8 Mayıs 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Çemberlay İere cevap v inan İççi partisi Hideri George da Mta dün 84 yaşında olduğu bal- zg e etmiştir. Maci 3 Meiimuz 1930 tarihinden 81 MO tarihine kadar, | İriinda | “ YEL Ordusunu nsup 142 ki- | Mğtere hudutları a Ay lama, Arthem civarında Rüğigç Hotanda (o hududunu geç-! Ve Holandaya icn etmişler. Bir İaviçeeli Kadın, bir Alman &- İyi Osma, İsviçre orduma sub y ve em Sakeri mmalüm almağa Miş e tevkit odrimiştir. Bu kadm 4? Üranma verilecektir. yy nan Mizakerecisi doktor Clo- Hn tyyare nie Sofyadan Berlips Yay nis amda Mirina - Tanyezi Georg, pazar günü, Xrai | * Velinht prens Pol ve bir çok Miyiz ve İş ANeri yüksek devlet memur- işletmeğe açmıştır. İzmirde bulunan eski | , eserler Make 8 — Eşrefpaşada yapıl in vlan Cumhuriyet Korulu” İk anna hafriyat esnasında TİR tarihi OViyadora “Altra w ünvanir Kadim caddesinin Kapsamına tesadüf edilmiş ve $ ta kitabe bulunmuştur. İN tay bu sahada tet. | Başlamıştır. #hisarlar o Vekâletince şarıp işin Bayraklıda istimlâ- Ya arlaşan sabanm eski bir Mae limanı yeri olduğu tesbit burada birçok eski eser v alanda anlaşılarak fabri - ; rada inşasından vazge » m GANGSTER ? Yümerinin en heyecanlı şaheseri & | 040 mevsiminin en büyük filmi POLiS AVCI, memleketleri bir Bibi gibi aşan bir âfet halk düşmanı rae» Mmaceral; | Askerlerimizi berhangi bir muh | der uyandırmıştır. ingiliz aşve ARAMIZDA KAVGA ÇIKARMAKTAN GEKİKELİM Çemberlayn, müt'efiklerin plânının akamete uğramasın Londra, $ — Avam kamar da, harbin sevk ve idaresi etrafın daki müzakereler dün cereyan et- | miştir. Başvekli Çemberlayn bu , münasebetle beklenen nutkunu ve- rerek ezclimle şunları söylemiştir: * — Geçen salı günü size askeri harekât hakkında ancak natamam izahat verebileceğimi söylemiştim. en ulak bir söz yicmemek n bazı noktalarda sükülü tercihe mecbür oluuşlum. Kıtaatımızın Anda "den çekil - ünden biliyor- ri Namsos, dan da geri ç nde kal, daha diz. Andalsmes ricaiinden çı V ) hak tan içiinap etmiştim. Çünkü, geri gekilecek olan asker sayısını maz. 4 dikkatle aldım. Diğer taraftan, Almanlar, ellerinde bulunan bütün vombardıman tayyarelerini hareke, te getirebilirlerdi. asında hiç zeyini ver, ali bir gece zarfında İk- len babriyelilerimizin ve as- kerlerimizin eldden takdire şayan şösnatini hürmetle aumak isterim.,, Çemberlayu, Namsos çekilişinin Cerdısında Almsaleın o yaptıkları iairrurdan bahsederek demiştir kiz “—'Bu tanrruz esüasnda biri | İsgüiz, biri Fransız, olmak üzere sadece İki muhrih © kaybetmekle kendimizi bahtiyar (o addedebiliriz fikrindeyim.,, Namtsos ve Andalsnes askerleri, İ şimdi İngiltereye dönmüş hulunu, | 7 Yeli takip etmiş olduk. Plâmımı, yorlar ve cenuhi oNörveçe kuvvei seleriye gönderilmesi bihuyet bul. müşlur, ASILSIZ HABERLER Kılantermızın Norveç cenubundan gekilmesi haberleri, İngilterede ve Avam Kamarasında iddedi bir darbe tesiri yaptı (İşçi mebislar ta, refindan elkışlar) Stökholm'den ge. İ len ve belki de düşman tarafından tasri edilmiş olan haberler, asla tahakkuk etmiyen bit tekim ümit. Esasen, bu ha, berler, hezaretlerimizin hiç biri ta. rafından teyit edilmemiştir. Beyanatın