10 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

3 PS a ÜN <3 O a Fi eli n el ada DÜ gll P ', aAt uwuxuımmw &wn Imır kurtuluş TURLE bayramını dün hararetle kutladı “ İzmir, 9 (KA) — Yıllarca — Ööncealtinda inlelliği esaretten | kendisini kurtaran kahraman or- dııyu bağrına basmalk: saadetine h'ruşt'ugu 9 eylülü, İzmir bugün “büyük tezahüratla kutlamıştır.. — (Resmi daireler, müesseseler, — hattâ en küçük evler, vapurlar, — sandallar ve bütün nakil vasıta- | larr bayraklarla donanmış bu. Olunmaktadır. Sabahla beraber, İâ&.og'ünün asil heyecanını ifâğle eden bu sevinç içinlle so- '—h"'khrx ve meydanları doldur - — müuşlardır, — Saat 10.15 de Kadifekaleden Itlan bir topla bütün halk ve mkîl vasıtaları bir İdakika ihti- oram İduruşu yapmışlar ve bunu — mütecakip Halkapmardan gelen süvari krtasr komutanr muzika hıyrak marşını çalarken kığşla- a've hukümet konağına bayrak ' Bir çeyrek' sonra atılan ikinci “Sopla ordunun İzmire girişi müj- | delemmiş ve bu hâdise merasim erini vetetrafr dolduran on bin. N S isrn Kd lerce halkın şiddetli alkışları, vapur ve fabrikaların düdük ve ötomobillerin korna seslerile u- zun müddet kutlulanmıştır, Bu esnada hava filolarımız da şehir üzerinde muvaffakıyetli u- çuşlar yaparak törene iştirak et. mekte idiler. Merasimin bu safhalarından sonra askeri kıtalar, Birinci kor- idondan geçerek Atatürk heykeli- ne gitmişler ve heykel önünden geçerek yerlerine dönmüşlerdir. Saat 11.30 da da İzmir vilâyet ve kazalarının , parti teşekkülle- rinin ve Halkevlerinin mümessil- lerinden mürekkep bir heyet Karşıyakaya giderek ora Halke. vi mensuplarının da iştirakile A- tatürkün annesinin kabrine çe- lenk koymuşlardır. Burada söylenen hararetli bir nutukla Atatürk ile Aannesinin ve istiklâl harbinin aziz şehit . lerinin ruhları taziz ve takdis edilmiş, kahraman orduya saygı ve bağlılık tezahürleri yapılmış - tır. Almanyanın erzak menbalarile (Baş tarafı 1 incide) * İspanyatun Vigo limanında 54 gemisi vardır. Japon li. manları ile şimali ve cenubi A “—merika limanlarında da birçok “Alman gemileri bulunmaktadır. Bu gemiler, bü limanları terket- tikleri takdirlde yakalanıp zapte- dileceklerini bilmektedirler. Al ma gemilerinin müsellâh olması 'w yahut telsiz cihazlarını tah - tahtelbahirlere mesaj göndermek için kullandıkları takdirde bita- raf devlet bu gemileri — derhal tevkif etmek mecburiyetinidedir. Baltık müstesna olmak üzere Al marnyanmı iaşe maddelerini ve mühimimnatını tedarik edebileceği membalarla olan teması bilkuvve katedilmiş bulunmaktadır. Lehistanın bugünkü tebliği - Varşova, 10 — (ALA.) — Var: a Pat ajansı, Polonya genel- kurmayının 8 eylül tarihli tebli- ğinde zikredilen — mıntakalarda şiddetli çarpışmaların hâlâ devam eylediğini bildirmektedir. — Düş- 1 hiçbir noktada mahsus terak- kiler kaydetmemiştir. Polonya kı- '>;, arının geri çekilişi gayet yavaş bereya eylemektedir. Varşova, sivil halk arasında ye- li yeni zayiat verdiren sık bom- bardımanlara rağmen, bütün a- halinin yardımile müdafaa hazır- aklarına devam etmektedir. Hü: kümet merkezi etrafındaki bütün '_'?