10 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

YY anama MY EYE İDünün ve bugünün haber Ve hâdiselerl ömer İzmir kurtuluş bayramını dün | SON DAKIKA İ hararetle kutladı © İzmir, Ş(AA) — Yıllarca önce altında inlediği esaretten kurtaran kahraman or- e bağrına basmak saadetine kavuştuğu 9 eylülü, İzmir bugün büyük tezahüratla kutlamıştır.. Resmi daireler, müesseseler, “hattâ en küçük evler, vapurlar, 'sandallar ve bütün nakil vasıta- “ları bayraklarla donanmış bu. Yunmaktadır. Sabahla beraber, ©'günün âsil heyecanımı İse eden bu sevinç içinle 50 tekları ve meydanları doldur - smuşlardır, © Saat 10.15de Kadifekaleden lan bir topla bütün halk ve nakil vasıtaları bir akika ibti- ram Muruşu yapmışlar ve bumu “mütcakip Halkapmardan gelen “süvari krtası komutanı muzika bayrak marşını çalarken kaşla” © yava hükümet konağına bayrak » çekilmiştir. Bir çeyrek sonra atılan ikinci ia ordunun İzmire girişi müj- üş ve bu hâdise merasim »weretraf: dolduran on bin. hit, lerce halkın şiddetli alkışları, vapur ve fabrikaların düdük ve otomobillerin korna seslerile zun müddet kutlulanmıştır. Bu esnada hava filolarımız da şehir üzerinde muvaffakıyetli u- çuşlar yaparak törene İştirak et. sekte idiler. Merasimin bu safhalarından sonra askeri kıtalar, Birinci kor- (dondan geçerek Atatürk heykeli- ne gitmişler ve heykel önünden geçerek yerlerine dönmüşlerdir. Saat 11,30 da da İzmir vilâyet ve kazalarınm , parti teşekkülle- | rinin ve Halkevlerinin mümessil. | lerinden mürekkep bir heyet Karşıyakaya giderek ora Halke. | vi mensuplarının da iştirakile A- tatürkün annesinin kabrine çe- lenk koymuşlardır. Burada söylenen hararetli bir nutukla Atatürk ile annesinin ve istiklâl harbinin aziz şehit - lerinin ruhları taziz ve takdis edilmiş, kahraman orduya saygı | ve bağlılık tezahürleri yapılmış - Almanyanın erzak menbalarile muvasalası (Baş tarafı 1 incide) © İspanyanın Vigo limanında 54 n gemisi vardır. Japon li. 'manları ile şimal? ve cenubi A nerika limanlarında da birçok ân gemileri bulunmaktadır. gemiler, bu limanları terket- tikleri takdirle yakalanıp zapte- dileceklerini bilmektedirler. AL man gemilerinin müsellâh olması hut telsiz cihazlarını tah - htelbahirlere mesaj göndermek | için kullandıkları takdirde bita- devlet bu gemileri derhal if etmek mecburiyetiridedir, İtik müstesna olmak üzere AL manyanm iaşe maddelerini ve nühimmatını tedarik edebileceği n larla olan teması bilkuvve katedilmiş bulunmaktadır. Lehistanın bugünkü ebliği pi Varşova, 10 — (A.A) — Var ova Pat ajansı, Polonya genel ayının 8 eylül tarihli tebii zikredilen o mantakalarda i çarpışmaların hâlâ devam ini bildirmektedir. Düş n hiçbir noktada mahsus terak- iler kaydetmemiştir. Polonya kr al ım geri çekilişi gayet yavaş linin yardımile müdafua hazır- a devam etmektedir. Hir imet merkezi etrafındaki bütün untakada siperler kazılmaktadır. E. ada o tava, 10 (A.A) — Avam kir kralın iftitahi nutkuna ve- cevabi arizeyi tasvip et tasvip, Almanyaya (karşı rp