14 Mart 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

İngi Biltere ; : bi €re ile Danimarka ara he zi ı" harp__rnüddntince me. : Üzere bir - ticaret Parafe edilmiştir. Son haftal i Ş ar zarfımda Berlin- &den Alman - Estonya nnî?kereı"i' bir anlaşma Pi —-vğe!enmiştir. İki dev'. mîlkı iktısadi mübadeleye k _Uall_ııkta bulunan bütün Zerinde anlaşma yapıl . â&ğ&-f ğ Ulga ha W"%'tanda meclis, Kralm 'rilecek cevabın müzake- v J naîqeeekti İ D d b * c aram yi'dan Pl'— Lfüzzıkere eski na - lıq;müteağ[-mm" nutkü ile açıl - iz TU İ | b | iben eski başvekil Mu- Almıştır, » Müzakere bir Ürecektir. ıij 'hı J 4 Do b SÜİ )ığ:h iğ hm'"!lî—'e nazırı, 1İ mart | N gı% İnin adağında iki Sovyet tay bi İSesini protesto eden Üçisin , CAyodaki Soövyet bü - ? vermiştir, — Sa l, _“' Ziyarette bulunmak Ya gitmiştir, Prens, o- Ea.a Amıştiır. Bu müzakereler | IŞ politikasma taal - | && ha 3Pon hududunu tecavüz' Güşeleleri b'!h;.; “Finlândiya — harbinin 1%: İt Makalesinde, bu neti- h'lm" Norveçin bitaraflığın. ! istememelerinin müesş- 4 N kaydederek, evvelce Fin tş “Üaşi, tanımadığını — ilân eden bu defa gene bu hüküme- llti yapmağa mecbur kal- kü İngiltere ve Fransa. Yaya yardım — pahasına , Pir harbi göze aldıkları- Ve qe::""î'-ünı böyle bir şeye mey ıuhdîık düşüncesile sulh tekli- j Bunu yazmakta ve Fin- *dakârlıklar yapmasına İStiklâl ve şerefini kur- Büunu tebarüz ettirmeke- n PF v P- ı'—'j AAA B EFİi Ola ğ;; z î;;î;* İmzalı başmakalede, hahşğa Meclisinin toplantı- ıttıhuderek bu meclisin hü- e"indz ettiği müdafaa ted. * bulmasınin hepimizi & K “Sdikini tobarüa v ettir: p : ı.:*“ıensa*b&l'ı h - '; Wşq:îhuieeah“ Yalçın, Finlândiya- | İhdaş l Yebur olduğu sulh mu- hsederek şöyle diyor: Medeni, mütemeddin, ff? İ b B | p y M lez » a OB a &Mt | | *ıy u'lti hl:; F Üi Milletin uğradığı felâ. &p a | y _ '*q::]eöıur © her tarafımda uyandır- &ry hu a ı: aksitesir — dolayısile, b at m:İlâlam ve kuvvet hak- :311 Ylye mvc“t Nefret vye galeya- | Mh'üılevı eğk Bibi — bilvasıta bir ” ecekti n | L lıüe"ü K r. Onun içindir ı_ıstı:nit beynelmilel bu | Vi &r 3a Ktık , OT artık — yakında B İ 7 diyoruz.,, | 'hî*% lı:"'îıfet : X*İı_ıı kh%am' Fin & | di - Sövyet sulhun- | e'l'e &n ke?m_ândlyanm vazife- €rüz ettirmektedir. tarafından Londra, 1t — —Moskovadaki — Fin murahhaslarile Sovyet hükümet a- damları arasında imzalanan sulh mu- ahedesinin ve bu muahedeye merbut protokolun metinleri Sövyetler tara. fından neşredilmiştir. Sulh muahede- sinin metni şudur; Madde 1 — Sovyetler — birliği ile Finlândiya arasmda askerli harekât, işbu muahedeye merbut protokol hü- kümlerine tevfikan derhal durdurula- caktır. Madde 2 — Sovyetler birliği ile Finlândiya cumhuriyeti arasındaki devlet hududu yeni bir hat mücibince tespit edilmiştir. Bu hatta göre Sov. yetler birliği topraklarına şunlar it- hal edilmiştir: Viborg, (Vilpuri) ve Viborg körfe- zile adaları da dahil olmak Üüzere bü- tün Kareli berzahı, Keksolm, Sarta. vala Ve Suojarvi şehirlerile beraber Ladoga gölünün