27 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

js | j ki f v İş in İeredg okutalım? AZETESİNİN dünkü buşmaka- Ki sinde M. Zekeriya Serlel, çin, Almanya'ya, Amerika'ya, My #önderilen gençleri kay- My Ki söylüyordu, Rusya'yı he- Bklina getirmiş? bilmiyorum: Nin &encin, ailesi veya devlet ta- > okusun diye Moskova'ya, ÜL gead'i gönderildiğini duyma- eriya Sertel'e göre, Ame- lx üye Türk gençleri “duygu i / Ke tse, oluyor, Almanya'y: gi Sise Alman milliyetperverliği, © niemlçketi şimdi © idare et ML mların ideolojisi aşılanıyor” Bip mlor yalan değil; ama ne Yü- Si Tika'ya veya Almanya'ya git- iler arasında da “hormopoli İyetçi”, yahut koyu Alman Gi olanlar yok mu? Bu ei nice kimseler tanırız ki Türk mekteplerinde okuduk» bang hudatların öte 4, ödikleri halde, Adeta kor iynecek bir Alman, Fransız, rae hayranlığı edinmişlerdir. Ki İsimalcilik imanı ile, Lâtin & > biçbir kıymeli olmadığı- Ni gren; yahul Fransızların ba- e Yalına kapılirak Almanla- il F Şey yaralamıyacaklarını deyi Men adamlar içimizde az m Dilin dünyada muhtelit fikir çar- Lili t vardır; şuhtelif milletler İ ile irlan yarışina çıkmış” e iye 'de gerç, ihtiyar okur &eşin bünlara az çok alâka ağ , bazan birine veya üleki- a he” etmesi tabildir. Ame” MA Zekeriya Sertel'in tabiri İİ SE imopolit ve insaniyetçi, ola» ıya'da da az çok alaman- ürk gencinden bu cemiyete #eleceğini zannetmiyorum; Öğrendikleri — elbette bun- va tt kalmıyacaktır. Girece- N Yİ idare edilmesi şartile bil- “erip enicrelerini verir, öteki fi- İde kendine saklar, Püünkü balimizde çocukları" Kenya İçin, Avrupa'ya veya A- göndermeğe mecburut; arda öğrenilen birçok şey- in memleketimizde öğrenilk üz imkân yoktur. Oralara lerin, bize yaramıyacak, 8 doğru olmıyan birtakım döndükleri doğrudur; bat- ardan daha ehemmiyetli mah* vardır: Avrupa, Amerika i görenler artık bizim ha- Zenmiyor, burada skıle 9 Yapalını? bu da zaruridir. prada bir nevi rahatsızlık in sinirlenmelerinin fay- i olabilir, Zaten Alamanya” gede, Arverika'da oküduklar Memlekete milli hisleri hiç ligi, dönmüş Türk gençleri vi Haltâ, dikkat © ediniz, ir Avrupa hayranlığı göste“ man veya Fratsız milliyel- yi onlar arasında * Avrupa'ya Ne İhemişler, © oralarda Oo olanlardan daha Nez Meselâ Fransa'ya giden ve 0- İyelle. okuyan bir genç, ŞE hakkında, memlekette içten daha doğru fikir- iç tarafına EE TE i a ii in, ham (bir Avrupa dl Mam bir Fransız hayran- | vie Mere, renliteleri daha iyi İsmanya'ya veya Fransa Al Ö b 6 Oradan Koyu — bir Alı- iy a tansız milliyetperveri © 4 İlç lere gelince, Piemleket- mam olsalar © fikirleri i iye Yetek olukların iddia e- ön İstemiyor. Fransız irfa- Ne şimdilik kabil olmıyan Şe eği cevabı bilmezmişini al 0. ölümler heyetinin ber e irin Sertel Türk gençleris Şi YA Ya, Ahlerika'ya gön- e haz elraediğini bi e çoruklarımızı, bizde Gi “dihmeleri için nere Ben de bunu, M. Zekeriya a a PİN kay yürum Mig: şüphesiz'ki nd çarldde kendisinin - idöresi MEN 2 Söa)lere cer, nan, bilgi edinmek is ! I © ilibarile kozmopolit ve Yerdiler. mukadderatıdır. olur. Kişırlar ma hiç? dar göz yumacağız” Meşum