8 Ocak 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Orta ve Şarki Avrupada vaziyet Ie Temps'dan: Orta ve Şarki Avrupada vaziyet, vuzuh bulmak şöyle dursun, her gün, yeni manevi ve siyasi âmillerle, biraz daha karışıyor. Macar . Çekoslovak meselesinde Kont Ciano ile Fon Ribbent. rop'un hakemliği ile varılan çarei halden sonra yine ortada her i- ki taraf için de birtakım kin ve adavet kalmış bulunuyor, Diğer devlete verilen yerlerdeki ahali arasında bazı hareketler görül « mektedir, Macaristan Prağa şiddetli teşebbüslerde bulundu. Ve en mühim Alman gazetelerinin, bugün Macar hudutları dahiline gir miş olan yerlerdeki Slovakların davalârına umumiyetle oldukça müzahir davranmaları Macar matbuatında acı kârşılanmıştır. Sonra, bu şekildeki bir projeye Almanyanm muarız bulunma» smâ rağmen Karpatlaraltı Rusyasından geçen müşterek bir Leh. Macar hududunun teşekkülünü görmek ümidinden Budapeşte ko. lay kolay vazgeçemiyor. Diğer taraftan, Romanya siyasetindeki cereyanı âa gözden uzak bulundurmamak lâzımdır. Çünkll Avrupanın bahusus hassas olan bu mıntakasında yeni bir vaziyet hâsıl etmek istenirken Ro manya siyasetinin büyük bir tesiri görülmesi muhtemeldir . Mataristanm vaziyeti son derece karışık bulunuyor. Alman- larm "şerka doğru,, siyaseti ister Ukranya tarafından inkişaf et- in, ister Tuna yoliyle, Macarlar şimdiye kadar çok sıkı bir şekil- de bağlı oldukları siyasi ve iktisadi bir İstiklâlleri için çok büyük tehlikelerle karşılaşacaklardır. ımdur ki Almanyanm, nihayet biribirini tamamlıyan, iki ayrı projesi vardır, Biri Çekoslovukyadan bir yol alarak Ukran yaya doğru ilerlemek; diğeri de 'Tuna yoliyle yakın şarka inmek. Bu projelerden birincisinin tahakkuku elddi müşkülâtla kar. gılaşmaktadır. Çünkü arada Lehistan vardır, Bundan başka, müş” terek müdafaaları için Varşova ile Moskovanm yaklaşmüları ihti. mali de uzak değildir. İkinci projenin tahakkuku için de evvelâ Macaristan, Roman ya ve Yugı anm gösterdiği mukavemetin kırılması lâzımdır. Zira bu memleketler için, üzerlerinde Almanyanm hegemonyası hakiki bir siyasi istikiâlin sonu demek olacaktır. Vaziyeti yakından tetkik edecek olursak görürüz ki, Eerlin icabıma göre her iki plân üzerinde rol oynamağa hazırlanıyor. Ve- ziyele göre. Almanya için en çabuk muvaffakıyet ihtimalleri ne Lehistan meselesinin arkasında olduğu gibi, Macaristan me. selesinin de arkasmda bulunan İtalya her iki takdirde de zarar & decektir, Çünkü Almanyanın Orta ve Şarki Avrupaya uzanması pek tabit olarak İtalyanm buralardaki nüfuzunun artmasına mâni olacaktır. Esasen, İtalya, Roma - Berlin mihverinin bulunmasına rağ » meri veya bulunduğu için Avusturyanm Almanyayuilehmm ve Çekoslövakyü meselesinin Almanyanm istediği tarzda hallolun - | masına razi olduğu gün oyunu kaybetmiştir. Bugün İtalya tetikte bulunuyor. Hem de çok nazik bir vazi- yet dahilinde, çünkü, nasyonal sosyalist idaresine pek sıkı bağlı olan faşist idaresini sağlamlaştırmak kaygusu İtalyayı bu Alman dostluğunu muhafazayı ber şeyden evvel tutmağa mecbur ediyor. Nitekim İtalya Almanyaya, fedakârlıklarına mukabil hiçbir pay almaksızın birçök şeyler terketmiştir. Bugün de Romanın Macaristanı Hitlerin yoluna çevirmek için Peğte üzerinde bütün nüfuzunu istimal ettiğini görüyoruz. Arada bir müstakil Avusturya varken, Çekoslovakya gibi bir istinat nok. tası bulunurken ve İtalya . Avusturya - Macaristan protokolları - nm