5 Kasım 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

| ““ŞEH'GÜNar çeviriyor. uttur, Lütfi Kırdar, İstanbulun imarında meyuanlar ve yolları birinci plâna almakla, ayrıca, en büyük isabeti de gösterimniştir. dira bü * prensiple şehrin yalnız bedli sıhhati değil, ayni zamanda mesafe ğ ve seyrüsefer sıhhati gibi en birinci derece meselesini de — hallet- Fharer ha b mek imkânı elde ediliyor. Cümhuriyet meydanımım, ceğiz. yo'ı eminönü meydanı . . Yazan: H. DALKILIÇ ALİ Lütfi Kırdarm elinde sihirli bir değnek var, Dokunduğu ) Cumhuriyet bayramında İstanbulda açışlarını yaptığı yerler, Ixtıınbııl imar taribinde Lütfi Kırdar sayfasmın - büyük ve parlak hırl.'lerldir htaııhul bu enerji ve frade kudretinden dolayı mes- bedik imar bakımından, Eminönü meydanma tercili edilmesi de doğru. Fakat Eminönü meydanmın bedli imardan evvel seyrüsefer için bir durumu vardır ki, mutlaka halledilmeye muhtaçtır. Ru noktaya dikkati çekmekte ısrar ede- İstanbulun hemcn hiçbir yeri Eminönü meydanı kadar sehrin hafakan noktası değildir. Tramvay hatları, İstanbulun seyrüsete, . Yi için ana damarlar mesabesindeyse, Eminönü meydanı bir ple. bit hastalığı noktasıdır. Şehrin 'seyrüseferi burada cehenmnemlesi. Yarın, bu meydan imar edilince, bu imar bu hasta meyda- nm ebedi kefeni olacaktır. Önün için meydanm seyrüsefer sıhha- ' tini imardan evvel hülletmek lâziindir. Acaba bu meydanı derhal Yemiş yoluündan tramyay hattıyla Atatürk köprüsüne bağlamak kabil değil midir? Herhalde bu meydanı patlıyacak kadar marlarma derhal yeni micoralar vererek şehri bu ebedi hafakanm. şişiren tramvay da- :i DA c e- dı/y Tan M. Zekeriya bugünkü —makale- sinde, devletlerin niçin hârp et- tiklerini araştırıyor. ve bunu ef- kârınmumiyenin bilmesi —lâzım- geldiğini çünkü harbin — bize de sirayet etmesi muhtemel olduğu- nu söylüyor. Bu bakımdan harbe- den Almanyanın fikrin? — anlatı- yor: Bunlara göre harbin sebebi Versaydır. SÜ milyonluk — Alman kurak topraklarda hapsedilmiştir. Bugün Almanya bu — 'neticeyi al- mıştır. A n el İngiltereye göre ise scbeh Hit- lerizm . ve küçük devlellerin hür- riyeline tecavüzdür. M. Zekeriyaya göre — gösterilen bu sebebler zahiridir; — uydurma- dır. Dava çok daha Büyük, — cok daha derin ve cok daha genistir. Bize henüz ne olduğunu, hlklırme- diği bu sehah tetkike muhlnrlır Yeni Sabah Hüseyin Cahilt Yalçın “Türk ;Rus münasebetleri “başlıklı yazı- Hsında, Sövyotlerle Türlüye arasın- da. yapılan konuşmaların akamele uğramasının sebeblerini — tebarüz hettirmeye çalıştırmaktâdır. Türk siyasetinde hiçbir değisiklik olına difi hülüe, bDünün evvelce könüş- mâ mevzülarının hazırlandığı sı- ıı-ıdıı Sövyet — Rusya ile Almanlar şarasında hiçbir anlaşma — olma- dığını, Rusların da Almanları bir ı_tshüke gibi gördükleri fakat AL- manlar - yülmız — kalıp da, — Rus ayaklarına - atılınca işin değiştiği- nı ve binnetice Sövyet — Rusyaya en bariciye vekilimizin aykırı talenlerle karşılaştlığmı ve bu ta: Meplerin berkesin bildiği gibi, Sov byet-Rusyanın Almanyaya — karşı 'hörhangi bir şekilde bir — harbe gırmek istemediğini, Karadenizin 'Karadeniz devletlerinden — olmı- ;yanlara kupaltılması olduğunu kay dettikten« sonra” hülüsâteri — şövle demektedir: - “Şayet Sovyet