4 Ağustos 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

. MasanyRasimşus iz İDARE EVİ : istanbul Ankara caddesi venin humma Banu Ud, egri resti emk MADAM Hâdiseler fikirler Metaksas artık bir milli şef olmuştur Yazan: Nizamettin Nazif Biribirinden kanli isyanları ile avukat Elefter Venizelosu siyasa dünyasına ta. nıtmış olen Giritte yeni bir isyan tec. rübesi suya düştükten Üç gün avara, bü tün Yunanistan Venizelesun büyük düş. manı Metaksa'ya bayram yapmaktadır. Bugün 4 ağustostur. 1936 yılı 4 ağur tosunu ve o güne takaddüm eden Yuna. nistanı bir an gözönüne getirip bugün. kü Yunanistanla mukayese etmek Elen milletinin bu bayramı ülçin yaptığını ga. yet kolaylıkla izah eder, 4 Ağustos 1935 dan önceki Yunanistan içten ve dıştan Saymız hiyanetlerle pa. ramparça eğilmiş, bütün inkişaf ve terak ki imkânlarından ve hattâ milli şerefin. den ve istiklâlinden mahrum olmak teh. Nkesine yaklaşmış bir memleketti, Kabinelerin en kuvvetli sayıldıkları günün gecesinde devrildikleri görülüyor, biribirini takip eden suikastler, taklibi hükümetler, grevler, memleketi kültü. rel, ökonomik ve sosyal herhangi bir müs bet yola girmekten sirkoyuyordu. Hiya. net bir taraftan komünizm kisvesine bü rünmüş memleketi snıf mücadelesine tahriko savaşıyor, bir taraftan liberal bayrağı olino almış, vatan hainleri için söz, yazı ve kavga hürriyeti arıyordu. Efkâr umumiye denen şey, her biri bir başka yabancı menfaate satılmış o. İan gazeteler tarafından kontrol edildiği için, fikirlerini ve memleket sevgisindeki ateşliliği çok geniş bir sahaya duyura. mıyan Metaksa Populsire olamıyor, ve düşmanları tarafından müsbet iş yapa. bilecek kabiliyetten mahrum bulunmakla itham edilebiliyordu. Fakat 4 ağuston günü, memleketin kargaşalığını bir kat daha artıran Ye mömleketi bir dahili harp arifesine yak. laştırdığı sanılan umum! grevin karşısın. da cihan, yeni bir büyük adamm tulü. una şahit oluverdi. Ancak memleketini seven münevver ve mert bir askerden beklenebilecek şu urlu bir cüretle Parlâmentoyu liğveden emekli General Metaksa'nm Elen mille. tine şöyle hitap ettiği duyuldu: “Yunanistanı bir İnkıraza sürüklemek istiyenlerin elinden kurtarmak için muhtaç olduğu bütün kuvvetlere sa. hip bir hükümet reisi sıfatile be yan ederim ki Elön Kralı ila Elen railleti huzurunda yüklendiğim ağır va. zifoyi başarmak için her vasrtaya baş. vuracağım ve yılmadan çalışacağım, Hükümetin giriştiği büyük sosyal ha. Teket karşısına çıkacak her manlay'a te. pelenmek ve devrilmek mev'uttur.,, İki yil. Neşredildiği anda birçokları tarafın. dan yarı müstehzi gülümsemelerle kar. Şılanan bu beyannamenin üzerinde yal. miz iki yıl geçmiştir. Bugün karşımızda iki yıl öncekinden ne kadar bambaşka bir Yunanistan, ne dinç, se gönül ferah Yığı verici bir Yunanistan var, Sudan ve derme çatma bir kadrodan faret olan milli müdafaa kuvvetleri Yu ranistanın dostlarını memnun edecek ve düşmanları . eğer varsa - kedere soka. cak derecede mükemmollegriştir. Yunan devlet kadrolarmın öski emek tarları olan rüşvet, bahşiş, ihmal, me. muriyet nüfurunu suiistimal! ve tembel lik mallli hudutlar dışına tardedilmiştir. Yunan şehirlerinde vatandaş tam bir emniyet içinde yaşamakla ve vatandaşın şahsi hakları hör taarruzdan ma$un bu. lunmaktadır. Yunan milleti, tek millet olmuştur. Kar doş kavgasma tutulmak illetinden ta. #Müâmile halâs bulmuştur. Bu hal devletin hariçteki İtiharmı yükselttikça yükselt. miş ve Egede müttefiki Türkiye ile yan HABER — Alsam postası dei) lor Brezilyayı kasıp kavuran haydudun bin bir maceralarından bir kaçı Halik “ona kurşun işlemez,,! diyordu! Köylülerin dilinde dolaşon efsanelere göre, haydudun tılısımlı bir mıskası Yirmi seredenberi Brezilya içerlerinde ortalığı kasıp kavuran müthiş bir haydut çetesinin, reisleri Lampcao da dahil ol- duğu halde imha edildiğini ve başlarının Rio dö Janeyroya getirildiğini dün yaz. muş, hayatı maceralarla dolu olan bu 2- dam hakkımda buyün tafsilât vereceği. mizi ilâve etmiştik. Lampeao'nun asıl ismi Virgolino Ferre iro Silvadır. 