5 Ekim 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

5 BİRİNCİMTEŞRİN — 1939 ” RAELMELE H ENA ŞA ELON ABER — Akşam Postasi Musolininin tavassutta bulunacağı yalanıyor DIŞARDA, ik ye tarafından a Kizaraime, ile ilem süruli tesbit edilmiştir. Şehir a ölemobili sürati 40 çi Mürireyi, şehir haricinde v Oi Yollarında © 80 kilometreyi mar İYecektir. Otobüslerle © diğer üy geli nakil vasıtalarının süreli kilometreyi geçmiyecektir. Misolini dün mareşal Graziani» laç, 9 etmiştir, Mareşal kumun ring edaki ordu hakkımda rap. di vermiştir, Halyan ordusu şim” iki Bu grup, vine de neşredilen otomobi i lo” Yi, e veli dü Mareşal. Graziani kumanda etmek» edir, iye imunlakasınıda ye: duğu Miktarda elmas cev Su Moskovadan bildirime te Yuzuslarya - Yunanistan « gı, yilaşımasını genişle kle başlıyan ve 20 € Bi AR mürakerelere deyim Yatı ürere bir Yunan ticaret be “oi Belyrada gilmiştir ei Müwühden bildir yu sehisin. riyasetindeki veli, Komaya hareket elin Geçen harpte Amerikat beye iştiraki aleyhinde bulun- olan müstakil senulör Norris, ine güre Japon ul hare, dün İY radyoda söylediği bir ye KİR bitaraflık kanununun tadili si gi umbargonunun kaldırılca , ehinde bulunmuşlar. Terini) - Amerika vapur sefer. MA tatili hakkındaki haberler gönen Yalanlanmaktadır. Tex ve tari) Savola vapurları muayyen ihlerde cenovadan örekel edeceklerdir. çi Mândiyadaki yeni Türkiye el iri Aksel dün mulal mera, ime, Finlindiya relsicumhuruna “itamesini takdim etmiştir. SPaSiMide hız ye nazırı da hazir kin; A müştu, Çek mültecilerinden bir kafile daha geldi ınların idaresi altında ya- İstemeyerek Yugoslavyaya bir ö Çeklerden mürekkep ön wi 4şilik bir mülteci kafilesi bu & ki könvansiyonelle şehrimi. #lmiştir. “Psi üniversiteli gençlerden Si mülteciler, Sirkeci ga 1 | tâki Çekoslovakya konso- te memurlarından biri tara. ii ç #arşılanmışlardır. Burada vi kaldıktan sonra Suriye iş Yla Yransaya giderek Alman: Olunan, ii harp etmek Üzere teşkil Sakla ordusunda yer ala Çay tar, seyahatlerini eski Yorla “vak pasapertlariyle yapı. Yar Hepsi de gönüllü olarak a, Otiçin çarpışmak imkânını iç çakları için çok sevinç 8 olduklarını söylüyor! Sel ar ımize gelen emekli | , Alman amiralleri ir müddettenberi mezunen zi bulunan deniz hatp aka- Aman profesörlerinden © emekli Müp, amirali N. Lutso, eski Al dan ae WI kumandanların. a Von Ditten ile birlikte Khrimi i Semplon © ekspresile ize gelmislerdir. ni Man amirali (Sirkeci ga* ömre Tokatliyan oteline Amerikaya Sümük kazan tsinir, v va “ni an Meselçi; 2. (İN ielir? day #sirlerin eserlerinde gern- "ar ayy Peki? kabnl ettik, Fakal Teri yi, Pek bilmediğirsiz kelime morta razfetmakte de gurabel Nurullah ATAÇ MU Yok izahat Italya Berlinden bazı istedi Sulh teşebbüsü akim kalırsa ne yapıl öğrenme Londra, #— Musolininin bir sulh konferansı akdini teklif ede- ceğine dair çıkan haberler Roma daresmen tekzip edilmektedir. Bu tebliğe göre “şimdilik İtalya bu neviden kiç bir teşebbüste bu- lunmuyacaktır.,, İtalyanın talebi Times gazetesinin Roterdam- muhabirine