30 Kasım 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

a e Düşündüğüm gibi:- DAM ihtikârla mücadele ediliyor mu? Avrupa barbi başlar başlamaz, hükümetimiz çok yerinde bir ted- bir olmak Üzere yapıinası muhtemel olan İhtikârın önüne geçmek için tedbir almağa koyuldu. Halbuki harbin üzerine henüz pek kısa bir zaman geçmiş olmasma rağmen bir sürü eşya flyaslarında görülen tereffü nazarı dikkati celbe- decek bir dereceye geldi, Pazarlıksız sulaş çıktığı zaman relmbet yü- zünden satıcıların mallarmı yine normal fiyallar üzerinden satacağı ba mallar üzerinde keyfi bir surette fiyat yükselişi yapılamıyacağı zan- nedilmişti, Fakai, kısa bir zaman içinde satıcılar aralarında anlaşarak eşya fiyatı üzerine yüzde yirmi, yirmi beşten yüzde elliye kadar zam yaptılar, Baztin esasen © yüzden satın almamaz dereceye yükselmiş olan bu fiyatlar üzerine hemen hemen bir misline yakm bir zam daha yapılmış bulunuyor, İhtikâirı men için çalışmakta olanlar acaba bize fiyatlardaki bu yükselişi nasil izah edecekler? Bu yükseliş nihayet gilin yükselişinin de fevkindedir. Bunu anlayabilmek için altın fiyatını bilmek ve dükkünlarm ca- mekânlarmdaki eşyaların dünkü fiyatları hatırlamak ve buzünkü fi- yatlarile mukayese etmek kifayet ediyor, Ve bu mukayesemiz bize ba fiyat yükselişinde buzünkl vaziyetin bir çok elhetten âmil olması ka- dar ihtikârm da bir rol oynadığı zannmı veriyor, İstanbul şehrinde bu sene bir palto yapabilmek artık ancak çok zenginlerin kendilerine müsaade edecekleri bir lüks olmuştur. On, on bir liradan aşağıya manto olabilecek bir kumas bulmak yedi sekiz lira dan ucuz ayakkabı giy imiküme Kalkın Diğer taraftan kömür kutlığı bahanesile mahalle kömürcülerinin #tok ettikleri kömürleri azar azar ortaya çıkarıp kilosunu üç kuruştan satmalarına müsaade edildiğini görmek de nihayet bizi hayrete düşü- ren bir şeydir. Fiyatlardaki bu fahiş tereffü hakiki bir zaruret midir, yoksa ihti. kârm fakir halim kanmı emmek isteyon istibası mı? Bütün bu şeylerle biraz dah ciddi bir sekilde mesgul olunması ve fiyatların normal kazanca uygun bir sekilde tesbiti veyahut da çalı- san fakir halka esya fiyatl arma uyan bir yevmiye verilmesinin temini Tâzımdır, SUAD DERVİŞ Asım Us, “Yeni tedrisat siste mindeki sakatlıklar” başlıklı ma - kalesinde, orta mektepler ve lise - lerde talebenin devam saatleri ile beslenme tarzlarını tetkik için top- İnnan İhtisas komisyonunun kararı e onun bugünkü tatbik şekli ara - smdaki farkı tebarüz ettirmekte - dir, Mubarrir, mütehsssısların tesbit Gttikleri ders saatleri şeklinde bt « raktıkları üç saatlik ders hazırla - ma ve mütalâa zamanının mektep - te geçirilmesi kasdedi'mediğini işa- ret ederek talebenin öğleden sonra saat on altıya kadar mektepte ali- doğru. Vakıt | konulmasının olmadıktan başka bir takım idari ve sıhhi mah- zurları da bulunduğunu yazıyor. Tan M., Zekeriya Sertel, bugünkü ma- kalesinde Finlandiya vo Sovyet Rusya ihtilâfını tetkik etmektedir. Muharrir vaziyetin en vahim safhasma girdiğini ve bu vahamet devam ettiği takdirde şimalde ye- ni bir harp ile karşılaşmamız ihti. malibulunduğunu, Finlandi- ya, Sovyet taleplerini sulhan halle Yanaşmazsa Sovyetlerin ancak is- tedikleri yerleri işgal ile iktifa 6- deceklerini ve böylece Finlandiya- da esaslı bir harp hareketine giriş- miyeceklerini kaydediyor, Yeni