mevzu LTI yaşında Klâra Sirkecide tramvay altnda, 12“ yaşımda Rifat Kadirgada kamyon altımda parca parca oi can Tramvay, otomobil ve otobüsün Türküye sınırlarmdan vini ği tarihten bugüne kadar “kaza” diye vasfetmek istediğimiz fa- cialarm bir istatistiğini yapsak belki ov başma büyük, Kürük bir felâket veya her sokağa bir facia isabet eder, Kaza, memul ve münlazar olmıyan, ender hâdiselerin adıdır. Her gün birkaç böyle elim, tüyler ürperten ölüme, şehrin sinirlerini ve sükümetini ıstırabla iblâl eden ağır yaralanmala- ra şahid olan biz İstanbullular, hâlâ bu ruzmerre hâdiseleri ka, za diye İfadeye çalışıyoruz. Bunlar kaza değil, şehrin müellin Elektrik tell kopar, bir veya birkaç vatandaş kömür oluve- rir; apartıman yapılır, hatalı plânm seyyiesini yılılan yapı altın. da birkaç vatandaş can vererek çeker, evinden çikip, bir duvar altımda kalarak evine dönemtyen yine günahsıx birkaç vatandaş Mektepten çıkan yavrunun, kanir cesedi eve düner, hasta, neler kazazedelerle dolar, can kurtaranın aci feryadmı het gün birkaç kere işiden şehirlinin, dalma bir feci ölüm ihtimali, şehir içinde emniyetle yaşamasına mânidir, gulyahani ibi ürkütür. Nasıl korkmasın, nasıl ürpermesin ki her gün İspanya faciasma, Çin felâketlerine acımadan önce kü- çük, yaşlı, kadın, erkek bir veya birkaç vatandaşım feci ölü. münden elem duymak vaziyetindedir. Bunları kaza değil, eza demek gerektir, Bir ayağı tahta bir malül koşuya iştirak eder mi hiç? Bir mü okuduğunu iddia edebilir mi? Ve böylece, İstanbulun bugünkü yollarmda, sokaklarında, caddelerinde nakil vasıtaları şehir sürat rekorunu kırmağa kal. Freni tutmaz vasıtalarm, İrilinfakir günahsız, masum vatan- daşlarm cesetleri üzerinde seyrüsefer etmesine ne zamana ka. Hür vatandaşların evinde olduğu kadar yol Üzerinde de ha, yat emniyetlerini temin için kat'i tedbirleri ne zaman alacağız? Altı yaşmda Klâra, 12 yaşmdn Rifat, mekteb yavrularmm muhat oldukları ölüm tehlikelerinin en acı örnekleridir. Fakat bu kaza dediğimiz feci hâdiselerin kurbanları yalar çocuklar değil, yediden yetmişe kadar her vatandaştır, Nakil vasıtalarının plâkalarmdan önce, et meselesinden ey- vel, su derdinden mühim, imar plânmdan üstün, bu ber günün normal İleaları gibi tezahiir eden kazalarm hakikaten 700 bin nüfuslu İstanbul için ender vukuntm haline indirilmesi İizsmdır, Çocukların nakil vasrtalarma asılıp, bir sarsıntı ile altların- da can vermelerinin, dar sokaklardan ferman götürür gibi çıkıp giren vasıtaların altında vatandaşların . parçalanıp oölmelerinin pehirde kaza Ismi alimda hayat emniyetini ibiâl edecek bütün hâdiselerin. önlenmesi için alâkadar | teşokküllerin mücadeleye başlaması ve bu mücadelesinde insafsız olması gerektir, Bir tramvay, bir ötemobli, bir otoblis satmalmabi'ir, bir du- var yeniden yaptırılabilir, bir apartman Inşa olunabilir, Paraya mütevakkıf her şey vücüda getirilebilir, sa, burlarm altmda HABER — Alişam Postast ma | Nakil vasrtaları halkı bir | can veren bir vatandaş yeniden imal olunamaz ve bir tek Türk bütün bu maddelerin üstünde bir kaymettir. eeeerernsmesaar sen seremena