23 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

W SUBAT — 1939 HLÂBER — Akşam Postası ğ w L F LZ 1M POSTASİ , Ve Neşriyat Müdürü ySan Rasim Us İN LEVİ : Istanbul Ankara caddesi yNAzb0l Zi4. Talgral Göresi : İştamul HABER telelonu :. 23872 İ ıi 24370 II'I.İ 20335 JE ' SA Tı.hm y Türkiye S 4400 Kr. 250 , .00 , 150 » ---------- ı 2700 Ka İ ıı.oo “ i NU üz gormek a çıkan sayısında Getiç - Razelceı bir ankete başla- Wie gençlerine Türk ve "ha.ı trirlerinden hangilerini h[ 've bunlara hangi fikirle- olduklarını soruyor. Hiç k' b anket alâka ile lakip eğeır Gentlerin ne gibi e- glf' h?#hnılıkhıım. neler dü- Bi bilmemiz lâzımdır. Mu- D M | Ularıtı arzusuna Hüre yaz- jJiya W EğİlL, memlekelin yarınki nele” |l ee_l'înim ne olacağı hakkında hk;hn"mk için... Ümit ederim uikn Uzun — sürecek ve lâzım H Yi ayandıracaklır. İÜtyim ki ilk alınan cevapla- b © kendim için bir hüzün İ v Ört genç üzerinde ancak | KA liy benim adımı da zikretmiş; aef h&ldeğil; zalen ben daha faz- ğ kar hq:l'nczdjm. Fakat o genç de a Bi Imda gayet garip, hiç ol- % : öyle gelen bir fikir bes- iz atb" bh"“h Alaç?'ı neden severim? a bU Pij Tülar geknesaklıktan mu- kd- ;::ın lrr;'ddai zarfında zevk cî'!ı- e 5 ılirw k: r şubesinde böyle. İş t ndâ | "Cn nesne bu iliyatlları doğ Nq rdebı_ıut da hayalın ay- Ü"”H göre ondaki bir tevi- %ı,-l Tüsıra raha hasret veriyor. ,%C kiymelt veriyoruz. Nu: in da hâdiseleri düpedüz , *mu gülmiyor galiba. Te- ııı_-, fı!.ır!ar, çapraz görüşler îd h g ?rı bir hususiyel veriyor. "“' kalıplarını — aşlığı zas li ı ' ' y u"l lvu © delikanlı öyle dü- 9#9' e !ınllmz değildir; beni, hâ- “İ“' üz görmekten hoşlan- 1ğffr th adam diye tasavvur eden- a[p Ümrümde bu kadar gücü- bi | y ley olmamıştır. Niçin hâdi- çl'f | hınulııf görmek işlemiyeyim? ı. Rörüş, düşünüş sakatlığı GÜr ikat bu zoraki — değildir, 'ffn “*İtm değildir. Şimdiye ka- knıîı olmak istiyenlerden, her memek için — kendilerine tir Körüş icat etmek, karşı- hayrete düşürmek isti- 'laım'ı nefret elttim. Ara- dne sey, gerçeklen gördü- W %to kten duyduğum gibi söy- .i ,| Ulhakkak herkese bir mu- toru | 'h © hiç tanınmamış bir in- î”ı be Erhangi bir kimsenin söz- a| ’şlm düşündüklerime —uy- : ) bülursam fevkalâde se- Emen. — söyliyeyim ki bu h rdafvllnr tattım. | x. * lerg fikirler, çapraz gö- | “Zilarımı okuduğunu söy- ı tlı! Ce sorayımı: bende ne za* )k Hlmuştur? Ben şimdiye yay” '!ğju İ şeyi kaliyelle ileri sür- avik | " g| lq tti yazarım ve daima her $inde de bir hakikat bu- l'*lı Eâ ihi söyledim. O halde ben ı.l' g ”nduş_unu söylemek, ben- gö h ""“ük abes — değil midir? oçil '!l; Üün başında: “Bugün bana | tah 9* ki,... , kaydı vardır. Bir ! %ğ lercih edip sadece ona Tazı olmadım. — Bu da g. Pedüz görmek hürriyelini İslemediğim — içindir. ıe"ıı ne demektir? Yani İ "üğümün aksini mi söylü: i ü’tu Çİn karşılarındakinin sa- d Mc: İhanmıyorlar? ' kbsın € onun gibi düşünenle- a ÜNU Üü usublnm Wn: beni buda- " Ncesizlikle, — isledikleri "ı“"*man İltiham edebilirler, iti- ! :“h * Çünkü öyle kusurlarım İ çe Üb D " “îün t t la; h_l'nim irademin hari - | Jâ(ılml ıslah edemem. Fa- Üsir imiyetsizlikle, original- İ *hi Bi d“'imclxlo, düşündüğü- $ ti Söylemekle iltiham ede- | | lı9l'ı 1n hakları yoklur. Ben | h 'lıılm Lınlıı'u'ı': isliyorum, *"îlg irmek... Kendilerine bir | İ Ti İ'ulııııııuın samimiye- '!:ıa LETE “tl'llldrı hiçbir. muharri- ; “nı,ı okumasınlar. _?