9 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

pa b e üm kâfi degil... Yaşamaktan zevk almakta lâzım! HABER — Akşam Postasi Seyahat notları: 9 EYLUL — 1939 KU 7 7:3 Yeni Balıkesir valisi | masamıza | yapılacak ” işleri a nlatıyor Maşhur doktor Aleksis Garrel, aşağıda okuyacağınız|Bir büyük hastahane, kız enstitüsü, Yaşamasını biliyormusunuz? Yazısında bilhassa belirtiyor ki : Tıbbın gayesi her- kesi kendi sıhhatine hâkim bir vaziyete getirmek “. * , . : doktora, hastahaneye ihtiyaç ( hissettirmemektir “İmsan, şu meçhul, ösmündeki| hem fizikidir, hem de ruhi. Vücut. eseri ile bülün dünyada meşhur İla beyin birdir ve ayrılamaz, Mese. olan ve geçen seneki Nobel tıp|lâ troit guddesinin uğradığı bir mükâfalıns alan Dr. Alezi Car. | hastalık veya beyinde çıkan bir ur! vel bu yazısında en salâhiyetli | gerek vücudda, gerek ruhta bir sa - bir âlim sıfetille, bize nasıl ya, | katlığa sebep olabilir. Aynı şekilde şamak lztmgeldiğini öğretiyor. | fazla heyecandan ileri gelen halller Sade yaşamak kâfi değildir. Insa- | mide veya damarlara tesir edebilir. nm yaşamaktan zevk alması dalâ-| Vücudumuz sessizdir ve süküt 1 .İ zımdır, Hayattan zevk almamız da | çinde çalışır. Biz onun çalıştığını ancak sıhhatte olmamızla kabildir. meyiz. Her uzvumuzun hissi si- Halbuki içimizden pek azı tam sıh. | nirleri vardır. Otomatik sinir mer - hatte kimseleriz. kezlerine bunlar vasıtasile haber « | gönderirler. Uzuvlarımızdan biri hasta oldluğu zaman derhal beyni - mize bir felâket haberi gelir ve &- zerimize bir durgunluk çöker. Bey . ne gelen sinirler sıhhatli bir uzuv - dan haber getiriyorlarsa ruhumüz! şenlenir, işte bu, yaşamak zevkidir. Zehirlerden sakının ! Vücudumuzun nasıl çalıştığını bil mezsek hayatımızı intizama koya - mayız, Uzviyetimizin faaliyetini öğ renmek de çok kolay bir iş değildir. Bunun için kitaplar okumak, dok . torları dinlemek lâzımdır. Fakat bazı esaslı şeyler vardır ki bunları bepimiz kolayca hatırımıza tutabi- liriz ve tutmalıyız. Zira sıhhatimizi muhafaza veya kazanmak için bil - mek ve yapmak arzusu ile hareket etmemiz lâzımdır. Sıhhat, aslına bakarsanız, sahsi bir şeydir, Bunu bize, ne doktor öğ. retebilir, ne de eczacı. Bunun mü - temadi bir dikkat ve gayret sarfı ile öğrenilmesi icap eder. Fakat hepimizin umumiyetle dik. kat edeceğimiz bir tek esas vardır, bat faal bir kuvvete sahip olmak - tır, Tam sıhhatli bir insanda ha - yatta çarpışmak, sevmek, yaratmak arzu ve kuvveti vardır. Sıhhat ha . yatın gelişmesi şeklinde (izah olu" nabilir ki bu da saadet şeklinde te . zahür eder, Sıhhat deyince mevzubahs olan şeyin yalnız vücut sağlığı değil, ay- nı zamanda ruh sağlığı demek oldu- ğunu unutuyoruz, Ru şekilde bir sağlık da yalnız hastalığa karşı mu kavemet, vücudun uzviyetini mu - hafaza ve kuvvete sahip bulunması İeğil, aynı zamanda insanın ruhan ia kuvvetli ve muvazeneli olmasi emektir. Büyük harp esnasındaki İstatiş « “üzde 53 ü tam sıhhatte imiş, 1930 Ta bir istatistiğe göre, de 45 milyon Amerikan çocuğunun yalnız 10 mil- yonu tam sıhhatteydi. Bunlar ara. sında dişlerinden muztarip olanlar gibi bazı ufak hastalıkları bulunan- lar da hesaba katılmamıştır. Bugün “iyebiliriz ki medeni milletlerin nü. stadyum ve Halkevi Balıkesirin yeni valisi Recai Gür liyi makamında ziyaret ettim, Ya İ nında vilâyet parti başkanı Pertev Etdloğlu da vardı. Vali, tam mesüi saatinde makamına gelmiş ve işinin başına oturmuş bulunuyordu. Beni görünce, bir hemşeri (o görmüş gibi büsnükabul ve alâka © gösterdi. Ve) ilk söz olarak: N — Muğlaya uğradınız mı? dedi. Onun, Muğlada pek çök emeği sebkeylediği ve o nisbette güzel e serleri bulunduğu için Muğla üze rinde hayli konuştuk. Gerek Tokadı ve gerekse Muğlayı hakiki manasi” le imar etmiş, bilhassa Muğlada çök gevdiği köy ve köycülük dava- sını istenilen mertebeye isal eyle- miş olduğundan olacak, kendisine bu vilâyetler hakkımda yeni yeni haberler vermekliğimi çok arzu edi yordu. Hele, üzerinde ciddiyetle te- vakkuf ettiği bazı işlerin ayni €& hemmiyetle takip edilip edilmedi- ğini öğrenmek isteği gayet kuvvet- tiydi. Ona, gerek gördüklerimi ve ge rekse öğrendiklerimi izah ederken baştan aşağı dikkat kesilmişti. Bu konuşma sonunda vasıl olduğum psikolojik netice şu oldu: Vali müsterihtir. O derece müste rihtir ki bu istirahati kalbi, gen! memleketine iyi çalışmış (ve çalış malarının verimli olduğuna inan mış insânlar duyabilir, Sözü, Balıke: yeni omuhitine intikal ettirdiğimiz zaman: ; — Balıkesiri, dedi; heyeti umu” miye ilarlty-ibieyöyehlöypemiypö binaları yapılacak “i düşünüyoruz, Mektep tahsili yapıp da işsiz kal mış olan çocuklarımızı, işe kavuş” turmak için merkezde bir o inşaat müessesesi açmağı tasarlıyoruz, Hayvanatı ıslah için vilâyet da- , bütçeye devvar sermaye koymak suretile kuvvetli bir istas- yon vücuda getirmek, tavuk ve arı istasyonları açmak da ilk (irsatla takibe başlıyacağımız işlerdendir. Bunlar ve mümasili hareketlerle ın hakiki manada kalkınma- sırt sağlamağa çalışmak en mühim işim olacaktır. Merinosculuğa ehem miyet veriyoruz. Merinos üzerinde dört kazamızda suni stfad yapılı- yor. Buralarda istasyonlar açılmış tar, Yollar üzerinde işlemeğe (başlar dık. Bütün şoseleri tekemmül ettir menin zaruri olduğuna (katiyetle kaniim, Vilâyet, inkişafa pek mü- saittir. Yağcılık ve bağcılık ilerli- yor. Bir şarap fabrikası (açılması düşünülmektedir. Recai Gürelinin sözlerini dinler Ken hayalimde Muğlanım güzelleşen ve cidden kalk»-ın çehresi belirdi. O, Muğlaya da yeni tayin edildi sıralarda, bana bir çok işler say miş ve “yapacağım,, demişti. Kısa zamanda onların vücut bulduğunu gördük. Buzünkü sözlerle de Balr kesirin yarınki çehresini tahayyül etmeğe çalışırken, omuhatabımın gür sesi odanın içine tekrar yayıldı: — Balıkesirlileri kadirşinas, çok çalışkan ve muti vatandaşlar olarak buldum. Mühitte tesanüt ve ahenk miye itibarile iyi Büldulir” Fakatvardir”Bu mokta; şüphesiz ki yapa” benim zaviyemden burada vücut- Tandırılması elzem şeyler (vardır. Bunları il İ ki sayın selefim de düşünmüş Vilâyetin nüfusu kesiftir, Beşyüz bin nüfuslu bir vilâyete (güzel ve ellerini sıkarak ayrılırken fusunun hemen hemen yarısı tam ahhatliler arasında sayılmaz, Halbuki bugünkü insanın, diğer devirlerden daha ziyade tam sıhhat te olmaya ihtiyacı vardır. Zira bu - gün görülmemiş bir heyecan, gü - rültü ve içtimat karışıklık devrinde! yaşıyoruz. Gerek İş hayatımızda, gerek ev hayatımızda her gün bir çok hâdiseler sinirlerimizi yıpratı - yor. Onun için, sıhhatte olmayı, orta çağ tababetinin ekseriya kabul et . tiği gibi, insanın yalnız baştalıktan âri olması şeklinde ele alamayız. Bugün insan oğlunun gerek vücu - den, gerek ruhan sıhhatli olması lâ. zımdır. Vücudun ayrı ayrı uzuvlardan müteşekkil olduğu ve rutıdan tama- tek hüceyreden mürekkep bir yu - murtadan meydana gelir. Bu hü. ceyre evvelâ ikiye ayrılır ve o İki parçadan her biri de ikişer parçaya ayrılır. Bu süretle bir tek yumturta birçok olur, fakat yine vücudun €sas olan bütünlük devam eder. U- zuvlar ve şuur sinir ve sinir mer, bezlerinin geniş idaresine tabi ol - duğu gibi, aynı zamanda onların faaliyetine hormonlar da hâkimdir. Hormon, her guddeinin vücudun her tarafına gönderdiği kimyevi bir maddedir. İşte sıhhat, bütün bu toplu meka nizmanm devamıdır. Bu da uzuv . ların küvveti kadar onlar arasında- ki münasebata da bağlıdır. Meselâ damarların katılaşıp kanın lâyikile cereyanına mani ollması sıhhati ih. iMi eder, Korku veya hiddet esna - sında wide wen kalin sinirlerinin yzulmasının da sıhhat üzerinde tesiri görülür. diğimiz bu maddeler içerden de ge - mıza, bilhassa inkıbaz olmamaya, dişlerimizin çürük olmamasına ve - her türlü ihtiyacı cevaplıyacak bir hastane lâzımdır. Hastane, benim mutasavver işlerimin ( başında yer alâcaktır, Sonra, bir kız enstitüsü, bir halkevi binasr, beden terbiyesi işleri için bir bina ve bir stadyum Vücuda zararlı olan ve zehir de - lebilir, dışardan da. Hazım cıhazı - ya diğer hastalıklara dikkat edersek, kendimizi içerden hâsıl olacak zehir| yapmak İstiyoruz. lere karşı korumuş oluruz. Ayvalık, Edremit ve Batıdırma- Dışardan gelen zehirlere karşı mü| da birer halkevi binası inşa ettirme cadele etmek daha zordur. Meselâ, cigarayı bırakmak büyük bir irade) HER AKŞAM işidir. Yorgun bulunduğunuz za - man yemekten evvel su içmekten kendinizi almak için nelsinize çok fazla hâkim olabilmeniz icap eder. Bugün uyku ilâcı kullanmak çok taammüm etti, Halbuki uyku ilâcı nın zararı, birçok maddelerde uy - kusuzluktan gelecek zarardan çok daha büyük olabilir. Etralımızdaki şeyleri kullanışımı. za göre sıhhatimiz t görür. Bu muhit ve şerait deği; zamanda vücudumuzda yeni bir mekanizma| harekete gelir ve uzuvlarımızı, Sİ - nirlerimizi ve kant yeni vaziyete u- yacak şekle koyar. Meselâ, harici hararet yükselince içimizdeki bu otomatik mekanizma dahili harare- timizin yükselmesine mani olur. Karşımıza bir düşman çıkarsa, kor. ku veya hiddetimiz guddeleri ha - rekete getirir, guddeler kana bazi maddeler ifraz eder, nabzımız hızlı ihtiyacı vardır. hızlı atmaya başlar. Aynı şekilde.