29 Nisan 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

BN. A vi Alman propagandası ! | h e e; Vurgasın ay aşan müzakalat yay İL Budapeşteye ke- hk LR alacaktır. Nazire ME PE izi bir j ter, NE aç ühribinden mürek- İN m Kartacadan Liz. ni larının Medi Atü İL ay eYİkmin testini Kl, “da Berlin tarafın. 5 Üier ların tersine ola v Rey <amlinde büyük e, oeriye Eldakar camlin- radyo ile neşre N linç inheset körfezin. LZ neticesinde İayhayitr. Tayyarenin Kaş N pilot dikine ine “1 Ve hehrin sula- m sebebi meç- Ts iğ Orkestrman geti a Podapeytede ölreüş Mali, iç Ya Wa Razer “Chu N nit, Mumaileyhin Makhiyettedir. > Mn A) — Be & Çİ Sergisi, 25 ni Merasim ie BO) Ani açıldı. Öpekizi İle başve- liye şölomatik ve Bu- be si ile diğer hü- VWobumuzu ziya üni buluna « b Misay pef Günay- İN İeri elçilik baş- G),, <Tkânı vo sergi Sühatigaryonun met. yapılmış Atatlirk ve 1s- önünde alâka ilan tertib kral MiYetindeki re ulüş,, diye tav- vi Yesmi zevat T tarafından Ve takdir görmek- İ Mindan Pana Geta” matbuat & dostu mute- Say ziyafeti | Miki kardeş Sİyat teza- d Alek, €vam eden A hürmet et- tevec- ktadır. Bu ğu kiyaset Fransanın © zırı fon Ribentropun Norveçin isti. Yâsı mesuliyetini müttefiklöre ve bil- basa İngiltereye yüklemek © istiyen beyanatının ve “gösterdiği © vesika» larl,in kimseyi sldatmadığı anlaşılı- Pertinden Röyter ajansma hidirti- diğine göre, dün fan Ribeniropu din- İlyen yabancı gazetecilerle diplomat- ların ekserisi beyanalın tezatlarla do- lu olduğu kanaatindedirler, Ribantsopun, bütün dünya tarafın- dan nutkunâ karş: göslerilen kabul den dolayı çuk inkisara uğradığı bi- İ dirilmektedir. Öyle anlaşılıyor ki Al- man hariciye mazırı, beyanata terfik edilen merasimin bütün dünyanın za- zarı dikkatini celbe kâfi (geleceğine inanacak kadar safi göstermişlir. Alman radyosunun O #pikeri sira matbuat bülâzalarına gelince olduk- ça sıkıntı çekmiş, Alman, (İtalyan, Danimarka ve ak © gazetelerinin ribentropun beyanatma müsait olan tefairlerini zikrettikten sonra “diğer memleketler beyanatı büyük bir alâ ka ile kargilamışlardir., demekle ikti” İn etmiş ve fakat Amerika güzetele- rinin tefsirierinden babis bile etmemiş tir. İSVEÇTE Beyanatta hareketi meğihlerle gök- lere çıkarılan İsvaçten başka © her yerde fon Ribentropun beyanatı bü- yük bir allka uyandırmamıştır. İs- veçte bile bu beyanatın İsveçe taal Ik eden kısımları tahil olan bir yazi- yelin müşahedesinden ibaret telâkki “grlmektedir. Bununla berâber siyasi Jsveç mahmilarinde fon Ribentropun bu noktaya işaret etemiş olması mem sühiyet uyandırmıştır. BOMANYADA Havas ajansının bildirdiğine o göre Romanyada efkârıumumiye Ribentro- pun beyanatına pek az kıymet ver- Londra, 18 (A.A.) — Röpter ajansı bildiriyor: İngiliz hava nazırı Samos Hor dün akşam radyoda sdiği nutukda e7- cümle demiştir İl; “Ribenteop bugün öğleden © sonra tarraka ile İlân edilen bir putuk söyle di, Ribenirop Umumi işlerde felâket- W bir yol oyniyan tehlikeli bir sergü- İ zeştçidir. Namuslu hiçbir insan onun İ söylediğine (© inanmıyor. Bitaraflara kargı kömplo yaptığınızı söylerken alçakça yalan söylüyor. Ne riyakar: hk! Bizi itham eden adam Çekeslo- vakyanın, Polanyanın katli olan 4 damdır. Bu udamı yalanlarile başba- şa bırakalım da Hitlerin ve Kendizi- nin Norveçte irtikâp etmek Üzere ol- dukları cinayete geçelim. Harp hayati ve harareti bir #af- haya girdi. Hiç şüphesiz (düşman merhametsiz olacak, çirkin bir sürct- te harbe sürüklediği asırların müsa- lsmetperver milleti cesur Nörveç inil- letini enirgemiyecekti. o Almanyanın alçakça hattı hareketini taklit etmek istemiyoruz. Müdafaaa:z gemicilerin boğulmasını uzaktan seyretmek İste- malyoruz, Açık gehirleri bombardıman. elmiyeceğiz. Almanları, kadın ve ço- cuklarımı dehşet içine salarak mağlnp etmek (İstemiyoruz. Bütün bunları düşmana bırakmayı tercih ediyoruz. Fakat enerji, maharet ve azim inhisü» rınt ona bırakmak da istemiyoruz. Müttefik o küvvetler Almanyanın Norvaç hava üslerine o llmanlarındaki | tazyikini adim adım tahrip etmelidir. der, Müttefikler mazlum Norveç mil. letine düşmanı tepelerden, vadiler. den, limanlardan ve hâliçlerden kovmak için lâzım olan silâhı ver- melidirler. Bu iş bir günde yapıla» muyacağı gibi ehemmiyetli fedakâr- Irklar ve sarsılmaz bir iman olma» dan da yapılamaz. Almanyayı İsveçin bitaraflığma müs #ait gösteren kınım Üzerinde durmak- tadı Bununla beraber şuraaı ilâve edil- mektedir ki Ribenteop tarafından ves rilen teminat İsveçi bitaraflığını mü- dafaa için icbeden tedbirleri almak- tan menetmiyecektir. AMERİKADA Amerikadan gelen telgraflara göre Ribentropün nutku Amerikalıları kâ- tiyen ikna edememiştir. Ameri. ka radyoların dış politika hak- kında tefsiratta bulunan başlıca münekkitleri bu nutuktaki iza- hatı gizlenmiyen bir şüphe ile karşılamışlardır. - Münekkitler butukla ileri sürülen vesikaları şüphe ile karşılamakta mütte - fiktirler, En salâhiyetli spiker- lerden olan Elmer Davis daha İleri giderek “Alman makamla- zının istilâ ettikleri her memle- kette Almanyayı beract ettiren vesikalar bulmasınm çok garip bir şey olduğunu,, söylemiştir. Amerika gazeteleri de bu hu, susta tamamen radyoda ileri sü- rülen fikirdedirler, Norveçin Amerikadaki sefiri Denorgenstierao Fon Ribent ropun nutkurda Norveçe atfedi- len hattı hareketi şiddetle red- detmiştir. Almanların 1914 de Belçikayı istilâ için ileri sürdük” Jeri aynı sebepleri kullandı ni hatırlatan sefir Norveç hükü- metinin harbin bidayetindenberi olan battı hareketinin bu beyana- tı tekzip etmekte olduğunu ilâve etmiştir, FRANSADA Pariste çıkan Lö Jurnal gaze. tesi nutkun akislerini hulâsa ediyor: Almanların alçak bir ihanet #a- yesinde ( kazandıkları avantajın şimdi çetin bir muharebe, enerjik bir icraat, muttarit bir plâmla elle- rinden alınması icab etmektedir. Bu avantaj Almanların ellerinden alınacaktır. Dünyanın en büyük deniz kuvve- ti olan İngiliz bahriyesi, dünyanın en güzel ordusu olan Fransız or- dusu, dünyanm en mahir ve en iyi hava kuvvetleri olen tayyareleri- miz Noryeçin kurtarılacağına kefil dirler. Krel Hakon'un kahramanca hatti hareketinden dolsyr sevini- yoruz. Hakon hakiki bir kral, ha- e bir muharibler zümresinin şe- dir. İngiliz donanması düşmana daha #imdiden, bütün öğünmesine rağ- men gizliyemediği mütcadâid dar- beler indirmiş bulunuyor. Alman donanması koğuklardan çıkmağa mecbür edilmiş, muharebe edemez hale konmuştur. Alman donanması arlık kuvvetii bir harb âleti değil - dir. Alman vapurlarından ekserisi» nin tahrihi bize 7 denizde her xa- manden ziyade hareket serbestisi temin etmiştir ki #tratejik ihbtiyag- larımız için, müdafaamızı temin et. mek için hize lâzım olanda tam budur. Almanların tesirli surette henüz kullanabilecekleri başka silâhlar yardır. Hava kuvvetlerini Norveç sahillerindeki