3 Ekim 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

BAA ! ça D PU MA AAT S HAB E R — Akşam Postası — " ——— ——— * | l DIŞARDA: * Milletler cemiyeti umumi tipliği harp dolayısile eylül ayında inikad edemiyen cemiyet asamble- sini önümüzdeki ikincileşrin için- de davet etmek tasavvurundadır, kâ- * Varşova bombardımanı — kur. banları arasında meşhur muganni- ye Bandovska Tirska ile Dramalör Stenpoilskinin de bulunduğu bildi- riliyor. * Fransız başvekili dün Polonya başvekili general Sikorski ile Çekos levakyanın Paris orla elçisi Osus- kiyi kabul etmiştir, * Milletler cemiyelinin eski Dan- zing komiseri Burekhart dün öğle- d_eı sonra İngiliz hariciye noezare- tinde Lord Halifaksi izaret elmiş. lir, "_ Almanyada iaşe — hakkındaki yeni hükümler dün — meriyete gir- miştir, Lokanlalarda yemek yalnız kart gösterenlere verileceklir, Liste- ler yeni tahdidata tabi tululacaktır. * Belçika kralı Leopold dün ha- riciye nazırı Spaakı, ve Belçikanın Paris büyük elçisini kabul etmiştir. * Enternasyonal hâdiseler dola- Yısile Belçika hükümeti Gand lima- nendaki müdafaa tedbirlerini kuv- Yetlendirmiştir. Diğer laraftan, nor Meal olarak tekaüde sekolunması lâ- î*l_ıelen müdafaa narzırı general .ııı de hizmeltte alıkonulmuştur. p Slovak kabinesi, — resiciumhur istihabatının, 26 teşrinlevvelde ya- Pilmasına karar vermiştir, ü All_nınyı ile Macaristan arasın- de tediye ve ticaret mübadeleleri hakıkında üç gündenberi Glll!lftı olan müzakereler lenmiştir. Alman heyeti reisi Clo- İl:! dün Berline hareket etmiştir, BÜ_ÜW'-ŞİC resmi gazetede melni wşen bir kararname mucibin- B slâvada bir Romanya elçili- #i ve Dublinde bir Romanya kon- soleshanesi ihdas edilecektir. * Paristeki - Arjantin — kolonisi saya bir sihhiye heyeti gönde- i:için Buenos Airesde tesis Sdülen Pro * Francia cemiyeli ile Ssekeitesriki mesai halinde — olâarak Perattaplanmaktadır. "'Myıdın:geicn 80 mülteci "l.l.îoıusht hududundan — geç- “Müştir.şFransaya gidecek olan bu '“Meltecilersarasında madam Smigli ; Ehulanmaktadır. netice- cereyan | -İEHvanya ve Letonya hariciye nazırları Sewyetlerin daveti üze- oskovaya gittiler »3 — Letonya hariciye harımı Müunters dün — tayyare ile Skovaya gitmiştir. — Litvanya nazırı da bugün gene tay- ?lrg ile Moskoyaya gidecektir. Litvanyanım merkezi Kovnodan lfien haberlerde “Litvanya hari- Cye nazırının Moskoyada yapaca- Ü in Vilnonun idari hu- detlarına ve ticari transite - taal- Hik edeceği bildirilmektedir. yanın vaziyeti dolayısile ya karşı ileri sürülenlere Ber tekliflerin varit — olmadığı teslim ediliyor.., Roma radyosunun bildirdiğine Böre ise Şmyet hükümetinin — ya- Finlândiya ve Letonyaya SUW » Estonya paktına benzer Mütekabil yardım paktları teklif edeceği Moskovadan resmen bildi- rilmektedir. Estonyaya giden Sovyet heyeti Diğer taraftan Sovyet - Estonya anlaşmasının tatbikatına geçilmiş- tir, Hava kuvvetlerine mensup 14 !u“bayd:m ve — mütehassıslardan fl_mrehkep bir teknik Sovyet heye-, ti, Estonya yardım muahedesinin tatbikatını hazırlamak — üzere Es- N merkezi Talline gelmiş- tir. Heyete general Merevkof riya: ı!’et'xetn'ııı.