ilânma muadildir. Esasen & harp ilânı fazla teehhür ed ezdi, Karadanm vermiş olduğu ırar, dikkate şi bir iti ittihaz edilmiştir. Filvaki İmento, perşembe Oo günü d-Muir tarafından telâffuz olan nutku, hemde Al lanyaya karşı açmış oldüğu mü- ede İngiltere ile sıkı bir teş ki mesai yapılmasını talep eden ekilin beyanatını tasvip et- 1 ak il ki 1 » bu tasyibin ehemmiyeti” Öğ'elem enmeniri çelcenin baş i izah etmiştir. ph, hükümetin harp Tesmen ilânı için muktazi emaili tedbirleri ittihaz edeceğini ilâve etmiştir. Maarsafih King, kamaraları ta- mamile serbest bırakmak için on | ardan harp ilân etmelerini talep etmekten çekinmistir. Parlamentonun kararı, yalnız iki gün devam eden müzakereler- den sonra ittihaz edilmiştir. Bazı muhalifler, kendi şahsi mütüler larını söylemislerse de fırkaları- namma idareli kelâm etmemişler dir, Firarlar Londra, 9 — Dün 3 Alman zabiti ile 21 asker ordularından kaçmış ve Eelçikaya iltica etmiş- lerâir, Portsait kapatıldı Londra, 19 — Portsait limanı Beyrüsefere kapatılmış, Mısırda tayyare seferleri de tatil edil miştir, De eğ Görin'gin nutku (Baş tarafı 1 incide) de buna ihtiyacımız var. İcap & derse banvo elbisesile gezeceğiz, fakat mücadelemize devam edece- ğiz. İngilterenin mıyacaktır, zira bugün (o bitaraf komşularımız vardır. Filhakika Romanya ile Yugoslavya bitaraf aklarını ilân etmiş bulunuyorlar. Bu memleketler bize taafruza kal abluka siyaseti | 914'te olduğu gibi” müzssir ol: | LA e lig mes O yetlerile Almanların grap cep) kıştıkları takdirde bu gibi bir hari reketin ne demek olduğunu derhal | öğreneveklerdir. Memleketimiz dahilinde ya bancı radyolarını o dinlemek ya sak edildiği cihetle, radyo vasıta- sile yapılan İngiliz propaganda” Tarı da neticesiz kalmaya: mah kümdur. Almanya sulha hazırdır, fakat icap ederse, Hitlerin rehberliği el-/ tında sonuna kadar harbetmeğe de hazırdır.,, Vindsor Dükası Fransada Almanla-a karşı harp edecek Zürih, 9 Eski İngiliz Kra. k Vindsör ü, kralm müsaa - desiyle İngiltereye dönmüştür. Vindsör dükü Londradan tekrar Fransaya dönecek ve bir zabit olarak İngiliz askerleriyle birlik te Almanlarla harp edecektir. | kalmışlardı. Sovyet Rusya tedbir almağa lüzum gördü Moskova, 10 (A.A.) — Alman . Leh harbinin gittikçe geniş ve tehditkâr bir mahiyet alması üzerine Sovyet leketin sınıfların kısmen silâh altına alınmasına karar vermiştir. Kızılor(lunun ihtiyatları aşağıdaki mıntakalarda alınmaktadırlar » Ukrayna, Beyaz Orelin askeri mntakaları. Varşovanın Varşova, 10 — Pat ajansı, Varşovanın müdafaasını hazırlamağa *tiğini bildirmektedir. Bir yandan bomba yağmuru al ahali yeni kurbanlar verirken, bir şehrin müldafaasını birkaç devam tında si" halk faaliyetle Şarkmdaki kenar mahallelerde siperler kazılmıştır. Diğer cihetten cephelerde kilmektedirler. Harbi Almanyanın kaybedeceği muhakkaktır (Baş tarafı 1 incide) Fransa ile irtibatı muhafaza ede" cektir. " Semplon ekspresinin (oşimalde ilk istasyonu Kaledir, İngiliz yol- cuları bu yoldan geçerek Semp