mevzilerimize ve Narveçe giden münaknle yollarına karşı kullanıyorlar Bu bava har- binde avantaj hizde değildir. Al manlarin üsleri ver, bizim yoktur. Nörveğle uçan Alinan tayyareleri Norveç toprağından : kalkıyorlar, biz ise muharebe sahnesine var- mak için açık bir deniz Üzerinden 300 mil uçmak mecburiyetindeyiz. Fakat bütün bu engellere rağ” imanya aleyhine çıktı Gösterilen “vesika,, lara kimse inanmıyor İsveç beyanattan memnun, fakat buna güvenip silâhlanmaktan vazgeçmiyor Löndra, 29 — Alman hariciye na-( mek'o ve siyasi mahfiiler bilhassa “Alman propagandası bir (are doğurdu. Ribentrop ancak bir sürü yalan söyliyebilir ki bu ya" Janin içinden harbin Baltık kapı larına dayandığını ve müttefik. lerin yardıma mazhar olan Nor- veçin Almanya ile harp halinde olduğunu Alman milletine itiraf mecburiyetinde olan Nazi xi mamdarlarının hissettikleri sr kıntı sezilmektedir. Zikredilen uydurma vesikalar Londrada sarih surette red ve tekzip edilmiştir. Hükümet mer. kezlerindeki aksülümel de sarih surette Almanyanın aleyhindedir işte hükümet merkezlerindeki başlıklardan bir kısmı aşağıda - dır: İsviçrede: “Güç inanılır bir beyanat.” Vaşingtonda: (o “Almanyanm yegâne mesul olarak kalmakta olduğu” bildiriliyor, İtalyada: Hayret ve inkisarı hâyal, Hollanda da: Almanyanın göz boyamağa çalıştığı kanaati gös” teriliyor.” TAYYARE İLE DAĞITILAN VESİKALAR Bükreş, 28 (A.A) — “Ha. vas,,: Bir Alman askeri tayya- resi. Bükreş tayyare meydanı- na inerek mütenddit Alman şahelyetleri tarafından karşı- lanmıştır. Tayyare müteaki. ben Sofyaya'hareket-etmiştir. Bu işin mahiyeti, maçhul ol- makla beraber umumiyetle iyi malümat veren bir kaynaktan öğrenildiğine güre tayyare dün Ribbentrop tarafından haber verilen vesikaları getirmiştir ve tayyare her Balkan merkez. lerine bu vesikalardan ikişer nilsha verecektir. Ingiliz Hava Nazırının nutku Almanyayı sivilleri bombardıman etmek suretile yenmiyeceğiz men, İngiliz kara ve deniz tay * yareleri son 15 gün zarfında par. İak bir iş göstermişlerdir. Skan - dinavyada düşman gemilerini ve düşman üslerini bombardıman etmek suretile müthiş kuvvetimi- zi gösterdik. Stavanger, Kristi - anand, Aalborg, Oslo, Trond. heym, Westerland, bütün bu ha- va üsleri bombardıman edilmiş, düşman ağır zayiat vermiş e Yor, İngiliz pilotlarının başar- dıkları kahramanlık eserlerini kaydetmiş ve bilhassa ekseriya müthiş bir havada Şimal denizi üzerinde yüzlerce mil mesafeyi buzdan donmuş ve bazan da bu yüzden hasara uğrayan kanatlar ve yaralanan mürettebatla kat'a mecbür olan bu pilotların herşe. ye rağmen hedeflerine vardıkla- rını söylemiştir. Hor, sözlerine şöyle devam et* İstikbalde daha ağır işler görmek mecburiyetindeyiz. İngi liz hava kuvvetleri bu işleri kar. şılamağa amadedir. Tayyateleri- mizi» muvaffakryetine hadim ol mak için amade bulunmaktayız. Bütün hava kudretimizi seferber etmek mecburiyetindeyiz. Tay- yare ve motör miktarini arttır - mafa gittikçe daha ziyade çalış- malıdır. Hükümet havalara hâ kim olmak ve bu hâkimiyeti de- nizlerde olduğu gibi havada da muhafaza etmek azminde tered. düt etmemelidir. Başvekil bu azmi şiddetle ida- me etmektedir. Kendisi bu mü him anda bize lâzım olan adam dır. Başvekilimiz buhran dakika. ları için mükemmel evsafa malik, soğukkan!: fakat seri icraatk bir devlet adamıdır.” | gs KIRMIZI YUMURTA - PASKALYA Ha yumurta beş paraya, ha beş kuruşa; işler yine o işler Les aftsire sont les effairs Yalniz bu defa mahallenin ço. cukları bakkal (Bodos) un değil, (Bodosaki) nin tezgâhı önünde; Yat! Sen yat!