bu noktasında Başve- kilin sözünü keserek bazı müda- baleler yapildığından, Avam Kama, rası reisi avığa kalkarak bu müle, mad müdahalelere müsamaha ede. miyeceğini söylemiştir. Çemberlayn, sözüme şöyle devan etmişti, “— Bu asılsız haberlerin yaptığı te sirleri akim birakmak İçin elimiz. den geleni yaptık, Düşmüna hakiki vaziveli anlatabilecek en küçük malâmatı vermekten içtinap için çok tedlirli darranmak rarurelin. de kaldık, GELİBOLU RİCATİNE BENZEMEZ Norveç cenubundan geri çekiliş Ü| hareketi, Gelibolu ricatile kıyas e. dilemez. Norveç etnubuna gönderilen kur vetlerimiz ehemmiyelli değildi. Ve ti. Efralça o zayiatımız ağır olma, İLKBAHAR DEVSİMİNİN ALE 1 -RADYO Me her büyük frane:z filmi; arın matinelerden itibaren # güzel tenoru (KENİ BESE) ve en ateşli Yıldır ll my m e fim. HUDUT GASUSLARI . İarlinin binbir esrar ve entrikalarile dolu et heyecanlı vakalar hafta 2 Jurnal: Paranın Jurnal (Oransızca) İ > iritis Jurnal itürkee) İLK ŞEREF PROGRAMI: Sinemasında 2 Süper Flim Birden SARAYI hakikalte, bir tek fırkadan ibaret. | nmte #Ur dediki in sebeplerini anlattı! f atşt | xe » Külliyetli malzeme de ter, değiliz. zayi, ap gemi verdikse, Almanlar | toyyare, nakliye gemi. si ve efe ınımmdan çok daha 4. | Mir zayiat verdiler. Son hâdiselerin neticesi hakkın, da fikir edinebilmek için sırf mev. zil zayiatı hessp etmenin kâfi ol. madığını eminim, Biraz prestij kaybeltiğimizi, Al manyanın karada nâmağlüp olduğu, ma dair söylenen masallara az çok | | inamıldığını, dostlarımızın cessret, lerini biraz kaybettiklerini, düşman | Jaramızın zaferden o bahseltiklerini ve bu vaziyeti muvakiralen kabul etmemiz Iâzım geldiğini hesaba kat. malı Vasiyeti rahimleştire:.x düşmanlarımıza yardun etmemize lüzum yoktur. İ TÜRKİYE SÜKÜNETİNİ MUHAFAZA EDİYOR Müttefikimiz "Türkiye, sükünetini muhafaza ediyor, Mrs, müdafaa ted. birlerini artlırmaktadır. Yakin ve or. ta parktaki vaziyetimiz, Akdeniz f6. muzun normal şekilde taksimi saye. »inde muvazene bulmuştur, (Alkışlar) BARŞLAŞILAN MÜŞKÜLLER Kuvvetlerimizin. Trondhelai zapta muktedir olmadıklarını gördüğümüz Zamun çekilmemiz ii yoksa yeni bir | tajsbbüs yapmuk. üzen kılantımız takviye etsiz si “doğru olundu? | Pür ba, Vk teyebölsten sonra yani | vaziyetin ürmliaiz olduğunu gördükten | sonra, kıtantımızı geri çökmekle doğ. İn İ sz akamete uğramasının vardir; 1 — Tayyare karargâhları teminin. İ deki izakâinsızirk, 2 — Alman takviye kılalarınn si, ratle yetişmesi, Bu vaziyet kÂryumda, kuvvetleri, Dizi Trondhekmde tulluğumuz takdir. | | de, efradı ve şmniremeyi, gayri tabii bir rishat dabilinde tevzi . meçburiye, İlinde kalacak ve suz derece külliyetii | kuvvetlerle karşılaşacaktık, Şimdiye | #adar alınan setieelerden büküm çı. | karmak hususunda fazla aceja etme. melerini, meclisten rica ederim. * Almanların, bu mubarebedes bazı istifadeler temiz ettikleri gayet aşi. kârdır. Fakat, bu İstiladeleri pek pa. halıya aldıkları da muhakkaktır. Te, razinin hangi tarafa eğileceğizi kes. tirmek beniz pek rzevslruslz olur. Mu. Barebe benliz bilmemiştir. Narveçin büyük bir kısmı, henüz Almanların elinde değildir. Kral, dilkümeti, elin Naryeç tapraklarındadırlar. Ve