dostlarımız, hari- crye vekilimizin hareketinden ön- ce böyle bir istekleri olduğu ma- lüm bulunsaydı, vekilimizin seya- “hatine bile lüzum kalmazdı. Ma- amafih “hariciye vekilimizin Mos- kovatlaBulınması Sövyet' dastları- mızmi Almmanlarla yaptıkları anlaş madâs-mernfaatlerine"olmuşsa” bun- dan seviniriz. İki arada değişen siyaset yalnız — Sovyetlerinkidir. Bunun Soövyetler hakkında hayırlı olmasını temonm etmek de bizim İein e>-4 7 sFasidir. Cumhuriye aYımtıs;Nadi, bügünkü — yazısımı, yeni tearet vekilinin dünkü gaze- de çıkan beyanalına hasreli- ıngğür Vekil bu beyanalında umu- mi. harp içinde gördüğümüz sıkın hyı "bu harple — görmiyeceğimizi itâ&de'etmiş ve ticaret hayalımızın | bilâkis İnkişafa gideceğini söyle- mişti. Yunus Nadi diyor ki: “Bu sözler, memleket — ikltısadi RHavatının nlâkadar we âmilleri o- lan - müstahsil — ve müstehlik - | Jelikle hâacmi büyüyecek min eden sözlerdir, ve şahsan bü- tün hayatında bu işlerin filiyatile meşgul olmuş bit vatandaş oldu- ğgundan dolayı yeni vekilin lemi- nâftını bugün hakiki mahiyetlerile görülen, yarın öyle de tanakkuk ettirilecek meseleler olarak (elâk- ki eermcLlığımue hiçbir mani yoökltür, Memleket istihsalâlı, müstahsili memnun eden kıymetlerle “ihraç ağni kolaylık ve ücüzlük şartlarile; artâtaktır. ît;ılhımli ivilev.ilrıîımirı ve çoğaltmanın sırrı da ıqtc 'bura- dadır. İzaha hacet yöklür ki büy- ümuml faaliyet millete ve devlete pek büi- yük faydalar temin cdrer. Cumhuriyet hükümetinin aldı- Bi ve almağa hazırlandığı tedbir- 'ler bizi işte iklisâden -böyle inki- şaflı bir devrin arifesinde bulun-”* duğumuza inandiırıyor, Vakıt Asım Us da bugünkü makalesine; yeni Ticavet Vekili Nazmi Yop u- oğlunun lakip edeceği: “Bir ta- raftan takas primlerini indirerek ithalât eşyasını ucuzlatmak, diğer taraftan ihracat eşyasına prim ve- rerek idhalâlımızı çoğallmak,, sis temini mevzu yapmışlır. Muharrir şöyle diyor: Öyle anlaşılıyor ki ticaret vekâ-. letimiz Türk malları — ile cihan piyasası âarasında görülen ve Tür- kiyenin serbest döviz memilrketle rinde iş yapmasına mani olan fi- yat farkını Türk müclahsillerine prim vermek surelile bertaraf et- MUHİDDİN < I8 — Yazan: Nezihe — Neroden anladın. — Şimdi o kendisini anlatır. Garson bir tepsinin — içinde iki duble bira, bol bir salata; ciğer kızartması ve balık haşlaması ge- tirerek kızların masasına yerleştı- rirken bu sefer Zeynep arkadaşı" nın elini dürterek sağ - tarafların. daki kameriyeyi gösterdi: Bir çift genç biribirine sarılmış lar öpüşüyorlardı. Lili hiş ehem- miyet vermiyerek dudaklarını bük tü: - — Bu da bir şey mi sanki burar va akşam yemeğine, çelelim de bir gün sen o zaman F ınoramayı gö- rürsün. Kızlar yemeğe başlarken arka. larmdaki taflanda gene bir hışirti imilletkekseriyetini temin ve tat- oldu. Zeynep oraya daha ustalık- olunabildiği zaman ithalâtımız da | lnhisar memurlarının barem vaziyeti Son maaşlarının barem- * * « deki derecesini alacaklar İnhisatlar idaresinin yeni tes. kilât projesine göre, iki umum müdür muavinliği ihdas edilmek. te ve idart müdürlük lâğvedil * mektedir. Hukuk müşavirliği, u - mumi muhasebe, inşaat, levazım, mübayaa, memurin vö nakliye servisleri de umum müdürlüğe bağlanmaktadır. Ayrıca merkeğzde —memürin ve