sanma: 10ne be BEMEN NEME ARENA ANNE enem RE ANA Maaşlarını almak istemiyenler de var mı ? Maliye vekâletleri 22* maaşları sahipleri hakkında yeni bazı karar- lâr vermiştir. On seneliklerini ken dilerine yapıları tebligata — rağmen almıyanlarla almaktan istinkâf & denlere polis vasıtasile paraları al maları bildirilecektir Buna rağmen gene almıyanların paraları emanet olarak saklanacak ve beş senelik müruru zaman müd” detinden sonra hazineye di edile- cektir, yen bir Türk geneline pekâlâ kafi geleceği kanaatindedir. O genç, bilgi» aha genişletip de Zekeriya Ser- #laresindeki büyük ölimler he- yetlne dahil olmak İstiyorsa, bunun çaresi vardır: M. Zekeriya Sertel'in çıkardığı ansiklopedileri ap on ku ruşlak kitaplara da aböne olsun... Nurullah ATAÇ » Emlâk bankası nizamnamesin- de tadilât Banka hissedarları fevkalâde ( içlimaa çağırıldılar Emlâk ve eytam bankasının, ban- karın kuruluş maksadma daha uy. gun bir şekil alman: İçin esas ni . zamnamesinde bazı tadilât yapıl - ması takarrir etmiştir. Bunun için banka heyeti umumiyesi martın yirmi dokusunda Ankarada fevkalâ- de bir toplantr yapacaktır. Emlâk ve eytam bankasının mar- tim Yirmi! doküzündü Ankarada esa, | bu mevzu yuz? Nevyork sergisine güzel sanat hazinemizi göndermek batasma, Nİ. bal surette saplandığmızı gönül ka- bul etmek istemiyor. Hayır! Biz bu derece ihtiyatsız insanlar değiliz. Biz salim düşüneclen mahrum bir cemiyet değiliz. Bununla beraber gazetelerimizde böyle bir hareketi beğenmeyen, doğru bulmıyan sü- tunlar en ufak bir cevabla karşılaş. mıyor, Nöden? Nevyork sergisinin kazırlanışında kendilerini böyle bir hataya düş- mekten alamamış olanlar Türk ga. İsayılamazlar. Soruyeruyi: ” Türk sanat hazinelerinin en eş- tiz eserleri müzelerimizden kaldırı Wp, gemilere yüklenip Amerikaya gönderilecek midir? Gönderilmiye, cek müdir? Gazetelerin devamlı İrşadlarmı Nevyork sergisinin mukadderatı ü- İ zerinde müessir olanlar nasl kar. İ şılamışlardır? Fikirlerinde irar ©- diyorlarsa bu hali bize nasil hakir gösteredilirler? Israr etmiyorlarsa, vazgeçtilerso cfkârr umumiyemizi | bu büyük müjdeden niçin mahrum İ etmektedirler? Şu cihet mâlüm ola ki; Bu memlekette küçüklü büyüklü herkes tarihi hatıralar Üzerinde en titiz dikkat ve itinayı muhafaza et- mektedir, Yenicamiin kemerinden tutunuz, askeri müzedeki binlerce zasına kadar... Başkası yok çünkü... mal ile olsa dahi yine tehlikeye 2 tamayiz. zetelerinir. irgüdlarndan wi Yazan: herhangi birini milyonda bir ihti-(B' | Elden çıkardıklarımız kâfi değil midir? Biz o millet idik ki daha 0©- tuz yil evveline gelinceye kadar her aile ocağımız bir müzeyi andırırdı. Nerede o evler? Nerede o erleri dolduran eşya”? Hepsi gitti. Hiçbiri kalmadı. Şim- di şehrin ötesinde berisindeki bir kaç kırtipil antikacı dükkânmm ö. nünden geçerken hepimiz bir Ame- rikalı seyyah slâkasiyle vitrinlere bakıyoruz. Ve gururumuzu, zevki mizi ancak müzeleri dolduruşumuz- la tatmin edebiliyoruz, Bu zevkten kendimizi mahrum edemeyiz. Bu gururun milyonda birini feda ede- imeğiz. - Gönderemeyiz efendiler, gönderemeyiz. v3 “© Gönderemeyiz. Amerikaya