24 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

| amimi Amerika Avrupa sula-Hâdiselerin rına filo gönderiyor ali Amerika. lehine Londra, 4 — Şi van, vaziyet Almanyanın telâkki edilebilecek bir o mahiyet » aldığı takdirde Avrupa o harbine © Karşı lâkayt kalamıyacağı anlaşılır” yor. Atlantik denizinde bulunan A merikan donanmasından ayrıla » cak bir filo, amiral Courtuayın ku » mandasında, yakında Lizbona ha- reket edecektir. © PFiloda bilhassa “Trenton, ve © “Bagder,, gemileri bulunmakta" “dır. Amerikan harp gemileri “ Lizbon limanında bir müddet ka- lacaklardır. Bu müddet zarfında © Amerikan dönanmasının o birkaç cüzütamı gemilere iltihak edecek” ür , © — Amerikanın, bitaraflık kanunu hun, demokrasiler lehine (tadili © mevzuubahs olduğu şu sıralarda © Avrupa sularma filo göndermesi © şayan: dikkat görülüyor. Tadil lâyıhası Diğer taraltan (o Vaşingtondan » gelen haberlere göre bitaraflık ka- nununun tadili için hazırlanan lâyiha yarm Amerikan meclisine “verilecektir. Amerika Ayan meclisini teşkil “Seden 96 azanın bitaraflık kanunu “hakkındaki mütaleaları söyle tes” > bit edilmiştir: 35 aza ambargonun kaldırılma” sına muarız ve 46 sı ise Ruzvelti “ tutmaktadır. Diğer on beşi Ruzvel “te müsait olmakla beraber henüz kati bir vaziyet almamıştır. Ruzvelt tarafının sonunda mu- omflak olacaklarına itimatları var- or. Ancak bir şiddetli mücadele © <wraasinı beklivorlar. © Almanya, Amerikanm kararından korkuyor “Niyuz Kronikl, gazetesine Ko” “mbagdan gelen bir habere göre, © Yarşovanın obüslerle tahribi hak- ında Almanlar tarafından yapıl- “muş olan tehdit, bunun tatbikinin toplanmış olan Amerika pariâmen tosunda tevlit edebileceği aksülü- neller dolayısile şimdilik o yerine “gelirilmiyecektir. - Gene aynı mülâhaza iledir ki “denizaltı harbi tavsamış — ve Al- manyada o kadar methi (o yapılan 3000 bombardıman teyyaresi ha arımamıştır. , Amerikanın bir karar vermesi- intizaren, Almanyanm Japon: Rusya ve Italyayı ihtiva eden ittifak vücuda getirmeğe çalış” ması muhtemeldir, İPropazanda mektupları > “Amerikada resmi mahfiller, am: 1 onun muhafazasını talep İ- çin âyan azasına gönderilen tel- Me yralların fazlalığını Alman sefare- bir manevrası olarak telfikki mektedirler. “ Amerika hükümeti, bitaraflık kanununun tadili aleyhinde pro- yapmaları için Berlinin adaki memurlarına gönder leri birçok mektupları ele geçir iştir. © Amerikan âyanazasına geen yevmi mektup adedi, iki günde si 40 birden 150 bine çıkmıstır. - Moskovada sevinç “Paris, 23 (A. A.) — Sovyetler Zine aslan payı veren hudud ttı hakkımdaki Alman . Sovyet in İmzalandığına dair dün a m neşredilen tebliğ, Mosko' büylik bir eeviriçle karşilan- © Sovyetler birliğinin vaziyeti nl RI kuvvetliydi” fakat müzeke* telorin böyle fevkalâde bir neti. ce vereceği ümid edilmiyordu. Sovyetler biziiğinin şarki Prus 'ya, Macaristan ve Slovakya İle bemhudud olduğu ve “Almanya manyadan uzakta kaldığı ha * il Ürlatılmaktadır. Bu vaziyete na- A saran Sovyetler biriği Balkanla' ra hâkimdir, Almanyanm Kara - denize doğra genişleme tehdidi Wi olarak uraklaştırılmuşlar. Bundan başka, So: ğinin şimdi orta Avrupada kuv- vetli bir vaziyeti vardır, Alman ya garbe doğru atılmıştır. Almanlar, şüphesiz Sovyetlerin iklesadi ve