8 Ekim 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Japonlar kullanıyorlar Landra 8 (A.A.) — Çin büyük elçili- ği, Çin Hariciye Nezaretinin Japonların 4 ve 5 teşrinievvelde Tetien . Liuhang cephesinde gaz kullandıklarını vüdiren bir tebliğini neşretmiştir. Japonların kullandıkları bu gazlar, gözlerde ağrıları, şiddetli gasyanları mucip olmakta ve gazı teneffüs edenleri koma haline getirmkte ve birçok kişiyi de öldürmektedir. Dokuz devlet koönferansı Vaşington 8 CA.A.) — Hull, henüz dokuz devlet konferansına iştirak için davet edilmemiş olduğunu, yalnız Ame- rikanın davet vaki olunca bu daveti ka. bul edeceğini tahmin etmekte bulundu- Kunu söylemiştir. Cenevre 7 (A.A.) — Ruzveltin nut. kile Cenevre asamblesinin karar sureti hakkımda dün neşredilmiş olan mütale- alar Amerika Hariciye Nazırının "Ame. rika hükümetinin Çin - Japon ihtilâfr hakkındaki mütalealarının umümiyetle Milletler Cemiyeti asamblesinin müta. leasına tevaluk etmekte olduğu,, sure- tindeki beyanatı, Milletler Cemiyeti mahafilinde Şikago nutkunun hasıl et. miş olduğu tesir kadar kuvvetli bir te- sir husule getirmiştir. Bütün bunlar, yalın bir atide müsbet ve Hili bir harekete geçileceğine delil adedilmektedir. Konferans hazırlıkları Londra 7 (A.A.) — Dokuz devlet muahedesini imza etmiş devletler kon. feransının organizasyonu hakkında Pa- Tis, Londra ve Vaşington arasında fikir teatisine devam olunmaktadır. Japonların hayreti ve ümidi 'Tokyo 7 (A.A.) — Japonyanın Do. kuzlar muahedesini ihlâl ettiğine dair “Amerikanın neşrettiği beyannameden bahıseden Japon mahafili Ruzveltin nut. kundan sonra Amterikan hükümetinden herhalde bir hareket beklendiğini kaydet mekle beraber, bu hareketin bu kadar süratle inkişafından dolayı hayrete düş- tüklerini itiraf ediyorlar. Bununla bera. ber bu beyannameyi müsbet bir hareke- tin takip edebileceğinden şüphe edil. mektedir. Bunun da bir defa daha naza- ri sahada kalarağı kanaati mevcuttur. Taponya siyasetini değiştirmi- yeceğini ilân ediyor 'Tokyor 7 (ALA.) — Yarı recami bir membadan bildirildiğine göre, Japon- ya dokuz İdevlet konferansına iştirakten imtina edecektir. a Ayni memba, şunları ilâve etmekte - lir 4 “Mutasavver konferansın gerek Ja ponyaya karşı manevi biz taarruz icra- &, gerek Japonyaya karşı ficli tedbir - ler tatbiki maksadile vasıl olacağı ka - rar, her ne olursa olsun, Japonya, esasi siyaBetini bu tiyasette er ufak bir taklil yapmaksızm takibe devam edecektir, Japonya, Uzakşarkta sulh ve nizamı tesis etmeğe azimkârane çalışmakta de vam edecektir. ; Japonyanın hattâ kendisine karşı ik: tısadi zecri tedbirler tatbik edilee dahi milli birliğinin böyle bir buhrana karşı koyacağına itimadı vardır.,, Amerikanın harbe girmesi aleyhinde bulunanlar Vaşingon, ? (ALA.) — Amerikanın bitaraf kalması lehinde harekette bulu- man altr teşekkül neşrettiği müşterek bir tebliğde, Ruzveltin'mütkuünu ten - kit ve Refsictimhuta 1917 deki yolu ta