“İl a eridir ihtiyarından bu ; Dhlür len bu söz. Bıklık artık! lıı Pis elmemek de kabil; fakal e f(_ır lllu €Cce Aanlaşılmamağa lü- “Cemiyor. Nurullah ATAÇ ; WYİrmi seneye yakın bir | mekle bahtiyarım. Ekselâns İsmet İnönü tehassis ettiğini temin eylerim. Relsicum Litvanya milli bayramı münasebetiyle Litvanya reisicumhurunu tebrik etti Ankara, 22 (A,A,) — Litvanyanm milli bayramı münasebe . tile, Reisictumhurmuz İsmet İnönü ile Litvanya —Reisicumhuru Smetona arasında aş$ağıdaki telgraflar teati edilmiştir: Ekselâns Antanas Smetona Litvanya Reisicumhuru Litvanyanın milli bayramınmı kutladığı bugünde, ekselânsmı- za en hararetli tebriklerimle birlikte gerek şahsi saaâdetleri, ge. rek Litvanya milletinin refahı hususundaki temennilerimi arzet. Türkiye Reisicumhuru Milli bayramımiız münasebetile vaki lütufkâr tebrik ve temen- nilerinden dolayı ekselânsınıza hararetle teşekkür eder ve gös, terilen alâkanın gerek şahsan beni, gerek Litvanya milletini mü- N zi İmpeks işinde cürüm görülmedi Ankara Müddeiumumisi tahkikatın verdiği neticeyi izah ediyor Ankara, 22 (A.A.) — İmpeks gilizcesi zayıf olan şerikimiz Şa- işi hakkında kendisin'den malümat İ kir Beyin istenilen Ankara Cumhuriyet müd delumumisi Baha Arıkan ÂAnado. lu Ajansının bir muharririne aşa-| ğıdaki beyanatta bulunmuştur: 24 - 1. 939 tarihli Cumhuriyet Halk Partisi grup içtimamda, eski Başvekil sayın Celâl Bayar İm- peks işi hakkında beyanatta bu. lunmuş ve meselenin adliyeye in- tikal etmiş olduğunu bildirmiş idi. Memuriyetimize tevdi edilen bu iş hakkında ariz, amik.tahkikat içra olunarak hâdisenin şekli cereyanı- nın)şu #uretle vaki Olduğusdtesbit kılınmıştır. Şakir Seden ve Kemal Seden namlarında iki kardeş, İmpeks na- miyle ithalât ve ihracat işleriyle uğraşmak üzere bir şirket tesis etmiş ve şirketi kanuni merasim ile tescil ettirdikten sonra İngil- tere piyasasındaki firmalarla alâ- kadar olmak üzere, ötedenberi be- raberce film işi yaptıkları Londra “Kertermuli,, ismindeki zate mü- racaat etmişlerdir. Bu . müracaat üzerine Kerter- mull de Londrada diğer üç şeriki ile beraber Anglo - Türkiş namın- da bir şirket tesis etmiş ve İmpeks vekâleti umumiyesini Anglo - Tür kişe vermek Anglo - Türkiş umu- mi vekâletini İmpekse tevdi yet- mek suretiyle yekdiğerini Türkiye ve İngilterede temsil etmek salâ- hiyetini iktisap eylemişlerdir. Anglo - Türkiş vekâletini İm- pekse tevdi ederken İmpeksi tem- sil etmek üzere o sırada Londra- da bulünan Şakir Se'denden ken- disi ve kardeşinin Türkiyede kim- ler marifetiyle tezkiye edilebilece ğini sormuş, Şakir Seden de, Tür kiyede tanıdığı Etibank, Deniz- bank, Merkez Bankası ve Havzai Fahmiye gibi yerlerde mevki işgal eden zevattan kendilerinin sorula- bileceğini beyan ve ifade ederek bu zevatın isimlerini taşıyan bir listeyi mezkür şirkete tevdi eyle- miştir. Şakir Seden bilâhara Türkiye- ye avdetini müteakip Anglo - Tür kişten İmpekse gelen bir mektu- bun