30 Aralık 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

30 BİRINCİKANUN — 1938 Gramer İla İRKAÇ senedenberi mekteplerimiz- de gramer, sarf dersleri okulul. MW Verdu. Bunun iki sebebi vardı. Biri, bas ÜS künselerin Türk çocuğuna Türk dilinin İMdelerini öğretmenin Tüzumu olmadığma MX ildinlarıydı. Hiç mekteb görmemiş *k de ana dilini bilmez mi? gerçi birta. Yanlışlar yapabilir; fakat bunları dü. Mhek için ora acib aelb isimli tasrifler İmenin manası yoktur; doğru kul, kimselerle konuşması ve yahut bül! hattâ sâdece iyi muharrirlerin yazı “ okuması kâfidir. Bu iddlanın gay Sik olduğunu ve bir hakikat terafı bu N duğunu inkâr kabil değildir. Doğrudur, İek cocuğu dilini gramer kitabmdan de- ©, hayattan — öğrenir. Türkçenin öyle Mİ Minsizca, alamanca gibi karışık tasrifatı, da pek yoktur; © halde onun Mİ nini gramerle doldurmuyalım... Fakat bir çocuğuna dilinin grameri yalnız doğ- konuşup doğru yazsın diye öğretilmez, Üzerinde düşünmeğe alışsın diye > gramer dersleri riyasiye dersleri ka- » belki onlardan da daha çok lüzumlu, ğÜydanı bir fikri gimnastiktir. İkinci sebeb çok daha ciddi idi: mektep, mizde okutulabilecek bir gramer kita- Olmadığı, yazılamadığı için o ders kal- İğ Mürüştr. Son zamanlarda tertib edilen ner kitablarının hiçbiri iyi ve tam de- z İİr; tamnifler yanlıştır, çünkü kelimele- dilimizin hususiyetleri düşünülerek MÜ, başka dillerin tasriflerine göre ay- tır. Ben, mektebler için yazılmış türkçe gramer kilabımda dilimizde, 8 unsurlarının yeri değişmekle mana- bâml olan değişiklikleri gösteren bir İksa teradür etmedim. Gremercilerimizin 1 türkçede rekre, marefe yani defini. &* İndefini olmadığmı iddia ederle i bunlarm bulunmaması kabil midir? İekçede, bazı dillerdeki gibi bir harfi İNE (article döfini) bulunmaması defini'lik, ; elik bulunmasma müni midir?” bu 7 Mtsete, türkçede tetkik edilmemiş mese- e lerin belki en küçüğü, en ehemmiyetsi- ür. Daha neler yardır. o Türkçede fi “İN mef'ulün mentiliği meselesi bile tet : İp gramer kitablarıma geçirilmemi: — U bir saman serif ve nahiv kaidolc« arabenya göre tesbit etmişiz, sonra İN renklerden “adapte” etmeğe kelkmi Türk dilinin sarf diye regredilen ki lardan birçoğunun, şehir tiyatrosunda Mranman vodrillerden farkı yoktur; on- ik gibi “adapte” edilmişlerdir. Mekteblerimize yeniden grsiner dersle, İ konulmasına karar verilmiş; buna mem. oldum. Fakat bu işin nasıl başarıla- bilmiyorum; hangi kit&b okutula. ? Gerçi şimdilik bir kitab takip edilmi. sncak muallimlerin krsot parçala» Mz tahlil ederek Kaldeler! öğreteceği söy. iyor, İyi ama muallimlere Bangi kitab İkberiik otocek? Meselâ çocuklara, bün- sekiz of sene evvel olduğu gibi, “1 ru, ir #safet, 2 numaralı izafet, 3 numa. NU izafet, gibi garib geyler mi öğretile- ? İzafeti lâmiye, izafeti beyaniye, iza, teşbihiye isimlerinin bir manası var. » © numaralar hiçbir şey izah etmez ve kiran #isesi olarak çocukları, dilleri ü. bir hayrı ola. “Sıfatı vastiye,, haşvı tekrar ihya edi- mi? bundan altı yedi sene övvel mek, de düşündürmek gil rimizden kaldırılan kitablar tekrar, Mulinre gibi sınıflara gireceklerse çecük- bal gramer, sentaks öğretmenin bir fuy« darı olabileceğini hiç ummuyorum. Yok, Yeni gramer tedrisatı başka at edecekse o, iyi olabilir. ç lr tesbit etmek e, rullah ATAÇ | Tephirhaneler atlı arabalardan kurtuluyor İstanbul belediyesinin tebhirhane - şehrin sıhhati İle yakından alâka. müesseseler olduğu halde simdi- Ye kadar ihmale uğramıştır. Bu mü - “seselerin sart hastalıktan ölenlerin #iyasının bulunduğu yerlerle münaks. İesi atlı arabalarla temin edilmeğe Salışılmaktadır. Fakat bu büyük ge - hide araba ile lizımgelen sürat hiç- Yir valat temin edilememektedir. Bumu nazarı dikkate alan belediye, bhirhaneler için derhal/üç tane kam. t almağa vo sıhhi temizlik işleri. Medaha büyük itina göaterilmesine #ârar vermiştir. esaslara Bu esat ve bundan sonra mek- lerde okutularak gramer kitabını ha- ak için bir heyet toplanması lâzım, Kapalı HABER — Akşam postası — —— > Eğer Ihmal devam ederse Çarşı bir Telâket doğurabilir! Çarşının 40 yıldanberi en ulak mikyasta tamir görmemesi,! yy çürüyen kemerlerin birgün çöküp bir facıaya sebep 1312 de İstanbulda büyük bir zelze, Ie olmuş ve büyük Kap. altında yüzlerce insan kalarak ölmüş- tü. 1314 de Kalpakçılarbaşı ve civarı ta- mir olunarak resmi küşadı yapıldı. 1938 yıkada olduğumuza göre bü. | yük çarşının tamiri Üzerinden 40 sene geçmiş bulunuyor, O gündenberidir çarşinin : herkangi bir poktasına tamir maksadile bir çivi bile vurulmuş değildir. Bundan on beş yıl önce, çarşı esnaf cemiyeti bu maksatla geniş mikyasta teşebbüslere girişmiş ve Büyük Millet Meclisine kadar müracaat ederek çarşı" nm tamiri işini temine çalışmıştı. Münferiden tamir ile temin oluna - miyacak çarşı gibi müçtemi yerlerin ta. miri belediyeye ait bulunduğuna göre Kapalıçarşının tamiri meselesi © za * mândanberi bir belediye işi halinde kal- mıştır, Belediye burada keşif yaptırmış ve tamir için (200) bin Urayı mütecaviz paraya ihtiyaç bulunduğu tesbit edil, miştir. 4 Halbuki Kapakçarşının tamirini is tiyen Esüaf Cemiyeti, çarşıdaki emlâ - kin şahiplerile temas ederek tamir işine masraf olacak paranın emlâk sahipleri ile müstecirler tarafından tesviyesini temin etmiş ve işe başlanması için ah. #ükabze memur bir tesviye teşkili ve işin bir müteahhide verilmesi keyfiye- hallolurmasını belediyeye teklif tinin etmiştir. Fakat o zamandanberidir iki keşif yapıldığı halde henüz çarşıya bir ta - mir konmamıştır. Kapalıçarşının buglinkü vaziyeti şu. dur; Esnaf, kendilerine ait olan dükkân - ların yağınur ve kış mevsiminde akma masını temin İçin kiremit düzeltmek, camlar; yapmak gibi basit ve teferrüat. tan madut tamirlerle iktifa etmektedir- iler. Halbuki kırk senedenberi tamir yüzü görmiyen Kapalıçarşının olukları, dere dedikleri su akmtılarını temin için açıl- mış yolları bozuk bir haldedir. Bazıları tamamen fırtmalar tesirile parçalanmıştır, Yağmurlar birçok yerlerinden çat- kıyan kemerlerin içine sızmakta ve bu suretle kemerleri yavaş yavaş itikâle uğratarak çürütmektedir. Yağmurlu havalarda bilhassa çarşı - nın direkli tarafları açık yerlerden faz. Ja sel baskınlarına uğramakta, dükkânlar akmaktarlır. Halbuki çarşı esnafı bilhassa mobil- yecilik, manilaturacıkx, halıcılık gibi tütün MAYAAAAAANAŞ | Soruyoruz: Dükkân sahipleri ve müs- tecirleri bütün kira vari- datını tamire tahsis ettikleri halde bu iş neden sürün- cemede - kalmıştır ? ana işlerle uğra: ev ıkları için bu hal onların ıma sebep olmaktadir. Ayrıca en büyük tehlike şuradadır: | edemiyerek