| O halde, vücudumuzun daima kanımıza dahil olan mikroplara kar)tabiatla temasta olması lâzım, Fa-! şı da vücut derhal harekete geçer. İkat bunun için de yine insanın bi | Bu otomatik makine vücudumuzaİraz gayret etmesi ister. Meselâ sa- hastalıklara karşı mücadele, harici|bahları biraz erken kalkıp bahçede şeraitin değişmesine rağmen dahi-)kurlarda dolaşmak, li ahengini muhafaza kuvvetini Ve -İ Yediğimize dikkat etmek lâzım - rir. İzeldiğini hepimiz biliriz. Vücudu Bizi muhitimize uyduran bu me -İmuzun sebze, meyva, hububat, süt kanizma daimi talimle; yani haİve et gibi maddelere ayrı ayreih - rict şerüite karşı mücadele ile tak'İtiyacı ölduğunu, bunların vücudur viye edilirse vücudun mukavemetlihtiyacnı karşılayacağını, ayrıca MISIR YILD büyük b'- mikyasta, muhite intibak tar diyebiliriz. Biz bu memleketin iklimine alış » mış bulunuyoruz. Çünkü hava mev. simine göre sıcak oluy yağmur kar yağıyor, güneş açıyor. Hava mütemadiyen sıcak, gitse hattâ evlerimizde, çalıştığımız yer. | lerde, otomobillerimizde o harareti aynı derecede tulabilsek bile, yine canımız sıkılır. Zira derimizin za- man zaman yağmura, rüzgâra, gü KikKi cağtımız işleri teshil edecektir. Dedi, Sayım valinin ve parti başkanının başkan Pertev konuştu: ze, bu işlerin yapılaca” ğımı vaadettik. Buna karşı siz de| bir taahhüde girişmelisiniz; meselâ her temel atışımızda sizi de çağırır. sak gelmeği vaadeder misiniz? Bereket versin, gafil davranma: dım. Yoksa İstanbulla Balıkesir 2 rasında mekik dokumak lâzımdele" cekti! H.G. HARBİYEDE LAMA BEL VOÜ Bahçesinde IZI Dp AYRICA MUAZZAM SAZ <« fi Tüzum olmadığını iyoruz, Fa. kat hangimiz, faydası olmadığını bildiği halde, salata veya fazla mik- darda tatlı yemekten kendini ala - bilir? Onun için, sıhhatimizden kendi - miz mes'ulüzdür. Acaba bu mesuli- yeti iyi kullanabiliyor muyuz? İşte asıl araştıracağımız mesele bu. Diğer taraftan, sıhhatimizin yal . nız maddi tarafına değil, rahi tara- lina da dikkat etmemiz lâzımdır. Meselâ, fazla heyecan ve hiddetten! sakınmalı, yaşayış ve âdetlerimizi “k sık — değiştirmemeli, sinemaya ve tiyatroya pek fazla sik sık git- memeli, gürültüden kaçınmalıyız. Bu, sıhhatimizi yalnız içimizde bizi mulhüte uyduran otomatik me. kanizmaya bırakmamak, aynı za - manda sıkhatimize şuurumuzla da| hâkim olmak demektir. Şunu da unutmamalı ki tıbbın gayesi her .| Kesi kendi sıhhatine hâkim bir va - #iyete getirmek, doktora, hastane - Insanın faaliyeti aynı zamanda ve kuvveti artar. Onun için sıhhat, ilâç ve kimyevi maddeler almaya ye ihtiyaç hissettirmemektir. Gece maçları | Fenerbahçe - Pera bu ge6€ Gece maçları turnuvasının ilk oyunu bu akşam saat dokuzda Fe- nerbahçe ile, Beyoğluspor takım- ları arasında yapılacaktır. Stadyomda yapılan büyük e. lektrik tesisatı dün gece uzun uza- dıya tecrübe edilmiş ve müsaid bir şekilde netice vermiştir. Ge- ce maçlarının en büyük hususiye. 4, maç topunun Üzeri | ilâçlanmış beyaz top oluşudur. Önce Macar EF: T. C. takımının yapacağı maçlar dolayısiyle “bu nevi toplar getirilmiş olduğundan bu hususta icap eden tedbir alın- mıştır, densonra açılan yeni mev. simin ilk maçını Fenerbâhçe takı- mi yapmış olacaktır. Bütün klüp- lerimiz gibi, Fenerbahçe de yeni İmevâim maçlarına oldukça deği. İşiklik ve kuvvetli bir kadro ile İhazırlanmış bulunmaktadır. Bilhassa Fenerbahçe kalesinde Yarınki mühim güreş müsabakaları Bir müddetlenberi (o şehrimizde bulunan ecnebi pehlivanları yarın Taksim” Stüdindi Sör © güreşlerini yapacaklardır. Şihdiye kadar şeh rimizde bu kadar kalabalık bir e€ elektrik ışığı altında karşılaşacaklar