12 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

12 HAZİRAN — 195 Şahadeiname ve liyakat S EÇEN gün Muhiddin Birgen bir makalesinde şahadetna- Meelesinden ba ;. Onu im, Fakat Pey salan, time akat Peyami o Salanın HABER — Akşam Poslat Bohemya ve Moravya Çeklerden ne suretle , tecrid edilecekmiş? Çek vatanperverleri tarafından bütün müzssese, atelye ve fabrika'arda'”i amele era gizli bir emir verilmiş : “iiümkün o İnsanların hakterı hilâfına lihak edilmiş olan Bohemya ve Moravya da işler pek de Almanların istedik- leri kadar iyi gitmiyor, Almanyanın bu husustaki şiddet. | li mürakabezine #ağmen tabık Ç İyadan gelen haberler, Felonya hu f dutlarını aşmaktadır, | İste en son atman hab: Ma cetleye dair dünkü Cip | bir kaçı: 19 yazdıklarını okudum, O * Söylediği gibi sahadetname İç libinde muhak Pükat bulunduğunu isbat etmeme. gg dr. Yalnız şahadetnamenin tin <İRİŞİ bir şey vardır; Sahibi- e birtakım imtihanlardan . geç tr, Sİ) Zayret sar çalış te. Şahsi deha'sı yoksa bile bir m. v Seyler öğrendiğini — gösterir. © bir liyakat, mükâlatlandırı. Âzimzelen bir ha .İ|stemek üzere odada imkânı Benim i R rem lâyihası- Riş te, hattâ İse tahsili görme. & olanların da devlet | hizmetin *ek yerlere çıkmasına mari e. Ancak onlar, şahadetna ilerden daha ağır bir surette İ- » Üç sene yerine dört senede i. Fakat işini âmirlerine tak- 'tmesi, eser yazması kıdem Mama yardım edebilir. İk, etnameden ziyade liyakate iş etmeli. Peki, Fakat liyakat Ki, ölçülecek? Bazan pek parlak “1 adamlar vardır; kendilerinde iy bir liyakat bulunduğu veh. ii rar, Yüksek mevki © irirsiniz. Arası çok (geçme di, anlaşılır ki zekâları bir parıltr , ir. Böyle insanlara, kr tnâmesizlerde şahadetnameli ii, olduğundan daha çok tesadüf Deği” Bunun içindir ki şahadetna eg 7e bazı imtiyazlar bahşedil Pe, vi hiç de yanlış bulmuyorum. Kia eyim ki ben şahadetna Xx, , nı ve öyle olmanın sıkıntıları y Kiyorum. Fakat buna haksız- diyemiyorum. Doğrudur: on »#€ muntazam tahsil görmüş, yy, etihanlardan geçmiş bir kim. e” Sadece keyfinin iği şey” kış, Salışmış, kendini pek sıkmamış lerden daha imtiyazlı olması ietnamelilere bazt lan doğru bulmıyan a gerim işi sadece edebiyat ini £ meseleleri bakımından dü Yu, “otlar, Kendi kendilerine oku. Mage anlar arasında, #inevver “ah a, şahadetnamelilerden çok hay ik insanlar bulunabilir. Şa-| Tâme nerenin, hangi fakülte “İlrsa olsun, insanı muhakkak, ta nev e r imlellecinei et tig, sâdece birtakım haklar iddia e için alınmış şahadetna Vardır. Fakat bu, gene orun, bilki edebiyat ve ti, Meseleleri bakımından böyle Sy, larda bilhassa Şahsi zekâyı, Sesler ve meslek aşkına itibar Meri İâzmmralır, Fakat devlet hiz” Yü: böyle değildir. Devlet me ag, etetlerinde şahsi zekâ, istidat “e ,, #ranacak başka (meziyetler Meğer işte intizam, £ sadakat, Büğ €mirlere şuurlu bir o itaat, “8 çok sıkıntılı olmasına rağ. "Sana hiçbir şöhret temin et yi ve de *on derece ih*| ys“ İrazat, Bir memur için bun EN “ette zekâ kadar ehemmi- ig lardır. Memur budala da İT demek istemiyorum; hayır, ir eti Çek - Slovakyanın yeni Baron Von | büyük bir | duğu tarihi Hrsndehin şato olarak terkeimiş xe “nde bir otelde yerleşmiştir Söylendiğine göre, satodaki oda - #ı tekin değilmiş, Fakat daha iyi malümat alan in- sanların iddia ettiklerine Von Neurath'in gece yarısı bire şatölen çikti bi büsbütün baskaymış, Şatonun muhafız nlayından bir nefer hastalanmış, ark: n imdat bulunan bir zile basmış. Fakat bu zil sıhhi im- dat servisini ıracak yerde üçü heniz tamamile dağıtılmamış olan Çek polis teşkilât merkerine bağ İr bulunuyormuş. İsareti zlan Çek polisleri tırnaklarına kadar silâhlı olarak otomobillerile şatoya gelmiş ler ve içeriye girmişler, 8. 5. mu- hafızları hayret ve korku içinde ka iarak silâhlarını bırakmış ve elle- rini havaya kaldırmış'ar, İkinci hikâye: Birçok genç kizlar esrarengiz irden- tmesinin s:be bunlar budalalarda bulunabilecek vasıflar değildir; fakat öyle yüksek bir zekâ sahibi olmağa da mütevak. kif değildir. Şahadetname, vani ilk kuldan üniversiteye kadar devamlı bir tahsil (insana bu - meziyetleri verir, onda bu meziyetleri inkişal ettirir. Bunun içindir ki şahadeetnamey: verilen ehemmiyeti hiç de garipse miyorum. Hele biz uzun zaman ya! vız şahsi meziyetlere, şahsi Jiya kate itibar eettik; çocuklarına tam ve sıkı bir tahsil vermek arzusu er müreffeh ailelerimizin bile ananele rine dahil değildir. Hükümetin şa hadetnamelilere imtivazlar bahşet- mesi bu bakımdan da doğrudur: bizde de tahsil ananesinin kuyvet: lenmesine hizmet eder. Nurullah ATAÇ göre de; Iduğu kadar az çalışınız!,, "bir şekilde Prağ çehrinde kaybol- makta imişler. Bu genç kızlardan um cesetleri bulun , bu zların hepsi de Südetli yahut da akışlar, İçlerinde bir tek Çek olanı yokmuş, Ügüncü hikâye: Çekozlovak ordusunun — tesis tmiş olduğu tahtalarz petrol de- Jarı kapılarının serm: Naziler züne kadar keşfedememişlerdir Bu kapılarm açılıp kapanmas | i bir takım tertibat mevcuttur | tertibatını nasıl işleyeceğ” | Almanlarca meçhuldür. Bu depo. jar meydana çıkarmak için çalıştı in Ç leleri bıyık altından Bunlardan kir çalışmadıkları için tevkil edil 5 Dördüncü hikâye: Alman idaresi, Çek ailelerin çocuklarını Alman mekteplerin. nüermeleri için tazyik etmek-| tedir. Fakat alınan netice sıfır - İder. Faraza Bruo İ cut 25.000 çocuktan yalnız 500 U| Alman mekteplerine devam et ğ nel hikâye; Bütün müesseselerde, atelye ve fabrikalarda Çek vatanperverleri tarafından verilen bir gizli emir Hürmkün olduğu kadar miz, İ vardr az çalış N Ve bütün çalışanlar “bu emre! tamamen riâyet etmektedirler, Altıncı hikâye: Sokaklarda bir çok Alman as. kerleri öldürülmektedir. Fakat bu; cinâyetlerin failleri bir türlü ele geçmemektedir. Pilsende on dört S. S. zabitinin Üniformaları kezap ile yakılmıştır. Çekler bir taraftan müstevliye karşı bu pasif mukavemeti göster İ mekte dursunlar, Almanya diğer teraftan Çekyayı tamamiyle orta” dan kaldırmağa ve orasını tam mâ nasiyel ÇCermenleştirmeğe bütün gayretiyle çalışmaktadır. Bu işe general Mentz memur e- dilmiş ve vazifesine şiddetle baş- lamıştır. Yanında binbaşı Fischer, Gestapo