27 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Esrarengiz siyasi mahfeller Yazan: M. DALKILIÇ AZETE okuyucuları gazetelerde İkide birde (siyasi mahfel- ? derli kanaatine göre) veya (iyi haber alan bir menbadan İ öğrenildiğine göre) gibi esrarengiz tabirleri görüp dururlar, k Dünyada mühim bir hüdise oldu mu, bu siyasi mahfellerde ğ hemen ajanslarla dünyaya bu hâdiseyi izalı ederler. veya, olasa- İ ğa tahmin ederler. Bu esrarcoziz siyasi mahefller nedir, kimlerdir? Şüphesiz ki bu siyasi mahfeller, ba iyi haber alan menbalar | ber memleketin hariciye nezaretlerinin propaçanda ve neşriyat bürolarından başka bir şey değildir. Bu bürolar ojans ve gazetelere, gayri resmi surette, hâdise. ler halkında bilinmesi veya bildirilmesi Hil mektedirler. dar biçare. lirmgelen tefsirleri Z 5 4 # & z 3 $ ; ğ z | ; ni RE b Fakat. son zamanlarda bu siyasi mahfellerin kılavuzluğu ka anacak bir kılavazlak dikkate çarpmıyor mu? HE. diselerin izahları tamamiyle yanlıs çıkmakta, bele ileri sürülen $ | “tahminler hâdiseler tarafından ndetâ tokat yemekten bir hal ol. ? maktadır, O vakit siyasi mahfeller: — Yine bir sürpriz!... Diye kekeleyip, apısıp kalmaktadırlar, Bu siyasi mahfellerin en şaheser itirafı geçenlerde bildirilen i bir mütalea olduğuna şüphe yoktur: Bu mahfel nihayot diyordu a: — Son siyasi hâdiseler o kadar sürprizli olmaktadır ki dün mın en zeki diplomatları bile şaşırıp kalmaktadır!.. Doğrusu, esrarengiz siyasi mahfeller şimdiye kadar bu ka | dar isabetli bir tefsirde asla bulunmamışlarlır. 4 HES cl Yözelelei ga e ESEK © 4 u (HURIYET “Merkezi Avrupa ve Balkanlar, ia taşıyan bugünkü makale- i, Yunus Nadi, Sovyet kuvvet n bütün şarki ve cenubi Le nı işgal ederek Romanya hu- idunu Almanlara kapatmış olma- ilan doğun yeni vaziyeti o tetkik mektedir. Mihver devlellerinin o ittifakile irki Avrupada çok bozuk bir man- râ arzeden kuvvetler muvazeue- in Rus müdahalesile yeni bir in vo İstiktar bulduğunu, buna ve biraz da bunun melis olarak Talyanın Balkanlı kom- iri Yugoslavya ve o Yunanlılara nat vermiş olduğunu, İtalyanın idi Balkanlarda ve (bizzat Bul lıların tesanüdile müslakar bir niyet böyalının icessüsüne tarul- ık i ettiğini ve Sovyet Rusyanın i göyenin tahakkukuna ha“ m göründüğünü O kaydeden mu- irir, böylece Balkanların harp” sun kalmış © ve Sovyetlerin hın göbeğine Balkan millet- butur ve ikminan veren bir 17 unsuru olarak (dikilmiş nu tebarüz ettiriyor. Us, “Ilalyan (o siyaseti bir noktasında, başlıklı maka g, lisiyen radyo ve gazetele solh lehindeki neşriyatını ve ususiaki samimiyetlerini gös- için Arnavutluk o ve Oniki d fazla askerlerin geri çekil MW kaydederek İtalyanın o sulh Meri hakkında © gösterilen bu lerin sebeblerini araşlırı- harrir, İtalyanın, © tehdit nın sökmediğini görünce hlikeli silâh oyununu — artık fa bırakmağı karar vermiş ceğini bir ihtimal olarak i- ikten sonra asıl sebebi Sov rin Romanya hududunu kapa- İmanyanın şarka doğru