- takada siperler kazılmaktadır. Kanadada “Ottava, 10 Ç(A.A.) — Ayvam ka- tarası kralın iftitahi nutkuna ve- ek cevabi arizeyi tasvip et- ll'. tasvip, Almanyaya — karşı larp ilânına muadildir. Esasen U harp ilânı fazla teehhür ede- ezdi. Kanadanın vermiş olduğu arar, dikkate şayan bir itti- ile ittihaz edilmiştir. Filyaki âmento, — perşembe — günü ed-Muir tarafından telâffuz ilmiş olan nutku, hem de şanyaya karşı açmış oldüğu mü- lede İngiltere ile sıkı bir teş- me=aı yapılmasını talep eden aşvekilin beyanatını tasv.ıp et- kiştir. King, bu tasvibin ehemmiyeti- w— esmscaki celsenin baş- ' İzah etmiştir. Mumaileyh, hükümetin harp alinin resmen ilânı için muktazi T Â ercınd AL | muvasalası tedbirleri ittihaz edeceğini etmiştir. Maamafih King, kamaraları ta- mamile serbest bırakmak için on lardan harp ilân etmelerini talep etmekten çekinmiştir. Parlamentonun kararı, yalnız iki gün devam eden müzakereler- den sonra ittihaz edilmiştir. Bazı muhalifler, kendi şahst mütalea- larını söylemişlerse de - fırkaları- namma idarei kelâm etmemişler- dir. Firarlar Londra, 9 — Dün 3 Alman zabiti ile 21 asker ordularından kaçmış ve Belçikaya iltica etmiş- lerdir. Portsait kapatıldı Londra, 10 — Portsait limanı seyrüsefere kapatılmış, Mıisırda tayyare seferleri de tatil elil- miştir. ilâve Görin'gin nutku (Baş tarafı 1 incide) de buna ihtiyacımız var. İcap e- derse banyo elbisesile gezeceğiz, fakat mücadelemize devam edece- ğiz. İngilterenin abluka siyaseti 1914 'te olduğu gibi müessir ol- mıyacaktır, zira bugün — bitaraf komşularımız vardır. — Filhakika Romanya ile Yugoslavya bitaral- lıklarını ilân etmiş bulunuyorlar. Bu memleketler bize taarruza kal kıştıkları takdirde bu gibi bir ha- reketin ne demek olduğunu derhal öğreneceklerdir. Memleketimiz — dahilinde ya- bancı radyolarını — dinlemek ya- sak edildiği cihetle, tadyo vasıta- sile yapılan İngiliz propaganda- ları da neticesiz kalmaya- mah- kümdur. Almanya sulha hazırdir, fakat icap ederse, Hitlerin rehberliği al- tında sonuna kadar harbetmeğze de hazırdır.,, Vindsor Dükası Fransada Almanla-a karşı harp edecek Zürih, 9 — Eski İngiliz Kra. İr Vindsör dükü, kralın müsaa - desiyle İngiltereye dönmüştür. Vindsör dükü Londradan tekrar Fransaya dönecek ve bir zabit olarak İngiliz askerleriyle birlik te Almanlarla harp edecektir. h b aasesa W ee BLİiZrAp e e — S Ö SON DAKİKA Sovyet Rusya tedbir almağa lüzum gördü Moskova, 10 (A,A.) — Alman - Leh harbinin gittikçe geniş ve tehditkâr bir mahiyet alması üzerine Sövyet bundan sonraki müdafaasının takviyesi silâh altına alınmasına karar vermiştir. Kızılordunun ihtiyatları aşağıdaki mıntakalarda leketin sınıfların kısmen alınmaktadırlar : Ukrayna, Beyaz Örelin askeri mıntakaları. Rusya, Leningrad, Moskova, hükümeti mem- zımnında — bazı silâh altına Kalinin ve Varşovanın müdafaası Varşova, 10 — Pat ajansı, Varşovanın müdafaasını hazırlamağa devam ettiğini bildirmektedir. Bir yandan bomba tında sivil ahali yeni kurbanlar verirken, bir halk faaliyetle şehrin mülafaasını Şarkındaki kenar mahallelerde siperler kazılmıştır. Diğer cihetten cephelerde kilmektedirler. birkaç kilometre vaziyet hissedilir derecede ğişmemiştir. Polonya