Sabah Hüseyin Cahit Yalçm, “Mes'ud Avrupa” başlıkir makalesinde İn - giliz Başvekil Çemberlayım son nutkundan bahsederek İngilterenin dünya aivasetini gözlen geçiriyor ve şöyle diyor: “Öyle görünüyor ki, İngiliz Baş- vekilinin zihninde, yalnız galiplerle mağlüpiar arasmda değil, bütün Avrupa devletlerinin murahhasları arasmda akdedilecek muazram bir konferans tasavvuru vardır, Her ZAMN VEE İ , RUHLAR | Yazan; Nezihe MUHİDDİN a İhsan Naci arkadaşlarına biraz ötede; iki büyük çınarm altında ki meydanr gü erek — Haydi marş? - diye sedem di . Şurada biraz karnımızı doyu- rur sonra da bu gece oynıyacağır mız piyesin provasını yaparız. Hepsi birer birer o kamyondan | atladılar, Kadınlar uyuşmuş ayak larını uğuşturup sekerek, erkekler | onları çekip şâkalaşarak çınarla rın altına doğru koşmağa başla | dilar. Zeynep mümktn olduğu ka. İ dar İhsan Nacinin yanından uzak de gurur vardı! Ne de olsa tiyat- ASLA halde muhterem Çemberlaynm ve- Adleri gayet tatir vo cazip ise de kâfi vuzuh ve sarahati haiz değil. dir, Bunu da harbin zaruret ve İ- cabı telâkki ederek müteselli ola - “ini Cumhuriyet Nadir Nadi, “Bitarafiık ahlâkı” başlıklı makalesinde, deniz harbi - nin şiddetli bir safhaya girmesi ü- wrino bitaraf (o memleketlerden yükselmiye buaşiryan şikâyet ses ierini mevzubaha ederek şöyle de- mektedir; “Menfaat esasa dayanan bir bi taraflık telâkkisi, yoilletler arasam - daki münasebetlerin son derecede kosafet kazandığı bu devirde doğ- ru dağildir, sakattır.” Köylülere bedava ilâç verilecek Ankara, 30 — Sıhhat vekâleti alâ kadarlara yeni bir tamimde bulu- narak ellerindeki fakrühal ilmüha- beri bulunmayan dahi bütün köy- e İhtiyaç halinde mecceanen ilâç verilmesini bildirmiştir. İliç tevziatımı hükümet hekimleri yapa» | imeçhul tahtelbahir caktır. lm Başvekil, İktisat ve Ticaret vekâletlerinde Ankara, 30 — Başvekil Refik Say- dam dün İktisat ve Ticaret vekâlet- lerine gitmiş, vekillerle uzun müd det görüşmü: . aya Bir hırsız mahküm oldu 'Topkapıda tütüncü Saranın dük- kânından lölün vesaire ile Aksaray da berber Hakkının evinden eşya çalmakla suçla olarak sekizinci as” liye cezada muhakeme edilen K& mil dün 19 ay 13 gün hapse mah. küm olmuştur. ROMANI erkeği sayılıyordu. Bu ilk oynıya* cakları piyes de kendi ilhamıy- dı..,, Sevdalı kızın intikamındaki rolünü çok beğeniyordu. Bu rolü bütün artistlik idealile oynamağa çalışıyordu. Ketdire ait parçaları iyi ezberlemişti. Provada çok içli bir sesle söylemeğe başladığı za- man arkadaşları: — Bravo İhsan! Sen doğrusu mükemmel bir rejisörsün! Ziziyi sen yarattın . diye alkışladılar. Ihsan Naci hepsine yüksekten bakarak: — Ben! - dedi - hani şu Paris. teki komedi o Fransez dedikleri imanı kandilli maşhur tiyatro yok mu? onun bile rejisörlüğünü ya" parım ama kör olsun bu tali! Kasabaya tah t a ten daha, “geç ula Kamyon evvelce . kararlı kahvenin küçük bir sürü çocuk ve delikanlı. Haber Mektep kitapla- rının tetkiki Ders metodlarında da tadilât muhtemel Lise edebiyat ve ortameklep türk çe kitaplarını tetkik etmekte olan komisyonlar fanliyetlerine devam etmektedirler, Komisyonlar (o syni zamanda yeni yazılacak kitapların plânlarını da hazırlamaktadırlar, Maarif vekâleti bütün mektep ki- taplarının tetkikine karar © verdi" Binden yeniden ilse ve ortamektep komisyonlar o kurulacaktır. Bazı derslerin metodlar.nda