bir mânası ve pralik kıymeti mevcutken Macarlar bu yola gir- memek hususunda büyük bir mukavemet gösterdiler. Fakat bugün vaziyet değişmiş bulunuyor. Müşterek bir Al - man. Macar hududu ortaya çıktığı gündenberi Alman tazyikı ken dini daha fazla hissettiriyor. Macar hükümetini kendisi için Ber- Jin . Roma miliverine girmek zarureti bulunduğuna iknaa da son defa Budapeşteye gittiği zaman Kont Ciano memur edilmiştir. Bugün buna muvaffak oldular gibi görünüyor. Yeni Macar hariciye nazırı Kont Csaky, “Pester Lloyd,, gazetesinin neşrettiği bir yazıda, Macaristanm vaziyeti anladığını, komünizm aleyhin- deki misakın ehemmiyetini takdir ettiğini, esasen Milletler Cemi yetinin yıkıldığını on senedenberi anlamış olduğunu söylüyor, Macar Hariciye Nazırınm ilâve ettiğine göre, dünya, birfbiri- ne muarız iki fikir etrafında toplanmağa başlamıştır ve kim se de ba iki fikrin ikisini de aynı zamanda kabul edemez. Kont Csaky Almanyanın Orta Avrupada imtiyazlı bir iktısa. di kuvvet olduğunu da kabul ediyor. Ona göre, Macaristanın garp devletleri #le olan münasebatma gelince, Peştenin Roma « Berlin mihveri tarafndan yer alması büyük garp devletlerine karşı vazi, yet alması demek değildir. Kabul! Fakat vaziyet yine değişmiş olmuyor: Kont Csakynin | sözleri Macaristanın yakında komünizm aleyhindeki misaka gire- ceğini haber veriyor. Romanyanm vaziyeti bambaşkadır. Şunu kabul etmek lâzrm- dır ki Romanya daha ziyade hakiki bir istik!â) arzusu ile hareket etmektedir. Kral Karol ve Bükreş hükümeti, dahili ve harici vazi- yet onlürı hareketlerinde müşkülâta soktuğu halde bü; iktidar gösteriyorlar. Bütün müşkülâta rağmen tuttukları yol, bütin Ro. men milletinin bağı bulunduğu ananevi siyaseti muhefazadır. Yeni Rumen hariciye nazırı Gregor jenko (o geçenlerde hü kümetin siyasetini anlatan bir beyanatta bulundu ki, nazarı dik. kate'almak lâzımdir. Nazır bunda, memleketin realiteleri ve dün ya vaziyetinin verdiği dersleri gözönünde bulundurarak, eskiden mevcut bütün sadık dostluklara bağlı kalarak bir sulh siyaseti takip ettiğini söylemiş ve: “Sulh isterken, bugünkü vaziyetleri de gözön Ji yoruz, büyük garp devletleri ile Orta Avrupa devletleri arasındaki anlaşma ve yakınlaşma gayretlerini alâka ile ve memnuniyetle te- kip ediyoruz, demiştir. Romen Hariciye Nazırı Lehistanla ittifakm devam ettiği, Ro. manyanm Çekoslovak milleti ile ananevi dostluğuna sadık kaldı- ğı ve Yugoslavya ile her sahada işbirliğine devam ettiği noktasın. * İstanbul avukatları dün adliye koridorlarında bir kongre yaparak baro meclisi için geçenlerde yapılan intihabı tamamlamışlardır. Üniversitede sömestir tatili Gelecek Pazartesi günü başlıyor İstanbul Üniversitesinin sömestr tatili bu sene geleğek pazartesi gü- nü başlıyacak ve 5 şubatta niha- yete erecektir. Üniversite rektörü, Jarını bizzat Okendilerinden dinle mek Üzere sömestr tatilinden isti- fade ederek son sınıf talebeleriyle her fakültenin en çalışkan talebe. lerini çaya çağıracak ve kendileri" le görüşecektir. Rektör kendisile görüşen gnzele- cilere şunları söylemiştir: “— Üniversite talebesini sömestr tatilinde, dekanlariyle ve benimle boraber çay içmeğe ve konuşmağ: İdavet edeceğim, Eğer imkân olsay dı tabii bütün üniversite talebesi- ni davet ederdim, Fakat üniversite. nin bugün tam alı bin talebesi vardır. Bunların hepsini çağıpmağa A ee Bunun için Üniversiteyi #ön #mif talebeleriyle, pek İyi deroeo