sina! yardımına gü Sovyetler hiç olmazsa uzun müddet lacaklarmı tahmin etmektedirler, Bu, Almanyaya O karşı dostane bir bitaraflık olacaktır. et endüstrisini ve umumi yetler birli venmektedirler, itarsf ks Istihsalâtı inkişaf ettirmek mak- sadile daha şimdiden Moskovaya Alman eksperleri gönderilmiştir, Sovyetlerin büyük (menfaatler «ld ettiklerine şüphe yoktur. Fukat yeni budud hakkındaki tilifin Almanları menfani temin ettiği şüphelidir. Filhakika dün akşam neşredilen tebliğde Sovyet. ler birliğine düşen payın Varso” vanım mahallelerine kadar uzan- dığı ve yalnız Bini, Tarblin gibi mü Zil, şarki Galieyadaki petrol min. takasınm da Sovyetlerin eline geçtiği kaydedilmektedir. Fransızlara göre - Paris, 23 (A, A.) — Havas Üç hafta süren bir muharebe” den sonra, Sovyet kıtaatı hlç mu- harebesiz olarak Polonyanın ya" rısmdan fazlasını kazanmış olu - yor. Almanya, merkezi ve şarki Av rupada İngiltere ve Fransa ken disini serbest bırakmadıkları için | harbe başlamıştır, Şimdi kendi e- lile şarki Avrupayı tâ Baltıklan Romanya ve Slovakya hudutlarr na kadar Rusyaya teslim eyle mektedir, E Bitler tamamiyle Sovyetlere gü venerek hareket etmişe benziyor. Fakat, Stalinir Beğlenmeğik"da © ha başka plânları yardır. “e Işgal hareketi Cernauti, 23 (A.A.) — Sovyet kıtaatı, büyük şehirleri işgal et” tikten sonra gayet yavaş veihti, yatla ilerlemekte olduklarından Almanlarla Sovyetler arasında çi” zilmiş olan hattan henüz çok u. zak bulunuyorlar. Almanlar, Rus lar geldikçe mezkür hatta doğru | çekilmektedir. Şimal otntakasında Ruslar ge- rilerde çete harbi yapan kuvvetli müfrezeleri henüz temizlemekle meşguldür. Ukrayna mıntakasın, da ise Sarnyda bataklık arazi d: Sovyet ve Polonya kuvvetleri ara” sında muharebeler devam etmek. tedir. Diğer taraftan Varşova şiddet- li mukavemet göstermekte ve Almanlara ağır zaylat verdirmek, tedir. Varşova önündeki Alman topçusuna kumanda eden general von Fristehin de ölümü gösteri yor ki, Polonya topçusu düşma, nin gerilerini de şiddetli dövecek bir vaziyettedir. Yegâne karanlık nokta Varşova müdafilerinin er- zak ve mühimmat meselesidir. Sovyetler 129 bin esir almışlar Moskova, 23 (A.A.) — Kızrl, ordu erkânıharbiyesinin 22 eylül j tebliği: 22 eylül tarilünde garbi Beyaz Rusyada harekatta bulunan Kr silordu kıtaatı Bfesletovskiyi iş. gal etmiş ve Grodinonur şimali garbisinde bulunan -Aygustof or manlarını Polonya osdusunun dö | küntülerinden temizlemeğe baş. | Jamıştır. Garbi Ukraynada Kız'lordu kr taâtı Polonya ordusu döküntüle, rinin tasfiyesine devam etmiş ve Sarny mıntakasını bir çok Polon- ya subay gruplarından temizle , | miştir, General Lanyerin kumandası altındaki altı fırka ve iki alaydan mürekkep Polonya piyade kuw- veti Üyov mntakasında Polonya mukavemetinin kırılması esnasın İY YE YY tefsiri ! Baştereft 1 incide) bir kere kendi kendine sormuş muder? Alman askeri niçin harp ediyor diye .. Hâdiselerin bugün- | kü çerçeve: de Almanyanın harp gayesi ne olduğunu düşün müş müdür?. Lehistan mağlüp olmuştur. AL man ordusu burada bir takım a Faziyi işgal etti. Şimdi Almanya | bu yerleri muhafaza için harbedi- yor. : Fakat Almanya harp sonunda #nuhafaza edip etmiyeceği şimdi. den belli olmıyan bu yerleri işgal etmek için Rusyaya, Lehistan