-kteıı:lir. . * e A A E Ftrarsız kıskaç hareketini önlemeğe çalışıyorlar Almanlar Fransızlara göre topçu ve mit- ralyöz ateşleri bu teşebbüslerini âkim biraktı Paris, 8 — Fransız menbaların- dan alman malümata nazaran “garb cephesinde Fransız kıtaatı kendi hatları içinde mevzilerini tarsin etmekte ve yeni işgal olu- nan sahayı temizlemektedir. Çün kü düşman çekilirken bin türlü tuzak bırakmaktadır. Fransız is- tihkâmeıları Varnd ormanında he nüz patlamamış üç binden fazla torpil meydana gıkarmışlardır, Öyle tahmin ediliyor-ki, 70 kilo. metre murabbar olan sahaya altı bin kadar torpil konulmustu, Çok şükür ki bu torpiller iyi konul- mamışti ve birçoğu bombardıman neticesinde kendiliğinden patla - | mıştır. Hattâ bir defasında bin metre uzunluğundaki bir hatta biribirine merbüt — torpiller bir Fransız obüsünün isabeti üzerine hep birden infilâk etmiştir.,, Alman kuvvetleri evvelki gün muvaffakıyetsiz kaldığı bildirilen baskınlarda bulunmuşlar, — sonra dün taarruzlara geçmişlerdir. Fransız ajansının bildirdiğine gö. re “bu taarruzlar Fransız tazyi * kinin son haftalarda azami dere- cede kendini gösterdiği iki böl. gede cereyan etmiştir. Cephenin en mühim Alman mevzii olan Sarbrükün batısında ve doğusun- da Fransız kıtaatının bu mühim sanayi merkezinin muhtelif ci - hetlerinden metodlu bir gekilde ilerlemesi, düşmanı mutad cekin. genliğinden ayrılmaya ve merkez istihkâmlarma nefes aldırmak i- çin hücumlarda bulunmaya icbar eylemiştir. Fransız kıskaç hareketini ön - lemek üzere yapılan Alman te . şebbüsleri Fransızların mitralyöz ve topçu Aateşi karşısında akim kalmıstır.,, Fransız tebliği Dünkü Fransız tebliği şudur: “Düşmanın Sarlu - Sarrelui - nin cenubunda ve Sar'ın doğu bölgesindeki — mevzil hücumları püskürtülmüştür. Sarm doğu böl gesinde düşman topçusu hattı . mızın gerisindeki mevkiler üze- rine ateş etmiştir,,, Alman tebliği Alman umumi karargâhmın tebliği de şudur: “Garbde, mevzil topçu ve ke- şif kolları faaliyeti olmuştur, Bir İngiliz keşif tayyaresi Paderbor. | nun şarkında düşürülmüştür... İngiliz tebliği İngiliz istihbarat nezareti, İn - giliz askeri tayyarelerinin Alman ya Üüzerinde muvaffakıyetli gece ve gündüz uçuşları yaptığını bil- dirmektedir. Gece uçuşları esnasında İngi - liz tayyareleri bilhassa Berlin ve Potsdam üzerinde de uçmuşlar - dır. Kont Çiyano Romaya döndü Berlin görüşmelerine dair Paris, 3 — İtalya Hariciye na- zırı Kont Ciyano Berlinden Ro- maya dönmüştür. Kont Ciyanonun hareketinden sonra neşredilen resmi bir teb. liğde Nazırın “Alman hükümeti tarafından vukubuları davet üze- rine yaptığı ziyareti tamamladı- ğı, kaydedilmekle iktifa — olun- makta ve mumaileyhi istasyonda uğurlayan zevatın isimleri zikre. | dilmektedir, 'Tebliğde, Kont Ciyano ile von Ribbentrobun biribirlerine “ha. raretle veda ettikleri,, ilâve edil- mektedir. Bununla beraber Alman rad - yoları bu tebliğden fazla olarak iki nazırın öğleden evvel de gö rüştüklerini bildirmektedirler. Müzakerelerin mevzuu hakkın da resmi beyanatta bulunulma - mıştır. Hariciye nazırı Kont Ciyano- nun