- Olmaz, taş tutalım. Saymam-. Yan vurdun! — Gözüm kör olsun ki vurma, dimi Vurdun, Ovurmadım (o meselesi var... Bittabi ehli hibreye müra. caat zarurl-- — Bakkal. bak. yin değil mi? — Yan da s).. Son kötü dur. * muşün!e Her zaman (iki tesi biribirine çarpsa biri kırılırsa diğeri de çat. lar) Diyecek değiliz a- Ayni mağrabaz, ayni mubtekir yine mevcut. — Kırnğa bir ikilik mi? Mahalle yumurta alan sarısını da yumurtaya kulp bunlardır: — Ikiliğe vermiyor musun?- Ben bilirsin?. — Ne olacak ki?. — Hiç- Zaten kokmuş! — Kokmuşsa ne alıyorsun? GM (Kirmizi yumurta) modası (kili. 864) icadıdır. En muteber âsarda münderiş olduğu Üzere: Boyalı yumurtalar Hıristiyanla - rn elli günden ibaret olan (pan. tekol) ta yani büyük perhizde yumurta yemek yasak olduğu za. manlarm yadigârıdır. Eski zaman. larda, perhizin ilk cumartesi günü (kilise) pek çok yumurta ahp ant takdis eder ve altı hafta sonrr gelen (Paskalya) günü türlü tür. lü renklere boyandıktan sonra (0. caklara, bildiklere, kilisede hizmet edenlero dağıtılırdı. Fransizen o (Pagves) kelimesi, musevilikte kullanılırsa o (Hamur. suz bayramı), Hıristiyanlara ait olursa (Paskalya) demektir. Hazreti Musa (Mısır) da yerle. şen Beni İsraili kaldırarak (Arzı Mev'ud) a ulaştırmak için bura dan çıkmış ve Kızıldenizden geçi- $i hatırasını ihya etmek için (Pâk) 1 tesis etmişti. Bu yortu mahut misanım on beşinden yirmi ikisine kadar yedi gün sürer, bu sırada her mile mayasız ekmek ile, kuzu veya oğlek yerler, mabetlerde kurbanlar keserlerdi. Bu bayram Beni İsrâlin kurtuluş zevkile gayet şenlikli olurdu. Cenab (Yesu) un.güya çarmı. ha çekilmesi de böyle bir hamur. suz bayramında kuzu yemek İçin (Kudüs) e gelâlğirde vukua gel. mişmiş!- O asırda Museviler bay- ram münasebetile akm akm (Ky. düs) e giderlerdi. Hazreti (İsa) da © zamanlarda Musanm geriatile amel ederdi. (Kudüs) e seyahatlerimde Be - ni müşarünileykin doğum yeri o. lan (Beytülham) daki vaktile bir ahır olan mahalli ziyâret ettim. Rusya çarı birinci (Nikola) (Kı- rim muharebesi) namilo meşhur olan harbi aleyhimize ilân edece, ği sıralarda: — Devleti âliye Kudüsü Yâhu. dilere satmış! diye Rus ve bütün ortodoks İaassubunu aleyhimize kışkırtmak için propaganda yap. tarmıştı; balbuki (Devleti âliye) nin böyle bir alış verişten haberi bile yoktu. O devleti liye ki (860) da (Kudüs Şerif) patriğinin, Cenabt Forukun ebi müsadelerini bil. diren ahitnamesini Xendisine gös. terir, göstermez müsaldad ihsan et miş, hem de patriğe bol bel ati. ye vermişti. O Devleti aliye ki (923) de (Sul- tan Selimi) evvel gibi dünyayı İslâm etmek azminde o bulunan bir padişahm saltanatı zamanında şimdi kendisine karşi nice nice küfranı nimette bulunan Rumlar ie Ermenilerin mezheplerine hak lar tatımıştır. O Devleti Aliye ki (930) da or. duyu bümayunu, Nemse paytahtı nı zorlamakta ve Macaristan bir eyalet hükmünde tutmakta iken bem bu müşaadeyi teyiden (bean etmiş, hem de başka © dileklere rıza göstermiştir. vereyim bakkallarının elinden bulamazsa takanlar da Yazan: AHMET RASİM O Devleti Âliye ki henüz kim. seden korkusu olmadığı (Muradı Rabi) ve (Mehmet Rabi) zaman. larında bir taraftan Rumlarla Er. meniler, bir taraftan da Lâtirler arasında çikan müdafaa ve taar, ruz davalarını