garp ve şimal sahil- leri, Finlândiya körfezinin müteaddit adaları, Kuolajarvi şehrile — beraber Merkjarvinin şarkındaki arazi ve Ri- baçi ve Sesedni yarım adalarının bir kısmı (bu hudut merbut — hartada gösterilmiştir.) HUDUT KOMİSYONU Hududun daha mufassal tayini â- kit tarafların mümessillerinden mü- rekkep bir komisyon tarafından ya- pılacaktır. Mezkür komisyon ise bu müuahedenin imzasından — nihayet 10 günlük bir mühlet içinde teşekkül e- decektir. Madde 3 — İki âkit taraf biribir. lerine — karşı her türlü — taarruzdan içtinap etmeği, ve diğeri aleyhine hiç bir ittifak akdememeyi veya koalisi- yonlara girmemeği taahhüt eyler. KİRALANAN TOPRAKLAR Madde & — Finlândiya cumhuri- yeti, senevi 8 milyon Finlândiya mark lik bir ücret mukabilinde ve 380 sene müddetle Hango yarım adasını ve bu adanın cenup ve şarkında beş mil ve garbında ve şimalinde 3 mil mesafe- deki topraklarr ve mücavir mütead. dit adaları Sovyetler birliğine kiraya verecektir. Buralarda Sovyetler birliği Finlân- diya körfezinin methalini bir taarru- za karşı müdafaaya elverişli bir as- keri üs tesis eyliyecektir. Bundan başka, Soövyetler birliği de. niz Üssünü himaye için de — oralarda kendi masrafile icabeden — miktarda kara ve hava müzsellâh kuvvetleri bu- lundurulacaktır. İşbu muahedenin meriyete girişin- den itibaren 10 gün içinde Finlândi- ya hükümeti Hango yarım adasında. ki bütün kataatmımı geri — çekecektir. Hangğo yarım adasile mücavir adalar, bu maddenin hükümleri — mucibhince Sövyetler birliğinin idaresi altına geç- mektedir. PETSOMO MINTAKASI Madde 5S — Sovyetler birliği, 1920 sülh muahedesile ve kendi — isteğile Çekilecek Sulh muahedesi ve protokol Moskova neşredildi ğir hudut komisyonu on gün zarfında toplanarak yeni hududu tesbit edecek Finlândiyaya terketmiş olduğu Petsa mo mıntakasındaki kıtaatını geri çek meği, şimali buz denizi sahillerinde 100 tondan aşağı istediği kadar malik olabileceği müsellâh gemiler haricin- de harp gemileri ve diğer müsellâh gemiler veya herbiri 400 tonu geçme- mek Üzere 15 harp gemisi veya diğer müsellâh gemiler — bulundurmamağı taahhüt eyler. Finlândiya, mezkür — muahede de derpiş edildiği Üzere, bu sularda de. nizaltı gemileri ve müsellâh tayyare- ler bulündurmamağı, sahilde askeri limanlar, harp filosu için — Üüsler ve mevcut gemilerin ihtiyacını — aşacak askeri tamirhaneler vücuda getirme- meği taahhüt eyler. İSKANDİNAVYA y MEMLEKETLE- RİLE MÜNAKALE Madde 6 — Sovyetler birliği va. tandaşları ve eşyası serbestçe transit olarak Norveçe geçecek ve Noörveçten gelecektir. Madde T — Finlândiya hükümeti Sövyetler birliği ile İsveç — âarasında eşya transiti hakkımı tanır. Ve bu fransiti en kısa demiryolu ile inkişaf ettirmek maksadile Soövyetler birliği ve Finlândiya- Kandalakçayı Kemijar- viye bağlıyan bir demiryolunun, 1940 senesi içinde ve her iki taraf kendi topraklarında, inşasına lüzum — oldu. ğunu teslim ederler. Madde 8 — İşbu muahede meriyete girer girmez, iki taraf arasında ikti- sadi münasebetler