12 şubat 1900 da Permam- büko hükümeti içerisinde Bella kasaba. sında doğmuştur. Kulübesinde dört kar- deş ve üç hemşiresile beraber mesut bir bayat yaşıyordu. 1916 da komşularından biri babasınm bir keçisini çaldı. Bu sir. kat Lampeao'nun yaşayışının şeklini des Filtiren hir sebeb oldu. Lampeao ve kar. deşi Antoniyo hırsızı öldürdüler. Vaka polise aksetti, polis tarafından arandık- larmı haber alan iki kardeş kaçtılar ve Manuel Porsino çetesine iltihak ettiler. Bir müddet sonra o Lampeaonun babası Joze de bu çeteye karıştı. Joze jandar- malarla yapılan bir çarpışmada öl Lampeao ve kardeşi babalarmın öcünü almak için rastgeldikleri yerde andarma ve askerleri öldürmeğle başladılar, Çete reisi Porsino bitip tükenmek bil- miyen müsademelerden yorulmuştu. İş. ten çekilmeğe ve çetesinin idaresini Lam peao'ya bırakmağa karar verdi, Lampeao (lâmba kıran) odemektir. Genç çete reisi bu ismi bir köy meyhane- sinde almıştır. Meyhanede arkadaşlarile beraber şeker (Okamışından o çıkarılan kakrasa isimli bir içki ile sarhoş olan ye- ni çete reisi, meyllâanenin bütün lâmba- larını birer kurşunda kırmış-ve söndür. müştür.. O günlen sönre arkadaşları ken disini Lampeao ismile anmağa başlamış. lardır. Lampeao merhametsiz, kimseye emni- yet etmiz bir adarıdır. 1992 de bu çeteyi ortadan kaldırmak üzere sureti mahsusa. da hazırlanan askeri kuvvet, uzun araş- tırmalara rağmen Lampeaotun izini bile bulamamıştı. O yılan gibi o sıvışıp kaçı- yor, şimşek gibi en umulmadık yerde gö- rünüyor; ormanların her köşesini, sert ve yalçm kayaların her noktasını kârış karş tanıyan bu adamın yakalanması imkânsız sayılıyordu. Senelerce ormanlarda dolaşan ve Brezil ya içerlerinde, arzusunu kanun gibi ic. ra ettiren bu adamın şahsı etrafında bir çak efsaneler dolaşıyordu. Kendisini ara- yan asker ve jandarmalara köylüler: — Nafile aramayınız, diyorlardı, onun koynunda bir muskası vardır; kendisine kurşun işlemez! Bu adamın vahşetine dair binlerce hi- kâye anlatılır. Meselâ: Sabina isminde zengin bir çiftlik sahi- bi çeteyi bir müddet çiftliğinde misafir eder. Çete ayrlıdıktan sonra çiitliğe jan. darmalar gelir. Sabina söz arasmda hay- dutları çiitliğinde barındırdığını ağım - dan kaçırır ve gittikleri istikameti işaret eder, Birkaç gün sonra Sabinaya Lampe- 20'dan bir haber gelir: — Bizi casusladığını öğrendim. Bu ba. aa yana ve elele çalışan, sayı itibarile belki küçük, fakat keyfiyet bakımından büyük bir medeni millet türemiştir. Venizelosçu Girit'te Venizelist bir is. yabın, yayılamaması vo Mokedonyanm merkezi olan Selânikte, Yunan milli em ni yetinin ne yüksek bir dereceye ulaştı ğını izah eden son #iyasal vosikanm im zalanması Metaksa'nın memleketi için. de ve memleketi dışmda ne çapta bir sehsiyet olduğunu göze vurur. Müttefi. kimiz Yunanistana mes'ut bir çehre ve. ren bu şefin, milletine, Balkan psktına Şarki Akdeniz pulbfne ve medeniyete hizmeti büyük olmuştur. Bu güzel ve çok şerefli Kariyer'in w. zun zaman devamını temenni etmek her Elen'in ve Elen milletini #evenin vazi. fesldir. Metaksas'a yürüdüğü