v . yer alacak olan Cihadm bu #4 xi maçta oynaması Penerbahsi e kıraını pek kuvvetli bir şekle “. muş olacaktır. Fenerbahçe La sına çıkacak olan Beyoğluspö” ; kımının, İzmire giden muhte berabere kalmış bir vaziyett€ ması dolayısiyle, bu akşamki şın pek zevkli olacağı tah” Gilmektedir. : Matbuat takımı da İstan bulunan Macar ve Alman eye? . culariyle takviye edilmiş, B” loş takımiyle saat sekizde eye yacaktır. >. Beşiktaş - Galata / ve Fenerbahçe aral da maçlar yapaca! Futbol me sârayla Beşiktaş on yedi Taksimde, Galntasarayia bahçe 24 Eylülde Kai karşılaşacaklardır. F! iy? Balkan oyunlar. Onuncu Balkan oyunla ie | zırlıklarma başlıyan leri derâsyonu mesaisini Bir mahni çıkmazsa atlet gi 29 eylülde Atinaya barekti” ceklerdir, İ vie : nebi pehlivan kütlesinin müsaba- Ye çi ka yaptığı görülmemiştir. Klüp murahhaslâ Memleketimizin en tanromış gü davet ağ” reşçilerile karşılaşacak olan ecnebil © istanbul bölgesi futbol İpehlivanlar, bu müsabakalardan | gından: Par İsonra memleketlerine dönecekler | (| şoyg.yg40 senesi Yİ “e i aa, | rincilik müsabakalarile 8” Güreş proğram: şu yekilde tsebit lünan mesai programuP gr edilmiştir: Birinci güreş: Molla Mehmet - Kasım Tatari, İkinci güreş: o Manisalı Halil - Dragoçyano (Italyan). Üçüncü güreşi Dinarlı Mehmet - Skovii Dördüncü Skrolol (Rus). bikatına 4-10.939 pazar anacı 7 Lik maçlarına iştirek cek Klüplerimizin 18 EYİ akşamına kadar ajanlığı" j riren müracaatları tüzel” Sil 3 — 18 eylül akşamın ajanlığımıza müracaat a Xlüplerin bilâhare vuu müracaatları nazarı it89 mıyacak ve teşkil olunaÖ melerden hariç bırakıla” bakalara ithal olunmysC ak Kara Ali - Son güre; , Vili Marın ). | Alman pehlivan 130, Rus pehli vanı 108 kilodur. o Müsabakalara saat üçte başlanacaktır. j Benım görüşüme göre 4 40 Olimpiyadı 9 piyale o 040 olimpiyadına İştirak edecek milletlerin sayısının yirmiz” olduğunu bir gazete havadisi olarak öğrendik, bu yirmi bulunmadığımızı bilmiyoruz, ancak korktuğumuz nokta her duğu gibi ve tıpkı seyahate çıkan bir seyyah gibi harekete lü seyahat hazırlığa haslamamezdır. 940 olimpiyadına iştirak etmemiz lâzım münakaşa edecek değilim, Bu doğrudan doğruya beden ter vasi nel direktörlüğünü alâkadar eden bir meseledir. İcab eder yazımızla bunn münakaşa ederiz. Eğer gidilecekse bir an evvel kararı verip gimdklen istirak edecek spor şubelerini tesbit ve bu şabelerde #€© kadrolarmı hazırlamak ve şimdiden bu kadroları çalıştırmak tir. Bir atlelin kosudaki saniyeleri nekadar kaymetliyse, 9. edenlerin de vakitlerini ayni ölçüde tutmaları icab ede” devletin murakabe ve himayesine girdikten sonra vale ee dan çıkan binlerce Hralarm olimpiyadlarda yüz kızartı heder olmasmi artık istemiyoruz, £ olimpiyatlara #eyahsf > için değli, şeref direğine şerefli bayrağımızı çektirmek VE > gi gi ya milletlerini bu bayrağın önünde hürmetle eğilmiş görmek N | yoruz. İ Bu şerefli netice için millet fedakârlık ediyor, hükümet de Mik ediyor, herkes fedakârlık ediyor, idarecilere düşense isabetli kararı verip hazırlığma bir an evvel başlamak Bugüne kadar verilmis bir karar yoksa, kararın bir as rilmesini ve Jernata geçilmesizi bekliyoruz. : İk yi esl