yeniden tesis olu-* tacak ve âkitler bir ticaret muahede- sinin akdi için müzakerelere girişe: ceklerdir. Madde 9 — İşbu muahede, imzası- nt müteakip derhal meriyete girecek ve ondan sonra tasvibe arzolunacak- tır. Tasdiknameler öon gün içinde Mos- kovada teati olunacaktır. İşbu muahedename ikişer — nüsha olarak rusça, fince ve isveççe olarak Moskovada 12 mart tarihinde tanzim olunmuştur. Protokol Muahedeye merbut protokolun met- ni şudür: Âkit taraflar, muahede ile tespit e- dilen askeri harekâtın durdurulması ve kıtaatın devlet hudüdu — ötesine çekilmesi şeklini aşağıdaki — tarzda kararlaştırmışlardır: 1 — Askeri harekât, her iki taraf- tan, 13 mart 1940 tarihinde — Lenin- grad saatile 12 de durdurulacaktır. 2 — Askeri harekâtın durdurulma. sı için tespit edilen saatten itibaren, öncü müfrezelerin mevzileri arasında bir kilometrelik bir bitaraf mıntaka tesis edilecek ve ayrıca, ilk gün zar- fında, yeni devlet hududuna nazaran karşi tarafın arazisi dahilinde bulu- nan taraf kıtaatı, bir kilometre geri- ye çekilecektir. 38 — Kıtaatın yeni devlet hududun- dan öteye çekilmesi ve diğer tarafın bu hududa doğru ilerl mesi, Finlân- TT TTKKHİT İR HAFTADANBERİ 10 BİNLERCE H KAHKAHAYLA GÜLDÜREN - NİN EN SON YARATTIKLARI En gülünç - En güzel ve DAYANILMAZ derecede kahkahalı sahnelerle dolu ““İZAFER DÖNÜŞÜ. SİNEMASINDA DAHA BİRKAŞ GÜN — — TEMDIT EDİMLİŞTİR Programda ayrıca zengin ilâveler ve yeni FOKS JURNAL sEdf> *U WNWWIHHIHHIH[IIIMIIII KU Y L L O L Hir U Amerika hariciye nazırı Tekrar Çemberlaynla ve Loyd Corçla görüştü Lon'ca, 14 — Amerika harici- ye müsteşarı Vels, dün yanında Amerikanm Londra elçisi olduğu halde başvekil Çemberlaynle seniden görüşmüş, bu mülâkatta îngiliz hariciye nazırı da bulün. muştur. Vels dün Loyd Çorç ile de yarım saat kadar görüşmüş- tür, Türkiye hakkında Fran- sız Meclis reisinin konferansı Paris, 13 (A.A.) — Meclis re- isi Heriyo, bu akşam Türkiye hakkında üçüncü ve son konfe- ransını vermiştir. Hatip, bu konferansta modern Türkiyeden bahsetmis, meşruti. yet rejiminin inkılâbını anlatmış ve Fransız - Türk suitefehhümü : nü teessür ve teessülle kaydeyle- miştir. Hatip, müteakiben — Mustafa Kemalin hayatından ve eserinden uzun uzadıya bahsetmiş, kendi- sini tâzimle arımıştır. Heriyo, nihayet, Türk - Fran- sız yakınlaşmasının nasıl husule geldiğini ve Ankara anlaşmasının nasıl imzaladığını — hatırlatmış ve sözlerini Türk milletinin dü - rüstlüğünü —takdir ve tebcil ile yadederek bitirmiştir. diya körfezinden Lleska'ya — kadar bütün hudut boyunca, 15 mart 194dü tarihinde saat 10 da ve Lieskanın şi- malinde, 16 martta saat 10 da başlı- yapacaktır. Ricat, günde en az T kilo metrelik merhalelerle yapılacak ve diğer târaf kıtaatmım ileri hareketi, geri çekilen kıtalariın geri hat müf- vezelerile, yeni hududa doğru yürü- yen diğer taraf — kıtaların ileri hat müfrezeleri arasında asgarli — 7 kilo- metrelik bir mesafe bırakılatak şekil de icra edilecektir, 4 — Kıtaların, hududun muühtelif mıntakalarında geri