da (o deği- şiklikler yapılması muhtemeldir. larına neden az para veriliyor?. vay bütçesi münakaşa edildi Şehir meclisi dün toplanmıştır. Vefat eden daimi encümen arasın dan Heyri Uğurun halırasına bür- metle üç dakika ayakta süküt edik miş ve sonra müzakerelere (o geçi miştir, Tramvay, elekirik ve tünel ida- relerinin yeni bütçe (o ve kadroları iki saat süren münakaşalara sebeb olmuştur. Azadan Hamdi bazı me- murlara yapılan zamlara iliraz ei- miş, szsdan Zahit bazı kimselerin tramvaylarda bilet almadığım bu yoldaki kontrol teşkilâtının o kifa- yetsiz olduğunu söylemiş, vatman ve kondüktörlere neden (oz para verildiğini sormuştur. Bu noktaya bülün azalar umum müdürün dik İ katini celbetmişlerdir. Bu suallere cevaplar veren mezkür idarelerin umum müdürü Hulki ihtisas sahip- lerinin maaşlarına zam (yapmak mecburiyeti hasıl olduğunu, ban sanayi müesseselerinin tatili fasli- yet etmesi yüzünden elekirik sar fiyatının azalmış bulunduğunu söy- Temiştir, Bundân sonra söz alin belediye rels muevini Rıfat da (o bütçedeki maaşlara bareme göre xam yapıl dığını bildirmiş ve bunun üzerine bütçe 9.966.000 lira olarok (o kabal edilmiştir. Meclis bugün devrenin son top- lantısını yapacaktır. Bozcaarladaki Meğer devrilen mcförün teknesiymiş! Bozcaada i** Babakale arasinda görülen ve bir denizaltı gemisi sa- nılan cismin bundan on beş gün ev vel bu civarda batan “Sarıgöl,, mo törünün enkazından başka bir şey olmadı alâkadarlarca söylenmekte” dir. Bu motör su Üzerine alabora ok duktan sonra uzaktan görülebilme- si için üzerine bir sopa konmüş- tur. Bir preskop şekline gelen bu İ- şaretin bu yanlışlığa sebeb olduğu tahmin olunmaktadır. ERESİN bütün halkr meydana dökülmüş” tü, Bu rağbeti gören oaktörlerin ağızları kulaklarma vararak der” hal işe koyuldular, Genişçe kahve nin köşesine sahnemsi bir yer kur dular, Yırtık dekorları tamir edip yerleştirdiler. Soluk kadifelerden perdeyi asınca işin mühim kısmi bitmiş oldu, kadınlar bir köşede kahve, çay İçerek yorgunluk alır yorlardı. İskemleleri düzeltiler.. Bilet yerine bir kırık masayla iki hasır iskemle konuldu. Artık işler tamamdı. Zaten vakit de yaklaş. . Ahali biletlerini alıp şim kahvenin içini doldurmağa başlamıştı, Aktörler ayakta bir kaç lokma tıkıştırdıktan sonra gi yindiler.. Nihayet kocaman bir *© payı tahtaya vurarak (ağır ağır perdeyi açtı! Piyesin ilk perdesi başlamıştı. de durunca büyük | İlk dakikalarda sessiz bir tecessüs" le sahneye bakan halkın arasında, sonun başaktörü ve rejisörü onun | lar etraflarını sardılar. Kasdbanım'| perdenin ortalarına doğru hir ta. muallimlerinden mürekkep birçok | “Tramvay vatman. Şehir meclisinde tram- | Hastahanelerde yatak mevcudu arttırılıyor Haseki doğum kısmına 25 yatak ilâve edilmesi kararlaştırıldı Vali. itfaiyeyi tebrik etti Tahtakale yangınına dair keşif raporu hazırlandı Tahtakale yangınının o sebebine ait tahkikat bitmiştir. Müddelumu- mi muavinlerinden Fethi ile Sul- tanahmet birinci sulh ceza hâkimi Reşit hâdise yerinde yaplıkları ke- şiflere alt raporu bugün (o vere Geklerdir. Vali ve belediye reisi LüWfi Kır- dar dün Cerrahpaşa ( haslanesine giderek Tahtakale yangınında ya” ralanan İtfaiyecileri ziyaret etmiş- tir. Bundan *- “a Fatihteki İtfaiye merkezine g'den vali buradaki bü- tün itfaiye efradım göslerdikler fedakârliktan dolayı tebrik