1 Ekim 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11
13-19 Eylül 1938 beynelmilel spor hareketlerini, dünyanın dört köşesindeki en doğru mehazlara istinat ederek günü gününe tesbit ediyoruz, Okuyucularımız, bu yazıları kesip saklamakla çok kıymetli bir tarihi (eser kazanacakları gibi, bir çok malümat da öğrenmiş olacaklardır. 13 eyldı 938 Kanadada bir altın madeni <Kanadann şimali garbizinde Yelov Kı- nil Kmağı boyunca Fred Togssan ismin. d6 hir İngiliz ehemmiyetli altın isadeni damarları kegfetmişt, Bü zat bir tay- Yareyle bu mıntaka rinde uçarken bü» ia e üzerinde görünen parlak taba- i arın sitm olması ihtimalini düşünerek se bir göl konarında karaya inmiştir. pa hem mütenddid altın damarları, » e dö göl kenarındaki çamurlar üze- ekde epayte miktarda altm zerreleri gör- müş 1 Cetbeğlilen bir mütehassıs buraları do. me ve bu topraklarm baştanbaşa al- m dolu olduğunu söylemiştir. " Çin -Japon ihtilâfı “Ylülden 15 eylü ra kali). en 15 eylüle kadar olan va €ylül — Bir Alttan ticaret tayyaresi * Kong civarında üç Japon tayya- inliler, Pey , $i - Fang Sm üngean ve Lonşar'ı işgal et- â şerdir. Kitiktang ilo Yangse arasm- aki Çin müdafaa hattı Japonlar tarafın» Mahi lie; Çin umumi karargöbi, İai yi n cenubunda yeni bir müdafaa essi edilmiş olduğunu bildiriyor. Ea, Yİ — Çinliler Ansen civarında e södlerini yıkmışlardır. diyeni Taykangı işgal ettiklerin! bil- i e Cenevre dajmi milmessili millet, ai g ia Çindeki Japon orduları- in et irli faz kullandıklarma dair mi- e malimat vermiştir. Bu noteya nin zekirli gaz hücumuna uğramış, ii ön tedavi eden Kızılhaç höyetinin e ört Ve ölen Japon subayları “ze- İkiyele in Vestikalnr raptedilmiştir, #i Hank »İr Çin - Alman ticaret tayyare. il akeinni sekiz kilometre Şimalinde : yağlrillmüştür. in eke — Japonlar Sinyang yolu Üze- , Eylür ei zaptetmişlerdir. edilme 77. Çileiiler gimali Çinde ünl lerdir. bir mukabil taarruza girişmiş- 10 eylül le; bız vw — Çinlilerin Kuangslnin gar- fake ptikları mukabil taarruz muvaf, Panglit m ei etmektedir. Çinliler lar. Ya istirdad ettiklerini bildiriyor- n sür Ki — Pekindon gelen haberlere ni lal, ay fırkası bazı Çin şehirleri” ir ilertemtişiediz ara Füko hattına ka- arl Marksın torunu öldü buse Marksin forumu eski Fransiz me- tası yeğ ya Jen Longe bir etömobil ka- AN ge sinde ölmüştür. Mütevella, arasınd #yalist fırkasınn en kuvvetli ğu v birisiydi. Artör dö Konozt'un ölümü kara lere krak yedinci Edvardın eğik li < dö Konogt'un yegâne” oğlu Bu hald > dö Konogt 55 yaşında oldu. ağille mdrnda ölmüştür. İn 15 pre bu smlinasebotle saray- tir, m tntulmasını omretmiş- Fransa, bazı maddalerin : ratım menetti - esnelmilei vaziyet Bükü cl vaziyet dola; Fransa m inill müdafaayı kader eden ün, paddelerin ihtacmr. menetmiytir. salrç, yı» Pamuk, keten, dernir, çelik ve tatil, Peyabdadır. Bu kararın derhal maç elim a ve Lil iskelesinde ih- ek üzere olan tı rma u kabil eşya “8 - Japon ve Mançuko münasebatı Mo, ş&ovadaki Japon sefiri Sigemitsu ile UR ii ri kia aşarieiye Komiseri muavini Potem- e Glee bir hudud komisyonu toşki- Yeheiaii. üzakereler uyuşma ile netlee. Mana iki Rus, yen biz murahhastan teşekklll ede - li yemi 5 Hitaraf &zâ bulunmıyucaktır. Rİ tiye 9m, Çang - Ku - Fang tepeleri- Se ki ©den mıntikağa sekiz kilomet.