çekilmeleri, Üçün cü maddeye tevfikan şu şekilde ola- caktır: a — Tuntsajoki nehri kaynaklarm- dan İtibaren Kuolajarvi, 'Takala ve İtoukamojarvi gölünün şark sahiline kadar olan mıntakada, her iki taraf kıtaatının geri çekilmesi 20 mart 1940 da bitecektir. — Kuhmoniensi cenubu, — Latva mıntakası bölgesinde — her İki taraf kıtaatmın geri çekilmesi 22 mart 19410 da saat 20 de bitecektir. c — Longavara Vartsila, Matka- solka istasyonu Bölgesinde, — her ikl taraf kıtaatmm geril çekilmesi, 26 mart 1940 tarihinde, saat 20 de niha. yet bulacaktır. d — Matkasalka bölgesinde, kıtaatın geri 22 mart 1940 tarihinde bitecektir. e — Koitsanlahti - Emo istasyonu bölgesinde, kıtaatın geri çekilmesi 26 - Koltsanlahti çekilmesi saat 20 de | mart 1940 da saat 20 de bitecektir. f — Emo istasyonu - Late nehri bölgesinde, kıtaatım geri çekilmesi 19 mart 1910 da saat 20 de bitecek. tir. 5 — Kızılordu kiıtaatımın Petsamoö | mintakasını tahliyesi 10 nisan 1940 ta bitecektir. 6 — Kıtaatım devlet hududu ötesi- ne çekilmesi esnasında, her iki taraf kumanda heyetleri, diğer tarafa ge- çen şehirlerin ve mevkilerin zarardan vikayesi için lâzımgelen bütün ted- birleri almağa ve şehirlerin, mevkile. rin, köprü, bend, tayyare istasyonu, kışla, depo, demiryol şebekesi, smai miÜüessesat, telgraf hattı, elektrik santralı gibi tedafül ve iktisadi tesi- satın hasardan ve tahribattan korun- masrt için münasip tedabiri ittihaza mecburdurlar. 7T — İşbu protokolun 6 ncı madde- sinde zikredilen mımtaka'ğrın, mevki- lerin, şehirlerin ve tesisatın bir ta- raltan diğer tarafa intikali münase- betile hâdis olabilecek bütün meğeleler her iki taraf mümessilleri arasında mahallinde halledilecek ölup bu mak- satla, her iki ordunun harekâtta bu. lunacağı esaslı yolların her birisinde kumanda heyeti tarafından — hususi mMmümessiller bulundurulacaktır . 8 — Harp esirlerinin mübadelesi, askerl harekâtm nihayet — bulmasını müteakip, hususl bir anlaşma mucl- bince, biran evvel yapılacaktır. MAR bakımından her yanı ' Dedi. üÜec edilemez, L LA ELI aynı hataya teslim oluyor: saplanıp kalmıyor, bahis mevzuu ise bu doğrudur. dan ibaret sığınaklardır. Bunlar ise hiçbir zaman milyon. lara muhtaç bir İş değildir. Sığmak plânmın bu kısmı, şimdiden, pekâlâ yapılabilir. İstanbul sığınakları meselesi bir yanlıştadır ! : Kuırdar, yer yer tedaviye koştuğu sırada, (İmar mı? meselesi onu şaheser bir levazua sevkeltti: — İmar mı? Aslâ.. Belediye sadece günlük vazifesini yapıyor! üvet, fakat her yiğitin bir yoğurt yiyişi olduğu gibi, günlük bele, diye vazifesinin de imar tarihine kadar yükselen üslübu olabiliyor, Bir imar yapmayan Lütfi Kırdar, İstanbulun imar meydanları üstünde birbiri peşine Kristof Kolomp yumurtaları kırmaktadır. Hiç kimse kendi vazifesini çok güzel bir şekilde yaptığı için tah- Yalnız, biz bir memleket meselesinin yığıldığı bir noktada, gerek vazifedar ve gerek alâkadarların ambale olduklarını, yanlışın çarkma kaptırdıklarını zannediyoruz. Her kim İstanbulun bi- rinci