direktörü Reichert kısım şefi Von Lermer de bu işle meşgul İ olmaktadır. Bunlar, mücadele etmek Üzere | karşılarında iki gizli teşekkül bul irsiyaz | GARDAS RİN IPA ANA çok büyük hayret v kışta Insana fantezi gibi hakikatler yatan hâdiseciklerdir, geçen bir vasiyet muhaveresidir. İkisi de tevlilhanede mevku! içmediğini sordu. tırladı, ihtiyar yaşlarına rağmen, Bunun üzerine Ahmet* Cevd bir bardak süt iç!,, dedi, vti Fikri söz verdi. Merha, tirebildi mi, bilmiyorum. Fakat Almanlar tarafından, icap et i hayret hissetmiştim, Ayni nevi hayreti duyduğum diğer küçük hatıra da, İstanbu- la bir tarihte gelen (Beni Amma sirkidir. Bu sirk, dünyanin en bü Şehre gece çıkmışlar, vazon şeklinde muazzam sürü sürü kam- ; yonlar dolusu seyyar sirklerini alacak bir yer arıyorlardı. Bunların İstanbulda nerede derece merak emiş, buna hattâ Erlesi sabah, o zaman henüz apartımanlar yapılmamış olan Taksimdeki hali Talimhane meyd locaları, tesviye edilmiş meydanl, Bir Milli Müdafaa meselesi ve'iki acı hâtıra. hum Ahmet Cevdetle yine merhum baro reisi Lütfi Fikri arasında ye kadar gidilip içilecek kadar hasret duyulabileceğine sonsuz bir > Yazan: M. DALKILIŞ ermiş İki şey var ki ikisideik ba, görünen, fakat altlarında büyük Bizi (İkdam) gazetesi salilbi mer. fken hemen hemen son sözlerli konuştukları bir gece yarısı, Lütfi Fikri Ahmet Cevdete İsviçrenin şimdi ismini hatırlıyamadığım bir şehrindeki İstasyondan süt içip Öbürü mes'ut bir tahatturla hemen bunu ha, ; ot Lütfi Fikriye vasiyet elti: — Ben ömrümde bu kadar lâtif, bu kadar nefis bir lezzet tut- ? madım!,.. LöUR, şayed sağ kalırınn İsviçi ye gil, o istasyondan m baro reisi bu sözünü yerine ge- nefis bir bardak süte tâ İsviçre.? re) isminde bir Faslınm muazzam yük sirklerinden biriydi. böyle bir yer bulacaklarını son gülmüştüm bile... anında büroları, gişeleri, ahırları, arı, anfifeatrları ile muazzam bir saray kurulmuş olduğunu görünce şaşırdım, Vakıâ bu muazzam binanın portatif kurulur bir bina olduğu muhakkaktı, Fakat bir gecede yerler tesviye edilmiş, kazıklar ça- £ kılmış, elektrikler çekilmiş. bayvanlar yerleştirilmiş, herkes uyku- suna yatmıştı. Bizde olsa böyle muazzam bii ir binayı, velevki portatif dahi ol, ga, değli bir gece, bir aydan evvel kurmaya ihtimal vermek kabil i değildi. Bu yıldırımlı yaratıcılığı ecnebi bir memlekette gösteren adam da Avrupalı kafası taşıdığını genç bir Faslıydı. O vakittenberidir: bizde süt misyonları çalışıyor! O süt işi ki sonradan yakmdan gördüğüm işinin halli için talimatname No4 her an doğan Türk milletinin ye- ; güne gıdası, yegâne katili, asia şaka götürmiyecek bir umumi sh. hat meselesi, Türkiyenin can davası olan bir nüfus meselesi değil, belki bülün şümulile kaf'iyyen bir milli müdafaa meselesidir. Yine o vakittenberidir ki bir tek süt fabrikası kurulmak Için re | Kumkapıda bir genç boğuldu Sandal salası feci bir şekilde nihayetlendi Dün Kum sçıklarında bir de ölz kazası olmuş, bir genç boğul | muştur. Fencrde Aynalıçeşmede 38 nu marada ötüran Koçonua kızı Elen ile Çakmakçılarda büyük