4 Ağustos 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

a, AGUSTOS — 1933 : ançuri HARER — Aksam Dostası hududundaki hâdiseler € sovyet Rusya ile Japonyanı Söndür, uzak şarktan gelen Me aş bütün dünyayı hakir bir endi. 5 İŞ bulunuyor. e hududunda Sovyet ve Japon ME iyi ie müsşdemelerden başlıya- “lâ büyük bir harbe çevirdiler. İş, Aylardaki ajanslar bize, Sov- dar Mançurl hududunda geniş bir ME büy Pağma bildiriyordu. Avrupa» Benin, Siyasi muharrirterinden Piyer Mei ren gün Mançuri budundaki İN. yy, tahlil eden bir makale yazmış- kağ ls teş deva o lazm ki, br seneden tiz den Çin - Japon harbi bu- anca hudutlarında kopan hâdise, May, Şok daha ehemmiyetsiz bir hâdi- Y, . al Çin « Japon harbına sebebi" de, Pekin üzerine yü- Kana b gani “ap 7 A olsa bir vesileye ihtiyacı iya'nın kasdı vardı. hâdisesinde de, Sovyetler kasti olması ve bu devletin araç diplomatik bir mağlubiyete « » ORA zevahiri kaybettirmek htimali hatıra gelebilir. n, 1837 e intihap edilmiştir Japon- Giy bir kaç haftalık bir sefer- iy ize getireceğini sanmıştı. Hal- de girişmesi.icap etmiştir. Mya? Pitmemiştir ve Hankeu'yu al- ig Atak olsa bile gene bitmiye- & Bü mazda, Çin çetileri Nankin, ç 8, Yİ La © Tiyen. Çin'in banliyölerine kia, S3 Şanghay'da bombalar atıl de İN âsketleri hattâ oŞantung i RON bile Çetin bir gerilla yapmak Dlüyg Japonya muazzam bir orduyu şi DO kişiden bahsediliyor — se- May, tmiye mecbur kalmıştır. Bu a yle beslemek maliye Ny Çinin harabişini mucip ola - edilgin ekonomisinden istifade Li m daha 1938 den itibaren İ Mağ, yetlerindeki pamuk rekolte» | Kate, gi eceğini sanıyordu. İnedi, ba ni llerin kaçmasna veya Dk me, başkalarını da Çin gölül ney rine atfettikleri sebepler na » Japonya feshetmiş olduğu ibi, yeniden tazelemiye ve Yarın Amerika'dan tersine Bay, Ka lrgtar, mukabil n vaziyetleri nedir?! on NI Mançuri hududunda Sovyet kuvvet lerile âdeta kerbetmeye başlamış olan Japon askerleri. ve Hindi Çini yoliy - Jar da dahil olduğu halde yüzde 70 ia man malıdır — ve bilhasıa Rus Tür kistan'ı yoliyle mikemmelen beslenen Çin, japon kuvetlerinin karşısına üç dört misli asker sıralamıştır. Gerçi bu ordular manevra etmesini bilmemekte ve ancak siperlerde müdafaada işe ya- ramaktadır., fakat nede olsa faydali olmak tadırlar. Şanghay'da Nankiz, de ve diğer yer lerde gösterdiği mukavemet de bunu isbat eder. Bir sene harpten sonra nihayet geri çağrılmış olan alman askeri misyonu, modern tipte mükemmel bir Çin ordusu hazırlamış olmakla övünmektedir. ha- kikaten de bu işte mükemmelen mu * vaffak olmuştur. Strateji bakımından, japonlar Çin'in 48beğinde te kadar ilerler ve üslerinden me kadar uzaklaşırlarsa, Çin gerillası geniş faaliyet zemini bulmakta ve Ja- ponlarım vaziyeti o derece güçleşmek- tedir. Gerçi Çin İngiltere ve Birleşik dev- İetisrden mali yardımlar görmemiştir. fakat İspanya'nm misali bize İspat © der ki bazı şartla; dairesinde harbetmek için sağlam bir mali organizasyona ik- tiyaç yoktur. Çin milleti gibi bir millet, © senelerce müddet kendi kendini idare edebilir, silâh vesephane almak şartiyle kavgada devam edebilir. Çinin mağlübiyetine rıza göstere, miyecek olan Sovyetler Birliği Çin,i bes liyerek, Japonyarın kuvvetinitüketme- sini