inzibat komisyonları ihdas olun- maktadır. Teftiş gubesi müdürlü. | gü reislik haline gelecek ve A. nadolüdaki müstakil müdürlük . ler başmüdürlük olacaktır. İstanbul fabrikalarında —âyrı avyrı bulunan tamir atelyeleri de Cibali tütün fabrikasıma bağ. lanacak, tütün şubesine bağlı zi- raât ve fen kıstmları birleştirile- cektir, Projede yeni — baremde idare memürlarınin sön âldıkları maa . şin tekabül ettifği dereceyi ala , “eakları, tam müutabakat olmazsa en yakın derecenin tesbit edile . ceği yazılıdır. ——— Belediye yangın tulumbası yaptırıyor Passif korunma — teşkilâtı için mahalielere tevzi edilmek üzere 113 — tulumba yaptırılmaktadır. Bu tulumbalar tekerlekli olacak ve hava tazyikiyle işliyecektir. Halk tarafmdan kullanılacak olan * bu tulumbalar yerli fabrikalarda inşa ettirilmektedir. —a konferanslar Üniversitede halka mahsus ser best konferanslara aym T inci , salr günll başlanacaktır. İlk kön. ferans profesör Neşet Ömer İr - delep —tarafından — verilecektir. Mevzuu “Mekteb — hrfzıssıhhası,,” dır. Ebedi Şefi miz günün Ebedi Şef Atatürkün birinci ö- lüm yıldönümü olan 10 ikinciteş. rin cuma günü memleketin her tarafında ihtifaller — yapılacağını yazmıştık, Cümhuriyet Halk Par- tisi Umumi merkezi bugün ait programı hazırlamış ve alâkalı- lara tebliğ etmiştir. Proğram ay- nen şöyledir: HALKEVLERİNDE: a— Ebedi Şef Atatürkün ölüm gün ve saatine tesaldüf eden 10 ikinciteşrin 939 cuma günü saat 9.05 te bütün Halkevlerinde, Halkevi — olmuıyan yerlerde Parti merkezlerinde bir ihtifal toplan. tıst yapılacaktır. b — Bu toplantıyı, Halkevi o- la nyerlerde Halkevi reisleri, ol- lan yerlerde Hâalkevi teisleri, ol- züm ve idare edeceklerilir. c — Bu toplarmtı umum için öl- makla beraber bilhassa o şehir ve kasabadaki en büyük mülkiye memuru başta olmak üzere aske. ri makam âmirlerile devair reis. leti, parti ve halkevi mensupları, resmi ve hususi teşekküllerin mü messilleri davet edilecektir. d — Toplanıları yerin müna- sip mahalline Atatürkün bir büs. tü, yoksa fotografr konacak ve bu köşe Türk ve Parti bayraklarile süslenecektir. Tam o saatte vazi- fli kılmacak bir zat, Atatürkün, 'o'gün, o saatte öldüğünü kısa ve *weciz bir ifdide ile anlatarak hazır “İBulunanları ayakta beş “dakikâ 'hygı susmasına davet edecektir. e — Bundan sonra bir hatip Atatürkün hayatı, memileket ve millet için yaptığı büyük hizmet- ler hakkında bir.hitabede buluna cak 've bunu müteakip Millt Şef Tİnönünün, Atatürk hakkındaki beyannamesi-oktmarak toplantı - 1y'l son verilecektir mek, kararındadır. Esas ıuharıle bu karar hakkın- da ıT).,ı Eğimiz bir. Şey — yoktur. | Bilâkis bugünkü nhvnl ve şerait içinde bu prim ıı!ulıındeıı daha makul bir yol hatıra — gelmiyor. Şu kadar ki prim vermek usulü- nün tatbikatında;muhtelif. şekiller olabilir”Mühim olan şey, bu şekil- ler içinden sulistimale en az müsa it olanını ve Türk parasının kıy- meti Üüzerine zarar — vermiyenini intihap-elmeklir. Ticıret wekâleti- nin duşündüğü “Brim — sistemine gelince, bu ancak — Büyük Millet y - Meclisine, verilecek kanım , lâyi- hasının tanziminden sonra ınluşı- f Tacaktır. lr bir nazar fırlatârak arkadağmma hafîfçe g'lılw Lili kadehihi'kaldırdı: - şerefine Ziziciğ'm, Zeynep şimdiye kadar ağzına içki