1 Ağustos 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

1 AĞUSTOS e 1988 Hödiseler fikirler Bulgaristan ve Balkan paktı Yazan: Nizamettin Nazil — Balkan paktı askeri bükümleri #puhtevi değil midir?. — Bir tedalüt mânası olduğuna gö- re, elbette.. « — Ya tecavüzi bir mâna? Belki böy- le bir hava uyandırılmamaktadır, ama paktın, rukunda bunu bulmak müm- kün değil midir?, — Değildir, şüphesiz.. Balkan paktı devletlerinin ne tarafa, kime tecavüz etmeleri ihtimali sizi düşündürebili- yor?, — Faraza Bulgaristana.. Dört müt - telik devlete mensup yüksek salâhiyetli aşkeri ricalin, zaman zâman başbaşa verip konuşmaları Bulgaristan: haklı 0- Jarak kuşkulandırabilir. Haritaya şöyle bir bakmak, böyle bir tecavüzlin Bulga- ristan için ne korkunç olabileceğini a lamağa kâfidir, Bir Bulgaristan ki lâhlanmak hakkından (mahrumdur. Milli ve hayat! menfaatleri etrafında en ufak bir teşebbüse kalkışması derhal korkunç tehditlerle karşılaşıyor. Bal kan paktı Bulgaristanı dört taraftan sarmış, abluka etmiştir. Bulgaristanla münasebetlerini kı hudutları kapa - maları bile 5. M, Borisin hükümeti &- zerinde az korkunç bir tazyik mi olur? Böyle muhavereler, düne kadar harcı Alem siyasal konuşmalar arasında mü- him bir yer tutmaktayiir. Bulgaristan- daki Türk azlıklarma karşı, eski Bulk gar idarelerinden intikal etmiş usuller ve hükümlerle muâmele edilişinden do- gan hassasiyet devrelerinde bir kat da- ha alevleniyordu , Hiç unutmam, bir gün, Floryaya gi- derken, Sirkeci garından hareket eden bir Edime postasında kırk elli asker bulunduğunu gören bir yabancı gazete- ci soluğu matbtamızda almış ve ciddi ciddi sormuştu; — Hudutta askeri nümayişlere mi başlanıyor?. — Ne münasebet? Kime karşı? — Bulgaristana karşı, şüphesiz. İs- tanbul ve Sofya arasındaki son müna- kaşalardan sinirlerin pek gergin bir hal aldığını biliyorum. Bunlar her şeyi biliyorlardı, Yalnız Balkan paktı devletlerini mütesanid bir kütle haline sokan psikolojinin farkında değillerdi. Bunlar ber şeyi anlıyorlar- dı, fakat tarihleri, biribirleriyle devam- kr bir harpten İbaret gibi gözükmüş bir takım ievletlerin, biribirlerine, yalnız devamlı bir sulh için, müşterek inkişaf” Jar için, temiz ve iyi hudutlarını her an genişletmeğe hâzır bir anlaşma yapmış olabileceklerini anlamıyorlardı. Hele, yeni Türk devletinin çarklarını çeviren siyasal metodlardan tamamiyle gali bulunuyorlardı. Azlıklar mesele- sinin Orta Avrupada doğurduğu keş- mekeşin Balkanlara aynen nakledilebi. leceğini umduren sebeplerle karşılaştık» larını sanıyorlardı. o Türkiye dışbaka- nı doktor Arasın, Bulgaristanı Balkan paktındaki yerine devamlı surette da- vet edişindeki Kemalist samimiyete nasıl akıl erdirebilirlerdi! Bu samimiyet ancak Balkanlıların aulayabileceği bir dildi. .., Bulgaristan namına Koscivânofun ve Balkan paktı namına general O Me. taksasın imzaladıkları anlaşma, Balkan paktı devletlerinin, aslâ Bulgaristana tecavüz emeli beslemediklerini açıkça izah etmektedir. Bu anlaşmanın Nöyi ve Lozan muahedelerinden bahseden sateminee isa Hire İrmenssnum Teleme Arap memleketleri Almanyada ve Sovyet Rusyada iki komplo ? B'r Fransız gazetesi Hitlerin eski bir arkadaşı- b a nın ve Stalinin muhafız teşkilâtı kumandanının tevkif edildiği bildiriyor Fransızca “Entransljan,, gazetesi Hel- | iki memleketin ajansları tarafından ve- | ce de buna benzer haberler şayi olmuş sinkiden aldığı şu haberi meşrediyor: | rilmemiş olduğuna güre de kaydı ihti- | ve tekzib edilmişti, Bunlarm da o nevi- Staline karşı bir sulkast teşebbüsü | yatla telâkki edilmesi Jâzmegelir. Evvel. | den olması uzak bir ihtimal değildir. hatti hareketi hakkında şsyialar ekse- riyâ buraya kadar gelmektedir. Bu ha- berlerin umumiyetle tevsiki kabil olma. maktadır, Bununla beraber bu günlerde ısrarla haber verildiğine