Yen handa zömlekçilik yapan Maksut Kumkapıdan bir sandala binerek gezmek için denize Sahilden epey uzaklaşan iki genç banyo yapmak için © soyunmuşlar ilk olarak Maksud denize atlamış. tır. Fakat aradan dakikalar geç « İmiş ve genç bir daha su üstüne çık mamıştır. Eleninin feryatlarına ye- | tişenler, gencin cesedini dahi bula» raamaşlardı. Yerli Mallar sergisi Temmuzun 22 sinde Galatasarayda açılıyor 22 temmuzda açılarak ağustosün (5 mer günü akşamı kapanacak olan bu seneki yerli mallar sergisi için | fevkalâde dır. Galatasar: açılmışlardır Bü yılki serginin, tezyinat ve eğ. lence bakımlarından çok güzel ok hususi komisyonlar teşkil r. Bilhassa (o paviyonlarm kuruluş ve tezyinat işleri bu komüş" deniz tarafından kontrol edilecek ve serginin her cihetçe güzel olma $ı temin edilecektir. | Serginin kapanma tarihi İzmir İyarmın açılmasından 15 gün evve le rastlamaktadır. Bu suretle şehiri. mizdeki sergiye iştirak etmiş olan lar ayni zamanda sonradan İzmir İvarıma da iştirak için rahat r vakit bulacıklardır. C'mtam ne de t verilecek ve geçeleri ve hsraplı olarak virat işler muşlardır. Bunlardan biri (Mavi gömlekliler), diğeri de (Yeminli kardeşler) cemiyetleridir. Bu iki teşekkülün de silâh ve cephane - leri mevcuttur. Tanınmış, riyaziyeci, erkâfı- harbiye akademisinden diplomalı olduktan başka felsefe doktoru © lan Çek lisanını bir Çek kaklar gü- zel konuşan general Mentz 26 nisan tarihinde mareşal Göringe bir plân göstermiş ve onun tas- vibini de almıştır. Bu plân bir ih tilâf halinde Bohemya ve Morar- yanın ne suretle Çeklerden tecrit edileceğini tesbit etmektedir. Bu plâna göre Çekya altı mınta- kaya (o ayrılmıştır . Bunlardan “Drohende Gefahr, ismi verilen birinci muıntaka Prague, Plissen, Diye Morovoko Ostrovo ve Silezyanm kömürlü mıntakalarını ihtiva et » mektedir. Bu mıntakada bulunan 750 bin kişi umumi seferberliğin ilân edildiği gün buradan kaldırı. labilecektir. “Yakın tehlike mmta- kası,, ismini taşıyan 2 ve 3 üncü matakalarda bulunan 400.000 kişi ise seferberliğin ilânmı takip ede. cek on beş gün zarfında bu mıntâ. kada bulunan 200.000 kişi de ihti- yaca göre peyderpey Almanyanm zirai muntakalarina sevkedilecek » lerdir, Kadınlar ve çocuklar ailenin er. kekleriyle beraber gidemiyecek- lerdir, Bunların iaşesile hükümet meş- i gul olacaktır. Çocuklar hususi Al. . man mekteplerine tevdi edilecek, haber veriyormuş... Sulh yo'unda adım mi? JANSLAR şa haberi veriyorlar: A (Almanya Baltık devletleriyle an- laştı, Alman gazeteleri son pakilarla sulh yolunda yeni bir adım atıldığını yazıyor- lar.) Makikaten şaşılacak (o şoy! Almanya nasıl oldu da sulk yolunda bir adım attı? Allah bilir, adım biçiminde yeni bir torpil Icad etmiş olmıyalar!... ... Zavallı şiir kralı ! AVALLI Florisalı şiir kralı! Haya, tmüa sanki hakikaten kraliyet prolakolu icabıymış gibi her ölen edebi- yalçımın cenaze merasiminde bizzat bir çelcnk gibi hazır bulunur, her edebiyat. çınm mezarı başındaki o iktifallere kosar, nutuklar okur, ölülere cebi hümayunun- dan ihsanlar, atıyeler saçıp dururdu, Halbuki