etmiş” tir, Esnaf çocukları kampı Cemiyetler bütçelerin- den pu.a ayrılacak Esnaf çocukları için O kurulacak kamplara sarfedilmek üzere her se ne cemiyetlerin bütçelerine (o 4000 lira konmusı kararlaşımıştır. Bu pa ra ile açılacak kampa 150 O çocuk alınacaktır. Bunlardan ellisi sakat ve alil ve yüzü de o mekleplerinde iyi dereceler almış çocuklar olacak tır, ——— Dolmabahçe hâdisesi Muhakemeye dün de İzmitte devam edildi İzmit, 30 — 11 vatandaşın ölü- mile neticelenen Dolmabahçe hâdi- sesinin muhakemesine dün devam edilmiştir. Salih Kılıçla avukatı ha- zır bulunduğu halde eski oOmüdür muavini Kâmran dün gelmemişti. Şahit olarak dinlenilen eski İstan- bul emniyet müdürlüğü altıncı şu- be müdürü ve şimdi İzmit emaiyet müdürü Faik, hâdisenin halkın he- yacanından ileri geldiğini, alınan tertibalın noksan © bulunmadığını söylemiştir, Muhakezne okânunuev- velin 18 zine bırakılmıştır. Muhakemeden #onra Salih Kılıç şunları söylemişile: “ Bu hâdise dolayısile heynel- milel şöbreti olan polisimize nakise verecek yanlış bir zehabı silmeğe uğraşıyorum. Bütün tedbirler tam zamanında ve İsabetli bir o şekilde alınmıştır. Fakat halkın polis kur. vetlerini dinlemiyerek sel halinde skması bu fecl bâdiseye sebeb ol- MaŞtUT Sai) km sesler işitilmeğe başladı.. Gü- rültü yavaş yavaş artıyordu. Hal- kın çıkardığı sesler öyle yüksel mişti, ki artık aktörler biribirine söylediklerini işitemez olunca $i* sup seyircileri dinlemeğe meçbur oldular,.. Üçer beşer yüksek sesle konuşan seyircilerin gürültülü ses leri arasından, yarısı keçiler tara- fından kemirilmiş bir o çamurlu karpuz kabuğu fırlıyarak sahne hin ortasına düştü. Şaşıran ve 8s $iz sessiz seyircilere bakan aktör. ler ortaya düşen bu nesneden tirk“ tükleri sırada bir limon kabuğu, onun arkasından birkaç avuç A- rabistan fıstığı yağmuruna tutu. İunca İhsan Naci can havliyle per deyi idare eden şoföre bağırdı: — Perdeyi indir; perdeyi im dir yahu! Şoför perdenin ipine asıldı, fa- kat soluk kadife parçaları bir ye. re takılarak kapanmamakta rrar ediyorlardı. Kadmiar içeri ” kaç” Şehir hasisaelerinin noksanları nı ikmal etmek üzre belediye bül- çesine do”san bin 1 tahsisat ko nulmuştur. Bu çara İle 'errahpaşa ve Haseki hastanelerine - modern mulfak ve çamaşırlıklar yapılmak» | tadır. İ Aymea Haseki hastanesi yirmi beş yataklı bir doğum paviyona in- şa edilecektir. B8 “ikls hastane sin yalak adedi alimış beşe çıka rılmış olacaktır, Mecidiyeköyü hastan-! yapıldık- tan sonra Beyoğlu hastanesi doğum evi haline konulacaktır. Hastanelerin zehirli gaza karşı korunma tedbirleri almaları (için bütçeye 9İ bin lira konmuştur. Diğer taraftan Haydarpaşa bas tanesinde 100 ve Heybeli sanalor- ,omunda 150 yataklı birer verem viyonu inşa edilmektedir. Bu yıl içinde İstanbul bastanele- ri $70 yeni yatak kazanmış olacak lardır, Mecidiyeköyü hastanesi yar yildiken gön Hemen! * ves rinin yatak mevcudu 1770 e çıka caklır, kurulacak Mezunların yirmi sene mecburi hizmetleri olacak Maarif vekâleti (o tarafından köy enstitüleri kurulması yolunda ha sırlanan proje yakında meclise ve- rileğektir. Enstllğlerin öğretmen şubelerin- de tahsil müddeti beş yıldır. Ensti- tülere tam devreli köy ilk mektep- lerini bitiren talebeler alınacaklır. Bunlar enstitüyü bitirerek muallim olduktan sonra yirmi sene mecburi hizmete tabi olacaklardır. o