ge- set çekmiş olmasında ve diyor ki; nya, İtalyan askeri iltifa- endisine kâfi bir istinat nok diye telâkki ciseydi Sovyet Rus İle son znlaşmayı yapmıyacak- EE NI Yazan “CAHIT UÇUK si opladığı ilk sebzeyi arıkta yr tek atlı arabaya yüklü- kocası Ahmet, onları pazara #stıyordu. Zeynebin, pa- ti esnaf arasnda, mert bir bada itibarı vardı, Sözüm , tese dediği yumurta ba- sıkmaz, en dar zamanlarda bi“ De öt b; bunu alya aolamışlar ve Kızıl | ordunun Lehistan budutlarını ge rek, Rormavya hudutlarını radeniz yolunu Alman) Bim görünec hir gün cenuptan de- nize çıkmak ihtiyacında — Olan Al Manyanın Triyeste üzerine dönece- M. Zekeriya Sertel “Mitler” çik mazın içindedir, başlıklı tmakale balesi oOüzerine tahaddüs eden vaziyeti o Almanya cephesinden tetkik etmekledir, Mu- harrir Almanyanın gıda ve ham madde alabileceği yeğüne (oOkapıyı kapatmamak mecburiyetile Sovyet- lerle iyi geçinmeğe çalışacağını ve Polonyanın işgalini tamamlayınca şark cephesinde harbe aihayet ve- receğini (kaydetmekte (o ve bütün kuvvetlerini Najino hallı karşısına yığacak Almanyanın o müdafaada kalıp uzun müddet bekliyemiyece» di için hücuma mecbur o olduğunu halbuki Alman erkânı © harbiyesi- nin de bu haltin yarılamıyacağına kani bulunduğunu söylüyor ve ne- tice olarak Hitletin tam bir çıkmaz içine girmiş bulunduğu için mez buhane bir takım hareketlerde bu- lunması beklenebileceğini tebarüz ettiriyor, YENI SABAH “Naziliğu iflâsı,, başlıklı makale- sinde Hüseyin Cahit Yalçın da Hit lerin “Kavgam,, eserinden o Bolşe.” vikliğe dair parçalar o naklelmekle ve şöyle demektedir: “Bolşevikliği o yıkmak Oove bu “dünya vebasından,, beşeriyeti kur tarmak İstiyen nazller Bolşevikliğin karşısında kendi eserlerini o yıktı lar. Marflerini, hallerini ve İstik- ballerini çiğnediler.., Sığınaklar yapılacak Belediye 100 bin lira sarfile şe hirde sığınaklar vücuda getirecek- tir, Bu işe lâzım gelen Oparanın bütçeden münakalesi için lüzum görülen muamele ikmal (o edilmiş ve vekâlet tarafından tasdik edil miştir. siparişi kabul ider, müşkül w leh esnafa yatdım ederdi, Zeynep, diyle yetiştirdiği bah- çe mahsuller yemişlerini paza- ra çıkarıyor, fakat, artık eskimeğe yüz tutan vücudunü satmıyor, ca» nDının istediğine veriyordu. Saz evinin incecik kapısı, yüzü ne kapanan âşıklar için, demirden dâha sağlam, çelikten dahâ sertti, Yalnız bikaç belâlısı vardı ki. onlara söz keçiremiyordu. Birisi, bahçede çalışan topal o Durmuş, öbürü, yakın bahçe sahiplerinden Çakır Hüseyindi. Topal Durmuş, saman altından HABER— Di bayramı Dün memleketin her yerinde kutlulandı l Dil bayramı dün memleketin | | her tarafında merasimle kutlulan- mıştır. Bütün hâlkevlerinde mü- samereler verilmiştir. Eminönü halkevindeki omerasi- me saat 21 de istiklâl marşile boğ- lanmış, müteakiben hzlkevi dil ve tarih kolu başkanı Halit Bayrı tarafından “dil hareketlerinin son | manzarası, mevzulu bir (Okonfe rans verilmiştir. Bundan sona gene ev