kıtaları Slovakya istikametinde yağmuru al- yandan da — bütün hazırlamaktadır. Varşovanın uzunluğunda de- geri çe. Harbi Almanyanın kaybedeceği muhakkaktır (Baş tarafı 1 incide) Fransa ile irtibatı muhafaza ede- cektir. . Semplon ekspresinin — şimalde ilk istasyonu Kaledir. İngiliz yol- cuları bu yoldan geçerek Semp- lonla gelebiliyorlar. İrakın Londra sefareti askeri | ataşesi miralay Hâmit bu sabahki tren yolcuları arasındadır, Türk- çeyi ana dili gibi konuşan İrakın bu değerli ataşesi, dost ve kardeş memleketin tanınmış askeri erkâ- nındandır. Hükümetile temas etmek üzere bügünlerde Bağdada gidecektir. Miralay Hamid Nusret, Avrupa- da yapılmakta olan harpler hak- kindâ bir muhartirimize şunlari söylemiştir: — Polonyalıların geri çekilme- leri muntazam bir plân dahilin- de yapılıyor. Bundan müteessir olmak doğru — değildir. Bilâkis memnun olmak lâzımdır. Çünkü Polonyalıların düşmanla — çarpı- şacakları saha daralıp; orduları- nın evvelce tehdit altında bulu- nan sağ ve sol cenahları kurtula- rak müstakil kalıyorlar. Varşovanın düşmesinin hiç bir ehemmiyeti yoktur. Payıtahtları sukut eden, fakat neticede harbi kazanan çok hükümetler - görül- müştür. Hükümet çıkınca payıtaht âdi bir şehirden ibaret kalır ve har- bin üzerine hiçbir suretle — mü- essir olamaz. Fransızlar ve İngilizler bütün kuvvetlerile Almanların grap cep hesinde taarruzlarına devam e- diyorlar. İlk hareketler daha zi- yade istikşaf mahiyetindedir. Bir çok İngiliz kıtaları geceleri Fran> saya geçirilmiştir. Zaten bütün ha- rekât, düşman gözüne görünme- mesi için geceleri yapılıyor. Bu cephede harbin uzun sür- mesi zaruridir. Çünkü çok esaslı istihkâmlar vardır. Bunlara ga- yet kuvvetli toplar yerleştirilmiş- tir. Umumi harpteki istihkâmlar kum torbaları ve siperlerden iba- ret olduğu halde biribirlerine ya- kın düşman kuvvetleri uzun müd det çarpışmak — mecburiyetinde kalmışlardı. Tabiatile bugünkü — beton ve modern tertibatlı muazzam istih- kâmlarda iş daha ziyade — uzıiya- caktır. Fakat neticede harbi Al- manların kaybedeceklerine emi- nim. Almanyada şimdiden açlık hüküm sürüyor. Bundan başka davalarının hakliı - olmaması da kuvvel maneviyeleri üzerinde mü essir olacak?r. Bitaraflardan bile aklı başında hiçbir kimsenin Almanlar tara- fını tutmasına imkân yoktur. Bü- tün dünya efkârı umumiyesi te-- cavüzlere karşı birleşecektir, Fransız kadınları da, erkekleri gibi şevkle askeri vazifelere koşu- yorlar. Bunların da istihkâmlarda vazife alanlar da vardır. İngiliz kadınları dâ ayni şe- kilde çalışıyorlar. Artık bugünkü askerlikte kadın erkek farkı mev- cut değildir. Bence buğünkü mu- harebe gaz, tayyare ve tahtelba- hir harbidir. Harp bü vasıtalarla neticelendirilecektir. Bu itibarla vaziyet eski harplerden çok fark- lıdır. İngiltere ve Fransada herkes va- ziyetin inkişafını soğukkanlılıkla Ve sağlam bir kuvveimaneviye i- le takip ediyor ve hiç bir teessür alâmeti görülmüyor.