bekliyebilir, fakat şimdiden, işi daha ileri götürerek Japonya'yı ya Uzak şarkata itiharrını kaybetmiye veya Mançuri' deki ordusunu ciddi surette takviyeye mecbur edebilir, Mançuri or- dusunun takviyesi demek Sârr ve Mavi nehir üzerindeki kuvvelerin azaltılması ve Çin,de bir mağlubiyet tehlikesinin baş göstermesi demektir. Sovyetler Birliği böylece harbe mü- dahale etmeden Çin mukavemetini bil- vasıta omuzlamış ve Japonya yı manen hattâ mali bakımdan yormuş olacaktır. Sovyetler Birliği daha ileri gidecek midir? Bazan hâdiselerin milletleri ve şeflerini sürüklediği cevab: verilebilir. Rorua ve Berlin,den müzaharet gören Japonya da belki ihtilâfr genişletmiye veya genişleme tehdidini ortaya çkâr- mıya, busuretle de Amerika'ile garp devletlerinin araya girmelerini ve Ber- Jin,in müdahalesini temine çalışacaktır. Loy Corç'un Versay muahedesi hatıraları: 25 Doktor Beneş: kısa görüşlü bir siyasi ! talisizlik Doktor Beneş Bobemyadaki oAlman- lardan bahsederken onların V yetlerini tamamile müdrik oldukların! du “Gerek burjuva olsunlar, gerek içşi veya köylü, onların hepsi Bohomyada kalmak istiyorlar, “Ticaret odalarında, Almanyaya iltibsk olunursa mahvolacak larını açıkça söylemişlerdir. “Büyük Alman sanayi müesseseleri nin rekabeti o derece İdi ki ötekilerin yaşamasına imkân yoktu. Korkularım açıkça bildirmekten korkmaları yalnız Viyanndakl bazı Cermen birliği talırikât gları tarafından tehdit edilmiş olmula- rindandır. Onlarm Üzerinde tesir iera e. den Almanyalı Almanlar değildi, yalniz Avusturya Almanları İdi. Çünkü Aiman- larla Çekler! biribirine düşürmek #teğden beri Avusturyalılarm #iyasetidir.,, Teneş'e (*) gelince, Beneş burada Lek lerin ekseriyet teşkil ettiğini söyliyordu. 230 bin Th, 115 bin Çek, 80 bin de Alman vardı, Beneg, Lehlerin ekseriye ti toşkiu etmelerini memlektin sma! in kişafının bir nticesi olurak gösteriyordu. Bu sunay! inkişaf 50 sene evvel başla- MIŞİL, Çekoslovak sanayiinin inkişafı için de Teşen kömürü zarur! idi ve bu mıntakayı kayboderse Çekosluvakya mevcudiyeti. nin İstinat ettiği başlıca şeylerden bi- zinden mahrum olmuş bulunacaktı. Bundan başka, Bohemya, Moravya ve Şimali Slovakyayi biribirine bağlıyan demiryolu Teşen'den geçiyordu. Silezya Möravya ve Slovakya urasma, dağların geşit verdiği yer d6 yine burada bulu. nuyordu. Doktor Benâşidiotakya'htdutları hak, kında Çeklerin taleplerini bu şekilde i- leri sürüyordu. Bu arada, öyni mmtaka- da, 350 bin Macar olduğunu da kabul e. diyordu. Yugoslavyaya mahreç Nibayet, ortaya çok cüretkâr ve mü- dafaam kabil olmıyan bir teklif attı. Çe- koslovakya ile Yugoslavyayı biribirine bağlıyan bir mahreç verilmesini istiyor. du. Ona göre, bu bir kısım srazinin gerek Çek veya Yugonlar hükümetinin, gerek Milletler Cemiyetinin idaresi altında Kalacak bir kısım arazi ayrılması ile mümkündü. Bü suretle iki memleket ara #inda rabıta tesis edilmiş olacaktı. Alman ve Macar ekseriyetinin bulun, söylüyor. Hü, zaman Çi aizikletii papas, İzin arkasından Vüyiy koşuyor ia 'a birkaç gün evvel Fransada Plornal olmuştur. Na bir köy. ahalisi uzun zamandanbri kurak gi Ya gikâyetçidir. Onun için azizlörden Sen R Yararı ve onun aroma bir ayin yapmıya ka. ay * Yalniz köyün kilisesi birkaç