azasından diğer birisi de eski ve yeni dilden eserler oOoku- muş, temsil kolunun oynadığı “Zer nikâh,, pi merasime ni” hayet verilmişti: —— Memleketimize dönecek talebeler Ankara, 27 — Maarif vekâle, ti devlet hesabina Avrupada oku- yan talebelerimizin dönmeleri i - çin herbirine 150 şer lira yol mas. rafı kabul etmiştir, Vekâlet, vilâ- yet ve belediyeler hesabıma oku” yan talebelerin de geri çağrılma- am: dahiliye vekâletinden iste . mistir, Bu talebelerin yol mas , rafları alt oldukları vilâyetlerden verilecektir. —— Sigala yağı ihracı serbest Bazi maddelerin harice gönde İ gülmesini yassk eden kararname- ye dahil bulunan Sigala yağının ihracı serbest bırakılmıştır. Bu yağı bilhassa İtalya çok çekmek, tedir, —— i Yeni bir kanun projesi İ o Ankara, 27 — Sıhhat vekâleti, merkez hıfmssıhıa omücsseseleri hakkmdeki kanunun İlgası Ve cumhuriyet merkez , hifzıssıhha enatitüsü ve bıfzıssıhba mektebi teşkili hakkında bir kanun pro. jesi hazırlamıştır. Vekâlet mem” leketin muhtelif minlakalarında enstitüler açacaktır, Merkez o hifzissha enstitüsü her nevi hastalıklarla mücadele- ye yarıyacak fenni araştırmalar yapıcak, hıfzıssılıha mektebi de eczacı, kimyager ve sıhhat me - murlarına sihhi ce fenni vazile , lerine ait nazari tekimül tedri - satı yapacak, konferanslar tertib edecektir, Memur ve müstahdem- ler vekiletin lüzum göstereceği zamanlarda todriaatta hazır bu lunmağa omeçburdurlar, Kursta bulundukları müddetçe ber tör, Jü iaşe ve diğer masrafları vekâ- Jetçe temin edilecektir, —— Ölüme sebeb olmuş Şişlide oturan Munzzez İsmin- de evli bir kadın Abdülkadir is, ginde birisile temasta bulunarak gebe kalmiğ ve kocasının işi an. lamaması için de dostunun getir diği bir şişe ilâcı içmiştir. Fakat birdenbire fenalağan kadm kal - dırıldığı Fransız hastanesinde öL müştür, Bunun üzerine yakala , nan Abdülkadir ölüme sebebiyet suçuyla dün dördüncü neliye es zada sorguya çekilmiştir. Gizli yaplan muhakemede doğum bas talıkları Oo mütehassısı profesör Tevfik Kenan da dinlenmiştir. su yürüten, herkesi biribirine kar tan, sinsi bir adamı. Zeynebe, kızdığı zamanlar, hiçbir gün öcü nü kendi alamaz, başkasının eli, je diliyle Zeynebi haslatırdı. Zey | Pep, onun Tanrıdan korkmaz bir l ödam olduğunu bildiğinden, kor- | kardı. Çakır Müseyin, henüz kiz yaşında bir delikanlı bir ceviz ağacı gibi kuvvetli, yanık vücutlu, uzun boyluydu. Sırtına giydiği aha ceketini, geniş omuz» larma atarak yürürdü, Açık ak nında, büklümlü siyah ipek bir perçem eksik olmaz, yumuşak | toplantı “Akşam Postasi Romanya ile ticaret an-| laşması için hazırlık Romanya ile yeni bir ve kliring anlaşması lem İs çin ay başında şehrimizde müzake relere başlanacaktır. Dış ticaret dairesi reisi Burhan (Zihni Sa- nuş bu iş için Ankaradan şehrimi- ze gelmiştir. Romanya (heyeti ay başında şehrimize gelmiş olacak- tar. * Bugün müzakerelere tahsis edi- len Tophane köşkünde ihracat ve ithalât tacirlerinin — iştirakile