ğökmesi ve bir felâkete se bep olması çok büyük bi lindedir, Bu bususta çarşı E azl di £ Cem Bay Seyfiden mütalâasını sorduk. eşinde çok uğraştık. Tamir de mücirler de hazır - dırlar, Münferiden yapmağa mezuniyetimiz olmadığı için bir şey yapamıyoruz. Ta. miratımız kendi şahıslarımıza sit dük- kânların muvakkat tamirleri halinde oluyor, Halbuki Kapalıçarşının bir surette tamirine ihtiyaç bulunduğu şikârdır. İ Nitekim bugün hava oyağmurludur İ ki Kapalıçarşı: de. mek için bin şahit lâzımdır. Daba kuv- vetli yağmurlu havalarda buralarda ba. zmmak dahi mümkün olamaz. Biz belediyeye iki şekil teklif etmiş- | tik, Tamir için lâzımgelen parayı çarşı, | esasi ve işte görüyorsun! Samsunda istasyon birası yapılacak | Devlet Demiryolları İdar--, inşaatı hemen heman ikmal edilmiş bulunan | Afyonkarahisar İstasyon © binaları ve tesisatından #ohra en “iyade güzel | bir istasyona ihtiyacı bulunan, bü; ihracat ve ithalât liman'atımızdan Samsunda ni hir istasyon kur - — — — — Koro dersleri Peyoğlu Halk: : Evimizde ve € solfej derslerinin ikinci (devre: 11-08) tarihinden itibaren ba nacaklır, Dersler haftanın pazar ve perşembe günleri saat 17,90 dadır, İstiyenlerin hemen Evimizin direk. törlüğüne müracaat etmeleri rica olu nür. 2 olan Koro ve olması: ihtimallerini kuvvetlendiriyor dâki dükkânların varidatı öder ve artar bile, İstenirse, demiştik, kısım kısım ta - mirat ihale olunsun ve gerek mucirler ve gerekse müstecirler bu kesim kısım tamirata tahsis olunacak parayı temin Eğer isterse tamirat tamamen ihale olunsun bu takdirde de müstecir ve mücirlerin verecekleri kiradan hâsri ol- ma v8 tâmirden tevellüt etme paralar hir komisyon maarifetile tak sun. Fakat herhalde bt ruz kal teklikeye ma- çarşı kurtarılsın ., Çarşr'içinde bundan yı yıl önce dahi on yıl kadar boş dükkân bulmak veyâ peşte. mallık denilen bavâ ücreti vermeksizin bir dükkân ele göçirmek mümkün de- ğildi. Bugün çarşının muhtelif birçok dükkânlar boştur, Bunların sebepleri arasında çarşı e6. nafıhın dağılım: gibi bir sebep sayılabil diği gibi en mühim olarak da dükkün- ların mal koymıya veya dükkân yap « mağa müsait bir halde bulunmamalarını kaydetmek lâzımdır. Yağmurlu, karlı havalar, kış mevsi- mi Çatşı esnafı için mühim Bir üzüntü olmaktadır, Esnaf mahnm. emniyetini temin için mütemadiyen oradan oraya ktarmak vaziyetinde (o kalmaktadır. Çünkü muvakkat ve mevzit tamirlerle asıl çatlaklıklar içine girip de harer 14. lstan ve çürüten akıntılara mâni olmâk milmkün clamamaktadır. Bir aralık çarşının şehir plânına göre edilerek yirmi beş önceye gelinceye vaziyet bahse mevzu işi tehire uğramıştır. »ki plânda Kapalıçarşının bu * günkü vaziyet ve şeklinde kalacağı da musarrah bulunduğuna göre böyle bir mâni de düşünülemez demektir esnaf ve mucirler tarafından verilecek tamir işine hâlâ başlanmayıp, çarşı cs. nafını ve içindeki halkı büyük bir teb- ikeye maruz bırakmak katiyen doğru bir şey olmasa gerektir, Çarşı esnafı ile yaptığımız temaslar | neticesinde aldığımız intıba şud Artik esnaf bu meseleden bıkmış u . sanmıştır. Kânun i ep xa çecek yeni idare heyetinin başlıca me. biri haline geleceğini de işinin bir Esnaf Cmiyeti değil şehir derdi meselesi oldu gunu kabul etmek zaman; gelmiş nuyor, Çarşını bulu. reket aynı zamanda şehri tetulit eden, zelzelesiz