? Tarihi misalleri gözönünde tuta. rak kendimizi teselli etmemeliyiz. 1918 deki İngiliz ordusu mil « yonlarca iyi talim ve terbiye gör- müş, cok iyi teslih edilmiş erler « den mürekkenpti:- 1940 senesi ordusu bunlarla kr- yasş edilemez. Kıyas edilmesit lâ « zımken, edilemiyor « Bugün karşısında bülunduğu - muz bu tehlikeyi bertaraf et;melı:ı için, 1936 senesinde silâhlanma programma başladık: Lâkin silâh « lanmıyorduk. Derhal işe başlrya « cağımız yerde tembellik ediyorduk; sanki acele etmek için hiç bir se - bep yokmuş gibi! Halbuki Hitler ve Göring butün enerjilerini, bugün her mukave - meti kıran silâhlara sarfediyorlar- Beş ay müddetle her sanayi mü- essesesi teslihat içiti işledi; Almans- ya en şiddetli bir kışt mahrumiyet içinde geçirdi. Vatandaşlarıma, diktatörlerin yaygaracı olmadıklarını anlatmak için, senelerce uğraştım. Diktatörler yaptıkları veya mu « hakkak surette yapacakları işler hakkında övünürler. Hitlerin bu meş'um nutku Fran. sada bir eğlencçe mevzuu teşkil et- mişti- Silâhlanma hâlâ yavas oluyordu. — Hitler otobüsü kaçrrdı! Deniyordu. 'sebepn — İstical yoktu: Geçen hafta, her iki parlâmen- toda verilen kararlar kriz içinde bulunduğumuzu gösterdi. i Her vatandasşm canı ve malı bundan sonra devlete nit olacak! Eğer bütün gayretimizle faaliyâ'a geçersek, diktatörler, demokrasi- lerin nelere muktedir - olduklarını göreceklerdir.- Mademki Almanlar gece gündüz çalışarak yedi senelik işi beş ay içinde gölgede brrakiyorlar, İngiliz ve Fransızlar aynı şeyi neden yap"- masmlar? İngiliz tayyarecileri nelere muk- tedir olduklarmı ishat ettiler- Pol Renonun verdiği nutuk, Fran sızlarım da bizim gibi, fazla itimat ve ihmalkârlık gösterdiklerini an - latmış oldu. Almanların Möz müstahkem mev , kilerini geçmesi fazla doğmuş olan bir itimadın acı neticeleridir. Britanya İmparatorluğu, kuvve- tinin ancak beşta birini seferber etmiştir- Bütün kuvvet derhal se - ferber edilmelidir. Parlâmentoda söylenen her s&öz tatbik olunmalı - dır. Her erkek ve her kadım canla başla çalışmalıdır. — Her hakkı mahfuzdur. — göstermeğe dı- Harp ilân edildikten sonra bile Bilâhlanma işini pek ağır ve vakıt kaybederek yaptık. Herkesten is . tifade temin etmek icanp ettiği hal- de bir milyondari fazla işsiz vardı. | Geçen makalemde, Hitlerin şu - bat ayında söylemiş olduğu nüt- ku işaret etmiştim. Hitlerin bu nutku, Çörgilin yük- sekten söylemiş olduğu nutka bir nevi cevaptı. Hitler demişti ki: “—- Her Çörçilin zerre kadar şüphesi kalmasın, beş ay rarfında neler yapmış olduğunu biliyoruz- Fransanım bu müddet zarfında ne- ler yaptığını'da biliyoruz. Fakat Bay Çörçil, Almanyanmı yapmış olduğunu bilmez. gibi görünmekte. dir. Bu centilmenler, bizim beş ay | zarfında uyukladığımızı zannedi - yorlar. Siyasi sahaya atıldığım gündenberi iyi bir uyku uyuduğu- mu hatırlamryorum-- Bu geçen son bes aydan bahsetmiyorum- Alman milletine bir tek teminat verebilir- sem o da, bu î)eş av zarfında, pek çok büyük işlerin başarıldığını söy- lemektir. Almanyada, son yedi se- ne zarfında basarılmış olan işler bu beş ayda başarılanların yanmda gölgede kalır! Silâh fabrikalarımız plânla işliyor- Plânlarımız muvaf . fak oldu; gayret ve çalışmamızın mükâfatını görüyoruz-” Bugün, bu nutkun bos bir övün. me olmadığmı anladık: Bu nutuk, bir Hiderin idaresi altında bulunan bir milletin, kendisine verilmiş o - lan bir vazifevi ne büyük bir. gay- retle başardığını gösteren tam bir | izahtır: _ Mevsimin ilerlemesine rağmen ALKAZAR Sineması Bu hafta da iki yeni film birden 1- Atlantik Katıllerı ı7 Korkunç denizlerin dibinde ge, çen büyük macera filmi 2 — Şimdiye kadar gösterilen Kovboy filimlerin en güzel ve en heyecanlısı Korku Diyarında Üç Silâhşar Kovbayları JOHNY WAYNE. RAY CARRİGAN 3Sugün malinelerden itibaren başlıyor n GARSLERI N TTERENALELN r (- MARİ NORMA SAFARER TYRONF POWER BU Yaz Programlarına başlıyor. Her hafta 2 büyük film birden Bu Hafta. 2 - ZORLA Gü ANTUANETTE | ZELLİK OLMAZ LORETTA YOUNG YWVARNER BARSTER