| deki hadini edecek bir hat üzerin. tir. WI tayin etmekle mükellef - Td eyiai 83 Leh mebusun meclisinin > roİsİ, 13 eylüld, ı ki ylülde negredilen bir aa purlâmentonun - feshini emtot. teşrin, bir Japon ve Wir Yeni mebslurm iztihabt 6 ikinel- sekiz gün #onra Ayan imç Yapılacak; #eçilecektir, la Yeni Alman jeplininin tecrübe uçuşu İ. 2. 130 işaretli yeni Alman zeplini ilk tecrübe uçuşunu yapmak Üzere Fred. riksbafen şehrirden hareket etmiştir. Balonda mürettebat hariç olmak Üzere 14 yolcu vardır. Hindenburg balonunun yerine kaim ©- lan bu yeni balon 245 metre uzunluğun. dadır. 800 beygir kuvvetinde dört Dizel motörü ile hareket eder. Pervâneleri 86- petlerin önündedir. Balon #aatte 135 kilometre süratle ha- reket edebilir, İçinde Hitler, Görirg, Hindenburg ve Zeplinin resimleri asılı yemek salonu, hususi sigara odaları mev- cutlur. Selânik anlaşması ve Fransa Fransanm Sofya sefiri, Fransa hükü. metinin Selânik itilâfma ait tebliğini Bulgar hükümetine tebliğ etmiştir. Fran- sız hükümeti Nöyyi murhedesinin Bulga, ristana tahmil ettiği askeri tabdidatı kal- dırmağa muvafakat ettiğini bildirmiştir. 15 eylül 938 1938 pamuk rekoltesi Vaşirgton ziraat dairesi 1938 pamuk rekoltesine dair ilk haberleri neşretmiş- dir, Amerikanın bu seneki pamuk mahsu- lü 1 milyar 194 milyon balya tahmin edi- Yiyor. Amerika haricindeki memleketlerden Misir, Brezilya, Peru 1937 de istihsal ot- tikleri pamuk miktarını bulamıyacaklar. dır. Hindistan geçen seneki rekolteye mu- adil pamuk yetiştirebilecektir. Rusyada istihsal edilen pamuk geçen seneye nâ- zaran 2) milyon balya artmıştır. 16 eylül 938 Lebistanda ve İtalyada yahudi aleyhtarlığı | Leh bükmeti yahudilerin hudud civa- rında yerleşmelerini menetmiş, kududa yakm bulunan şehirlerdeki yahudiler kı. sa bir müddet içersinde bulundukları yerleri terketmeğe davet edilmişlerdir. İtalyada da yahudiler aleyhinde yeni tedbirler almıştır. Yahudi muharrirler tarafmdan yazılan eserlerin o İtalyan mekteplerinde okunması menedilmiştir. 17 eylül 938 Nobel mükâfatı İstokholmdeki Nobel müossesesi 1938 senesi bilânçosunu neşretmiştir. 1937 se- | resl sonuna kadar müessesenin varide, | tı 32 milyon korona yükselmiştir. Bins- | enaleyh 10935 de tevzi edilen Nobel mü | küfatı beher şahıs için 155.000 koron| olmuştur. Nobel mükâfatı hakkmda ka- | Tar vererek milesseseler şunlardır: Fizik kimya mükâfatı İstokholm ilim akademisi, fiziyoloji ve tb mükâfatı İs- tokholm tıb fakültesi, edebiyat mükâfa- tr da İsveç akademisi karariyle verile . cektir. Fiziyoloji ve tıb mükâfatı on geç 31 hirineitegrinde ve fen mükâfatıysa 15 ikineiteşrinden evvel taayyün olmiş ola- caktır. Filistin