göre, bizzat Kremlin #arayında bir hâdise olmuş ve Stalinin bususi muhafaza şefi tevkif edilmiş, mu- hafaza efradını silâhları elinden alm- mıştır, Kumandan ve arkadagları, muha- fazaya memur oldukları Staline karşı bir sülkast hazırlamışlardır. Bu şayialarn, Rusyadaki Japon ca - Buslarıma karşı mücadele için yeni tali- mat verildiği hakkındaki haberlerle bir münasebeti olacaktır. Bir taraftan uzak şarkta Rus ve Ja- pon askerleri arasında hudud hâdiseleri olurken Moskova Tokyo casuslarınm ye- Bi faaliyetinden bahsetmektedir. Stalin bütün Sovyetler birliği düşmanlarınm “itlâfı,, hakkında son derce sıkı tali mat vermiş ve yalnız uzak şarkta değil, Avrupa Rusyasında da birçok kişi idam edilmiştir. Hitlerin tevkif edilen arkadaşı Ayni gazete Berlinden aldığı şu habe- "i de vermektedir: Büyük ür âsrar”içinde görbyan edeh bir tevkif hüdisesi - Berlin mahafilinde muhtelif tefsirlâre yol açmaktadır. Tev- kif edilen, Hitlerin en eski arkadaşlar. dan biri, balkçı partisinin Rayhştagdeki mebuslarından Raynhold Vulle'dir. Vul- le, karısı ve Vullenin başlıca moslekdaş- larından birisiyle karısı bapso konul- muştur, Raynhold Vulle İle Hitlerin arkadaş- Kkları Hitlerin iktidar mevkiine gelme- sinden çok evvel başlar. Vulle mareşal Göring'in de en yakin arkadaşlarından biriydi, Göring ve Hitler, ekseriya ona misafir olmuşlardır. Bu tevkifin bir suikast teşebbüsü ile alâkadar olduğu ve suçluların vatan hi- yaneti davalarma bakan mahkemeye ve» rilecskleri söyleniyor. Rayuhold Vulle "Siyasi moktublar,, leminde bir mocmua meşrediyordu. Ge- gen sone “Siyasi mektuplar” m birçok Bayısı polis tarafndan müslere cdi. mişti, Mecmua son zamanlarda neşriya- tını tatli etmişti, Zannedildiğine göre, hâdise Hitlerden 3iyade hlkümete karşı hazırlanan bir suikasttır. Fakat 1908 Almanyasında Hitlerle idare biribirinden ayrılabilir mi? Birine karşı suikast yapmak, diğeri- ne karşı bir sulkast demektir. Haber — Yukarki haberler alâkadar İngillerenin, bir milyon kişilik bir sivil hava ordusu kuracağım yazmıştık, Bu İteşkilâta kadın erkek herkes girebilecek ve havacılık dersleri görerek muhtemel bir harpt vazife almak üzere hatır olacaklar dır. Resimde, teşkilâta yazılan ilk kadın azalar görülmektedir. Ingilterenin yeni bir transatlantiği İngiltere, “Mourefamla,, İsminde yeni bir #ransallantik yapmış ve vapur geçen gün denize indirilmiştir. Malâmdur ki “Mauretania,, ilk büyük trasatlaniiklerden biriydi ve zamanda, seno bu rekoru kendisinde muhafaza et mişti. “Mauretania,, umund harp!e de büyük bir vol oynamıştı. Boz! ak üzere havı parlamentolar #ronsatlantike bur isim verilmiştir. Yeni gemi eskisi kadar büyüklüktedir, yolmz konferansı eskisinin dör! bacasına mukabil iki bacası vardır. Şam; 31 (A, A.) — Suriye hüküme- ti, komşu Arap devletlerile önümüzde" ki teşrinlevvel ayının ilk haftası içinde bir parlâmentolar arası kongresi tertib | etmiştir, Parlâmento rejimine malik ok miyan arab devletleri mesul siyasi şah siyetler göndermek suretile kendilerini temsil ettireceklerdir. Kongre tarafın- dan ittihaz edilecek olan kararların A- rab memleketlerinin siyaseti Üzerinde umumi bir tesir ve şumulü olacağı tah- min edilmektedir. Köpeklere gaz maskesi ve hassas bir saygı gi termeğe hazır bulunduklarının delilidir. Bülgâristanın Selânikte imzaladığı vesika ile Balkan paktı sulh yaydığı hudutlar: bir parça daha genişletmiş o Tere da van ie “akn n törtika aktadır. B ALAM #neklera mabsü “Doyçland,, ismindeki Alman gemisinin Avrupa Amerika rekorunu kırarak, yirmi za çekildiği zeman da halk çok müteessir olmuştu, Onun için bugün yeni yapılan | Tondrada toşekkii! eden bir cemiyet, muhtemel bir farb esmasmda köpeklere * GUMHUKUYEİ Türkiyede asayiş P EYAMI SAFA yazıyor: “Temmuz güneşinin alev vaki şına geçiren İnsan, İyf kötü bütü ğe