metninde Anglo - Türkiş şe- rikleriyle birlikte İmpeks şerikleri diyerek evvelce tezkiye için ken- dilerine verilen isimlerden beşinin şerik imiş gibi yazıldığı görülmüş ve bu yanlışlığı izale için İmpeks müessisleri derhal 20 İkinciteşrin 1938 tarihli telgrafla ve bilâhara da 26 İkinciteşrin 938 tarihli mek- tupla müracaat ederek: “Bu isimler hakkımızda tahki- katta bulunulmak istenildiği tak- dirde müracaat edeceğiniz kimse- ler olarak size irae edilmiştir, mev zuubahs mektubunuzu alınca İn- | size noktai nazarını doğru olarak izah edemediği zan- nına düştük,, demek suretiyle isim leri mevzuubahs olan zevatın şir- ketle hiç bir alâkaları bulunmadı- gını beyan eylemiş ve vaki sehvi böylece ortadan kaldırmıştır. Anglo - Türkişin mezkür mek- tubu Londradan İstanbula gelip yanlış tashih edilinceye kadar ge- çen müddet zarfında, mezkür şir- ketin referans için verilen isimleri şerikimiş gibi gösteren antetli kâ- gıtları Irnpekste Etibank, Deniz- banıç,, Mörkez Bankâsı, -Havzai Fahmiye gibi müessesat memur- larının da ortak bulunduğu kanaa- tini tevlit etmiş ve tahkikata mev- zu olan ihbar, bu kanaatin muhas- salası olarak ortaya atılmıştır. Yukardanberi söylediğim vazi- yet memuriyetimizin elde etmiş ol duğü tahriri vesikalar ve bu vesi- kaları teyit eden diğer delillerle tesbit edilmiş, hâdisede cürüm vas finı gösteren bir hal mevcut olma- dığı için hukuku âmme davasınım açılmasına mahal görülmediğine karar verilmiştir. İngilterede bir tren kazası 8| Ölü, 31 yaralı var Londra, 23 (A.A,) — Dün öğle . den sonra Glasgovda Stoburuss-Stre et istasyonunda iki tren müsademe etmiştir. S1 kişi ölmüş, 31 kişi ya. ralanmıştir. Kaza, tünelin civarında vukua gelmiş ve bu hal tahlisiyecilerin fa- aliyetlerini işkâl etmiştir. Maama . fih zabıta memurları ile seyyar sıh. |hiye otomobilleri, bütün — yaralıları derhal nakletmeğe muvaffak ol - muşlardır. Birçok vagonlar devril . miş ve yolcular kaçıp kurtulmak için câmları kirmak mecburiyetinde kal- mışlardır. . vij Adana Valisi Vekâlet emrine alındı Ankara, 23— Adana valisi Tevfik Hadi Baysal görülen lüzüm üzerine vekâlet emrine alınmıştır. — Yerine Gaziantep valisi Ali Rıza Çevik, ve onun yerine de Elâzığ valisi Şefik Bicioğlu tayin edilmişlerdir. —. Tekirdağındı ağaç bayramı Tekirdağ, 22 (AŞA,) — Dün Te - kirdafında ağaç bayramı kutlulan. mış, başta vali olmak Üzere devair müdürleri, bütün öğretmen ve ta - lebeler şehrin methalindeki sahaya giderek binlerce fidan dikmişlerdir. 1324 tarihinde kurulup 30 yıl- lık mütevazi bir mazisi olan Mat- baa İşçileri Birliği, 22 Mayıs 1938. den 31 İkincikânun 1938 e kadar yedi aylık çalışmalarını gösteren bir rapor neşrettiler. Bu rapordan anlıyoruz ki bugün aza adedi 670 e baliğ olmuştur. Aza aidatından kasaya giren 1169 liradır, İdare heyeti takvim yaparak, müsamereler tertip ederek azaya yük olmadan — vatidatı arttırmış ve bu varidatı müstemir bir hale koymak için tedbirler almıştır. Cemiyet hasta arkadaşlara 290 Hra yardımda bulunmuş, her cena- ze için 15 lira vermek suüretiyle 100 lira da cenaze masrafı yap- mış.. İşsiz kalanlara, malüllere de 190 lira yardımda bulunmuştur. 