hâdiseleri Filistinin mukteli? yerlerinde hâğise- ler biribirini takip etmektedir, Son on beş gün içersinde 88 arab, 35 yahudi ve 5 İngiliz ölmüş, 49 arab, 42 yahudi ve 13 İngiliz yaralanmıştır. ogi Kudüsün şimalinde Reh- mullahda şiddetli bir müsademe olmuş. tur. Bu müsademeye on İki tayyare İş- tirak elmiştir. Arabların zaylatr ölü ve sralt olarak 140 kişidir. || > Çekoslovakya kabinesinde değişiklikler Çekoslovakya hükümeti bir ptopagan. da vekâleti teşkiline karar vermiştir. Bu yekâlete eski gefirlerden Vareteşka tayin edilmiştir. Vareteşka bir vakitler Viyana sefiri idi. Sonra sefarotten Jetifa ederek dip- Iomatlıktan ayrılmış ve meşhur Bata fab- rikalarının umumi direktörlüğünü kabul etmisti, Diba sonra da küçük ği ik- tesadi bürosu başma gelirilmirtir. 18 eyld!ı 938 İspanyada harp (01 eylülden 17 eylül 1938 e kadar) 11 eylül — Barselonda neşredilen ros- mi bir istatistiğe göre harbin başlangi: tandanberi milliyetçiler tarafından 39 me- bus kurşuna dizilmiştir. » 12 eylül — Milliyetçi tayyareler birçok şehirleri bombardıman etmişlerdir. 13 eylül — Milliyetçiler Gatea boyunca yeni mevziler elde etmişlerdir. z 14 eylül — Mihiyotçi tayyardler Vile- sarı hombardıman ettiler. ği 16 eylül — Majorkdan gelen dokuz tay- yare Barselonu bombardıman etmişler. dir. Şehirde 29 ölü, 80 yaralı vardır. TT eylül — Almanya ve İtalya hükü- metleri, Britanya oplâşımın teferrüatını her iki tarafa İzah için gerek Barselona, gerekse Burgosa ademi müdakale cemi, yeti tarafından birer murahhas gönderi! mesi hakkındaki teklife muvafakat et mişlerdir. 4 Çinin yeni Amerika sefiri Çin hükümetinin Vaşington sefiri Dok- tor Vang istifa etmiştir. Yerine Pekin ve şanghay Üniversiteleri felsefe profesörü Dr. Hushik tayin edilmiştir. 19 eylül 938 Çekoslovakya meselesi (13 eylülden 19 eylüle kadar) 13 eylül — Hitlerin nutkundan sonra Südetli Almanların oturdukları mmtaka- Yarda kanlı miştir, Dörd Üzere 12 ölü Pragda Vekiller heyeti Südet mmta kalarımda örfi idare ilân etmiştir. Eçerde Sület Alman partisinin icra komitesi Konrad Henlayn'ın reisliği al » tında toplanarak bükümete bir ültimatom vermeğe karar vermişlerdir. Bu üültima- tomda Südet mmtakasında alınan ted- birlerin lâğvı ve örfi idarenin kaldırı!- mass için hükümete altı saatlik bir müh- let verilmiştir. Tayin edilen müddet sa, at 17,20 da başliyacaktır. Ülümatomda Südet muntakasında bulu- nan Çek polisinin çekilmesi de istenmek- tedir, Burada polis vazifesi belediyelere bundan tahaddüş sâncek vakaların bütün mes'uliyetnin hükümete raci olacağını da bildirmektedir. Prag kabinesi bu ültimatomu kabul etmemiş, vaziyeti bersberce tetkik ot- mek Üzere Henlâyım muavini Frankı Praga davet etmiştir. Parlsto Cumhürreisi Löbrön'ün reisli, ği altımda vekliter heyeti toplanmış ve “hali hazır vaziyet içersinde Fransanm: sulhü idame eltirecok *şokilde hareket etmesi icah ettiğini, karar altıma almiş- tir. Londrada kabine enelimeni milli mü. dafaa ve müstemlöke nazırlarının da İş- tirakiyte toplanarak icab eden müdafaa ted3irlerinin almmasma karar vermiştir. 