lonla gelebiliyorlar. Irakin Londra sefareti askeri ataşesi miralay Hâmit bu sabahki tren yolcuları arasındadır. Türk- çeyi ana dili gibi konuşan İrakın bu değerli ataşesi, dost ve kardeş memleketin tanınmış askeri erkâ- nındandır. Hükümetile temas etmek üzere | bugünlerde Bağdada “ gidecektir. | Miralay Hamid Nusret, Avrupa” ! da yapılmakta olan harpler hâk- | Kirlda “bir muhartirimize “şunları söylemiştir: — Polonyalıların geri çekilme" leri muntazam bir plân dahilim de yapılıyor. Bundan müteessir olmak doğru (değildir. memnun olmak lizimdir. Çünkü Polonyalıların düşmanla o çarpı şacakları saha daralıp; ordularr nın evvelce tehdit altında bulu- nan sağ ve sol cenahları kurtula- rak müstakil kalıyorlar, Varşovanın düşmesinin hiç bir ehemmiyeti yoktur, Payıtahtları sukut eden, fakat neticede harbi kazanan çok hükümetler. görül” müştür. Hükümet çıkınca payıtaht âdi ! bir şehirden ibaret kalır ve har- | bin üzerine hiçbir suretle omü-| essir olamaz. Fransızlar ve İngilizler bütün! irde taarruzlarına devam © diyorlar. İlk hareketler daha ikşaf mahiyetindedir. iliz kıtaları geceleri Fran | saya geçirilmiştir. Zaten bütün ha- rekât; düşman gözüne görünme- si için geceleri yapılıyor. Bu cephede harbin uzun sür“ mesi zaruridir. Çünkü çok esaslı istihkâmlar vardır. Bunlara ga- yet kuvvetli toplar yerleştirilmiş” tir. Umumi harpteki istihkâmlar kum torbaları ve siperlerden iba” ret olduğu halde biribirlerine ya- kın düşman kuvvetleri uzun müd det çarpışmak (mecburiyetinde Tabiati'e bugünkü © beton ve; ? modem tertibatlı muazzam istih- kâmlarda iş daha ziyâde - uziya- cakır. Fakat neticede harbi Al manların kaybedeceklerine emi" nim, Almanyada şimdiden açlık hüküm sürüyor. Bundan başka davalarının hakkı olmaması da kuvvei mâneviyeleti üzerinde mü essir olacaktr. Bitarallardan bile aklı başında hiçbir kimsenin Almanlâr fara fini tutmasına imkân yoktur. Bü- bundan sonraki müdafaasmın takviyesi Rusya, Leningrad, Moskova, vaziyet h gişmemiştir. Polonya kıtaları Slovakya istikametinde hükümeti mem 2umnında bazı silâh altına Kalinin o ve l müdafaası yandanda bütün hazırlamaktadır. Varşovanın ! kilometre uzunluğunda | de- çe. dilir derecede geri tün dünya efkârı umumiyesi te- cavüzlere karşı birleşecektir. Fransız kadınları da, erkekleri gibi şevkle askeri vazifelere koşu- yorlar. Bunların da istihkâmlarda vazile alanlar da vardır. İngiliz kadınları da ayni şe kilde çalıştyorlar. Artık bugünkü | â$kerlikte kadın erkek farkı mev» cut değildir. Bence bugünkü mu- harebe gaz, tayyare ve tahtelba- hir harbidir. Harp bu vasıtalarla neticelendirilecektir. Bu itibarla vaziyet eski harplerden çok fark- lıdır. İngiltere ve Fransada herkes ya” | aiyetin inkişafını soğukkanlıdıkla Ve sağlâm bir kuvveimaneviye İ- le takip ediyor ve hiç teessür âlâmeli görülmüyor. ü bin, hak ve adaletin zaferile neti- celeneceğinder şüphe etmiyorlar. | Paris sık sık düşman tayyarele- rinin hücumlarıma uğrıyor, fakat bunlar neticesiz kalıyor. Halk tehlike