kiben memleketi yeni bir harbe sürük- Temekle itham eylemektedir, Gene bu tebliğde, Ruzveltin kurucu hiçb'r sulh programr ortaya kaymadı- u, milli bir umde olan bitaraflık kanu- nunu ihlâl etmekte olduğu ve sulhu kurtarmak için yegâne çarenin demok- ratik prensiplerin — tatbiki bulunduğu beyan olunmakta ve Ruzvelt dktatörce hareket etmekle itham edilmektedir. Çinde zaemnuniyet Şanghayı, 7 (A.A.) — Amerika ha- riciye nerzaretinin Çinin Japonlar tara fından istilâ / edilmea'ni takbih eden | dünkü beyanatı resmi Çin mahafilin de büyük bir memnuniyet tevl't etmiş tir. Çinlilre, Melletler Cemiyetir Ame- rikanın süratle harekete geçeceklerini ümit etmektedirler, Aksi takditde ihti- mal bir cihan bambinin vukuuna müni olmak için vakit gecikm'ş olacaktır. Fransız Başvekilinin nutku Paria, 7 — Pransız Başvekili Chau: temps bugün Amerikan klübünde bir nutuk söylemiş ezcümle demiştir kit “— Ruzveltin sön nutku, bütün dün yada derin ve devamlt bir tesir lera e- Suriyede yahudilere boykot yapılacak Filistinde Iİngilterenin son karar- ları Arapları harekete iri Kudüs, 8 (A.A.) — Muzur, Suriye ve Irakta her dilden çıkan bütün gazete - ler, Filistine girmek için bugünden İt'- baren sansüre tâbi olacak ve arzu edi'- miyen yazıları ihtiva eden gazetelerin satışı mennedilecektir. Mültünün eserleri Kudüs, 7 (A.A.) — Rami garzete memüriyetinden affedilm'ş olan büyi £ müfti tarafından neşredilmiş bütün < serlerin menedilmiş olduğunu yazmak- tadır. Iraktan bir protesto Londra, 7 (A.A.) — Bağdattan bi! dirildiğine göre, Iraktaki Müslim - Hindaya cemiyeti, İngilis elçiliğine bir telgral göndererek, Filistinkleki Yük - sek Arâap komitesi azasının memleket dışarısına çıkarılmasını ve müftinin de azledilmesini protesto etmiş ve azil keyfiyetinin din serbest'sini muhil bu « lunduğunu pildirmiştir. Bu cemiyet, Filistinde takip edilen tazyik siyasetinin bütün Arap memle- ketlerinde şiddetli bir ak$ülâmel hutu- le getireceğ'ni bu telgrafında kaydet- mektedir. Arap köngresi Şam, 7 (ALA.) — Gazetelerisi bildir Ital_yaya verilen müşterek nota (Baş tarafı 1 incide) batmış olduğunu Söylemişlerdir. İngitiz amt. ralliği bunu teyit edici malâmat almamıştır. Halyaya müracaat tekit edildi Paris 7 CA,A,) — Röyter ajansı mubabi. Tinin salâhiyottar'bir membadatı öğrendiğine göre İspanya işlerine âdemi müdahale hak. kındaki İtalyan cevabının bugün — öğleden sozra gelmemesi takdirinde Romadaki İn. giliz sefirile Pransız maslahatgüzarı bü co. vabi tesri etürmek — için Roma hükümeli nezdinde bir teşebbüste bulunacaklardır. Romada bir temas Roma, 8 (A A,) — İngiltere sefiri le F'ran #a maşlahatgüzart Kont Clano — larafındah kabul edilmişlerdir. Mülâkat Fransız - İngi. Hz notasına İtalya tarafından verilecek ce. vap hakkında cereyan etmiştir. notaya pek yakında cevap vereceği anlaşil!. maktadır. Londrada salâhiyettar mahfitler, Fransa ve İngitere tarafından Roma nezdinde yapı. lan teşebbüs neticesinde