halletmek için şey. hülislâmını, vezirlerini, kazasker. lerini bir mecliste toplıyarak da- vacıları müdafan etmiş ve hakk yerine getirmiştir. Nasıl olur da (1188) de, (Mah. mut Evvel) ahdinde (Kaynarca muahedesinin yedinci mağdesile tekit ettiği #hbsanlar ve müsaade. leri unutarak burayı arsa salar gibi Yahudilere satmak ©melinde bulunabilsin ? Fakat zamanımızda bile omsali mütevaliyen görülen hem vuran, hem de: — Ne vuruyorsun be! Diye bağırın propagandalar böyle idi ettiler. Filhakika (Nikola) nm dediği zamanımızda başka bir suretle baş gösterdi. (Kamame) kilisesini yareti. mizde bilhassa müşarünileyhin ge. rildiği riv t edilen salipten ay. rılmış bir parça olduğunu dahi gördüm. Bunun ne dereceye kadar doğ. vu bilemem; çünkü bu öyle bir dava ki Musevilik vakayi hatırla- mıyor, İslim, Nebi muhteremin her türlü tecavüzden masın kal, masını temin için semaya refi bu. yurulduğunu bildiriyor! Hristiyanların (Paskalya) da Beni İsrailin Mısırdan oçıkış şenliklerine karşı Cenab (Mesih) in öldükten sonra dirildiği günü tes'id maksadile tesis edilmiştir. Buğün Hıristiyan kiliseleri ara, sında nice nice mlünazastı olmuş ve en nihayet yine kendilerinin ikrarları veçhile milâdi (395) yı- Imda (İznik) de içtima eden (Koy. sil) de yani rahipler cemiyetinde tâ milâdi 196 yılında (Roma) kili. sesinin bütün Hırisüyan kilisele, rine üstün olduğunu iddia eden piskiposlardan (Viktor) ve hoca- larmıan salik oldukları tarzdatı. tulmak icsp ettiği tahtı karara alınmıştır ki bu karar mucibince (21 Mart) 1 takip eden (Bedir) den sonra gelen birinci (pazar) günü olmak üzere tesbit edilmi tir Bu sebeple Paskalya 25 nisana kadar tahavrül edebilir. Şark, yani Asya kiliseleri bu karara -uyamamışlar ve 14 nisan Yahuda tabi olanlar (On Dörtçü, ler) Unvanını almışlardı. (Gregovar) yani efrenei takvim günlerin ihtilâf sebebile, bizim Rumlarla Ermenileri, ve Şark memleketleri (Hıristiyanlarından ekserisini on üç gün sonraya bi- rakmaktadır. Biz Türkler, İslâmlar (Paskal, Ya) nin gelişini evvelâ kirmizi yu. murtadan, onunla beraber çıkan (Paskalya) çöreklerinden, bir de her Paskalya günü seher vakti başlayan tabanca seslerinden an, lariz. Hiçbir veslkaya müstenit olma- yan bir rivayete göre bu taban, calar, Hazreti İsayı çarmıhs çe. ken Yahuda cebabiresine müte, veccih imiş? Bü tabanca atmada altı yedi Yaşındaki çocuklar bile alâkadar görünüyorlardı. En fakiri bile ak- *ardan eski kapsüllü bir horoz ta, banca alıp çat çut mahalle ara, larında patlatırlardı. Otuz kırk se, ne evveli dolma kubur sıkıp par“ maklarını hurdahaş edenler, ge. len geçeni yaralayanlar nadir de. gil Bu âğete Bulgarlar da pek zi. yade düşkün görünüyorlar. Harp içinde (Romanya) ya gittiğim za- man (Dobruca) da (Mecidiye) ka. aabasında (o geçirdiğim bir (Milâdı İsa) yorlasu © gecesinin müthiş velvelesi hâlâ hatırımdadır!. Bir sokak muharebesi bundan başka birşey değildir! Bü haller, begeri tabiatın zevk ve Safa, sevinç ve #aadet nanla, rına en haşin, en kaba rümsyiş. lere başvurdukları (o devirlerden kalma &detler neticesi olsa gerek! © Faknt (Paskalya) oçöreklerine de doyum olmaz. Bunlarm, wn ve irmik, yumurta, şeker, tereysit, süt, baharat ve saireden mürek. kep olarak türlü türlü nefisleri vardır. Bir zamanlar Osmanlı unsurları arasındaki iyi geçiniş hall (Pas, kalya) hediyelerini yüksek kıy. mette bir şekle sokard. O gün (Lütfen sayfayı çeviriniz) darı