esnasında çok muntazani bir şekilde sığınaklara çekiliyor. Istasyonlarda eşyamızı mektepli | izci çocuklar ve genç kızlar taşı” mış ve hiç'sr ücret de almamış lardır. Çünkü bütün hamallar askere alınmıştır. Diğer yolcular Bir müddettenberi Vişide teda- | vide bulunan İstanbul ticaret o- dasi reisi Milat Nemli de bu sa- bah gelmiştir. Mithat Nemli, Fransanın çok sakin bir halde ol- söy Bu sabahki trenin birçok yolcuları, tren yolu intizama girinceye kadar muhiz- lif istasyonlarda beklemele mec bur olmuşlar ve bu yüzden seya- hatleri altı günden fazla sürmüş” tür. Memleketimize dönmekte olan İraklılardan Basra gümrük mü- dürü A. Elname, subay Necati, İrakın Paris elçisinin oğlu Adnan da buraya gelmişlerdir. Konvan siyonelle 30 İraklı, 10 Türk tale be, muharrir Ercüment Ekrem, Hindistanın tanınmış profesörler rinden Mecusi kıyafetli Pencaplı Tarasing ve dört Hindli doktor, Bulgar mektebi müdürü OKete- renski ve Manikof gelmişlerdir. Bulgar profesörleri, Türk * Bul- gar dost'uğundan hararetle bah sederek memleketlerinin. tama- mile sükünet içinde sönuna kadar bitaraflığını muhafaza edeceğini söylemişlerdir. Yolcuların izahatına göre, harp” ten en çok telâşa düşen bitaraf memleket İsviçredir, Mülemadi- yen beyannameler o neşredilerek halkı teskin için çalışılıyor; hu dutlardan giren ve çikan ecnebi» ler çok sıkı kontrole tabi tutulu" yor. knk knk mek e e dak 2 AA khimikiknsz Ingiliz tayyarelerinin faaliyeti Londra, 10 — İngiliz tayya. releri Almanya Üzerinde uçuşlar yapmağa devam ediyorlar. Bu hususta İngiliz istihbarat neza- reti dün şu tebliği vermiştir? “Askeri ( tayyarelerimiz 8 * 9 eylül gecesi Almanya üzerinde besinci istikşaf uçuşunu yapmış- lardır. Havanm müsait olmama. sına rağmen Alman milletine hitap eden notun kopyaları orta Almanyanın geniş bir bölgesine dağıtılmıştır. Verilen malümata göre tay - yarelerimiz avdette yanlışlıkla bir kısım Belçika toprakları üze” rinden uçmuş ve bir Belçika avcı tayyâresinin hücumuna uğramış- tar. Bu hususta daha mufassal ma. lâmat şüphesiz gelecektir. Tay- | yarelerimizin pilotlar: pek tabi olarak bitaraf toprakların üzerin” den uçmamak için kat'i talimat almışlardır. Brükseldeki İngiliz büyük elçisi de daha şimdiden kükümetinin teessürlerini bildir- Mmeğe ve İtizara memur edilmiş. tir.,, A r da şöyle bir vermişlerdir: “Batı şimalinden gelen bazı Ankaradan Erzuruma Her gün bir tren işleyecek Biletlerin çok ucuz olacağı anlaşılıyor Ankara, 10 — Münakalit Ve- kâleti Erzuruma işliyecek şimen- diler için şimdiden hazırlıklara başlamıştır, Ank, ln Erzutu- tebliğ ma her gün Saat 9,35 de bir tren). Hareket edecektir. Bu tren hare- ketin ertesi günü saat 18.25 de “Erzuruma varacaktır, Demiryollarımızda tatbik edil- mekte olan bilet ücretleri kilo- metreler arttıkça ucuzladığından Erzuruma kadar alınacak bilet ücretleri çok ucuz olacaktır, Dev- let demiryolları idaresi bu hat- tn tarifesini bugünlerde tesbit | edecektir. ——— Atatürkün anıt - kabri Ankara, 10 — Ankara Bele- diyesi