göre, Kont Ciyano, sulh taarruzunun akamete uğrama sı takdirinde Almanyanın Sov- yetler Birliği ile beraber aldığı taahhütler hakkında sarih malü - mat talep etmiştir. Kont Ciyano, Musolininin cevap verebilmesi i- şin Hitlerin nutkunun metninin cumârtesiden evvel kendisine ve- rilmesini de istemiştir. Times muhabirinin sandığına göre, umumi kanaat, Musolininin Alman - Sovyet sulh teklifleri için zaminlik vazifesini görmeği kabul etmiyeceği merkezindedir. İngiliz hariciye nazırinın sözleri Londra? Kamarasında muh- tef suallere cevap veren Lord Halifaks, İngiliz (hükümetinin Fransada teşekkül eden Leh hü- k metini pek tabii olarak tanıya- rağmı kaydettikten sonra demiş - tir ki: — Alman hükümeti tehditler- kümetini pek tabii olarak tanıya. de bulunacağı yerde Almanyaya gön acağını k istiyor zi teminatlarla (o tatmine ça- lişsaydı dahi, şimdiki Alman hü- | kümetinden gelecek teminat kâfi | değildir. Teklifler aldığımız takdirde bunları hiç şüphesiz tetkik edece- ğiz, fakat bu tetkikdet uğrunda silâha sarıldığımız prensipleri & sas çlarak alacağız.,, Rayiştağ içtima Amsterdam, 4 (A.A. )— Ber- linden “Telgraf,, gazetesine bildi- riliyor: Rayştağ cuma veya cumartesi oplanacaktır. Te dığ're göre Hitler kasırlarını «İ man milletine biklirmeden evvel Daladyenin perşembe günü söy- liyeceği nutku bekliyecektir. İtalyada Naziler Meclisince mü zakere edilen meselelerin mahi- yeti hakkında hiçbir şey öğrenil- memiştir, Zannedildiğine göre, içtima esnasında Kont Ciyano, Hitlerle yaptığı mülâkat hakkın. da izahat vermiştir. Ruzvelt de tavassut etmiyecek Vaşington, 4 (A.A.) —Ruz- velt, kendisinin, Musolini ile bir- likte Avrupa anlaşmazlığna mu- tavassıt rolünü ifa etmesini isti- yen herhangi bir İtalyan teklifin. den haberdar bulunmadığını bir dirmiştir, Muharebe vaziyeti derilen 289 bin ion eşya müsadere edildi Garp cephesinde havalar bozdu, sükünet Paris, 5 — Garp cephesinde #ükünet olduğu bildiriliyor. Yağ . mur yağmaktadır ve hava soğu « muştur. Yağmur dola yısile hava faaliyeti durmuştur, Yalnız ara sıra topçu ateşi olmak. tadır, Fransızlar Alman arazisinde İz. gal ettikleri sahayı tahkim «de . rek Majino hattı önünde ikinci fakat daha zayıf bir tahkimat vü. cuda getirmişlerdir. ABLUKA VE DENİZLERDE FAALİYET Abluka devam ediyor. İngiliz is- Ghbarat mezaretinin bir tebliğine göre “30 eylülde nihayet (bulan hafta içinde, İngiliz kaçak servisi Almanyaya gitmekte olan 33 bin ton eşya müsadere etmiştir. Bu suretle harbin ilk ayı içinde mü, #adere edilen eşya miktarı 289 bin tona baliğ olmaktadır.” Bir Alman tebliği ise şunu bi, diriyoç: “Alman deniz kuvvetleri 30 ey- Tildenberi 72 vapurda nraştırma lar yapmışlardır, Bunların içinden kaçak eşya laşiyan birkaç tanesi tevkif edilerek Alman ilmanları - na gitmeğe icbar edilmiştir.” YAKALANAN VEYA BATIRILAN GEMİLER Norveç hükümeti, Alman hükü metinden bir nota almıştır. Bu 10. başladı tada Norveç (icaret Alman denizaltlarmın işaretlerine risyet etmeleri ve muayeneden kağmağa çalışmamaları lüzumu bil