kulâdeliklere bu çıldırtıcı sıcakla dr başvuruyor: Tarihte büyük ve küçük Mllerden çoğunun dün çıkan ayda ke verdiği malümdur. Son İspanya in İki sene evvel, temmuz ortalarında “iyi gibi, üç gün evvel parlayıp sönel Si isyanı da temmuzun marifetleri riydi. Cinayetler de bu sıcaklarda Sabun kazanı, sarışın kadın, Bey sayi kesik baş vakaları hep şu son bir İka ve bir iki günün mahsulleridir. Aradi di batırlıyamadığımız birkaç büyük yet daha var, Bunların hepsi, profe caniler tarafından değil, bir açlık YO ge kançlık cinnetine yakalanan 89 namuslu adamlar tarafından yapıdlf eş birer asayiş vakasından ziyade abi irade sürçmesi telâkki edilmelidir. gi Türkiyede ne Amerika gangsteritfiyg, Meksika haydutları, ne de Avrupmi” 'g. nisyen ve usta soyguncuları, şak! huri rafından yapılanlar tarzında böyük Mg lk ve cinayet vakası vardır. Tü Delerdenberi, dış ve iç bünyesile 18 sulh ve asayiş memleketidir. “ “Asayişten ziyade ahlâk ve seriye selesi ve bir çok sosyal tesirlere İyi lan ihtiras cinayetleri, © polisin ME kaydedilecek birer vaka (değildir. veya kıskançlık gibi | sebeblere irade zaafı da karıştıkça bu hâdiseler. e yanın en atik, en uyanık, en e mücehhez polisinin iki saniye döndüğü yerlerde — bile olablir, yi Avrupa gâzelelerinin birinci, yap” hergün bu nevi ihtiras vakalarının” rı ve resimlerile doludur. ö Sağlık, bir vücudun asayişi deni ir pon duğu gibi, asayiş de bir cemiyet nin sağlığıdır. Yalnız bu ve bakılsa, Türk cemiyeti bir çok mİ i4& imrendirecek temelli bir sıhhate v9 ğe sahip e Rai p ğ Yapma ve yıkma ç« USEVİN Cahit Yalçın, Sabah gazetesinde yapma v6 başlığı allenda yazdığı makalede" sına karar verildiği. halde rl olması endipesite | şimdilik, Ül i telkikat o yapılan (o bapishane gen” münakaşasını Oele alıyor, di gösterilen titizliği em dıktan sonra İstanbul müdd ye gazelecileri davet ederek hapishah* “ği sınt gezmelerinden bahrettiklen 905“ yor ki? “Gareleciler ne gördüler, gö: gedi den ne anladılar ve mimari ve eski ye bakımından ne anlayabilecek diler, Bilmiyorum. Yalnız ba yarılan satırlar arasında bazı mü ia tesadüf ediyorum kt bunları sükül gişlirmeye memlekel'n umumi kültürü ve tarihi yadipârlar ve Mm“ bakımından imkân bulmuyorum. Dedikten sonra hildsalen şenlifi yor. » “İstanbul müddetvmumisinin eri rasında: “bugün cezaevindeki yel rın yüzde doksanı — rütubet vesii el tesirlerle (o tüberküloza müsalt bir haldedirler... diye Pİ bf var, Bunun hakikate uygun olduğun, şüphe olmamakla beraber bu mevki lenecek bir mülaleaya benremiyof”, mahpusları sıhhi şartları haiz bi ie nakletmek meselesi ile tarihi bir 7. gi” rayını tabriptea kurlarmak meşelik sında hiçbir münasebet (yoktur rayı, şayet böyle bir saray wars , fara etmek mabpusları | bugünkü ö bırakmayı lenp etmez. Burasının taribi bir eser oda dia edenler burasını kimin yap” gil çin yapıldığını bilmiyorlarmış- Bs halde Ikine! derecede kalır. Tari gi ni bilmiyoruz diye şayet ortağa ş bina varsa, yıkmak icap etme? Onun için şu veya bu Tateb kinci derecede ehemmiyeti bals çeki ları soracak yerde göz önünde iyi Yunması icap eden realite ile e Bi ha kestirme, daha tabit olma? ei Er metli bir eski eserin mevcudiyf al marları bile bu babta bir fikir eli ler, Evvelâ böyle bir eserin vöCYiE, kuk eder ve muhafazasına Tzu Yag e sonra o eserin hüviyetini uzun y brabiliriz. Şimdi âcil bir sureti pl Bimiz karar yalnız kıymetli ve #bidenin mevcut olup olmadi inhisar etmek iesp eyler. Ba noktada gazeteel arkadısl terem Hikmet Onata — eifeltiki” pek dikkate şayan buluyorum” “Ahırkapıdan tâ Eyübe kadar e» tanbalun neresinde aşarı St dha Esasen İstanbul başlı başına (9 ef, değli midir? Cetöne tarih? kıs” yeli için Türk mimarı bile olmağa tur. Gürel sanatlar akademisini” SERSERİ. El SELE SSESELEĞE SE SELE SİTA SİL SEEİİSEŞ ', gg # FE LE FŞİ ESA #