bir yapılarak (o hazırlıklarla meşgul olunacaktır. —— Seferberlik müdürü şehrimizde Dahiliye vekâleti seferberlik mü- dürü Hüsamettin şehrimize gel miştir. —— Taksimde modern bir garaj yapılacak Belediye reis muavini Rıfat dün taksime giderek Ayaspaşa caddesi nin genişletilmesi için yıkılmaları icap eden binaları gözden geçirmiş tir. Yolun Taksimdeki (o başlangı- cında bulunan garajlar yıkılacak ve İleride bu civarda belediye ta- rafından büyük bir garaj inşa o lunacaktır, —— Toprak mahsulleri ofisi müdü Ankaradan geldi Toprak mahsulleri ofisi umum müdürü Raşit Ankaradan şehri- mize gelmiştir. Dün medis idare azalarının iştirakile bir ( toplantı yapılmış ve muhtelif işlerle, bil hâssa mevcut zahire | stoklarınm tesbiti üzerinde görüşülmüştür. —— Buğday fiyatları düştü Buğday fiyatları geçen cumaâr- test gününe göre 15 para düşmüş” tür. Düşme mütemadiyen “devâm etmektedir. —— Atatürk köprüsü Atatürk köprüsünün iki taraf na konacak çelik mesnetlerin Al manyadan getirilmesine (imkân görülemediğinden şehrimizde dök- mecilere yerlileri (o yaptırılmıştır. Diğer taraftan belediye çelik mes- netlerin gönderilmesi için teşeb- büsler yapmaktadır. Köprü Cun- huriyet bayramında açılacaktır. —— Sümer ve Etibanklar Sümerbankla Etibankın Sirleş- tirilerek yeni bir teşkilât kurulma" ması hakkındaki kanun (projesi tamamlanmıştır. Iki bankanın İ- daresindeki bütün müesseseler ye- ni kurulacak “devlet sanayi ve mar adin işletmeleri umum müdürlü- gü,. tarafından bir elden idare o lunacaktır. Yeni teşekkül (o yerli sanayie de kredi temin edecektir. —— İstiyen muhacirler serbestçe gelebilecekler Ankara, 27 — Yabancı mem, leketlerden memleketimize höcrot etmek istiyen muhacirlere kon #olosluklarımız tarafından resen muhacir vizesi verilmesi kabul €- dilmiştir. | Serbost iskân suretile gelecek muhacirler bu suretle uzun za man bekletilmiyecektir. kara bıyıklarının altındaki renkli kalın dudakları, her zaman alaylı olaylı güler, çakır gözleri güneşli bir gök gibi parlardı. Zeynebe kızdığı zamanlar, onun ince vücudunu, bir dal gibi hava” ya kaldırarak, ölkeyle yere çal mak, ister, fakat bunu yapamaz, i se / onu yere bırakarak, uzun saçları” Taze | nr bütün kuvvetile çekerdi. Zeynehi; Kocasma (o varmcaya kadar herkesten kıskanıyordu. Ka dının dik kafalı oluşu, hiç kimseyi umurlamayışı, onu çıldırtıyordu Elinden gelse, bahçesini yok ede- cek, evini yakacak, ağaçları kök" Avıupa trenleri Artık vektinde geliyor Paris vagonunun tekerleği! Ekspresia bir saat gecik- mesine sebep oldu Avrupa tenleri, harp vaziyetin Teğmen alınan sıkı tedbirlerle Yy: Yaş yavaş normal hâle gelmekte ir. Bugünkü Konvansiyonel te- İ vaktinde gelmiştir. Fakat | yolcu miktarı beş kişi- den ibarettir. Gelenler iki Amerikalı profesör- le talebelerimizden üç kişilik gruptur. Semplon ekspresi de lam vaktin de gelecekti. Fakat trenin Bulga- ristandan geçerken uğradığı bir a- rıza buna engel olmuştur. Tren Filibe