koymamış olmasına rağimen kadehini kaldırdı. — Biribirine to kuşturduktan sonra yarısına ka. dar içti. Birdenbire gözlerine pı- penbe bir renk'yayıldı. Lili ye- meğine başlarken: ş — Buranm birası pek tazedir- dedi. * Zeynep, her — söze fıkır. fikir gülüyordu. Başını tatlr bir rüya gibi döndüren bü ilk içki pek ho. "ına gitmişti. Gülüşüp — şakalaşı- orlardı. Birdenbire Eli sokaktan bir ce- naze arabasını işaret ederek: — Böyle parlak bir bahar günü ü'mek-de olur mu ya? Hem'de şu / ayaz penbe çiçeklere-bak! Mut- laka gençliğine doymamış bir za. vallır" S onbilir sevdadan verem mi oldu? Ah ben böyle acıklı şey- lere hiç gelemiyorum.. Mademki f — Toplıntı bu suretle sona ıoma, varsa Atatürkün İl'yien veya ya büstü olan meydana *fopluca gidilerek bir çelenk kona. cak ve merasime nihayet verile- #cektir. MEKTEPLERDE: 10 İkintitesrin 939 günü bü- tün mekteplerde saat 9.05 — te talebe mektebin münasip bir sa- lonunda toplanacak ve ayni şe. “kilde 5 dakika ayakta saygı sus- maâst yapacak; müteakiben — bir muallim tarafından Atatürkün hayatr, memleket ve millet için rıl pırıl. bir neşe, yüzüne gül gibi | yaptığı büyük hizmetleri hakkın- E Damta MABER'İN YEDEBL ROMAN | nnn ll aa BAA İ bu, ölüm var dünyaya neden gel- dık'ı’ — İşte şimdi dünya bana har * ram oldu - diye Eli devam ediyor du - Sana nasihatim olsun Zizi sa- kınm sevda ile kimeyi seyme.. Arkalarındaki taflanların ara- sından bir ses teklifsizce; — Arkadaşınıza zalimane bir tavsiyede bulunuyorsunuz mat- Lili bu sözlere hiç aldırış et- meden devam ediyordu: — Şimdi bu gence yazık değil- mi? Şu karanlık topraklarda na- sıl yapayalnız kalacak? Gene arkalarından bir geldi: — Ne kadar merhametlisiniz matmazel.. Hiçbir şey — duyma. yan ölülere acıyan kalbiniz. de- mindenberi burada — yalnızlıktan * Doğulan bana da biraz olsün a- cımaz mı? Gönç adam bunları söyliyerek koyu yaprakların arasından çık- mıştı. Şimdi Lili gözleri ve kaş. larile şuh hiddet m'mikleri yapa rak masalarına yaklaşan — gence cevap bakıyordu: Parti Umumi Merkezi yapilacak merasimin kati proğramını hazırladı kaybettiği-| yıldönümü Ç da kısa bir hitabede bulunulacak ve Millt Şef İnönünün beyanna. mesi okunarak merasime nihayet | verilecektir. RADYODA: 10 İkinciteşrin 939 günü Tür. kiye radyosu saba hneşriyatında jans haberlerinden sonra: “Aziz yurddaşlar: Bugün Ebedi Şef Atatürkün ölümünün ilk yıldönü- müdür. Türkiye radyosu, bu bü- yük acı dolayısiyle Milli Şef tn- ötünün büyük Türk milletine yaptığı beyannameyi okuyacak ve milletin bu büyük elemine ka. tılarak tazimen susacaktır.,, di- yecek ve beyannameyi okuyacak- tır. Öğle ve akşam neşriyatında ise gene yalnız aans haberlerini söy liyecek ve ajans haberlerini söy- leyecek ve ajans haberlerini mü- tenakip: (Sayin yurddaşlar; bugün E- bedi Şef Atatürkün ölümünün ilk yıldönümüdür. Türkiye Ttald- yosu, Türk milletinin bu büyük elemine katılarak tazimle — suüsü. yor.) | sözüyle neşriyatını tatil ede . cektir. Konuşmalar ,muhtelif yar bancı dillerle tekrarlanacaktır. Belediye saravı için istimlâklere sobaşlanıyor . # İiye saraymın 'İinsa edile - ceği Sultanahmetteki tağ mekteb ve civarında yakmda istimlâke başlanacaktır. Saray ingaatı için Londra, Parisg ve Berlin belediyo saraylarının