14 eylâl — Süğet Almanları partisi, Çek hükümetinin davetine sevab vermü- mistir, D, N. B. ajans: "son kirk sekiz saatto cereyan eden vakalar yüzünden mlizake- relerea devam imkân! kalmadığını ve hi. naenaleyh bu vazife ile tavzlf edilmiş olan Südetli Alman murahbaslarından müzakereye girişme hakkının geri nlm- dığmı,, bildirmektedir. Pragdan gelen bir telgraf, Çok Başve- kili Hodza'nm, müzakerelere devsm İm- kânt kalmadığı hakkında Henlayn'dan bir mektup aldığını bildirmektedir. Runciman beyetinin üç azası Henlâyn tarafından kabul edilmişlerdir. Henlâyn bunlara “ancak Südetlerin tebliğ ettik. leri ültimatom Çekler tarafından kabul edildiği takdirde müzakerelerin tekrar başiryabileceğini, bu dakikada partinin sekiz maddelik isteklerinin artık görüş” meye pas teşkil edemiyeceğiri, Südetle, rin kendi istedikiri, bildiklri gibi bazır- lanmak hakkma malik olduklarını, söyle miştir. Polis tarafından silâh bulmak maksa- diyle evlerde yapılan araatırmalar, baş- ts Eger olmak üzere birçok Sildet gehir. lerinde kanlı bâdiselere sebeb olmuştur. İngiltere kralı altmer Jorj Londraya dönmüştür. z Jsnon hükümeti resmi hir tebliğle “kı. zılların tahrikâtiyle mÜendele maksadiyle Almanya ve İtsiya ile kusvetlerini biry Jestirmeğa hasr olduğunu, bildirmiştir. Akşam Üzeri İnmiliz başveklit Cember. Jâynm Hittere aşağıdaki mektubu gön- derdiği haber alınmıstır: “Gittikce daha nazil hi> safhaya riron vaziyet sebehivle meseleye sulh voluvla hir hal ceresi bulmak üzere darhal sizin- VW görüşmek istivorum, Seyahati tayyare İle varmak fikrindeyim ve varın hareke. te hazirım. Beni eörekileriinie «n yakın zamanı vr milâkat verint bildirmeniz! rex ede. rim, Cwwahmrzı #iiratle alırasm çok mem- nun olacağım.,, Hiller piriemeafa yazı olduğunu Çem. berlâyna bildirmiştir, Bu beklenmiyen hâdise bütün dünya- #vredilecek ve asayişten belediyeler ms'ul olac rdir. Ültimatom, hükümeti, Südetlerin ka « rarmn kabul edildiğini radyo ile bildir. meğe davet etmekindir, Ülüümatem kabul edilmediği takdirde Südet Almar partisi, te orada beni bulamayınca ve oradan pek meyus olarak geriye dönünce kim- bilir ne kadar üzüldün? Ah, ben şim di bu hali düşündükçe nasıl ağlıyor, çırpmıyor, dövünüyordum, Sana karşı bu mahcubiyet korkarım ki beni öldü- recek.. Lâkin kabahat hep o zevcim olacak herifte,, O insafsız, dün sabah Marsilyaya hareket edeceği yerde be. ni âskandil etmek için hareketten vaz geçmiş ve nereden duyduysa duyarak benim Şişlideki izimi keşfetmiş.. Akşam saat tam dörtte seni bekle- mek için ben oraya gittikten biraz son” ra baktım ki bizim #dam, ayni yere gelip beni bulmasın mı? Bereket ver sin, orası çok namuslu ve kibar bir familya yeri olduğu için bana fazla bir şey söylemedi ve benimle birlikte orada gece saat ona kadar oturup bir kaç saatlik hayatımı bana zından etti, gece yarısı da beni beraber alıp gene evimize