dirilmektedir. Berlindeki Letonya sefiri “İmau- ta” vapırunun serbest bırakıldı . ğını bildirmektedir. “İmauta” vapuru, son günlerde İsveç sularında Almanlar tarafım. dan tevkif edilerek Kiele götürül. müştür, İsveçin, “Korsholm,, o vapuru odun bainuru — Ve kâğpt İle yüklü olduğu halde Vilmintona giderken | Sandham açıklarında enterhasyo. nal sularda bir Alman harp gemisi tarafından yakalanmış ve Alman limanına götürülmüştür. Röyter ajansının Stokholmdan öğrendiğine göre, her türlü casuslu ğa mani olmak üzere oGötenberg limanına mezun olmıyan şahısla | an girmesi yasak edilmiştir. Gönderilen malların üzerine ad- i res yazılmamakta ve yalnız işaret- İler konulmaktaşlır. 4914 tonluk Hözh (ismindeki Norveç vapuru Singapur limanı" nm methâlindeki torpile çarparak batmıştır. Vapurun Oo mürettebatı kurtarılmışsa da dokuz ( kişinin hastaneye nakli mecburiyeti hasıl min edil | gesmilerinin 3altık devletleri- le müzakereler Litvanyada kabine fev- kalâde bir içtima yaptı Londra, 5 — Meoskovada Lit- vanya ve Letonya hariciye nazıt- larile müzakereler devam etmekte- dir. Evvelki akşam Litvanya hari- ciye nazırı ile Molotof görüşmüş lerdir, Mülâkatta Stalin ve Potem kin de bulunmuşlardır. Görüşme iki saatten fazla sürmüştür. Letonya hariciye nazırı da Me lotofla iki saat kadar görüşmüş tür. Yüksek Letonya meclisi reisi O- »olin, Letonya ile Sovyetler birli- ği arasında yapılacak müzakerele- re iştirak etmek üzere tayyare ile Moskovaya hareket etmiştir. Litvanya hariciye nazırı, Urbsys hükümetle görüşmek üzere hususi bir tayyare ile Moskovadan Kau- nasa dönmüştür. Litvanya kabinesi, reisicumhur Smetonanın nezdinde (fevkalâde bir toplantı yapmıştır. Litvanya ile müzakere Litvanya ajansı, hariciye nazr rının müzakerelere devam etmek üzere yakında Moskovaya dövece” ğini bildirmek: Sovyetlerin arzuları Moskovada çıkan İzvestiya gx zetesi, Sovyetler birliğinin Leton- ya ve Litvanyadan ; Sovyetler ile birer karşılıklı yardım paktı imza lamalarını istiyeceğini teyit eder tarzda bir makâle neşretmiştir. Stokholmdan gelen (o haberlere İ göre Sovyetlerin Baltıktaki icraalı İsveç efkârrumumiyesini endişeye düşürmktedir. İ Estonya tarafından Sovyetler i birliği terkedilmiş olan yeni üslerde teşkilât yapmak üzere Tal line gelen Sovyet heyetinin şimdi sahil mıntakaları ve evvelce tesbit gdilen Iimanlarla iktifa etmiyerek Dago ve Ösel adalarını tamamile işgal etmek istediğine dair gazete- lerde çıkan haberler Stokholmda muhtelif şekillerde tefsir edilmek- tedir, olmuştur. : İngiliz ordusuna yabancı- larda alınabilecek Londra, 4 (A.A) — İstihbarat nezaretinin bildirdiğine — göre, 28 eylül tarihinde imzalanmış olan bir emirname İle yabancılar, İm giliz ordusuna girebilecekler ve or duda subay dahi olabileceklerdir. Maamafih, yabancı Lejyonu ihda- sı ve orduya bol miktarda ve her istiyenin kabulü mevzuubahs de. &ildir. Orduya bu suretle ilk gire- cekler arasında Polonyalı tayyare ciler vardır. Holandada silâh altına alınanlar Amsterdam, 4 (A.A) — Res men bildiri'diğine göre, 1940 