plânda düşünülmesi pek tabii olan sığmakları meselesini ele alsa, İstanbul sığmaklarının milyonlarca lira isteyen bir İş olduğuna üvet, eğer İstanbulda zehirli gaza karşı olan sığmaklar İnsası Fakat son harpler, en amansızları dahi, son tecrübeler olarak göstermiştir ki, bugünkü harplerde henüz zehirli gaz — kullanılma, : maktadır. Esasen İstanbul gibi her an her tarafı hava cereyanlarma maruz bir şehir, zehirli gaz hücumundan en az korkacak bir şehir vas, ! lmı taşıyor, Binaenaleyh, niçin, hava müdafaası İstihkâmları olarak düşünülecek İstanbul sığmakları iki ayrı plâna ayrılamasın ? Birinci ve ana plân, neden, yalnız tahrip bombardımanlarıma kar- şı alelâde siığmaklardan ibaret bir kadro olarak tatbik olunmasın ? Bizim birinci derecede muhtaç olduğumuz — tahrip bomhbalarına karşı sivil halkm sığmacağı biraz takviye edilmiş alelâde bodrumlar- kangren içinde olan hasta İstan- bülü, aynı zamanda titiz ve hâzık bir şehircilik hekimi olduğu, 'nu hayranlıkla gördüğümüz Vali ve Belediye Reisimiz Doktor Lütfi NOT . sığımak mı?) görüşlerini bir H. Dalkılıç Balkanlar ve dünya muvacehesinde Bulgaristan Balkanlardaki dostluk havası Türk siyasetinin bir eseridir ÜYÜK harpten evvel Balkan. lar dünyada çok kötü bir na, ma malikli. Balkan devletleri sanki daimi bir harp halinde bülunan mem- leketlerin müteradifiydi. Hudutlar dahilinde öyle kanlı mu- harebeler oluyordu ki, hariçle har | betmek ikinci plânda kalryordu. Balkanlar “harp insanın tabi! hall- dir" fikrine cevap veriyordu., Hâdise, lerin bu şekilde oluşu tesirini hisset. tirmekte geciktirmedi, Balkan devletleri Ayvrupa medeniyetinde u , zun müddet ikinci plânda kaldı. Ya- rımdan şüpheli olmaları Balkanlıları devamlı eserler yaratmağa — temayül ettirmiyordu. Balkan memleketleri büyük harbi takip eden sulhten sonra harbin fay, dasızlığına karar vererek büyük bir gayretle s7'h İçin çalışmaya başla . dılar, İlk olarak Türkiye ile Yunanistan arasında iyi komşuluk münasebatı başladı ve o0 zamana kadar Türkiye ile Yunanistanı biribirine düşüren e, * kalliyetler meselesi Avrupada görül- memiş büyük bir muhaceret ile hal, lodundu ve bu mübadeleyi mütecakip zamanın da yardımile Türkiye İle Yunanistan arasındaki mMmünascbetler mükemmel bir şekil aldı. Makedonya meselesi de Yugoslav . larla Bulgarler arasında yalnızca bir anlaşma yapmakla değil, fakat her iki tarafta da husule gelen bir dost. luk havasile hallolundu. Makedonya mesclesi kolay hallolunur bir mesele değildi. Fakat bugün gerek Yugos « lavlar, gerekse Bulgarlar merdce an, laşmalar ile sulhü muhafazaya gayret etmektedirler. Fakat Balkanların en büyük mu - vaffakıyeti Türkiye, Yunanistan, Ro, manya ve Yugoslavya arasında ta « hakkuk etmiş olan Balkan Antantı. dir. Bu muahede Avrupanm fevkalâ. de hareketli olan cenubu şark kısmın da sülhün korunmasına yarıyacak en emin vasıtadır. Anlaşmaya dahil dört devletin nü- usu ceman elli dört milyon, toprak, larınm genişliği ceman 1450,000 ki. lometre murabbardır. Günden güne fazlalaşan