Berlini ziyareti bittabi Ro- ma mahafilini meşgul etmekte - di ; Hâkim intiba şudur ki, Hitler Alman ordusunun işgali altında bulunan Polonya topraklarının rejimini tayin ve garpta sulh taarruzuna tevessül etmeden ev- vel İtalyan zimamdarlarının sa. mimi kanaat ve fikirlerini öğren mek istemistir . H ALAY Bi a L l LA 5 âe 1neşrolunan tebliğ kısa ve müphem Musolini neye karar verecek ? Figaro gazetesi, Hitler - Ci- ano mülâkatından — bahsederken şu mütaleada bulunuyor: “Pek muhtemel olarak sanıldı ğına göre, Roma hükümeti, mu- vaffakıyetsizliği' muhakkak — bu. lunan bir sulh teklifinde mutavas sıt rolünü oynamağı pek de arzu etmemektedir. Bu, Musolininin şimdiye kadar aldığı tam bitaraf- | hk vaziyetini de ihlâl edebilir . Her halde Musolini bazı şartlar ileri sürecek ve şarki Avrupa si- yasetine Sovyetlerin gittikçe faz lalaşan müdahalesi bahsinde ga- ranti istiyecektir. Şurasını söy. liyebiliriz ki bugün başlıyacak diplomatik hafta, hâdiseler üze- rinde çok mühim rol oynayacak- tır... Kızılordunun sonbahar manevraları Moskova, 2 (A, A.) — Bu se. neki sonbahar manevraları, mer- kezi Kabarovskda bulunan uzak şark ikinci ordu harekât mınta- kasında yapılmıştır. Bütün sınıf. lara mensüb kıtaat bu manevra- lara iştirak eylemiştir, Umumi mağazalar Umumt mağazalar ihdası işi, Limanlar işletmesi umum mü- dürlüğüne devredilecektir. Japonyada endişe Bir Amerikan filosu Havai'de tahşit ediliyor 'Tokyo, 2 (A.A.) — Havaide sekiz ağır kruvazörden ve otuz destroyerden mürekkep bir A- merikan filosunun tahaşşüt et- mekte olduğu haberi burada he. yecan uyandırmıştır. Hariciye nezaretinin sözcüsü bu hususta yaptığı beyanatta Ja> pon donanmasının Âmerikan do- nanmasından hiçbir korkusu ol. madığını söylemiştir . , Maamafih siyasi mahafil şu mütaleadadır ki, bu zamanlarda Amerikan donanmasının hareket leri ihmal edilmemelidir. Hususi le ki bu hareketler Fransız ve İngiliz donanmalarının hareket - lerine tesadüf eylemektedir. Ayni mahafilde, Amerikada a- lman hattr hareket Japonyanın bitaraflık siyasetin€ karşı gayri dostane bir hareket telâkki edili. yor . Lehistanın: Kref Konsolosu Kiefden Moskovaya gelirken yolda kayboldu Moskova, 2 (A,-A,) — Polon- yanın Möskova büyük elçiliğinde temin olunduğuna göre, Polonya . nm Kief başkonsolosu Matuszins- ki, esrarengiz bir surette kaybol- muştur. Kendişinin, yanında bu. lunan iki Polonyalı göför tara - fından kaçırılmış olmasından koör kulmaktadır. Kief konsolosluğu memurları - nın pek yakında Moskovaya gel. mesi beklenmekteydi. Bunun ü- zerine Sovyetler birliğindeki bü- tün Polonya sefaret ve konsolos. lukları memurları hep birlikte memleketi terkedeceklerdi. Fa - kat Polonya sefaretinden Matus- zinski bulunmadan kimsenin ha - reket etmiyeceği bildirilmektedir, Almanlar üç vapur batırdılar Üç vapur da Alman limanlarına götürüldü Londra, 3 — Resmen bildiril. Ingiliz tayyareleri | - Berlin üzerinde... diğine göre, “İngiliz Clement,, | vapuru cenubi Atlântikte batırıl- mıştır. Clement şilebi 29 eylülde Nevyorktan Brezilyaya hareket etmişti. Mürettebatını — teşkil e- den 49 