müs. tevliye karşı, bizimle bir safta mlca, deye davam etmek Üzere geri ka. han Norveç kuvvetlerini bir araya topla yacaklardar. Almanya miükemmelen o mücehhez, büyük ordulariyle o kadar İyi bir va. İ siyettedir ki, her an, başka noktalara | tasrroz edebilir. Tarruz nereden ge. | iirse gelsin göğüs germeye hazır ol. | mak azmindeyiz. Hayati ve mühim mesele hazır bulunmanızydndır, ALINACAK DERSLER Norveg harbinden alınacak bir i çok ler vadır ki, bu dersler. i den ist etmeliyiz. Norveç i harbi, muharebelerin ne kadar vi Amili j & İ decek zamanda değiliz. Mütte - | hit olmamız, safları sfklaştırma- | miz, dişimizi sıkmamız ve bütün a akn mizle, silâhlanmaya, ” eme edecek ları hazır- hiç bir kıymeti kalmamıştır. (1471) İ 328 doğumlu a e) HABER — Akşam Postası ONAZA | olarak, alman SİBİİ mkit- erdi Narvikte Alman- ların vaziyeti fenalaştı Cenubi Norveçte çete harbi yapılıyor Londra. $ — Röyter Ajansının aldığı haberlere göre müttefikler, Narvikte Almanları tazyike devam Gimektedirler. Bununla alâkadar haberlere göre, Norveçliler, Narviki İsvoç hududu- n& bağlıyan maden demiryoluna varmışlardır. Narvikte varoşlara labassun et- miş olan Alman kıtaatı, müttefik- lerin cenubdan (çekilmiş olmaları doleyisile, o taraftan takviye ümit etmektedirler. Bir İsveç menbamdan alınan ha. bere göre, müttefiklerin tazyikin - den kurtulmak için, Almanlar, gi- mali Norveça durmadan tayynre göndermekteğir. Sleinkjer cephesindeki o Norveç kuvvetleri Narvik etrafında faali. yette bulunan müttefik kuvvetle- tile irtihatı tenis etmek üzere Mos. joen, Mo ve Bodö istiknmetinde i- lerlemektedir. Ayni zamanda Alman kıtaları da ayni mıntaksya doğru ilerlemek. tedirler. Bu yarışm neticelerini | tahmin etmek mümkün değildir. DİĞEK MINTAKALARDA Norveçin Odiğer kısımlarında, Norveç müfrezeleri o mukavemete devam etmektedirler. Bunlar, Koc- res ile Stoeren arasındaki Gul va» disini çeviren dağlarda, nevmldn - «8 çarpışmaktadırinr. Norveç kı talarının 8000 Almanı püskürttük. leri ve *Bushten' ğm zayfat ver. dirdikleri söylenmektedir. Rorrosa Alman takviye kıtaztı sevkedit€1ği ve bu kıtsatın o Strerenö geçebii- mesi için, tabrib eğilmiş olan köp- rülerin tamir edildiği de haber ve. Centihi Norveçte çete harbinin devam eylemekte olduğu bizzat Almanlar tarafından da kabul o- lunmsktadır. Trondelog ile Norland eyaleti a- rasımdaki hududu benüz bir tek Alman askeri aşmış değildir. Ru hudut Namsosun gimali garkisinde Nams vadisinde Mafarn'm cenu - buna doğru imtidad eder. ALMANLARA TUZAK Stören'in ceaubü O şarkisinde Rornes ile Singsas arasmda şid detli bir çarpışma olmaktadır. Nor- veçliler, kendi mevzile laşmak istiyen oAlmanları bir tu. zağa düşürmüş olduklarını bildir. | mektedirler. HASTANE GEMİLERİNE HÜCUM Almanlar, hastane gemilerine ve yolcu vapırlarma bücumlarına de. vam etrerktodir. Yöniden böyle üç vapur bom. bardıman edilmişti. o Bunlardın birisi, Dronning Mayd hastane ge- | misidir. Bu gemiye iki bomba isa- bet etmiş ve 27 hastabakıcı ve hasta ölmüş ve yaralanmışlır. İ- çinde bir kısmı Finlândiya muhasi. si olmak üzere kadın ve çocuk bu- *uman küçük Tordeus Kiold vapu- m da bombardımanı