Ukraynasını verdi. İtalyaya Ar | nayutluğu işgal ettirdi. Şimdi Al- man askerleri bir taraftan Rusya, | diğer taraftan İtalya hesabıma harp ediyor gibi görünüyor. Ha- kikaten böyle midir?, Eğer Almanyanm dilekleri mahdut olduğunu, garp ve cenup hudutlarmın o değişmiyeceğini, Almanyanm Avrupaya tahakküm etmek yolunda bir iddiası bulun- madığını söyliyen Hitlerin bu sözlerine bakılırsa dediğimiz gibi Alman ordularının, Almanyanın menfaatinden ziyade Rus ve İtal- yan menfaatlerini temin için harp ettiğine hükmetmek lâzım gele - cektir. Halbuki Hitlerin, ne Rusya, ne İtalya hesabına harbetmek iste” meycceği o muhakkak olduğuna göre Almanyanın harp gayesi Le histandaki mahdut arazi davasın- dan çok başka olduğu neticesine varılır, Avrupa sulhünün tahak- kuku ancak bu maksadın ortadan kalkmasına, ve dünya efkârsumu- miyesinin buna inanmasına bağlr dır. İngiliz ve Fransız başvekilleri Bin nutuklarından — anlaşılan bu- dur. Hasan KUMÇAYI da Sovyet kıtaatına teslim olmuş. tur. 17 eylülden 2i eylüle kadar Po Jonya ordusundan esir olarak 120 bin asker ve subay alınmış ve 330 top ile 1400 mitralyöz iğt. | nam olunmuştur, | A'man askerleri arasında propaganda Londra 23 (A.A.) — Haber a- lındığna göre Almanyanın sağcı | mahafili, Hitierle Sovyetler ara- sındaki teşriki mesai daha sık ! bir şekil almağa başlaması üzerine Almanyanın müstakbel — siyaseti hakkımda mütezayit bir endişe gös termektedir . “Deyli Ekspres, Kopenhağdan bu sabah aldığı şu telgrafı neşre- diyor: Işgal olunan Polonya mıntaka- sında Sovyetler tarafından yapıi- makta olan komünist propaganda sı daha şimdiden Alman askerleri arasında kendini hisseltirmeğe baş lamıştır. Her şeyden evvel Rusya ile Almanya arasında (o müşterek bir hudut olmasını istemiyen mu- tedil nazi rücsası, Sovyet manev- rasını akim bıraktırmak için elin- den geleni yapmasını o von Rib bentropdan rica etmişlerdir. Macaristanla Sovyetler arasında s'yasi münasebat Budapeşte, 3 (4. A4.) — Ma. carislanla Sovyetler birliği ara © sındaki diplomatiz münasebetle - rip yeniden başladığı bu sabah Rudapestede resmen bildirilmek” tedir, Macaristan eski Varşova | sefareti müateşarı Kristoffy, Na. | Mİ caristanın hloskova elçiliğine ta * yin edilmiştir. Bu tayin hakkmn- | daki istimzava Moskovadan mu * vafık cevab verilmiştir. Rusya ile Macaristan arasinda | siyasi münasebetlerin tekrar to; | sisi, Sovyet kıtaatının Macar hu” duduna varmaları üzerine İki komsu (devlet haline gelenbu| İki memleketin: münasebetlerini kuvvetleri Lordra, 23 (A, A.) — Daily Express gazetesinin yazdığma göre, İtalya hükümeti Ankaraya muslihane (o fikirler beslediğini göstermek için iki adadaki on kuvvetlerinin sulh zamanı kadro | sundan fazla olan mevcudunu ge- ri almaya başlamıstır, Bu tedbirin mühim taviz teşkil ettiğini yazan mezkür ga zete, İtalyanın Ralkan omemia. ketleri tarafıhdar, beslenen süpbeleri izaleye çah “makta olduğunu ilâve ediy Musolininin nutku Roma, 28 (A. A.) — Musolini bugün Bolonyada faşist liderleri- ne hitaben büyük bir nutuk söy“ Temiştir. Minsolini şimdiki ihttafı önle - mek' için İtalyanın sarfettiği gay retleri ve nihayet harbi durdur mak için yaptığı teşebbüsü anlat- tıktan sonra, İtalyanın ihtilâf kargısındaki vaziyetinin tâyin © dilmiş bulunduğunu ve bu siya" setin bir eylül tarihli resmi dek. lârasyöndanberi değişmemiş oldu günü bildirmiş ve demiştir ki: “.