kişi ile altı yolcu Parada karaya çıkmışlardır. Bir Alman denizaltısı Skaje. rak yakınlarında Gun ismindeki 1200 tonluk İsveç vapurunu tor- pillemiştir. Vapurun 18 kişiden ibaret olan tayfası bir Danimar- ka vapurüu tarafından kurtarılmış tır. Stokholmdan bildirildiğine gö. re, Baltıkdenizine gitmekte olan İmanta ismindeki Letonya ge- misi, İsveç karasuları dahilinde bir Alman muhafaza gemisi tara- fından zaptedilmiş ve içinde bu. lunan İsveçli klavuzla birlikte bir likte bir Alman limanma götü- rülmüştür. Gene dün bir Alman tayyaresi İsveç karasuları hududunda bir İsveç vapurunu tevkif için mit. ralyöz ateşi açmışsa da iki İsveç ı & a A K ee Y C V6 Ş AD MA T ' Ver, elt EPY Y SW EN BŞ ! Anlatan : ö BÖ l Babıali önünde: Dr. NİHAT REŞAT BELGER. Yazan: SABİH - ALAÇAM harp isteriz harp| avazeleri göklere çıktı Buü sukut esnasımda — başından yaralanan hocamın vaziyeti ağır idi. Hattâ, arkadaşım Akil Muh. tar ile beraber, bir kaç gece baş ucunda beklemek mecburiyetinde bile kaldık. İstanbula geldiğim zaman “Ha- laskâr zabitan” vakası olmuş, İttihat ve Terakki iktidar mevki- inden düsmüş, Gazi Ahmet Muh- tar Pasanın büyük —kabinesi iş başıma gelmisti. Artık Balkan harbi de başla. mış bulunuyordu. Şehiremini ge- netral Operatör Cemil Topuzlu, bütün İstanbulu baştan başa bir kolera hastahanesi haline koymuş idi, Bu meyanda Gülhane parkımda ki eski “Mektebi Tıbbiye,, pavi, yonları da 70 - 80 yataklı bir koleralrlar hastanesi — yapılmıştı, Ben. bu hastanenin sertabibliğini deruhte ettim ve kolera mücade. lesine iştirak ettim.. O tarihteki umumi şöyle hulâsa edebiliriz: Makedonyadaki ihtilâl dolayı- siyle memlekette heyecan vardı. Az sonra da Balkan devletleri Babâliye oldukça ağır mealde bir nota vermişlerdi. Notanın metni- ne nazaran, Balkanlarda yaşayan milletler, İmparatorluktan ifti « raklarını tesrih edecek taleplerde bulunuyorlardı, Bütün bu deliller pek güzel gösteriyordu ki Balkan milletleri aleyhimize ittifak et. mişler, şu veya bu vesile ile çıbanın başmı koparmak istiyor- lardı! Bu hengâmede iktidar mevki- indeki hükümetin maruz bulun- duğu dahili ve harici müşkülleri firsat bilen —İttihat ve Terakki cemiyeti Babâli Öönünde bir nü. mayiş yaptırdı! '— Harp isteriz, harp!" Avazesi göklere çıktı, Halbuki, sık sık görmekte ol - duğum birinci ordu müflettisi dos- tum Abdullah Paşa merhum hâar- bin tamamen aleyhinde idi, paşa, bana demişti ki: “— Doöktor, Trablusgarpte İtal. yanlar ile muharebe başladıktan sonra, Edirnedeki ağır toplar Ça- nakkaleden indirildi, Bu suretle Edirne müessir müdafaa vasıta - larından mahrum bırakıldı, Diğer taraftan, Mahmut — Şeyvket Pasa orduyu yeniden tensik etmek is- tedi ise de bu hususun İcabettiği teşkilât ve tertibat henüz tamam. lanmadı. Zabitler arasında da İttihatçılık we itilâfçılık cereyan- ları baş gösterdi ki bu da ayrıca bir zaaf sebebi teşkil ediyor. Bu gartlar içinde, devletin, harp ilân etmesinden almacak vaziyeti neticenin aleyhimize çıkması ihti- mali, maalesef pek kuvvyetlidir. Ben, harbe şiddetli aleyhtarım!” Dostüm Müşir Abdullah Paşa merhum çok haklı