kura efradımın bir kısmı 23 ilkteşrinde silâh altına çağrılacaktır. Bu çağ” rı, piyadelere ve bisiklet kıtaatına vitir. Belçika hududunda bir hâdise Brüksel, 4 (A.A) — Almanya am Brüksel sefiri, sekiz o Alman askerinin bir kamyon üzerinde yanlışlıkla hududu geçmesi hâdi- sesini bizzat tetkik etmek © Üzere hâdise mahalline gitmiştir. Bu as. kerler mevkuf tutulmaktadır. Anlatan: Dr, NHAT REŞAT BELGER, ai SABİH ALAÇAM Yazan: Kâmıl Paşaya hükümet darbesi olacağını haber Bu viziyet, memleket içinde ve bilhassa İstanbulda büyük bir heyecan doğurmrştu. Fakat bir yandan da siyasi ihtirsalır gö” rükleniyordu. Bilhassa harici teh, Wkeler Anadoluya kadar uzamak istidadmı gösteriyordu. Halbuki, o esnada iktidar mev. klinde bulunmayan, battâ bir kısmı tevkif edilmiş olan İttihat ve Terakki rüesasi gizliden giz- liye ictimalar aktederek büküme- ti devirmek için teşebbüslere gi, rişmişler! Vaziyeti, maksadım tahak - kukundan ve “ Mevifül" e tat- bikinden haftalarca evvel diğer bazı arkadaşlarım ile beraber ben de öğrendim. Bu arada Gazi Ahmet Muh, tar Paşa kabinesi sukut etmiş, Kâmil Paşa Sadrazam Olmuştu. Gerek büyük kabine ve gerek Kâmil Paşa hükümeti bize kar. # İtihat ve Terakki erkânı gibi had bir husumet göstermedikleri ve hepimize karşı sempati gözü ile baktıkları için bazı teşebbüs. lerde bulunmak kararını verdim. Vakia her iki kaline azası Üze rinde zihniyetimiz hiç bir vechile müessir olmamıştı Fakat kendi. lerine vuku bulan müracantları, mızı da güleryüz, tatlı dil ile dinlerlerdi. Kanaatimce, o günkü vaziyete göre, yani devletin harici ve da. hili bir çok müşkil içinde ve harp halinde bulunmasına naza. ran, yapılacak olan bkükümet darbesinin çok fena neticeler ve- rebilmesi ihtimali kuvvetli idi, Bu sebeple Sadrazam Kâmil Paşayı ziyaret ederek kendisini İttihat ve Terakki, tarafından ge lecek tehlikeden haberdar eyle, mek istedim. O zamanlar Tepe başmda otu. ruyordum. Bir sabah, erkenden arabaya binerek doğruca Babtâli- ye gittim, Kâmil Paşa ile Meşrutiyetin ilânından beri şahsen muarefe peyda etmiştim. İhtiyar sadrazam ile karşılaşır karşılaşmaz? “. Mühim ve gayet mahrem maruzaiım var, Sizi bunun için rahatsız. ettim,” Dedim, Kâmil Paşa, koltuğunda hafif- ce doğruldu, belli etmek isteme- diği bir hayret ile bana baktı. Eliyle kanepelerden birini göster. di ve: “— Sizi dinliyorum doktor bey eviâdim. hayırdır İnşaallah?” Sözlerini söyledi. Kâmil Paşaya, "Maruzatı” mm temennisine hiç de tovafuk etme. diğini, İttihat ve Terakki cemiye ti tarafından bir komplo hazır landığını, pek yakında Babilli, nin basılmasına teşebbüs oluna. rak lasarlanan bükümet darbesi. nin tatbik mevkiine -konacağını bütün tefsilâtiyle anlattım. İhti yar vezir, mümkün olduğu kadar sakin görünmeğe çalısarak böni dinleyordu, Leflarımı bitirmeden önce, mev cut hükümeti İistihlâf edecek o. lan kabine listesini de sadrazama verdim, Elime geçen bu listeye nazaren, Mahmut Şevket Paşa sadrazam. Enver bey (Pasa) harbiye, Talât bey (Paşa) dahil, ye ve Cavid böy de maliye nazır