götürdü. İşte onun için dün akşam son oraya geldiğin zamnn evin hizmetçisi ve bayanı: — Burada böyle bir kadın yoktur!. Diye senin yüzüne kapıyı kapattı. lar... Bundan dolayı bana knt'iyyen gü- ctnme canımm içi! Ben her zaman se ninim, beni senden kimse ayıramaz ve işte bunun içindir ki seni şimdi çok emin bir yerde dört gözle bekliyorum. Bir kere şunu haber vereyim ki ko- cam bu sabah rıhtımda benimle veda. laşarak gözlerimin önünde vapura bin- di ve vapurda gene gözlerimin önünde hareket edip Sâarayburnunu döndü. Artık görüşmemize katiyyen mâni yok demektir. Fakat ne de olsa yerin kulağı vardır.. Onun için ben seninle şimdi Beyoğlunda değil, Beyoğluna, hattâ İstanbula hayli uzak bir yerde istediğimizden daha âlâ görüşebilece- Zim., Ben, bu akşam seni o dediğim dostum ve sirdaşım olan akrabam ka- dinin dayısının evinde bekliyorum. Ka. dın dayısı gayet ihtiyar, bekâr bir mdamdir, onun bir de kendi gibi çok ihtiyar bir hizmetçisi vardır ve evde başka kimsecikler yoktur, Onun için hiç tereddüt etmeden ve kat'iyen vakit ge- çirmeden bu akşam saat beş buçukla altı arasında mutlaka oraya gel! Vakia burası biraz uzaktır ama hakiki sevi" şenler için bu uzaklık hiçtir, Hakiki se- ven sevgilisini Bağdadda da olsa gi. der, bulur. Gözlerinden öperek, dört gözle bu alişam seni bekliyorum. Uzun ayrılık günlerinin bütün ateş- leri bu gece sönecektir. Sana her zaman kurban olan sevgilin Keti,, EF” Başlarafı 5 incide Dün akşam Şişlideki o adrese gelip Adres: Küçükköyde köy papazının evi.. da, bilhassa Avrupada derin bir heyecan uyandırmıştır. Çemberlâynın bu hareke. Sindeki asalet herkes tarafından takdir edilmekte ve İngiltere tarihinde böyle bir hareketin eşi bulunmadığı söylen. mektedir, 15 eylül — Henlâyu yeni bir tebliğ neş. relmiştir. Bu tebliğin kulâsası şudur: “Yirmi sene kuvvetin tahakkümüne boyun eğmenin ve bilhassa son günler. de katlanmaya mecbur olduğumuz hâdi- #6lerin bize verdiği tecrübeye dayanarak şu noktaları bildirmeğe kendimde bir mecburiyet hissediyorum. 1 — 1919 da arzumuz hilâfına olsrak Çek devletinin hâkimiyeti altına zorla girdik, bize resmen vaadedilmiş olan hür- riyet hakkımız: kullanamudık. 2 — İstediğimiz idareye tâbi olmak hakkımızdan hiçbir vakit vatgöçiniz ol. mamakla beraber Çek devleti içersinde mevcudiyetimiz! temin etmek için en a- Li fedakârlıklara katlandık, — Çek hükümeti se onu zl Lei bulunanları makul ve GL ei ma yoluna sevk iin biltün esbalama- Jarrmız bu idarecilerin kötü Siyetleri kar. #isnda faydasız kaldı, Sizin, Alman mil- Jetinin ve bütün medeni dünyanm büru- runa çıktığım bu yokluk ve ıstırab an. larında bütün kuvvetimle haykırıyorum: bizlm ve haklı mücadelemizin Üzerine olsur.,, Südetler mmtakasında yeniden hidiso- ler çıkmış, örfi idare mntakasr genişle- tilmiştir, Çemberlayn tayyareyle Mürihe vâsıl olmuştur, Oradan derhal hususi trenle Yazan: Osman Cemal Kaygılı z Parola, yani İcapı açılınca ve: işaret; Kakomrasi. Küçükköy Edirnekapıdan araba