plânları tetkik edil- mektedir. Sarayın inşaat plânı i- çin bir müsabaka açılacaktır. — — Tenzilât yapmıyan sinemalar Sinema ücretleri hakkında yapı. lan son tahkikata göre, şehrimiz- de sinemalardan ancak 16 sınıt istenilen tenzilâtı yaptığı ve 13 sinemanın fiatlarda hiçbir tenzi - lâtta bulunmadığı Aanlaşılmıstır. Belediye bu gibilerin tarifelerin- de tadilât yapacaktır. —— İsğne buhranı önlendi Almanyadan getirilemiyen ço . rab makineleri iğneleri İngiltere ve İsviçreden gelmeğe başlamış YA REeR ae Ü .ş, . 5 mmçımşnm — 193” AKŞAM ııosf Sahibi ve quivd Hasan İDARE EVİ: istanbul Sasta katusu: İstanbel Z14 Telgral ıl!il Yazı işleri telelonu : “dağa kar yağmaktadır. H* “'Şehirde de havalar soğu”” ve buhran kalmamıştır. "TAİSHABER'İN: — Size kim yalnız — oturunuz diye söyledi? Genç adam iskemlenin birini çekerek: — Lütfunuza teşekkürler ede- rim matmazel. Demek Müsaade ediyorsunuz? Lili gulerek izah etti: — Bizimle beraber — oturunuz demek istemadim. Bir arkadaşır nızla geleydiniz. Genç adam komik — bir yalya- rışla: — Bir kere oturmuş — bulun. dum. Artık beni — kovyamazsınız YA Kızların arasındaki sandalve- ve iyice yerleşerek nezaketle sor- du: — Birer duble daha emreder misiniz? — Hayır teşekkür ederiz. — Fakat belki arkadaşınız? Şimdiye kadar hiç sesini çıkar mamış olan Zeynep de arkadaşı- tı taklit ederek: — Hayiır ..dedi: « «0 halde rüisaade buyuru- nuz da ben içeyim. İEDEBİL:ROMANİI| yi hiç Bu yeşillikler içinde c.ttl Masaya yaklaşan garsona bi- tebrik edef aevlet reisle” p, Ankara, 5 — Cm::a Efgan, Mısır, İrak, Bel#”' nan, kralları ile Japon toru ve Amerika, Fransâ: ka ve Litvanya taralından Reisicum İnönüne tebrik telgraflaf! ve Millt Şefimiz de birer teşekkür telgraff miştir. ıf CÜM ÇALK Soğukpınar nah!? , “—:rı "” üöldoı :,_.w. muhakemel W Bursada Soğukpmar 14” dürü —Muslihiddini suçlu olarak —muhakem? ve neticede Nuri isn:ni:rlde dama ve Mustafa adirsr dâ BĞ' hapse mahküm olan iki $ kındaki kararlar temyiz " , mesi tarafından bozulmu?” sebeble suçluların ywde“ kemelerine başlanmıştır. — Uludağa kar ya Bursa, — İki günd DİĞ! karı kısmı bembeyaz * —H Limana bir İtaı silebi ge Son günlerde, | telif memleketletrden İ yası getiren ecnebi VEP"'r mektedir. Bu cümleden olal'ak bir İtalyan şilebi de bü gelmiştir. Avrupadaki harp başladı dandanberi ecnebi vap“f ri pek nadirleştiği için DU ların gelişi piya baıt Wi , bir tesir yapmaktâ ve -'"" h tia satışları üzerinde P? sıknıtıyı izale etmektedir — Profesörlüğe te! Üniversite edebiyat *T ço |h dogentlerinden Ahmet C* öf |i nun profesörlüğe terfüw. M | tarafından tasdik Yİ W .6 ra ile beraber birçok Y? ısmarladı. —. Lili aralıktan süyordu. hl' Genç adam getirilen dü rayı bir dikişte midesin? mişti: yf g — Ohi - dedi - şımdı"’ | zevkini duydum! di yapl A | ö | Eli sordu: ÜA — Demindenberi N* dunuz? d'yî | y İ | — Gene içiyordum. A"î ğiniz çok döğru ma““”:“ nızlığın ölümden hiç 18 ht Eli Zeynebe bakarak | Sonra yabancı gence . — Çok yazık ki bir :îkgbr sonra gene yalnız Kalâ Genç adam telâşla: — Niçin? - diye sordü * — Biz on dakika S0 ğe mecburuz da.. — Aman matn'mî’eI $ zık değil mi? Hem bü f ç lar bırakılır da şehre * | | ür | bir iki saat beraber nıl2> Beni çok mesut edersi? sin! (Devan"