— Bu kararı değiştirmek sx rureti hâsrl olduğu zaman bunu İtslyan milletinin önünde izak 6 deceğim.,, Musolini şimdiki ihtilâfin daha vahim bir şekil almasmın önüne geçilmesi İüzumunda israr etmiş- tir. bir Romayn karşı Nutkun Fransada akisleri | i olmuştur. Paris, 23 (A A.) — Havas a. jansı tebliğ ediyor: Fransa hükümeti, Musolininin mutkunu ve bugünkü ihtilâf kar ştsındaki İtalyan battı hareketi hakkında verdiği izahalı alâka İ- le karşılamıştır. Musolininin sulhü muhafaza hususundaki fanliyeti ve bir ey - lölde terahtir eden hareketi Fran sa hükümetince fovkalâde takdir edilmiştir. Fransa hükümeti bu takdirini o zaman İtalyan nota - sına vördiği cevabla da göster - miştir. O zamandanberi hâdiz olan va” kayi “Avrupanın © enternasyonal şartlarını alt üst etmiştir. Fran- sx ve İngiliz hükümetleri, Pa - lonya İle münakid anlaşmalar mucibince müttefik devletlerin al dığı vaziyeti kat'i olarak ve en açık hir tarzda tayin etmiş bulu” nuyorlar. Avustralya Avrupaya tayya:. re filosu gönderiyor Londra, 24 CA, A.) — İstihba- rat nezaretinin bildirdiğine göre Avustralya hükümeti bir heyeti steriye İle birlikte dört bomber dıman ve beg muharebe filosu İ | gin muktezi mürettebatı da gön - derecektir, Bu sevkiyata ait teferrüat tet kik edilmektedir. Avustralya hükümeti, Büyük Britanyaya yardım için daha baş- ka tedbirler de almak niyetinde" dir, kolaylastıracaktır. şet kıtaatı Po « hududunun San lonya * M nehrine kadar olan Xısmını işgal | etmekle meşguldür, (Garh cephesinde o muharebe vaziyetine dalr telgraflar 3 üncü | adr) MağTaman di PE la KANATLI İNSANLAR se | MA GA ln coat 11 ve 1 İc tenelâ'lı matineler v | ajansı, Polonya hariinin. netice danı general Bortnovski Mir ee a ilin Heyecan Arkadaşlık - Fedatârlık Rh Görülmemiş derecede heyecanlı İDünün ve bugünün haber ve hâdiseler EA akn ıl adadaki İtalyan khk akman Almanlar esir almışlar! Leh menbalarına göre Almanlâ zehirli hücuma hazırlanıyorlar Varşovaya Berlin, 23 (A.A.) — Alman ri hakkında neşrettiği bir teb. Bğde, bütün sınıflara mensup bü- tün İstaatm baskumandanlıkça kendilerine verilen vazifeyi tamâ,, miyle ifa etmiş olduklarını yaz - maktadır, Alman kıtaat: şimdiye kadar 450 binden fazla esir almıştır Bun ların 200 binini Vistülün garbinde üç mıntakada teslira olanlar teşkil eylemektedir. İ Ele geçen sayısız harp levazı. m: henüz tesbit edilmemiştir. Yal bız şimdiye kadar 200 top sayıl mastır, Alman ordusu, son $i: Vihları sayesinde, elde ceye nisbetle az zayiat vers Bu zaylat miktarı kat'i olarak tee bit edilir edilmez neşrolunacak tir, Alman tebliği Berlin, 23 (A.A.) — Ordu baş kumandanlığının tebliği: Lvov kalesi, çekilmeğe başla” mış olan Alman kıtaatına teslim Müstahkem mevkiin şehrin şarkında bulunan Sovyet kıtaatına devri muamelesine te, vessül edilmiştir. 