alan. lar temsil &deceklerdir. Son smıflardaki talebelerin ade di bu sene 788 kişidir. Bunların 348 sr tıb, 142 81 fen, 125 i edebiyat, 122 si hukuk, 26 sı dişçilik, 27 si eczacı mektebi talebesldir. Hukuk son #mıf talebesinin 122 olmasmım sebebi, dört sene rejimi tatbik e- dilmesi dolayısiyle bu sene normal mezuniyet sınıfı teşekkül etmemiş almasındandır. Pek iyi geçenlerin sayısı 226 dır. Bunların 171 i Uk, 2T si hukuk, 14 ü ede t, tısat, 7 si fön, üçü de diştababeti talebesidir. Bu sene Üniversiteye pek iyi dereceyle yazılanlar sayı- sı da 135 tir. ekli İ Bir batında üç çocuk Aydın, T(A. A.) — Germencik Gümüş köyünden Mehmet Kapla - nm karısı bir balında üç çocuk de- Zurmuştur. Şehrimiz kızılay kuru- mu bu fakir aileya 30 lira yardım etmiştir. Mehmet Kaplan şimdi on çocuk babası olmuştur. Diğer taraftan, Gregor Kajet talebeleri | çalışmağa teşvik etmek ve ihtiyaç- | bin batması ve dokuz şilebin karz* ya oturması ile neticelenen vaziyet dolayısile bir kömür buhranmın vukua gelmesi tehlikesine karşı İk- tisat vekâletince derhal tetkikat yap tırılmıştır. Bü tetkikler sona ermiş bulunmaktadır. | Yapılan tetkiklere göre Karadeniz İ de batmış olan Millet ve mecmu ha” cimleri 22000 tonu bulan karaya © turmuş şilepler haricindeki kalar şileplerimiz ayda yüz altmış bin bina çöktü Bir ölü, on bir yaralı var Edirnede yeni inşa edilen Edirne sinema binası dün çökmüş, bir 8- mele ölmüş, on bir amele ağır ve hafif olmak üzere yaralanmışlardır. Yarahlar hastaneye kaldırılmış - lardır. Müddelumümllik tahkikata vazıyed edip İnşaatı durdurtmuştur. Söylenildiğine (o hazaran İngast plânının gayrifenni oluşu inhidama sebeb olmuştur. ——— Bomonti şirketinin tasfıyesi i Geçen temmuzda imtiyaz müdde ti bilmiş olan Bomonti * Nektar şir- İketi bu yılbaşından itibaren tasfi- İye haline girmiştir. Şirket tasfiye heyeti Agopyan hanında faaliyette bulunmaktadır. Şirketin gayrimenkullerinin tasfi* yesi esnasında snsşhur Bomonti fab” rikası da satılacaktır. nko Romanyanm harici siyaseti nin Balkan misakıma dayandığını, Bükreşin komşu Tuna devletleri ile, onlarm müşterek menfsatleri ve hakiki bir tesanüt zaruretini dir ettikleri niybette reümkün olduğu kadar iyi bir anlaşmaya | varmağa çalıştığımı da hatırlatmıştır. Sovyetler Rusyasıma gelinde; Romanya otunla sulh ve müte- eavizin taarruzu muahedeleri üzerine İstinat eden dostane müna* sebat ve iyi komguluk rabrtalarını 9 rmdadır. Bütün bunlar Romanyanım, mem İ menfaatlerini İgöz *niinde bulunduran ve emniyeti temin etmek endişesini güden bir siyaset tuttuğunu gösteriyor. Ananevi olan ve İyi netice yer. miş bulunan dostluklarıma sadık bir Romanya Orta ve Şarki Av. rTupada, ortadan kaldırılması pek kolay olmıyacak bir nizam ve sulh Amilidir. Karaya düşen şilepler dolayısiyle! Gömür buhranı olmıyacağı anlaşıldı Mevcut / şilepler, aylık kömür ihtiyacının bir mislini nakle kâfi görülüyor Son fırtınada Ereğlide bir şile |ton kömürü nakle kâfidir. Halbuki | zitmesine rağın * Belediyenin marotla İşliyen çöp kamyonları bazan ortalığı dumana boğmaktadır. — ai Haber yekirden wMemlekellen. R B Cer eği İstanbul avukatları dün Adliye koridorları kongre yaptılar Avukatlarımız, kendilerine tah edilen ağırceza mahkemesi sale aa tığamadıkları için, içtim dün de adliye koridorlarında Saat 1430 da açılan colse, dcfaki zabıtların okunmaaile ve & avukatların, baro meclisi inti bina iştirak edenlerin 396 kişi