Çünkü har- bin, hak ve adaletin zaferile neti- celeneceğinden şüphe etmiyorlar. | Paris sık sık düşman tayyarele- rinin hücumlarına uğrıyor, fakat bunlar neticesiz kalıyor. Halk tehlike esnasında çok muntazam bir şekilde sığınaklara çekiliyor. İstasyonlarda eşyamızı mektepli izci çocuklar ve genç kızlar taşı- miş ve hiçtâr ücret de almamış- lardır. Çünkü bütün —hamallar askere alınmıştır.,, Diğer yolcular | Bir müddettenberi Vişide teda- vide bulunan İstâanbul ticaret ©- dası reisi Mitat Nemli de bu sa- bah — gelmiştir. Mithat Nemli, Fransanın çok sakin bir halde ol- duğunu söylemiştir. Bu sabahki trenin birçok yolcuları, tren yolu intizama girinceye kadar muhte- lif istasyonlarda beklemeğe mec- bur olmuşlar ve bu yüzden seya- hatleri altı günden fazla sürmüş- tür. Memleketimize dönmekte olan İraklılardan Basra gümrük mü- dürü A. Elname, subay Necati, İrakın Paris elçisinin oğlu Adnan da buraya gelmişlerdir. Konvan- siyonelle 30 İraklı, 10 Türk tale- be, muharrir Ercüment Ekrem, Hindistanın tanınmış profesörle- rinden Mecusi kıyafetli Pencaplı Tarasing ve dört Hindli doktor, Bulgar mektebi müdürü — Kete- renski ve Manikof gelmişlerdir. Bulgar profesörleri, Türk - Bul- gar dostluğundan hararetle bah- sederek memleketlerinin. tama- mile sükünet içinde sonuna kadar bitaraflığını muhalaza edeceğini söylemişlerdir. Yolcuların izahatına göre, harpr ten en çok telâşa düşen — bitaraf memleket İsviçredir. Mütemadi- yen beyannameler — neşredilerek halkı teskin için çalışılıyor; hu- dutlardan giren ve çıkan ecnebi- ler çok sıkı koöntrole tabi tutulu- yor, Vw a FETTTSĞTUUUR U . b Hâmujl#&mı—uuınuwuunmıı iDünün ve bugünün haber Londra, 10 — İngiliz tayya. releri Almanya üzerinde uçuşlar yapmağa devam ediyorlar, Bu hususta İngiliz istihbarat neza- | reti dün şu tebliği vermiştir: “Askeri tayyarelerimiz 8 - 9 eylül gecesi beşinci istikşaf uçuşunu yapmış- lardır. Havanın müsait olmama. sına Trağmen AÂlman milletine hitap eden notun kopyaları orta Almanyanın geniş bir bölgesine dağıtılmıştır. ; Verilen malümata göre tay - yarelerimiz avdette yanlışlıkla bir kısım Belçika toprakları üze- rinden uçmuş ve bir Belçika avcı tayyaresinin hücumuna uğramış- tır. Bu hususta daha mufassal ma. lümat şüphesiz gelecektir. Tay- yarelerimizin pilotları pek tabii olarak bitaraf toprakların üzerin" den uçmamak için kat'? talimat almışlardır. Brükseldeki İngiliz büyük elçisi de daha şimdiden khükümetinin teessürlerini bildir- meğe ve itizara memur edilmiş. ti Al 'r da şöyle bir tebliğ vermişlerdir: “Batr şimalinden gelen bazı BUW YTUOEAYUUU v a AMT APS VAT Ingiliz tayyarelerinin faaliyeti Almanya üzerinde | seleri dGüşman tayyareleri dün gece Aı W manyanın batı şimal mıntakasınâ yaklaşmışlardır. Sahil mıntakasında — Almal topları düşman tayyarelerine & teş açmış ve tayyareler Holandâ yolu ile dönmek üzere cenup de“ ğusuna döğrü çekilmişlerdir - Hiçbir bomba atılmamıştır. AL. man avcı tayyareleri düşman! Holanda hududuna kadar takiP etmişlerdir. Bir İngiliz tayyareS! düşürülmüştür. Tayyarenin için” deki beş kişi paraşütle atlamış V" tevkif edilmişlerdir. Bitaraf memleketler üzerinde Dün gece yrısından sonra saât 1 ile 2 arasında Holanda toprak" larındaki Limburgüun bir — kısmi — — üzerinden uçan bir Alman tay” d yaresi görülmüştür. Berlindeki Holanda ortaelçisi bunu protesto için emir almı;” H, Dün