21 eylülde Bzura şebri civarın” da yapılan temizlemede Koridor daki Polonya kuvvetleri kuman. bütün Fransadaki talebelerimiz (Baştarafı 1 incide) İtalyada talebelerimizin gözü - ne çarpan ea mühim nokta, mü - temadiyen Fransa hududuna 35 . ker sevkiyatı yapılmasıdır. Türk yolcuları İtalyadan geç tikleri esnada 38 marşandiz tre- ni asker sevkedildiğini görmüş - lerdir. #lendiğino göre, bilhassa bi taraf memleketlerin ecnebi culara karşı fevkalâde ted almalarmda en mühim âmil Ar manlarınm dünyanın her tarafma yahudi namı rltmda gizli İstihba- rat teşkilâtı monsublarımi gön - dermekte olmalarıdır. Hakiki ya” hudilerin seyahat ödemez hâle gelmelerine de bu sahle yahudi. lerin her tarafa sokülmağa t6 * sebbüsleri sebeb olmustur; deni - Yiyor. Bu sabah Avrup: gelen bazı olsr bu çayisları teyid etmişlerüir. Frassndaki talehslerinilzden 5. kinci kafile yarın gelecektir. Hü” kömet hesabına tahsilde kulunan lara avdetleri için yirmi beşer ingiliz lirası gönderilmistir. Di - ğer talebelerimize de Pnris sefa- retimizin yardımı temin olunmuş” tur, Talebe müfettişi Avni Baş. man bütün talebemizin avdetle * rini temin edinceye kadar Fran- sada kalacaktır. Hamburg İş Bankas memurla- rından işilik bir grup ve Çin tacirlerinden mürekkeh boş kiri lik bir heyet de bugünkü könvan. | siyonelin getirdiği yelenler ara sındadır. Çinliler fetkalide vr. dolâyısiyle memleketlerine dönmek piyetindedirler. meraklı mevzu YE ki kiki 450 bin « SAN gazla erkânı harbiyesile esir edilmi Şiddetle mukavemet eden G8 man İle çetin muharebelerdiğği' < sonra Alman kıtaatr dün Va; . ile Modlin arasında Vistülün © nubunu takibeden yolu geçmi ve bu süretle bu iki mevieii bif birinden tecride muvaffak olm tur, Bu münasebetle binlerce alınmıştır . Varşovaya hücum ş Bern, 23 (A.A.) — Polonya © faretinin diğine göre Ali ordusu gazlı bombalar, kimy' maddeler ihtiva eden bombalar daha bâzı harp malzemesi beki; diği için Varşovaya hücum etmi” ta diği Cernautiden emin bir mentğikx. badan öğrenilmiştir. Tu Almanların Varsovaya i edecekleri iki gün evvel bildiril « mişti, Alman matbuatı, bu bol baların kullanılmasını muhik termek maksadile Pelonyalıla” gaz kullandıklarma dair habe: işaa etmektedir. Leh cumhurrelsi $$ Harbin ilk günlerinde sulh vanmak istemi$ Belgrad, 24 (Radyo) — Bü Kk, ten bildiriliyor: Romanyaya İLA eden Leh Cumhurreisile Leh b 9 kumandanı çok müteessir ve 5 n bir yettedirler, Leh cuf burreisinin, Lehistan tekrar © rilmesi için belki yüz elli sene FORE sungeleceği yolunda sözler satiş tiği söyleniyor. ğ Rivayetlere göre Leh cumhur” isi, Leh başkumandanı omaâi Smigli Ridze daha ik günleiği, Leh ordusunun Alman kuvve. ” rine dayanamıyacağını söyliyer hemen Almanya ile temasa geği rek sulh teklifinde bulunulmasf” söylemiştir. Bu karar İngiltere” b 3 kuvvetlerile Lehistan müdafi edeceği yolunda teminat verilM# Şe tir, iş Maamafih bir Alman propas£ k dası olması ihtimali pek kuvve h ii bulunan bu haberin kaydı iz yatla telâkki edilmesi lâzımdır Homanya Başve- kilinin cenazesi (> Bugün . Bükreşte merasimle defnedildi. - Bükreş, 24 — Feci bir sul ik te kurban giden Romanya | vekili Arman Kalineakunun eğ naze merasimi bugün saat do da yapılmışlır. Merasim, Bükreş mezarlıği mahşeri bir kalabalık huzurun” yapılmıştır. Dini âyin yapıldıkt. »*onra yeni beşvekli ve ölen vi vekilinin yakın arkadasları görüğü! ları içinde müteveffanın hatır int anmızlardır. > Kilise çanlarının, ağlıyan hi / kın ve uçan tayı arasinda kakraman ilân edilmiş, mes k kral namma büyük bir gel konulmuştur. TAMAMENİ İ: RENKLİ İf a hs Re ik SOZL