oki duklarının zapta geçirilmemet raptıkları itirazlara başladı. He men akabinde, evvelce yapılmış lan İntihabım - ekseriyet temin mediği için - yenilenmesi icab ği hususunda verilen bir takrir münakaşalarm büsbütün büyü ne sebebiyet verdi. Faknt reis Hasan Hayri, bu SÖ nakaşaların ruzname haricinde duğunu ileri sürerek, bu defaki t0 lantıda sadoce ikmali geri kalan İİ normal ihtiyaç 80.000 tondur. Kaldı | ki oturmuş olan şileplerimiz tarafın fan kurtarılmakta bulunduğu git diğer taraftan mühimce bir kömür itoku da mevcuttur, Bu itibarla bu 'rrtmanın verdiği zararın bir kömür buhranı tevlit etmiyeceği sabik ol muştur. Diğer taraftar Haliçte tamirde bu | Tünan beş şileplen ikisi Oiki güne kadar çıkabileceklerdir. Diğer üç gilesin de âcilen çıkarılmasına çalr şılmaktadır. Barn fileli eli de eker tıp kömür yükliyediimesi “çiz eu) 'si az bir hafta beklemesi icap etmek” dir. Şimdiki vaziyette ise ni bu nöbetin müddetinin daha kısal masındâni başka bir netice doğruya- cağı tahmin edilmektedir. Uzun itirazisrdar sonra intihaba geçild Ali Haydar, Celâlden 6 rey fi alarak baro meclisi Azâlığına, hetle Ekrem İlhami de ihtiyat AS lıklara seçildiler. İstanbal barosu önümüzdeki Mangal kömürü; martesi günü toplanarak sepi ve odun bütçe ve sidat bahsi üzerinde Havaların düzelmesine | sakereler yapacaktır. rağmen bahalılaştı de lükiieri peer ere şü | Margile tiryakileri tömk rağmen mahrukat, bias-| o beki buhranından sa mangal kömürü birdenbire paj şikâyetçi yalılaşmış bulunmaktadır. Bu garip! zi tezadı doğuran sebeb Karadenizde | Son zamanlarda gehrimizde i yeçen ay zarfında fasılalı bir şekilde len tönbeki buhranınm yalnız levam eden ve nihayet hafta başın | tanbulda değil Anadoluda da si İaki felâketli geklini alan (fırtına: | Süt olduğu anlaşılmıştır. İn ardır. idaresi piyasada tönbeki Bu yüzden, Karadenizde son za: | olmadığından çok geç hal manlarda kayıklarla odun, bilhassa | muş, bunun için almacak tedbifi mangal kömürü gelmemiş, bü sıra- | de gecikmiştir. Halbuki tam bir da yağan karın netiçesi olarak stok: | Janberi şehrimizdeki nargile tir. ların azalmış olduğundan bunu fır: | ileri tönbeki sıkmıtısı içinde ki d sat bilen'odun ve kömürcüler derhal | 71P durmakta idiler, Evvelâ 13 58 fiyatlara zam yapmışlardır. suşluk tönbekiler piyasada Son bir hafta içinde, şehrimizde, | Miş ve satışı az bulunan 15 ki odun fiyatları çekide 50 kuruşa ka» | uklar da bir müddet satıldıktan ra onlar da bitmiştir “e 5 ğa dar ve kömür fiyatları da kiloda 20 | para yükselmiş bulunmaktadır. Ma* fih gerek odun, gerekse kömür #tokları geçen senelere nazaran çok fazla bulunduğundan ve havaların yu vaziyeti nihayet arızi olduğun” dan fiyatlara yapılan zammın da ve manasız olduğu şüphesiz | yers dir. Tonton amca nın kahr&- manlığı | İ kımdan, tönbeki bulunmayışi İ hisarlar varidatında herhalde Memleketimizde nargile ti ği umumi harp yıllarında eski y ını kaybetmiş olmakla beraber * yakiler gene mühim bir kütle vi a maktadır. Şarkın bir atalet sebili halinde gö s'en tiryakiler, memiefi timizde yalnız geçen devrin alış arı deği, gençler arasında dİ sir iptilâ derecesinde olmamakla raber - rağbet görmektedir. Bü » ahne aşmış olacaktır. Aydın bataklığı kurutuluyor Ayüm, 7 (A, A.) — Aydın bali uğ kurutulması işi ihnle edi miş olduğundan mütsahhit kura işinde kullanacağı ekekava'ör ğ nelerini Aydın istasyonuna geti" miş ve montajma başlanmıştır