yolda daha bü. yük başarılara ulaşmak mev'uttur. O artık basit bir hükümet relsliğinden çık mış bir milli HMder olmuştur. Nizameddin Nazif varmış ! Lampeao 11 numaralısı) İmha reketin şana pahalıya mal olacaktır. Salina selâmeti firarda bulur. Şehre sr- ğınir ve polisin himayesini rica eder, Fa- kat bir çiftlik sahibi ilâ nihaye şehirde kalamaz ya.. Mahsul toplama zamanı ge- lince çiftliğine dönmeğe (omecbur olur. Daha çiftliğe geldikleri gün çete çiftliği sarar; Lampeaonun gürleyen sesini tirler: — Sizi bekliyorum! Lampeao, Salina ile büyük oğlunu bağ, lar. Oğul önde, baba arkadadır. İkisini , edilen çetesile bir arada tedbirler almış, motörlü kıtalar sevketmiş ti, Nihayet bu çetin çarpışma askerin za- ferile neticelenmiş, ölen (o arkadaşlarınm öcünü almağa azmetmiş olan (yüzbaşı Mezense, haydudu ve 11 arkadaşını ölü olarak ele geçirmiştir. Okyanusun al- tında yanardağ! bir uçurum kenarma — yerleştirir. Sonra İDenizin dibinde mütema- delikanlıyı bir kurşunda öldürür. Yuvar lanan delikanlı babasını da uçuruma sü- rükler, Lampeaonun maceralarını tamamile anlatmak için sayfalarca yazı yazmak lâ- zım gelir. Onun için yalnız bir macerası- nı daha anlatmakla iktifa edeceğiz: Küçük bir çiftlikte düğün yapilirken Lampcao ve adamları içeriye (girerler. Haydut, korkudan tâş kesilen adamlara haykırır: — Herkes dışarı çıksın, güvey de be. raber! Bu emre derhal riayet edilir, gelinle Başbaşa kalan haydut, gelini genç kızlı fından çıkarıp kadın haline soktuktan sonra çiftlikten çıkar yaptıklarını anlatır ve: — Beni alkışlayınız! der. Ve alkışlar arasında çekilip gider. Brezilya hükümeti, “tek gözlü Serato kralı,, lâkâbile anılan (haydut çocukken sağ gözüne bir diken batmış ve gözü kör olmuştu) haydudu yakalamak için kati Prenses Julyana Danimarka'da istirahat edecek Holanda veliahdi prenses Jüliyana is. tirahat için Danimarkaya gitmiştir, Fa. kat bu seyahatte kocası kendisine arka- daşlık etmiyor. O, bilâkis başka bir yere seyahat etmek niyetindedir. Prens Bernhart Akdenize inmek ve ya- zı oralarda geçirmek istiyordu. Fakat ka- | rs, yakında ikinci çocuğuna ana olacağı için bu seyahate çıkmak islememiş, İs. paryanın tehlikeli sahillerinden geçmek- ten korkmuştur. Prenses Jüliyana Danimarkada kont Ahlefeld Laurvinge (misafir olacaktır. Kont Danimarkanm eski Londra sefiri. dir. Resimde prenses Danimarkaya ayak bastığı zaman, kendisini karşılayan kon. tun oğlu ile beraber görülüyor. Kontun oğlunun elindeki sepet beşikte prensesin kızı Beatris bulunmaktadır. diyen ateş saçıyormuş Norveçli ve Alman arziyat âlimlerin- den müteşekkil bir heyet uzun müddet- tenberi yaptıkları tetkikler oneticesinde Atlas Okyanusunun altında bir yanar dağ bulmuşlardır. Yanardağ, Okyanusun en derin nokta- larından birindedir e ve denizin dibinde ateş saçmaktadır. Yalnız, volkanın üze. rindeki su kütlesi çok kalın olduğundan feveran, suları o püskürtmeye muktedir olamıyor. Fakat, ateşlerin (o harareti ile sular ısınıyor... Bu keşifle Golj Strim cereyanımnın ve İngiliz iklimindeki mutedilliğin sebebi i- zah edilmiş oluyor. Şimdiye kadar bu me sele bütün coğrafya ve arziyat âlimlerini meşgul etmiş.fakat birtürlü izah edileme mişti. Bugünkü yapılan (keşfe göre, bu yanardağın deniz altındaki feveranı, bir taraftan suları ısıtmakta, diğer taraftan bu sıcak suları, volkandan ateşlerin çık. tığı istikamette, yani şimale doğru sev. ketmektedir, Amerikadan Avrupaya doğru akan bu sıcak su cereyanı İngiltere sahillerinde nihayet bulmaktadır. Burası soğuk şimal memleketleri ile ayni arz