tâbi tutul. muştur. Diğer bir yolcu vapuru na da bombalar stlmıştır, fakat İnsanca zayiat yoktur. ne yak» | € ARB deyince ilk safta yan- gm harabelerine dönen beldeleri ve bunların içinde kolları ve bacakları uçarak veyahut gözle. | ri çukurlarından fırliysrak (yara- | W) etikelile ölen zavallılar gözö- nüne getirir ve kafamızda dehşet verici bir harb faciası hayalini ku. rarız. Bu afâki görüş ilk nazarda doğrudur; çünkü tarihin mubtelif safhalarında karbin dehşeti altın. dn mahvolan meşhur mamurelerin müstehageleri gözönlündedir. Şair Omiros bize Truva bailesini bülâ ayni zevkle okutmakta, eski İran ordularınm sormadan baltayla de - virâikleri Akropol mabedi barabi- üğine rağmen yine bir şaheser haşmetile bizi bedii vecde dilgür- mektedir. Hugo, en canlı harb şi. irinde Vaterlo harb sahasının bü- tün cehennem! manzaralarını, ha- ris bir tacidar isin şehvet dereoö- sinde bir zevk için sieşe atılan ve zavruk et külçelerine di inden leşlerini meharetle canlandırmış- tır. Büyük *e uman menzilli Alman toplarının katedrâlini uçur, dukltarı Relws kilisesi, bombalar mitmda şöhrelçe can veren Alkazar ve Elhamra mabetleri önünde göz döken hasses İnsanlar çoktur. Koca tarihi Polonya tahsmmüisiiz. İr esaret ve açlık zindanma dö- nerken Chechostoya mukaddes kasabasının diri eserleri için ha- zin mersiyeler yazan şairler var- dir. Helsinki ve Viborgda masum çocuklarile cayır cayır yanarken ayni derin wstrablar duyuldu ve yıkıcı ve öldürücü yıldırım harbi. nin yarınki kurban insanları ve şaheserleri için de her yerde bol gözyeşı dökülecektir. Ben bütün bunları galrlere ve tarihe havale ediyorum. Harbin yakından gürülmiyen ve gairlere pek de ilham kaynağı teş. kil etmiyen en korkunç faclalarm- dan ve fikıbetlerinden biri de (has- talık) tır Gerçi bam romanetlar harb hatımlarından olmak Üzere hastane köşelerinde cereyan eden trajedilere temas etmişlerdir; fa- kat bunların çoğu nihayet fante- İ zik ve hayali birtakım aşk hikiâ- yelerinden iburetdir. Bir zamazlar Röormld Colman ile Wilmn Bankinin bize gözyaş: döktürmüş olan (Ölüm perisi) #imi bunlerdan biridin (Garb cephesinde vükünet var!) romanında harbde yaralanan he. sapsız İnsanların bastanelerdeki tstırablarmı biraz daha reelizmle okur gibi oluyoruz. fakat nihayet bu da siyasi bir maksat güden ve samimi olmiyan bir snf TomAani. dır. için hayali eserlere müracaat et- mek lüzumsuzdur; bu hususta &n müspet ve ilmi deliller askeri ta- babet tarihi, müşaledeleri ve ista- tistikleridir. Birçok büyük ve ta- rihi harblerdo smuhtelif hastalıkla, rn ve bilhsasa rantanların l sir , web tifo gibi salgm hastalkların silip sü, pürdüğü kurbanları Mazaran da- ha çok değildir. Tarihin kaydettiği birçok ceki ve yeni barblerde bulaşıcı hasta- İik, kuvvetli düşman silâhindan zi- yade mağlübiyet ve teslimiyet &- mili olmuştur. Serabsm kumanda. amdaki dev İran ordusu Yunan topraklaşmda İsparta ve Atina i muhariblerinin Yedakfirlıkları ka- dar diranteri ve veba eslgmlarm- i dan yılarak keçmuştır. Harb tabi- | yesinin üistadlarından | Kartaca kumandanı Anibal Alp dağlarmân ordusunun mühim bir küsnunı hastaliklar yüzünden kay- BU AKŞA MELEK Sinemasında A Harp faciaları ve hastalik / Üniverdieliler; Geneler; Sonat gürellik arayanlar * Senenin en sanatkârane,? BÜYÜK A (REMBRANDT) Büyük dâhinin hayat ve sevdaları Başrollerde: Cuarles Laughton Reji: Aleksandr Korda Bu film unutulmaz bir hayat dersidir. Metro Jürssl'de NARVİR't» bityiik deniz etmişti. 