938 senesinin yedi sekiz içinde içtimal muavenet olarak al. tı yüz lira sarfetmiş bulunan ida- re heyeti azanın sıhhat bakımın- dan kontörllerini temin için doktor lar teminine muvaffak olmuştur . 350 aza parasız tedavi edilmiş. tir Cemiyet; işsizlere İstanbul, Ankara, Bursa gibi şehirlerde iş temin etmiş ve bir çoklarına yar- dımlda bulunmuştur . Ayrıca Cemiyet azanın şahsi iş- lerini de takip elerek hepsine ay- Yr ayrı hayırlı olmağa çalışmıştır. Cemiyetin bilhassa mesai saati meselesinde matbaa işçilerinin de sekiz saatten fazla çalıştırılmama- ları noktasında yedi aylık devam- hx bir mesaiden sonra kabul ettir- meğe muvaffak olduğu esas çok mühimdir . Bu suretle yıllardan beri ihmal edilmekte bulunan matbaa işçileri | mesaide emniyet kazanmış oldu- lar. Cemiyetin bugün bir teavün sandığı kurmak, işçi alrp verilme- sini cemiyette temin etmek, Üüc. ret baremleri yapmak, işçi kursu açmak, esnaf hastahanesine işti. rak etmek, bir kooperatif kurmak, daimi avukat edinmek ve nihayet mesleki bir mecmüua neşretmek gi- bi gayeleri mevcuttur. Ve bunla- rın tahakkukuna çalışmaktadır . Ancak matbaa işçilerinin de mü. him bir dertleri vardır. Bunları bizzat kendileriyle görüşerek te- barüz ettirmek istedik. Cemiyet azasından bir zat diyor ki; “Büyük ve çok mühim bir der- dimiz var.. Bizim işsizliğimize se. bep olan, memleket için ide zararlı olan bir işçi sınıfı var ki bunlarla bizim mücadelemiz kâfi gelmiyor. İstanbul vilâyetine, emniyet mü- dürlüğüne, İktısat Vekâletine, Da- hiliye Vekâletine müracaatlar yap tık, derdimizi anlattık. Şimdi bir liste yaparak bu işçilerin isimle. rini de bildireceğiz. Beyoğlu cihetindeki matbaalar- da bir çok ecnebi işçiler çalışmak- tadır. Küçük San'atlar Kanunu mucibince sırf Türk vatandaşları- na ait matbaa işçiliğinin gizli ola. larak çalışan bir takım ecnebi işçilerin elinde bulunması, bizi bü- yük zararlara sokmaktadır , Filhakika mütemadiyen — kanu- ni yollardan bu gibilerin bir an evvel bu işlerden uzaklaştırılma- ları için teşebbüsattayız. —Küçük San'atlar Kanununda, makinistler istisna ediliyor, Mürettip, mücel. lid, ve alelâde makineciler müte- hassıs olarak çalıştırılıyorlar. Hal buki bu işçilerin çoğu başka yer. ayı | lerden de para alarak geçiniyoslar. Fiyatları da kırıyorlar. Güzel Türkçemizi bozan da bunlardır. Bu iderdimizin halli ar- kasında daima uğraşacağız. Hükümetimizin hakkımız? ka. bul edeceğine imanımız vardır. Cemiyet yakında bir musiki ko- lü açacak ve bir kütüphane tesis edecektir. Beden Terbiyesi ka- nununuün 21 inci maddesi mucibin- ce bir spor klübü açmak mecbu. riyetinde bulunan Cemiyet kendi- ne müsait büyük bir bina aramak- tadır « Cemiyetin Taporunda matbaa işçilerinin haklarını talep vadisin- de İktısat Vekâletine verilmiş bir istidanın sonlarında gördüğümüz çok şayanı dikkat bir kaç cümleyi S'lî Matbaa işçileri bırlığının halâ helledemediği - dertler nedir? — Matbaa işçileri birliği raporunda deniyor ki: “Verem en çok matbaa işçileri arasında kurbanlar vermektedir. Bir lokma ekmek için çalışmağa uğraşan dört arkadaş daha veremin kahir pençesine düştüler., matbaa işç'iîiriıiîn karşılaştıkları tehlikeyi göstermek için, aynen a. lryoruz:; “Yapılan