senedenberi yı. m İçin Sen Moln heykeli kasabadaki büyük ki. balk kilitlidir, ay blrinden birisini şehre murahhas olarak em Adam papaza rica edecek, keykeli alip k e aya, e kilisede bulmuş, rica etmiş, fakat pepas , cevabımı vermiştir. Köylü bu red ca, Kağar olmıyarak papasm kiliseden çıkmasını Ne » Papaz kiltssdon çıkınca hademeye baş vur, Paz heykelin almmasına razı oldüğunu söy- N heyketi ambardan çıkarmış ve köylü bu hey- St koyarak yola koyulmuştur. it bağ a kiliseye gelmiş ve vak'ayı öğrenince İpe, “UNS ailıyarak köylünün arkasma düşmüş. eki Yolda köylüyü yakalamış, şiddetli bir iş Yaş, VE savrulan küfürlerden sonra heykeli olarak köylü aleyhinde de dava açmış- b m Sen alo köylülere setmiş olacak ki or- i Köye yağmur düşmüştür. Dünyanın en uzun boylu adamı LMANYA'DA Helsönzki şehrinde dünyanm ca u, gün boylu adamı olduğunu idin eden biri vardır. Bu iddin her halde pek d0 boş olmasa gerektir. Çünkü bu adam 2,51 metre boyundadır. 62 numara ayakkabı gi- yiyor. Birtakım elbise yapmak için 6,5 metre kumaş gidi yor. Otelde iki karyolanm ortasına bir divan konularak bu sdama bir yatak yapılmıştır. Kapılardan geçmek için Iki büklüm oluyor. Bu adam babasınm 1,90, fakat büyük babasmın 2,05 metre uzunluğunla olduğunu söylüyor. İsviçrede gezer. ken Holandalı bir rakibe rastgeldiğini, fakat bunun saçlarının ancak burnu hizasına geldiğini iftiharla arla- yor. Bu adam 29 yaşında 76 kilo ağırlığındadır. Akrep, Mısıra senede iki milyona maloluyor ISIR garetelerinde akrebe dair meraklı istatis. tikler çıkıyor. Yalnız Kahirede 1937 senesi içerisinde dokuz bin in #ani akrep sokmuştur. Bu sokmalar ekseriya geceleri vaki olur ve en ziyade ekrepler çıplak yürüyen Arapla- rm ayaklârmı sokar, Akrep #okmiasma karşı kullanılan söromdan Kahirode senede 10,000 tüp ve bütün Mrsırda 30,000 tüp kulla- nrlır. Bir tüp serom"45 frank kıymetinde olduğuna göre akrepler her sene Mısır hüteesine 2 milyon franga mal oluyor Semektir., Kısraklar çalınamaz İLİSTİN'DEKİ kargaşnlığın (eci sahneleri yanın- da bazan da hiç beklenilmiyen bir tarzda gerip vak'alar oluyor. Hele bunlardan bir tanesi bedevi Arap, ların yaşayış tarzını ve huylarını bilenler için inanilmı. yacak kadar tuhaftır, Nablüste oturan bir İngiliz askeri doktor gece asl a- rapların hücumuna uğramıştır. Araplar doktorun hayatı. na tecaviz etmemişler, fakat halis kan çok kıymetli bir kısrağını slıp gitmişlerdir. Doktorun çalman kısrağınm güzelliği bütün memlekette dillere destan idi. Askeri doktor kısrağının çalırdığına çok üzülmüş ve oyuncağı elinden alman bir çocuk gibi höngür höngür ağlamıya koyulmuştur. Aradan birkaç gün geçtikten san- ra bir Arap asi bodevilerin relsinin bir mektubile bera- ber kısrağını getirip doktora teslim etmiştir. Reis bu mektubunda şunları yazıyormuş: “Bizim ananelerimize göre şahsımızı yahut dinimizi korumak için öldürmek mubahtır. Fakat hiç kimsenin karısına ve atına ilişilemez. Bu asil âdetimizi bozarak kımrağınız: çalanları idam ettirdim. Kısrağınızı geri gön. deriyorum.,, un yerine konferansta Masarik'in bulun- maması Avusturya için büyük bir olmuştu. duğu bir arazinin bu şekilde ayrılmasını ben doğrü bulmuyordum. Bu, harp esna- sında itilâf devletleri tarafından tesbit