ile bir saat, Eyüpten at veya eşekle | bir saattir. Siz hangi yolu tercih seniz onunla gelirsiniz. K., Baki Bey o gün öğleden sonra ca, yazılmış olan bu mektubu alınca önce biraz afallar gibi oldu ve pekaz #onra, onu aramızdaki Giridli bir arka- daşa bizden gizli olarak okutup ter: me ettirince renkteh renge girmeğe başladı.. Biraz sonra o arkadaşa ina namayıp kaşla göz arasında sokağa fırladı. Belli idi ki o şimdi ayni mek. tubu © civardaki bir rum bak'kala ok: suya gitmişti, . il Neden sonra geri döndüğü vakit se | vincinden ağzı kulaklarına vârıyordu , 5 ve bermütad bizde gülmemek için du daklarımızı ıstrryordu. 4 O gün, sonbaharın çok hoş, çok şirin günlerinden biriydi, öyle ki kirlar, b yırlar, ağaçlıklar insanı o akşam zo &endilerine çekiyorlardı. Paydos zili çalarken ben Baki B den önce kalemden fırlamış, onun hangi yolu takip edeceğini köşe başın: dan gözlemiye başlamıştım.Neden sonra bizimki mavi şemsiyesi kolunda tüzk hızlı Yemişe indi ve oradan tenteli, şek, bir sandala atladı.. Bunun üzerin ben de bir faytona atlayıp ondan önce Küçükköy yolunun gölgeli bir geçidin de soluğu akim. 4 Gün batacağına yakm baktım, bizim âşık, koltuğundaki mavi şemsiyesi i toraman bir eşeğe kurulmuş, elinde tuttuğu birkâğıda göz gezdirerek. mahut mektup - fistıki makamla kö: doğru ilerliyor. Tabii hiç orak olma dım. O, beni görmeden önümden ge çerken eşekçiye sordu: t di Daha çok var mı?. Va — Yarım saat!, 29 — Deceeh! Deh dek deh. — Deceen! Deh deh deh. 4 Ş Güneş batıp ortalık kararalı epey o . muş, zaten tenha olari kır yolları Ni bütün ıssızlaşmış, biraz da korkunç Jaşmıştı. Onlar önümden geçip gittik ten sona oradaki bostanlarm birin, tedarik etmiş olduğum pasl; bir gi tenekesi elimde, sabırsızlıkla “onların dönüşünü bekliyo: 'um.. Neden r mübarekler göründü. Galiba zavgilı eşekte artık yürüyecek hal kalm t ki, eşekçi boyuna oca sesleniyordu; — Dehe bre meret! dehe bre , oğlul. Tam önüme geldikleri sırada Bey ağaçlar arasından benim gölgem sezer gibi oldu ve ürktü; z — Hey hemşehrim, şurada bir ad gölgesi var galiba! “ Ben hemen saklandım ve eşekçi ce — vap verdi; i — Yek bir şeycikler, sana öyle yor! Tam bu aralık ben elimdeki boş ve paslı gaz tenekesini yallah edip eşeğin. bacaklarının arasına fırlattım ve fir İatmamla birlikte her üç ağızdan bir. den feryatlar koptu: — Aman, kimdir o, ne oluyorüzi, — Anal.. Aaai... Aaat,. “e. — Güş bey, çuş be, çuş bel, İki gün sonra, bir kaç arkadaş, b Ci cuma günü Baki beyi yoklamak için vine gidiyoruz ki zavallıcık bir kolu bir bacağı, sargılar içinde yatıyor, — Geçmiş olsun Baki Bey, ne oldu, böyle. O gülerek şu cevabı veriyor: — Papas çarptı birader, papas' — Hangi papas?. Y Benim yüzüme bakarak: — Hangi papas olduğunu buna run, o biliri.. Osman Cemal KAYGILI Berhtesgadene hareket etmiştir. b Üç sazt devam eden Hitler « Çemb Jayn mülâkatı hakkmda D. N. B. ajanı aşağıdaki tebliği neşretmiştir: “Führer bugün Oberânizbergde İngili (Soyfapı çeviriniz)