oluyorlardı. Küâmli passdan müsaadesini ri- ca ettiğim zaman, İhtiyar vezir; “— Keyfiyeti, derhal dahiliye ve harbiye nazırlarına bildirerek icabeden tedbirleri almalarını söy liyeceğim. Berhürdar ol evlâdım!” Diyerek beni uğurladı. Babıâliden ayrıldıktan sonra se“ raya gittim. Maksadım, o ikinel o mabeyinci Reşit beyi görmek ve hazırlanan ““darbel hükümet” den onun va. verdim V i de haberdar etmekti. İkinci mabeyinci Reşit bey, be- | nimle konuştuktan sonra “.— Ben de, sizin gi hükümet” teşebbüsünü duymuş” tum, Hattâ, Prens Sabahattin, bey de, bans, bundan bahset mişti, İşittiklerim ile söylemiş ol, Ğ “darbei duklarmız hemen hemen aynı gö” kildedir. Keyfiyeti, hem Hâkipay Şahaneye arzeyler bem de sad. razam paşanın nazarı dikkati Cevabını verdi, Babiâll vakasma den günler arasmda, o zaman şehremini olan Operstör General Cemil Topuzlu İle de bu mesel8 hakkında görüştüm. Operatör General Cemil Te puzlu, benim gibi, darbeli hükü, tekaddüm ©- met teşebbüsünü haber almış! Bir sabah şehremanetine uğra- mış, “Şehremini Paşa” nn ziya" retinde bulunmuştum, Çok sa. mimi bir surette konuştuğum. Operatör General Cemil Topuzlu ile, darbei hükümetin, memleke « tin dahili ve harici bünyesi üze- rinde büyük ve menfibir tesir icra edeceğine dair üzün bir has. bihal yaptım. “Şehremini Paşa” da mutaleslarıma, aynen iştirak eyledi. General Operatör Cemil Topuz lu, sz sonra beni de refakatine " alarak geldi: r “. Haydi Nihat, yürü be - nimle,' otomobil ile Babâliye j # v Dedi, Sordum: 2 — Nereye gidiyoruz, paşam” o *— Dahiliye nazirr Ahmet F şit be; Meseleyi ona da ar” © | salım & vw) — Gelmeme ne lüzum var, f şam? Siz, nazıra söyleyin... Er sen, bön, sadrazam pasaya komr lo tasavvurunu minelbab ilelmili” rap izah ettim, Hattâ İthatçr. İarın iktidar mevkiine getirmek istedikleri kabinenin listesini bile verdim, (Devam var) Garajlar aldıkları ücretleri arttırdılar Taksim stadyomunun ve civa rının yılslmasına ileride başlana - cağı için bu mintakada bulunan garajlar da yıkılacağını nazarı dikkate alan diğer semtlerdeki, garaj sahipleri şimdiden garajüc, retlerini artırmağa başlamışlar - dır. Evyeles garajlarınm boş kal, maması için altı liraya veya yedi buçuk liraya kabul ettikleri oto , mwobillere şimdi 12 veya 15 lira is. temektedirler, Belediyenin aylik garaj Ücretlerini de tesbit etmesi temenni âdiliyor, Mz Hayvan nakli için hususi seferler Denizyolları şark viâyetlerin < Y den şehrimize gelecek hayvana | tın nakil için yarından itibaren her hafta cuma günleri buradan kalkmak üzere hususi selerier ih das etmiştir. doğru Trabzona gidecekler. vilâyetlerinden oraya gelmiş hay. vanalı yükleyerek dönüşte yalnız İneboluya uğrayıp ihracat Oşyası aldıktan #onra İstanbula gelerek? lerüir, — —— İskenderuna vapur seferleri Vapurlar buradan & & a İstanbul - İskenderun vapur d seferleri yarın açılacak, ilk seferi Hmanımızdan Konya vapuru yö pacâktır. z İstanbul - İskenderun arasmda cuma ve salı günleri olmak Üzeri” haftada iki sefer yepması sıtasiyle Padişah Mehmet Reşat Jaşmaştır