doğacak felâketin de önüne geçmek mânasını ifade edecektir. Il ölun yerlerinde | ihyası demek olacak Bu ha: | İÇERDE; # Beşiktaş Halkevinde açılan İngiliz- © lisin kurslarında cuma ve sak: günle ri saat 16/30 da derslöre başlanmakta. dır. # Gazinb, kahve ve bar gibi yerlerin yılbaşı gecesi tarifelerine zam yapam yacakları belediye tarafmdan alâkadar» lara bildirilmiştir. * Bebek « Istinye yolunun & için istimlâkine karar verilen bazılarının sahibleri, belediyenin veşeea- ği istimlik bedeline razi oldukların: bil, dirmişlerdir. * Şirketihayriyenin Anadolukisarında tesisine karnr verdiği “Küçük plâj” 1a yeri sahibleriyle kontumat' yapılarak gir- ket tarafından tutulmuştur. İnşaata ya- kındü başlanarak plâj yaza kadar açıla caktır, # Arıstordamda toplanacak olan mil“ İetlerarası tahlisiye kongresinde memle- ketimizi Avrupada bülunan Denizbank müdürlerinden Necmeddin Erol temsil g- decektir, # Ankaraya gitmiş olan gümrük baş müdürü Medhi dün şehrimize tür, # Maarif müdürlüğü İstanbul vilâye- tlndeki maarif müesseselerinin gösterir bir harita tanzim şehircilik mütehassıs Prosta verilmek &. zero belediyeye göndermiştir. * Arazi vergisi hükkındaki kanunun ikinci maddesine hir fıkra eklenmâğine dair Büyük Milet Meclisine bir Jâyiha verilmiştir. Lüyiha yakmda müaskere $ iilecektir, * Şavşnta bâğli İmrehz werkezi Dutlu köylnden M ve kaldırılmış va ismi Mey değiştirilmiştir. İstanbul takas tetkik komisyonu $u ı öğleden sonra toplanarak bir * “fa. lik muameleyi gözden geçineesktir, # İzmir belediye malzeme dairesinde €vvelsi gün bir yangın , büyümesi, 16 meydan vermeden kastırılmıstır * Gümrük ve inhisarlar vekâ kadarlara bir tamim göndererek Çe lovakyadan ayrılıp Lohistan, Macarista ve Almanyaya ması evlerin dönmüş, yerlerini meri 68 hak olunan yerlerdön ge- lecek eşyalar hakkında şimdilik hiçbir muamele yapılmaması bildirilmiştir. * Eminönünde yıkılmasına karar ves rilen Eminönü İtanmın ietimlâkinde ihti. lâf çıkmış ve mal sahibleri mahkemeye müracaat etmişlerdi, Takdir edilen kiy- met 85 bin liraya çıkarılmış ve istimliki. ne sahibleri tarafından rass ol DIŞARDA: ağar, * Bulgaristanda Filibo askeri mahke- mesi reisi Atanas Pautef istifa Preslavskinin yerine Sofya eden polis direk- törlüğüne tayin edilmiştir. * Pragda çikan “Prazsky Vee zetesinin yazdığına “göre, senenin başında birçok Çek öğretmenle Ti Almanyaya geçen Südet mıntakasıma giderek oradaki Çek mekteplerinde töğ- risatta bulunacaklardır. * Varşovada gazeteler, yakında Polon- ya mallarının Sovyet Rusyaya ve Sovyet arazisinden transit (Sureti! geçirilerek Çine ihracı inkünlarmı tetkike bir Sı memur et heyetinin Polonyaya gelöce ni yatmaktadır. Bu mallardan en evel mevzubahs olan, Clezyu Silezyası madeni sanayi mahsulleri ile Lodz me # Çin ticaret odası re! gece Tiyençinde Frensiz lokantadan çikarken teti , dan üç kurşunla öldi * Vaşlnytondan Nevyork Taymis ga- zetesine bildirildiğine güre, eski Mişigan valisi demokrat Frank Murphy, istifa e- m Cummings'in yerine Amerika adliye nazirı tayin sedilecektir, Marphy (Nev * denl) kalkınma rejimine daima taraftar bulunmuştur. * Amerika hava federasyona, He- vari Huzhen'e 1938 İn en iyi tayyared. #İ unvanını vermiş ve kendisini beynel. (Lütjen sazlâyı çeririniz) m aa az e en İRİ nden sap NE SELİ