dairesinde bu- Tunduğu halde, onlara nisbetle çok mute. dildir. Bu da, atlas okyanusu altındaki volkan sayesindedir. Bundan başka evvelce denizin altında böyle bir volkan daha bulunmuştu, Dün ya coğrafyasında büyük bir rolü olan bu ikinci yanardağa Alter volkanı ismi ve- rilmiştir. : 11 Ağustos HABER okuyucularının HABER'i yepyeni bula- cakları tarihtir, O gün: e 4 AGUSTOS — 1988 Yunanistanda i Metaksas hükümeti yw pr ve matiktefik Yannis aği teksas hükümeti bugün e üçüncü yılına basıyor, Bu ( W rad 5 Kemal İren baymakale | sütunle” i cümle şöyle yazmaktadır: “Girid ahalisinin siyasi aoyünesiiğ tsbintlerini ve Giriililerin, Veniselafi | hemşerileri olmak yüzünden seneki ri Yunanistanda temin ettikleri ünü kileri düşünür ve adanın nüfusü ile yi ihtilile iştirak edenlerin mikfarı nüne getirirsek, Metaksas e Yunanistanda temine muvaffak N mevklin ve Yunanistanda fiile iştimat kanunlarla elde edilen kiyetli neticelerin ne derece par! sek olduğu derhal anlaşılır. Dost ve müttefik Yunanistanin yasi rejimin üçüncü yılına kavuştuğu ei geçirdiği Girld hâdisesi | imtihani İğ Melaksas hükümetinin kuvvetini | gif Elen milletinin vehdetini de göste delil olmak itibarile kıymetlidir. | ee Türk . Yunan ittifakının en “ recesini bulduğu ve Balkan piri benginde öteki müttefiklerimizle “edi” çak bir düzüye ilerleme hareketleri “nf Tunduğu devre de gene bu devr? ; nu unutmıyoruz.,, “Dostumuz ve mütefikimiz ve nin relskârında bultnan ve yö let adamı ve yüksek bir insan i filiyat ile gösteren sayın başveki! sın müttefik Balkan devletlerini" siyasetindeki mevkiini tarsin mumi sulha bizmet etmesini d? kayda lâyık görerek rejimin nı kutlıyan bütün Yunanlı bi biz de Yunan milletinin refa$ delini ve bu refah ve saadet ai nersl Metaksasın muvaffakiyetini v j Tur, / conmuR ii — İstanbulun tarihi nü VE estrleri N ADİR NADİ yazıyor: “Yanan eski adliye sarayını yeğ bir yenisinin yapılması düşünül! taya umumi hapishane binasını? lncağı havadisi çıktı. Mimar Sed ya baş, gazetemizde bir makale-y# nanın tarihi kıymeti haiz eski pi ” olduğunu, yıktırılmaması Ji j iddia etti, K Eder a, Bu, onun şahsi kanaatldi leki mesuliyetini müdrik bir sile fikirlerini neşretmiştir. Buna karşı ne beklenebilirdi? w yeltar makamlar, mütehassıs ea zırlamış olduğu tarihi eserler wi deligi karak o binanın yıkılıp yıkılam dair kati bir hüküm © vermek Çünkü bir bina ya tarihlidir, y9' Bildir. İkisi ortası mevzun bah Öyle yapılmadı. pir Ortaya bir sürü iddia atıldı ** İ nakaşadır gidiyor: i Bina tarihidir. İ Değildir. i Mimarı kim? z İ Kimin zamanında yapılmış? yet Bir gürültü, bir kıyamet. Vi 3 sıs bir beyet kurulmasına bassıs yet je receği hükme göre hareket verilmiş. Manzara hazindir, İstanbul 891 diyetini tarihe borçlu bir eserlerimize dair salâhiyetle sö cek bir teşekkülün, buyüne kadi” 0 bulunmaması şaşılacak bir şeyde Adliye sesuyı gibi, bütün şehi f lâkadar eden bir mesele karşısı kaşa çıkabiliyor. Heyet toplus ti | VİRA yaplırıyoruz. Mahalle araların fek fakat kıymeti böyük eserleri" fazasını nasil temin edebileceBi? £ biri çıkar da, göğsümüzü ke! harikası o gütelim çesmelerdek yö &ıp yerine iki katlı kübik bir k durmağa kalkarsa hangi vatan dst : lerimizden birinde itiraz edece ayl 1 makam bir heyet toplıyarak *! tıracak? Yarın biri çıkarsa, diyorum. Diy diğe ne malm? İnşaat disiplini" rum bulunduğumuz ye | istediğimiz bu sevgili yurt ide bütün kabalığa sörükliyeceğimi : etmiyelim. Halbuki, tekrar ediyorum, İsti marı yalnız İstanbullular o namlı insanlık namına başarılması farf © yazifedir. »