Öğret menlerş ayda 20 ira ücret o verile" cektir, Muvaffakiyet gösterenlerin ücret leri altinci ders yılınd 30, ve üncü ders yılında da 40 liraya çıka rılacaktır. Ayrıca köy öğretmenleri (o için tekaüt sandıkları da kurulacaktır. Öğretmenlerin aylıklarından o san dık için yüzde bir kesilecektir. —— i Kızına tecavüz suçlusu Cürmümeşhut omahke- i mesine verildi Çemberlitaşta oturan amele Meh- mel Subaşı isminde bir adam kendi örkizi on düri yaşındaki Necileye tecavüz etmek suçuyla yakalanarak adliyeye verilmiştir. Bu adamın (o muhakemesine dün cürmümeşhut kanunları hükmü da- hilinde olarak ikinci ağır ceza mb kemesinde gizli olarık o başlanmış- tır. Mıhkemeyo berâber (getirilen baba ve kız mütemadiyen (ağla mışlardır. DALLAS İN muşlardı.Erkekler de İhsan Naciyi öne sürerek: — Bun söz anlat! - diye 1s. rar ediyorlardı. Ihsan Naci ister istemez sahne nin önüne doğru yürüdü. Alnınn | ortasına bir karpuz kabuğu yeme. İ mek için ellerile siper almağa ça* Işarak kaynaşan ha'ka karşı de rin bir reverans yaptı. Seyirtiler sahnedeki hareketi görünce biraz susmuşlardı. İhsan Naci bir şeyler mırıldanıyordu. İşitemiyen bir de likanlı ayağa kalkarak etrafa: — Ulan sustın?!.. Oyuncu bir şeyler söylüyor, Anlayalım! Ihsan Naci tekrar bir reverans yaparak daha cesaretli bir sesle: — Emirlerinizi bekliyorum e. ! fendim - dedi - Oyun yarıda kal- dı müsaade edin de bitirelim.. Halkın arasmdan gene ( sesler yükseldi: — Biz bu oyunu beğenmedik! (Devamı var) Köy enstitüleri | kirşimmee içimi - ii dı gibi, erimiş kar parçalari Gyor. Sevmam vi e Halbuki sevmek kadar zorladım. “Medeni ie 2m tabli yevklerinden ziy8d insan oğlu tarafmdan zevklerinden hoşlanır. ler fikre, Hayale daha © bugün Insanlığm övündüğü rin hepsi de belki sessiz, kış gecelerinin mı dim; bunların hepsi de yutmak, kışın ilk soğuk yar duymaz içime çöke1i ğrtmek içindi, Bir türlü kışı 5 Li Kl ii Ni a elimizden geldiği kadı isteriz, Fakat bu gezin” zaman hayali olmaktan maz: çıkmak arzu eder çıkamayız; çünkü günes matirken bir taraftan da kin bir rüzgürm burnunu? Ascağımı, yanaklarımısı ellerimizi ceblerimiz6 biliriz. Kışın güzelliği 2099 re arkasından, #obalarıD sığınarak tadılacak bir Onun içine karışmeğı insanı rsırıverir, Bunu belki fransızcann “frolf tabirini düşünüyorum: doğru! ne kadar yeri çe” insanı okşar, vücude Y# yayılır; soğuk ise deni Bundan da zevk alanlar Gigi biliyorum ama ben onlari lim... yedisi Yaz! canım yaz!... Nİ Tk NU ii z Ni dem ah faslı movbabif Kabi! Bi? Kânunlar lar yağacak, soba veye larmda, burnumuzü tatsız düşüncelere dalac8X” 5 kuruyoruz vehimi ile racağız. Kışın bazi güzel vardır: geçen yazı ii bahar için tasavvurlar muz saatler, Başka wi de olduğunu söyleme ğunu 5 gr bunca ger kendime telkine çalıştığ* S mek ve hürmet oasayiste'e salim a payım? Cahit Tanya Kasım gibi, gelip de çekiverir diye, cansen #öylemiyecek miyim? gi Naralis? Sahte sobacı yare” tevkif edildi e. Istanbulun muhtelif re gi soba kurmak pak el yan ve iki gün evvel alar dürlüğü tarafından Serileri ii dıköylü Sıtkı adliyeye ir Sultanahmet sulh kia Ü gusu yapılmıştır. SeclU ege 11 ini itiraf ve üçünü İd a” mahkeme tarafından tev muştur. —ğ— Otomobilin çarp ihtiyar öldü ef Evvelki gün Beyoğlun, w maralı bir otomobilin ae uğrayarak Beyoğlu baslik yak n dırılan doksan yaşınd? ölmüştür, diği gibi: mk ği |