istatistiklere ve mü- şahedelere nazaran beşer hayatı için en tahripkâr bir hastalık olan verem en çok matbaa işçileri ara- sında kurbanlar vermektedir. Bu- nu niçin çok korkunç ve elim bir delilini tevsik etmek için sön bir hafta zarfında elyevym işleri ba, şınlda bir lokma ekmek için çalış- mağa uğraşan dört arkadaşın ve- remin kahir pençesine düştükleri- ni Birliğimize müracaatlarında ve muayenelerinde elemle müşahade ettik.,; - Bizim söylemek istediklerimiz bunlar kadar müşahhas olamaz.. K0 lll inekelle Almanyada yaptırılan gemiler 200 Bin İiralık bir komisyondan bahsediliyor İktisat vekâleti Etrüsk vapuru hakkındaki raporun tetkikini henüz bitirmemiştir. Bu hususta tabiatile henüz bir karar da” verilmemiştir. Vapurda sipariş şartnamesine uy - gun olmıyan 6G0 mühtelif nokta bu- lunduğu ve bu yüzden Krup fabri- kalarının Denizbank tarafından protesto edildiği hakkındaki haber- lerin doğru olmadığı anlaşılmıştır. Yalnız banka bu ayın 18 zinde müddeti biten Etrüsk vapuru ga- rantisi için daha evvelden müracaat ederek müddetin hitamından sonra | da itiraz hakkının mahfuz olacağını bildirmiştir. Bu suretle banka va- purda bir değişiklik yaptırmak is- terse bundan sonra da Krup mües- sesesine müracaat hakkını haiz ola: caktır. Diğer taraftan Etrüsk vapurunda taraftan Etrüsk vapurunda yegâne kusur olarak kazanların makinede kâfi gelecek istimi yapamamaları görülmüştür. Bunun için — vapura bir üçüncü kazan ilâve edilecektir. , Almanyada henüz inşaları bitmiş olan Kadeş ve Tırhan vapurlarına da birer kazan ilâve edilecektir. Böylelikle gerek Etrüskün ve ge- rekse ayni tipteki vapurların mat- iüp sürati fazlasile temin — edeceği hesaplanmıştır. Vekâlet bu hususta- ki raporların tetkikini bitirir bitir- mez derhal Krup — müessesesile bu hususta temasa geçilecektir. Diğer taraltan Denizbanktaki — İktisat ve Giresunda öğle yemeğinden mahrum talebeler Giresun, 22 (A.A,) — Şehrimizin dört ilkokulunda öğle yemeğinden mahrum 153 fakir talebeye himaye heyetinin faaliyetleri neticesinde bir haftadanberi sıcak yemek veril, meğe başlanmıştır. Ayrıca 78 talebe giydirilmiş ve heyeti umumiyesinin mektep levazımı da verilmiştir,. Ge rek yemek ve gerekse kitap defter gibi ihtiyaçları dersgs sonuna kadar verilecektir. --. | maliye vekâletleri müfettişleri çalış" malarına devam etmektedir. Bazı gazteler, banka tarafından son olarak Almanyanın Blohmi Und Vass tezgâhlarına sipariş edi- len 5300 tonluk üç vapur için mü- essesenin buradaki mümessiline 200 bin lira bir komisyoni verildiği riva- yetini kaydetmektedirler. Ayni neşriyata göre Münip ismin de olan bu komisyoncu şimdi Avru- padadır. Denizbank umum müdür muavinlerinden Harunun yerine bu müessesenin Türkiye mümessilliğini yapmaktadır. Bu hususta tetkiklere başlanmıştır. Denizbank Umum Müdürlüğü Ankara, 23 — Denizbank umum müdürlüğünü vekâleten yapmakta olan Yusuf Ziya Erzinin asaleten tayini yüksek tasdika — iktiran et- miştir. Umümi mürakabe — heyeti reisliğine de inhisarlar tuz — şubesi müdürü Cavit tayin edilmiştir. De* nizbankın bütçe ve kadrolarının tet kiki bitmiştir. Bugün İktisat veki- linin tasdikinden geçecektir. ü VAA ee SAA G '