adamcağızın kendi cenazesinde hiç kimse bulunmamış!... Bu müthiş tezat, (kavaldi edeb) e ne parlak bir misali, Merhumun kaderi hakikaten garib- mis: Zavallı ölmeden evvel şiir krallığı iddinsındaydı, belki muradına mail ola madı, Fakat öldükten sonra İnsani nan, körlüğe mezhariyette kral oldu!... Rasgele Memlekette bir ödebiyatçılar teşek- külü yok ki sırf insani olan böyle bir &on vazifeye roynalist olmıyanları dahi mecbur edebilsin?.., Yoksa üdebayı kiram, zavallı Fleri, malının mezarı başına gelince dayanamaz, tabutundan fırladığı gibi kendi mezarı ö- münde kendine manzum nutuklarını okur ülye mi korktular?!.. *»* O da bir şey mi? İR dakikada neler oluyor? larında okuduk; “ Nevyorkla bir dakikada 40 kişi tele- fonla santi soruyorma$., Bu da bir şey mi ki: İstanbulda da dakikada 40 bin Tininönü meydanmda saati soruyor... sm Nereden biliyor ? AAT dedik de, bizim radyo xayfa- snda yazıldığına güre Amerikada- Mi radyo istasyonlarından biri o neşriyala baslamadan evvel: — Tondrada saat 9, Nevyorkta 4, Şi- kagoda 31... sütun, kişi Adamcağız, bunu sağlam, bizim Tak- sim, Köprü, Beyan şehir saailerine ayni zamanda bakarak bilebiliyor!!., ..* Ağzı süt kokan tekzipciler ! ÜT isini tetkik eden mütehassıs komisyonun işlai bitirdiğini, rapo. ranu hazırladığını ilk (Haber) haber ver- diği vakit diğer gazeteler tekzibe savaştı, lar, Ne garibdir ki iki gün sonra ayni ha- beri kendileri veriyorlar!... Havadis turfanacılığnda da zahir rekabet böyle!., Mer ne halse, yalnız bizim eskittiği- miz bu savaşım yeni bir tarafı var: Komisyonun raporuna göre sütler biz- de de bazı Avrupa memleketlerinde ol- duğu gibi kâğıt şişeler içinde satdacak- işl. Şişeler kâğıttan olunca şu halde halk süt şişelerini ellerinde . taşımak zahmetin. den de kurtuluyor demektir. Zira birim sütlerin kola le yapıldığı düşünülürse, demek ki, arzu edenler bu şişeleri karınlarma yapıştırıp tasıyabile- ceklerdir!... Mim dınlar da askeri elbise dikim » çalıştırılacaktır. bu plin muvakkat üncü müdüriyeti) « nin gayesi Bu şu gay ük Alman« nde ki bu yabancı taarzuvu le eritmek ve önü Ces. ki altında tamamiyle or“ rin Meanati birplândır Ç maktır. temizlenmesi, e çok güç biriş. Reich, ya ve Moravyada 600 Al- fman mektebinin faaliyete geçiril. k vermiştir. Kısım şe. umann'nın kontrol da 5000 Alman mürebbi, üç Çek lisanı kurslarına devam sabasmın inin temayüz adamı, Li lisarunı öğr ere gönderilmiğlerdir. Ba &ç yüz | işi Çekçeyi öğrendikten sonra Bohemya ve Moravyaya gönderi- lecekler ve oradaki sanayi bare » ketlerini tam kontrolleri altma a“ lacaklardır. Diğer taraftan Düselderfa üç kilometre mesafede Ruhrun askeri ve sanayi mıntakalarının ortasıns da geniş bir arazi üzerine, kullanıl mış tahtalardan bir yığın küçücük baraka, büyük bir sür'atle inşa €- dilmektedir . Burâsı âdeta geniş ve eski bir takım mahallelerle doklurulmakta dır. Bu barakalar henüz tamamile boşturlar ve üzerlerinde Çek lisa- niyle yazılmış bazı ibarelere tesa düf nmaktadır. Bu nevi bara- kalardan müteşekkil mahalleler sa (Lütfen sayfayi çeviriniz)