edilen umdelerden ayrılmak olacaktı, Beneş ise bunu kismen tarihi, fakat bil hassa iktımadi bukımdan müdafaa edi- yordu. Beneşin teklifi Üzerinde okadar müte. rodditim ki, General Smuts'a, Bola Kun hâdiseleri hakmda görüşmek üzere Bu- dapoştoye gittiği zaman Prağa da uğra. masını ve bu teklifin orada uyandırdığı akisleri öğrenmesini söyledim. O da bu teklifi kabul etmiyordu ve Çek Cümhur. reisi Masarik ile görüştüğü zaman bunu açıkça söylemişti. General Smuts Çek Cümhurrelsine Çek hükümeti arazisi dahiline Tunanm şimalinde yâşıyan tamamile Macar ekse i * bir mıntakanm ilhak edilmesini kimsenin kabul etmiyeceğini işaret etmişti. Nihayet Cümhurrolsi Masarik onun fikrine iştirak etmiş, hükümetin Macar Arazisi Üzerindeki iddialarından vazğ0ç6 ceğini ve Çek hududunu şimale çekerek nüfüsu Macar olan bu araziyi Macaris. tana bırakacağını, fakat bunları bir şart. la yapacağını söylemişti. Bu şart şu idi: Çekosluvakya buna mukabil Tunanm cenubunda Presburg'daki Macar arazi. sinden bir parça istiyordu. (Bugün burası Çeklerin verdiği Bratislava ismile ta. uman şehirdir.) General Smuts bize bu teklife derhal ram ölmamızı tavsiye ediyor ve bunun İçin de şu sebebi ileri sürüyordu: “Bo. hemyanm şimalinde bugün esasen bulu. nan bir iki milyon Almana cenupta da 400 . 500 bin kadar Macar ilâve olu. nursa yeni devlet için çok nazik bir va. ziyet ortayn çikar. Bundan başka, milli. yetler umdesine de dehşetli bir darbe indirilmiş olur.,, Dörtler Meclisi bu teklifi tetkike baş. ladığı zaman Doktor Beneş ortaya çıktı ve Masarik'in fikrinin yanlış olduğunu Böyledi. Avusturya için en büyük talisizlikler. den biri, mukadderatı mevzubahs olan bir günde Çekoslovakyann, dirayetli Cümhurreisi Masarik tarafmdan değil de, höyecanlı fakat daha az mantık sa. kibi ve daha fazla kısa görüşlü bir aiyasi tarafından temsil edilmesi olmuştur. Bu siyasi bilmiyordu ki «line no kadar faz. la mal geçerse onları o kadar fazla güç. lükle muhafaza edebilecektir. Fakat Çekler itilâf devletleri bilhassa müzaheret gösteriyorlardı. Çünkü Çek. ler, harp esnasmda Avusturya ordusun da bozgun çıkararak itilâf devletlerine büyük bir yardımda bulunmuşlardı, Nihayet birçok ayrı anssırdan v4 baş ka başka dil konuşan milletlerden mü, rekkep bir Çekoslovakya resmen tanın. dı ve yüz binlerce itiraz eden Macarlar. Ia hiddete düşen milyonlarca Alman bu devlete ilhak olundu. Avusturyama inilali Teklif edilen muahedenin esasları malümat olmak üzere Avusturya hükü. metine bildirildiği zaman AvusturYadaki bütün Almanlar arasinda büyük bir İn. fial hareketi görüldü. Bu heyecana Bo. hemyadaki Almanlarm skdaşlarından ayrılması hakkmdaki hüküm sebep ol muştur, Fakat hariciye nazırlarmdan müteşek. kil komite şu noktada müttefikti; “Çekoslovakya İle Avusturya arasın. daki hududun, ç9as itibarile, eskiden Bo hemya ile Moravyayı Avusturya eyalet. lerinden ayıran idari hudutlar olarak ka. bul edilebilir.,, Komite bu karar üzerinde birleşiyor. du. Diğer taraftan bu sahadaki Alman, Leh Macar ve diğer ekalliyetlerin hima yesi için dö tedbirler almıyordu. (Devamı var) (©) Teşon Silezyanm Çek - Leh hu. dudunda bir eyslettir. Nüfusunun bir kısmı eÇk, bir kısmı da Leh'tir. (Müter, cimin notu) riyetinden ibars KAŞ