bir işbir- liği De Balkan Antantıma dahil dört devlet nihayet kendilerini aynı alle- den saymağa başlamışlardır. Balkâan Antantı Avrupaya örnek o, lacak bir birleşmedir. Eğer bugün Balkan Antantından beklenen büyük muvaffakiyetler elde edilememişse buna da sebep Bulgaristanın Balkan Birliğinin dışında kalmış olmasıdır. Bulgaristan Balkan Antantına da. hil olmadıkça Balkanlarda daima bir harp tehlikesi olacaktır. Nitekim Bulgaristanın anlaşmaya dahil olma- masşr Alman veya Rusların Balkanla- ra yayılma siyasetlerine uygun ve faydalı da olabilir. Bu vaziyet dahi, - linde bazı ihtirasları tahrik etmek ve Mmuayyen arzuları ateşlemek Balkan. ları ateşe vermeğe kâfidir. Balkan Antantına dahil — bulunan devletler bu tehlikeyi önlemeğe dal, ma gayret etmişlerdir. Bulgaristana samimi! bir dost eli uzatılarak, sul - hun muhafazası ve Balkan bağlılığı, nmm küvvet bulması için anlaşmaya dahil olması teklif edilmiştir. Balkan — anlaşmasının doğrudan doğruya Bulgaristana müteveccih öl « duğunu düşünen bazı Bulgar maha, filine antant devletlerinin bu samimi teklifleri kadar güzel bir cevap ola « maz. Nitekim Belgrad görüşmelerin. de Romen hariçiye nazırı, Mösyö Ga, fenko, Balkan Antantı konleransı re- isi olmak sıfatile bu husüsü teyit &, der beyanatta bulunmuştu. Balkan Antantı kendi mıntakaları hudutları dahilinde bir harp ihtimall. ne — siyasl veyahut iktisadi bir hâkimiyete karşı koymak için kurulmuş bir birliktir. Halbuki bu anlaşma dışında kalan Bulgarlar, Balkan Antantını kendile rine müteveccih olarak kabul etmek: tedirler, Buüğün Bulgaristanda vaziyet ne , dir? Aşağıda beyanatlarını bulacağı. nız birçok Bulgar büyükleri, Bulga , rislanın sulh siyasetine taraftar ol « duklarını tebarüz ettirmektedirler. Bulgar gençleri Balkanlar gayesine fevkalâde bağlı görünmektle ve di Ber Balkan devletleri gençlerile mü : nasebetler tesis ederek devamlı bir anlaşma neticesine varacak dostluk havası yaratmak istemektedirler. Bu hareketler muhakkak ki mü çe kemmel bir inkişaftır ve bu inkişaf ta anlaşmazlıkları — ortadan kaldır- mağa çalışan Türk siyasetinin bir e , seridir. Son zamanlarda Türk - Bulgar mü, nasebetleri mükemmel bir vaziyet al- mıştır. Yugoslavya ile de Bulgarlar gittikçe artan bir dostluk münase | betlerine maliktirler. Geriye Romenlerle Yunanlılar kalı, yor ki, bunlar da Bulgaristanla an - laşmağa büyük bir samimiyetle ta - raftardırlar, Romen maliye vekili Mösyöü Kons. tantinesko'nun Sofya ziyareti Ro , menlerin Bulgaristanla iktısadi mü - nasebetlerini sıklaştırmak hususunda gösterdikleri hüsnüniyete işarettir. Bu vaziyet Bulgar efkârı umumi - yesi tarafmdan takdir edilmiştir. Tunanın iki sahilinde de aynı İş birliği arzuları görülmektedir. Fil hakika köprü henüz atılmış değil , dir, Fakat vaziyet bir gün bunun hakikat olacağını göstermektedir. Eğer Bulgaristan, Belgrad görüş. Mmelerine iştirak etmek için Saracoağ- hi vasrtasile yapılan teklife müsbet cevap vermiş olsaydı, Balkanlar gün, (Lütfen sayfayı çeviriniz)