istasyonuna girdiği sırada Paris vagonunun bir teker- leği yerinden oynamıştır. Yolcula rı epeyce telâşa düşüren arızanın vaktinde farkına varıldığından büyük bir kaza önlenmiş ve vagon değiştirilerek trenin yoluna deva- mı temin olunmuştur. Bu vaziyet trenin bir saatten fazla gecikmesi- ne sebeb olmuştur. Yolcuların izahatına göre, İngil tere ve Fransada hayat, sanki harp yokmuş gibi sakin bir halde | geçmektedir. Yalnız geceleri büyük gehirlerin işiksız bırakılması, mü temadiyen âsker nakliyatı, beş ya” sındaki çocuklara varıncaya kadar herkesin omuzunda bir gaz mas kesi bulundurulması, sokaklarda erkeklerin azalması ve diğe: fev- kalâde tedbirler harbi o hatırlat- maktadır. Maamafih yolcular, bu iki memleket halkında hiçbir en dişe ve heyecan (görmediklerini, herkesin zaleri tam bir emniyetle beklediğini temin ediyorlar. “Bu sabahki ekspreste muharri- rimizin dikkatine ilişen bir nokta da üç İtalyan misyonerinden mü- rekkep bir propaganda heyetinin gelmesidir. Bu misyonerler, menr leketimizden transit olarak geçe- rek şark memleketlerinde geniş bir propaganda seyahati yapmak ni- yetindedirler. Burada hiçbir kim- se ile temas etmek istememişlerdir. Paristeki müzakerelerin tamam- landıktan sonra Londraya o geçen ticaret müsteşarı Halit Nazmi ve arkadaşların yarm memleketimi ze dönmeleri bekleniyor. İngilizlerle de, Fransa ile olduğu gibi bir anlaşma yapılmasında mu tabık kalındığı bildiriliyor. —— —— İhtikâr komitesi İhtikâr komitesi dün ticaret mü- dürlüğünde toplanarak o çalışma” larma devam etiniştir. İhtikârla mücadele kanunu (meclisten çık” tıktan sonra Ankarada bir komite teşekkül edecek, bütün vilâyetler- de de buna bağlı tali Okomiteler kurulacaktır. —— Amele buhranının önüne geçildi Limanlar işletmesi umum mü dürlüğü limandaki kömür amelesi buhranının önüne geçmiş ve işle- rini bırakan eski amelelerin verine hâriçten ücretle 150 amele bulmuş tur. liyecekti.Zeynepten ber zaman yüz Dulamıyan Durmuş, ona taze ha- vadisler taşıyor, böylelikle kendi şehirde, tarlada iken Zeynebin ha yatını görmüş gib: biliyordu. Çakır Hüseyin evliydi. Genç gü zelce bir karısı, beş yaşında bir oğlu vardı. Kadm, kocasını kıska- nıyor, Zeynebi kötülemek, kocası nın gözünden düşürmek için, şur- fan burdan duyduğu dedikodula- rı, kendi de ekliyerek. Çakır Hü seyine anlatıyor, adamı Zeynepten solutacakına, bilmiyerek, ateşi kö sikleiyordu. Karısını dinlediği gecelerin sa İ duvasını anlatmak için İ kitabı. toplattırıyormuş; 27 EYLÜL — 1939 — —— —— AKŞAM POSTASI Sahibi ve Neşriyat Müdürü , Hasan Rasim Us (DARE vi EVİ: istanbul Ankara caddesi 134 Tela ae al 3 "ie telclomu : idare IVAYETE göre Hitler Meis Kampfı, yani akıdelerini, yazıp va” tandaşlarına, senelerce okulturduğu Almanlar radyolarında yabancı memleketler neşriyatını dinliyemedikleri (gibi bunden sonra Fülrer'lerinin kita" İ bini da okuyamıyacaklarmış. Kim | bilir? belki Mein Kampj'ım, berhan &i bir Yahudi