saat 15 de İsveçın batı 54" * hilinde Koöster adasının cenubul” " y da İsveç karasuları üzerinde b" Alman tayyaresi gorulmuşf“r' Tayyare biraz sonra denize d05” ru gözden kaybolmuştur. Ankaradan Erzuruma Her gün bir tren işleyecek Biletlerin çok ucuz olacağı anlaşılıyor Ankara, 10 — Münakalât Ve- kâleti Erzuruma işliyecek şimen- difer için şimdiden hazırlıklara başlamıştır. Ankaradan Erzuru- ma her gün saat 9,35 de bir tren -hareket edeceittır Bu tren hare- ketin ertesi günü saat 18.25 de 'Erzuruma varacaktır. Demiryollarımızda tatbik edil- mekte olan bilet ücretleri kilo- metreler arttıkça ucuzladığından Erzuruma kadar alınacak - bilet ücretleri çok ucuz olacaktır, Dev- let demiryolları idaresi bu hat- tım tarifesini bugünlerde — tesbit edecektir. Atatürkün anıt - kabri Ankara, 10 — Ankara Bele- diyesi Rasadtepesi mevkiinde ya- pılacak olan anıt - kabir saha- sına tesadüf eden araziyi istim- lâke başlamıştır. Sahada eşhası hususiyeye aid arazi 96 parçadır. Atina elçimiz, Yeni Atina sefirimiz Enis dün geceki Semplon ekspresile Yuna- nistana hareket etmiştir. — Münhal çöpçülüklere kadınlar alınacak 'Temizlik işleri kadrosunda vu. kubulacak münhallerin — kadın çöpçülerle doldurulması için ka- rar alınmıştır. — Atatürk köprüsünün tahta parkeleri Atatürk köprüsünün tahta par keleri gelmiştir. Bu ay sonuna kadar yerlerine konmuş olacak . lardır. Ada seferleri lâğvedildi Adalar arasında işliyen vapur seferleri yarın sabahtan itibaren lâğvedilmiştir. — İtalyan konsolosu İstanbul İtalyan konsolosu dün vali ve belediye reisi Lütfi Kırda.. rı ziyaret etmiştir: İthaline müsaade ediıe"_ ı“. 10 — Türk - Almaf | Alman malları Ankara, ticaret anlaşmasının — feshindef evvel gümrüğe gelmiş ve beyâl nameleri verilmiş olan mallari? bedelleri Merkez bankasına Yâlf gp rılmış olsun veya olmasın met « — lekete ithaline müsaade edilmi$ tir. — -— ——— Mekteplerde kayıt muameleleri nız bazt günleri kayıt yapılm şikâyetleri mücib olmuştur. gün kayıt yapılması istenmekt?” dir. Maarif vekâleti kaydolunaâ * - cak talebenin muhakkak surtt diplomalarını göstermesini: alâkü” ç. darlara bildirmiştir, Haâdiselerin GETELEE GAŞ L tefsiri. ilktisadi harpte Almanya ne , yapacak ? (Baştarafı 1 incidt gilizlerin ilk işi Şimal d Almanyanm deniz müuıkl“ abloka koymak olmuştur. BU ah lokanın Baltık denizine teşmil. edilmesi bile ınevzll"” ediliyor. Fakat Almanya bir takım bif#” raf memleketlerle çevrilmiş bul!” nuyor. Şimalden Hamburg nn kapanmış olmasına m“k'w Almanyanın cenubda İ | riyüste İlmanmdan isttade £i mek istiyeceği: şüphesizdir. S9" ra Almanyanım ademi tecavi e. mukavelesi ile bağlandığı Bov3? Rusyada dahi- büyük üm vardır. R Belki Almanya dolaşık yöllür” dan harici âlemle teması muhü” faza edebilir. Ancak bu temas İN kânı mutlaka Almanyanın her eti tediğini temin edebilmesi dem x değildir. Zira — Almanyayâ | madde verecek olan ll“"mı“ket’ ler bundan sonra dövliz lstlme" lerdir. Almanya bü memleketler? dövliz verebilecek midir? İşte Almanya burada büyük müşkülâtla karşılaşacaktır. HASAN KUMÇAYI itleri ; M | Bazı mekteblerde haftanım YA » N M N « $ Bi n Xı # İN Mk! h | a DA y ek