1741 de Fransız orduşgğ içinde müthiş bir tifün salge ” çıktığı Prag eobrini Avusturyalığğ lardan kolaylıkla almıştı. Cih iyanun Rusya seferinde tüf; tifüs ve kanlı basurdan kırılan #sği kerlerinin feci âkrbetini kim Tail mez”. 1846 - 1847 Molsika İmes binde Meksikoyu giden yüz bin kEğİ ilik ordudan (1600) kişi yarnlarığı dan öldüğü halde, lekeli h n çiçek ve dizanteriden fazla insan © ölmüştür biri müttehidenin ineşhur sivil harbleği rinde iki yüz bin vatandaşın talıklardan ve on bin izsanm G N yaralardan can verdiğini daha dün resmi bir Amerikan tıb mecmüs sında okudum. Ur:umi barbde Ğ Avrupaya giden Amerikan asker leri arasmdaki hastalik o zayimtği harb ve mermilerin intaş ettiği lülerden çok daha yüksektir. Bİ am yakm savaşlarınız da veciğii sllerle doludur. Balkan b cn ve ölüm barbi olmuştu; kolej musablarla hastanelerimiz doluş yordu- Büyük harbde bilhassa gı cephesinde tifüsten verdiğiniz b leroe kurban arasında birçok deniği larımız ve yakınlarımız, hesebeısii hekimler dabi vardır. .ğ Harb ayni zamanda yorgulğ muztarib ve yarı aç balk kütleleğ rinde, uzun müğdet fona şartlar gis tında yaşıyan kapak siper asker vi i lerinde reuhtelif hastalıkların i ribut yapmasına urüsacde vere nin miyonlares insanın haya mal olan İspanyol nezlesini hatırlamaz? Siper hummel” gün aramızda insan heyulâları düğümüz uyku bastalığı hep b bin yadigârlarıdır. Muhsrebo #8 masmân ve daha #onm raletaii ini sanlarda harb heyecanlarmın WE gevklerinin doğurduğu birçok ruh teşevvüşler ve cinnetler, 70 tereddiler ayrıca tafsile değer gi niş bir mevzudur: bunu başka musahabeyo bırakıyorum. 'Tababet eski zamanlara » bilhassa salgı: hastalıklara ki yepyeni seromlar, aşılar ve ejl rob öldürücü #âçlarla retlcehhez dir. Daha hazarda ordüler tif, dlzanteriye, menonjite karşı lanmaktadır; ba itibarla ehil kilâtı rotikemmel olan bir ordu tık modem harblerde daha zi; kibetleri bülnmez Binsensleyh #4 ji na şartlar, mahrumiyetler, yürüyüşler ve siper barlileri b gösterince 6 nispette pislik ve d layısiyla mikrob ve haşerat İğ müsait zeminler doğar. İşte bi! naklettiği tifüs duimn bı endişeye is karşlanmakta ve takip ©âi mektedir. Bunun icindir ki seri dularda odıhi teşkfilüm pılkedıgm eri a hastalık ve salın Ga, re bombesmmn yangınları ordunun eanevi kuvvetlerini mabilir; ve bugünün veki kab leri, müdafaa teşkilâtı; talim terbiyesi, ehh! durumu yetindi olan bir ordunun rubi enerjisi d mükemmeldir demektir; bu itib ia (sinir harbi)nin bütün tece rine karşı çelik bir kale h dir. İşta haddi yatınân beşeri gi 8i suihçülükten iberet olmakla beği raber beşer hilkstinde bir tema gi yül diyebildiğirir. harbicre kargiğl da daima tetik bulunan Türk orji dusu dünyanm bu mükemmel oraği dularından biridir ve Türk vatı ii I j wi da bununla müftehirdir. Dr. Rasim ADASAL VW en asil ve en nefis o Si 4 eri TEŞİ maharcberi a HA SETİNİ