omubarririnin eseri gibi, meydanlarda yakılması (için de emir çıkari... Bir adamın bugün, dünkü düşün düklerinden vazgeçmesi elbette hak kıdır. Hâdiseler ona yanıldığını İs- bat etmiştir. Hattâ dünkü iddiaları” mizi terkedebilmekte, ( lakdire Ji“ yık tavazu vardır; düşündüklerinis yanlışlığını anladıktan sonra da 09 larda ısrar eden kimse, hakikaten #iyade kendi şahsına (o ehemmiyet, kıymet veriyor demektir. Yanıldı- Bini anladığı gün bunu başkalarına da bildirmiyecek adamın sözlerine inanmak cal? değildir; çünkü sar” İ sılmış imenında israr edecek ada mn bugün söylediklerine gerçek“ ten inandığı da şüphelidir. Fakat Hiller için mesele (böyle değildir, Onun değişmesi yanıldı” Bini anladığı için değil, o birtakım siyasi sebeblerdir. Komünistler ve Sovyet Rusya için dün söyledikle- rini unulturmak istiyor. Buna mü” vaffak da olacaklır; işle asıl garip | ve insanı sinirlendiren (tarafı da budur. Zamanımız insanlarının çoğu dü” şünmek isişmiyorlar; kendileri için düşünmeği, relslerine bırakıyorlar. Arük'o reisin her (e söylediği hak, bakikat diye karşılanıyor. Hattâ bi- ribirlerini tamamile nakzeden sö£” leri dahi... Kendimizden üstün bir insan Innıyıp da onun söyledikleri” ni, kararlarını kabul o etmekte bir nevi feragat, kahramanlık o vardır. Fakat bunun bizi düşünmeklen büs bülün vazgeçirmemesi (lâzımdır. Kendinden büyük bildiğim bir in sanın fikirlerini: “Ben böyle düşün müyordum ama o elbette (benden daha iyi görmüşlür,, diye kabul © den adam tenkid hakkını büsbütün bırakmış değildir; onun (o nihayet kabul etmediği şeyler de olur. Hal- buki zamanımızın totaliter devlet” lerindeki hal böyle değil: o onların insanları tenkid hakkından lam mile vazgeçiyor ve kendilerine söy* lenecek her şeyi, verilecek her em” ri kabulü önceden vaadediyorlar. Onlarınki feragat değil, en o çirkin esaret, Hitler ve onun gibi adamlar kes” dilerine “Reis,, manasında Ünvan- lar verdiriyorlar. “Ticis”, bir düşür ce elrafında toplanmış © adamların mümessili demektir, Halbuki onlar bu manada reislik etmiyor; kimsö” ye düşünmek hakkı © vermiyorlar. Onlara “Şeyh,, demek daha doğru olur: kendilerine bttün iradelerini teslim edecek mürltler (— dervişler arıyorlar. o Asıl fenası, bulmakiâ zorluk çekmiyorlar, Nurullah ATAÇ Fazla para alan hamallar Limandaki hamallar halktan tarife harici para aldıkları anlaş” larak bunlardan bir kısmı işten çi” karılmıştır. EE EEE EE > EEE BE EE EŞ YY 3 A DEYE TEKİZ ETE bahı, Çakır Hüseyin, kudurmu$ bir boğa gibi evden fırlıyor, Zey” nebin bahçesine koşuyor, bir şey sormadan söylemeden, kadının Ü” zerine atılarak onu dövüyordu. Zeynep, artık hiç ağlayamıyof. ve kimseye dert yanmıyordu. 73“ ten, komşu bahçelerin kadınlar onu “kahpel; diye hor görüyorlar” dı. Sebebsiz yere yediği için şikâyet etmiyor, arık — başın koşarak, kanayan alnmı, yırtılan dudağını yıkıyor, sonra çökerek, yüreğindeki derdi uyut mak ister gibi iki yana (o sallanı" (Devamı var), yordu.