müze- lerimizden bir zırnık gönderemeyiz. Alâkadarlardan, gönderilmiyeceği - ne dair bir an evvel teminat veril. | mesini İstiyoruz. Sergi heyetinin, müze müdürlerinin sükütları beyhu- dedir. Siz bize yabancı değilsiniz, biz. densiniz, bu millettenshiz, Bu eser ler bizim olduğu kadar sizindir de. Fakat kim olursanız olunuz, ne 0- İursanız olunuz bizim gibi düşün. meğe mecbursunuz. Zira biz doğru düşünüyoruz. Birkaç gün evvel Asım Us, yirmi gün evvel ressam, bugün ben, ya- rın diğer biri size hep bu düşünce-| yi tekrarlıyacaktır. Zira Türk mil, letinin küçüklü büyüklü, içli dışlı bütün menfaatlerinin bekçisi olan gazeteci bu doğruyu sezmiş ve bu kılıçtan herhangi birinin kırık kab. |doğrunun tahakkukunu gaye edin- miştir. Hem Amerikaya bu eserle. Bunlardan |ri rişin göndermek İstiyorsunuz? , bi? Büyük milletin İnce zev- kini ve bir tarihi Oispat eden de- lillerdir. Amerikada bü tarihin ve Başka yerden değil, şu Amorika- | bu rallletin bu delillerden mlistağ. sön alelâde heyeli umümiyesi yapı- | dan ibret almalıyız. Orada bir tarih | ni bir şöhreti olduğuna niçin inan- lacaktı. Nizamnamenin bazı madde-| yaratmak için dünyanın en büyük | mıyorsunuz? lerinin değiştirilmesi için syni gün- | manasızlıklarını derleyor topluyor, de fevkalâde bir toplantının yapıl. ması takarrür etmiştir. Bizim koskoca bir tarihimiz var ve Kaldı ki bu eterler, turiatik mo. rakları üzerimize tahrik edecek va- bu tarihin müzelerimizde milyonlar- | sıtalar, vesilelerdir. Bunları, bü- bekliyoruz NIZAMEDDIN NAZIF Türk sanat tarihini en eşsiz vesi. | ca vesikası mevcuttur. Lâkin bu ve. İ kalarından mahrum etmesi muhte- | sikalardan en basitini, en az. kıy» mel bir sergüzeşte' atılmağa haki, metli olanını dahi elden çıkarama. katen karar vermiş bulunuyor mu» |yız, Karga eti 150 kuruş ON günlerde bazı yerlerde kargılar pek çoğalmış, Bu İibarla Müca- dele mükellefiyeti konmuş. 18 yaşmdan 50 yaşma kadar ve malül olmıyan ve meşru mazereti bülunmıyan her vatandas, müca, dele memurlarma ya 4 karga bası getir- meğo veyahut bir karga yumurtası ve bir karga başı getirmeğe mecbur kılınmıştır. Getirmiyenlerden $ llra ceza almacak. tar, , 4 karga $ lin. Bu hesabia bir karga 75 kuruş ediyor demektir. Bir tavuktan, bir hindiden daha yüksek değer alan bir karga, yarım kilodan fazla gelmiyeceğine göre de, karga etinin kilosuna 150 kuruş narh biçilmiş oluyor, Bü şerait ultında işsizlere İş, parasız. Isra servet kaynağı çılımış demektir. Sim, di herkes karga yelişlirip, teksir ederek Rasgele mücadele mükellefiyetinde bulunan 18 den 59 yo kadar valandaşlara haraç mezad sa- tacaklar, Bu karga mücadelesi değil, kar, £a yetiştirme teşvikli olsa gerek. Haydi celebler, koyun besliyeceğinize karga üretip mücadele mmlakalarma sev- keodin! Bugünlerde karçadan rekberi olan bal tutmuş gibi parmak yalıyacaktır, © ... Bir dil örneği JANSTA Balkan konferansma alt bir Romen gazetesinden yapılan ik- tibastan bahsolunurken şöyle bir cümle gö. rüldü: “Nekadar lüzumlu idüğü gösterir.,, Bu dil örneği de ajans edebiyatı olsa gerek, ÖL hk AL RRILİLİEİA RİP İPE PİDE Bir