idi ve vaziyeti gayet iyi görerek — mutaleasını dermeyan ediyordu. Fakat, hükü. met, bir taraftan nümayişlerin bıraktığı tesir altında kalmırz; diğer taraftan da Balkanlıların faleplerini kabul etmenin imkân. sızlığı karşısmda, müzakere ile meselenin halli kabil olmadığını anlamıştı. Keyfiyet, böylece har- be müncer olmuştu! Biraz sonra da Kırkkilisa (Kırk lareli) sukut etmiş, Edirne mu. hasara edilmişti. Bulgar orduları, 4 gün 4 gece devam eden Lüle. burgaz harbini kazanarak Çatal- caya, İstanbulun dış kaptlarma kadar gelmişlerdi. Sırpistan cep- hesindeki kıtalarımızda, Arnavut askerlerinin pek hararetli olma, yan müdafaası ve bazılarmın harp meydanını terk etmesi Üüzerine ricate başlamışlardı, İşkodre ve Yanya muhasara edil misti. Yunan cephesinde de aynı hal başgöstermiş, —aakerlerimiz çekile çekile Selânik de elden gitmisti. Velhasıl bütün —s&erhat boylarmmızca umumi bir ricat ha- reketi baş göstermişti. (Devamı var) Romanya Askerini terhis etmiyor Bükreş, 3 (A. A.) — Yeni hü. kümetin bugün bütün Romanya- lılara hitab eden bir beyanname neşrederek şimdiki beynelmilel ihtilâfta tam bir bitaraflık mu - hafaza etmek niyetinde olduğu. nu ilân ve beynelmilel vaziyetin tevlid etmiş olduğu —müşterek tehlike kargısında tek bir huzme halinde bulunmak üzere eski ide- olojilerini ve siyasi ihtiraslarmı unutmalarını bütün Romen va- tandaşlarına tavsiye edecektir. Bu beyanname, Romanyanm harbeuyane hiçbir niyeti olmadı. ğını, şiddetle sulhü arzu etmekte bulunduğunu, ancak diğer millet- lere nazaran dün bir meykie ge- tişilmesine riza göstermiyeceğini bildirecektir. Binnetice vatanm — kendilerine mezuüniyet — verilmelerine imkân mutasavver olmıyan ve halen si. lâh altında bulunan bütün vatan- daşlara ihtiyacı vardır. Nazillide dolu pamuk mahsulünü mahvetti Sel Nazillide bir kaç evi de yıktı ve bir incir deposunu basltı İzmir, 2 (A, A.) — Dün akşam Dikilide giddetli ve kısa bir zel- zele daha olmuştur. Anadolu ajansının aldığı malü. mata nazaran evvelki gün Na - zilli ve Karacasu kazaları hudu- dunda Karapımar, Azizabad ve Aliağa çiftliği köylerine şiddetli dolu yağmış ve — takriben 6 bin tayyaresi Alman tayyaresini mak sadına ermekten meneylemiştir. Biri bir İsveç, diğeri de bir Finlândiya vapuruna ait olmak üzere daha iki tevkif vak'ası kaydedilmektedir. İsveç hariciye nazırı, Algeria vapurunun Almanlar tarafından yakalanarak Kiele götürülmüş ol | duğunu bildirmiştir. 0 e' aklk d sixik ' zi a & dönüm pamuğu tamamen mahvet miş, civar köylerin pamuk ve su. sam mahsullerinde — ehemmiyetli hasarat yapmışstır,. Sel, Nazillinin kenar mahalle - lerinde birkaç eski evi yıkmış ve bir incir deposuna sular dolarak icindeki mahsulü harab etmiştir. Seller Sarayköy, Sanlıkoyucak, Nazilli, Akça arasında tren yolla rımı da bozmuştur. Bu —yüzden tren ve otoray servislerinde te . ahhurlar vukubulmuştur. Rasathane heyeti Dikilide zelzele — mıntakasında tetkikler yapmak üzere rasatht- ne müdür muavini Kemalin reit. — liğinde Süreyya — ve Serverden mürekkep bir heyet bueştinleri : şehvimnemmden bareket ermceltir. â B MT A e A