Rasadtcpesi mevkiinde ya- a olan anıt - kabir saha- sma tesadüf eden araziyi istim- Jâke başlamıştır. Sahada eşhas hususiyeye aid arazi 96 parçadır. — Atina elçimiz, Yeni Atina sefirimiz Enis dün geceki Semplon ekspresile Yuna nislana hareket etmiştir. LE Münhal çöpçülüklere kadınlar: alınacak Temizlik işleri kadrosunda vu. kubulacak münhallerin kadm çöpçülerle doldurulması için ka- rar alınmıştır. mam Atatürk köprüsünün tahta parkeleri Atatürk köprüsünün tahta par keleri gelmiştir. Bu ay sonuna kadar yerlerine konmuş olacak - lardır. Ada seferleri lâğvedildi Adalar arasında işliyen vapur *#eferleri yarın sabahtan itibaren A italik dei konsolosu İstanbul Italyan konsolosu dün vali ve belediye reisi Lütfi Kırda, Fi ziyaret etmiştir. Güşman tayyareleri dün gece A manyanın batı şimal rountakasıni” yaklaşmışlarıdır, Sahil mıntakasında Alma topları düşman tayyarelerine 8 teş açmış ve tayyareler Holandi yolu İle dönmek üzere cenup 4“ ğusuna döğru çekilmişlerdir « Hiçbir bomba atılmamıştır. AL man âvcr tayyareleri düşmeli Holânda hududuna kadar takip etmişlerdir. Bir İngiliz tayyare! düşürülmüştür. Tayyarenin İçİn deki beş kişi paraşütle atlamış VE tevkif edilmişlerdir. Bitaraf memleketler üzerinde Dün gece yrrsından sonra saf 1 ile 2 arasında Holanda toprak” larındaki Limburgun bir kasis © üzerinden uçan bir Alman cay yaresi görülmüştür. Berlindeki Holanda ortaclçiti bunu protesto için emir almış ti, Dün saat 15 de İsveçin batı si. hilinde Koster adasının cemuburr A da İsveç karasular; üzerinde bire” ya tayyaresi görülmüştü h Tayyare biraz sonra denize doğ” ru gözden kaybolmuştur. İthaline müsaade ediler” Alman malları vi Ankara, 10 — Türk - Almaf; ticaret anlaşmasının — feshinde” evvel gümrüğe gelmiş ve beya İ mameleri verilmiş olan mal | bedelleri Merkez bankasına yal” 8 © rılmış olsun veya olmasın me İekete ithaline müsaade edilmi? © tir, iz Mekteplerde kayıt muameleleri j Baz: mekteblerde haftanm Yö” nız bazı günleri kayıt yapı şikâyetleri mücib olmuştur. gün kayıt yapılması istenmeki” dir, Maarif vekâleti kaydolur& * cak talebenin muhakkak diplomalarını göstermenda sikii darlara bildirmiztir. Hâdiselerin tefsiri. .ılktisadi karşi Almanya ne yapacak ? (Baştarah 1 incidi gilizlerin ilk işi Şimal Almanyanm deniz mi abluka koymak olmuştur. Bu 9” lokanın Baltık denizine kid” teşmil edilmesi bile me ediliyor, Fakat Almanya bir takım bi” raf memleketlerle çevrilmiş bal” nuyor. Şimalden Hamburg mat” nın kapanmış olmasma mukabil Almanyanm cenubğa İtalyan” Triyeste Ilmanından | istifade gi — | | yi Na ra Almanyanın ademi mukavelesi ile bağından e büyük Rusyada dahi vardır, e Belki Almanya dolaşık Yol” 5 dan harici âlemle teması “ak faza edebilir. Ancak bu temas 1” r kânı mutlaka Almanyanın ber tediğini temin edebilmesi pi değildir. Zira © Almanyaya madde verecek olan memleket ler bundan sonra döviz istiyor“ lerdir, Almanya bu döviz verebilecek midir? İste Almanya burada İ müşkülâtla karsılışacaktır. HASAN KUMÇAYI