kazazede neden çocuk hastahanesine kaldırıldı ? ECİDİYEKÖYÜNDEN kalkan bir İramvay Fransız hastanesi önüne geldiği zaman 75 yaşında Sofi adında bir kadmeağıza çarparak hurdahaş etmis, ka. dın Şişli çocuk hastanesine kaldırılmış, Kaza, Fransız hastanesi önünde oluyor da, kazazede neden çocuk hastanesine kal. darılıyor diyeceksiniz, Burda İki büyük mana mündemiçtir: Evvelâ; yotmişten sonra insan tekrar çocukluğa iner, 75 lik kazazede elbette ço. cuk sayılır bir! Sonra; artık tramvay kazaları çocuk oyuncağı haline geldi, Böyle kaza vurgun- larmı çocuk hastanesine kaldırmak da bundan kinayedir iki! amı Gb ceği öy) Ikazlara rağmen bu sergüzeşle atılacak mıyız ? Nevyork sergisine müzelerimizdeki €$siz hazineleri göndermek büyük bir hatadır Türk müzelerini korumak mevkiinde olanların etrafında bir cevap vermelerini an evvel | tn bu kıymetleri Amerikalınm evi. ne, burnu dibine götürüp o koyduk- tan. sonra o Amerikalıyı İstanbula celbetmek için hangi vasıtaya mü, o racaat edeceksiniz? i Nevyork sergisi nedir? Bence bu sergi bize, muasır me- deniyetin çocuğu oluşumuzu izah elmek fırsatini veren bir sergidir. 1937 Paris sergisine iştirak etme- o | yişimiz Nevyork sergisine bir kat daha dikkatle iştirak etmemizj â, mirdir, Bu sergilerde propaganda» nm ihmali caizdir demiyorum. Pro. paganda yapmız. Fakat propagan- dada asıl olan şey “binnetice kir temin etmek,, tir. Astar yüzünden pahalı olmamalıdır, 'Türk müzelerini korumak mevki- inde olanlarm bu mevzu etrafında bir an evvel cevab vermelerini bek. liyoruz: n k Güzel sanat tarihimizin hazinele- rini, denizler aşır! ülkelere gönder. mek niyetinde midirler? Biz bunla» rm hududlarımız dışına değil, hat- tâ müze kapılarmdan dışarıya çıka. rılmasını doğru bulmamakta israr ediyoruz, Hayır! Bu eserler Nevyorka gönderilmis yeceklerâir. Gönderilemezler. Nizameddin NAZİF Sebze hali yakında açılacak Vali ve belediye relzi Lütfi Kır « dar Körestöcilerde yeni yaptlan seb- xe halihi tetkik etmişti, Bu tetkik, ler sonunda, ihtiyacı hiçbir veçhile karşılamamakla beraber, bu halin noksanlarınm İkmslile açılmasına karar verilmiştir. Halin içindeki as falt yolun da İkmelinden sonra hal âçılabilecek hele gelebilecektir. Yeni sebze hali tek kati: olduğu İçin hiç değilse yanımdaki meyva hali gibi Belediyenin başıma, tami - ratiyle mütemadi bir derd olmiya- aşabilecek hale gelecektir. Meyva halinde ilk defa gazete - miz tarafından, bundan iki sene ev. vel işret edilen tehlikeli vaziyet zerinde © zaman nazarı dikkate a- Iımmadığından çatlaklar daha bü - yümüş ve halin bölme kısmı kay. mış, konulan desteklere rağmen büsbütün biribirini bırakması için ancak'bir santimlik bir yer kal « mıştı. Belediye şimdi bu tehlikeli kısmın tamirini yaptırmaktadır. Ma amafih halin denize doğru çökmek- te olduğu muhakkak bulunduğuna göre ilerde halin slatağı şeklin ne © olacağı şimdiden malüm değildir. Galatasaray lisesinde temsil Galatasaray lisesi son sınıf tale- ii beleri dün mektebin temsil salonun” da bir müsamere vermişlerdir. Mol- yerin (zoraki tabib)i tepnsil edilmiş ve talebeler çok muvaffak olmuşlar-