İtalyan — oevatmım bugln veya yarın tevdi edileceğini — beyan etmektedi: Italyanın üç sınılı silâha çağırdığı teeyyüt ediyor Paris, & (ALA.) — Hayas ajansının muhr. biri bildiriyor: İtalyanın Fransız , İngillz notasına vere. | ceği cevabı geciktirmesi matbuatı hâlâ meş. gül etmektadir: Ekselsiyor gazetesi, bu hususta şöyle ya. zryor: “Akdenizde denizaltı korsanlığ'ının den uyanması ve bazı İapanyol Umanlarına ecnebilerden mürekkep yeni takviye kıtaları gönderilmesi Fransa ve İngiltere — hariciye mesaretlerinin sabırsızlığını muhik göstere. cek mahiyettedir... Populaire gazetazi yazıyor: *“Frankonun muzaffer olabilmesi için yeni yeni. | | Ttalyanm | zehirligaz da decektir. Franta, mukavererers — xarşı yapılan her türlü ihlâilelerin. ve biz milletin hürr.yetlerine karşı bilerek ya pelan her türlü tecavüzlerin diğer mil- letlerin ve umum? sulhun menfaatleri- ni derin sürçtte sarsmakta olluğunu katiyyetle hissetmektedir.,, Iltalya konferansa girmiyecek Londra, — Romadan bildirildiğine göre İtalya Uzakşark konferansına iş » tirak etmiyecektir. Buna sebep olarak Milletler Cemiyetinin konferansla âalâ- kadar olması gösterilmektedir. Kudüs müftüsü ve tevkif edilen Arab eşrafından Halidi Hiğine göre, Arap mahafili, İngiltere- nin Filistinde aldığı tedbirler — karşı - sında bütün Arap memleketlerinin va - ziyetini tesbit etmek üzere yeniden bir Arab kongresi toplamak niyetindedir. Döiğer taraftan — öğrehldiğine göre, üniversite talebeleri, her türlü Yahudi mamulâtına boykot yapılması için bü- tün Suriyede şiddetli bir propaganda yapmayı kararlaştırmıştır. Kuvvetler ve yeni tayyare filoları VAzımdır. Bununta beraber tstimal edilen muhtelif taz. yik sistermlerine rağmen-“günüllü,, toptamak Kâyretleri çoktanberi küfi bir randıman ver memekte ve bilhassa Franko tarafından der. Piz edilen taarruz için lâzım ölan kuvvetle, Ti hasırlamağa kâll gelmemektedir. İşte bunun içindir ki İtalya — tükümeti, 1807, 1008 ve 1900 ihtiyat amıflarile birçok deniz sinıflarımı takrar alâh altma almağa karar verm İngiliz sefirlle Yransız maz'ahatgÜzarının İtalyanın İngilir . Franmz notasma türatle COVRp' vermesi için dün yaptıkları teşebbüs Bu Itibarla pek yerindedir... Ispanyada harp vaziyeli Vafensiya B, (ALA,) — Kıtaşlımızın Ara. Kon Cephesindeki feri hareketi — devam el. mMektedir. Osen ve Cashas de Jacayı İşgal #ttik. Şimat cephasinde şark mınlakasında asi, Ter, 602 yakımlı tepoyl işgal ettiler ve mü. teakiben Santirso Örtigösa vadisine girerek £20 rakimlı tepeye hücuma başebbün — etti. ler. Düşmarı ihata ve 200 maktul bırakarak kaçmağa lebar ettik. Gifon cepheri: — Düşman perşembe günü sabahtan akşama kadar taarruzuna devam etmiştir. Cumhuriyetçiler, asilere 500 telefat mişlerdir. Ordunun siyasetle alâkası kes'ldi Valansiya, T ÇALA,) — Milli Müdafaa ne, zareti bir kararname neşrederek — ardunun siyasetle alâkasını kesmek için bir — takım tedbirler Rİmıştır. 'Bu kararname mucibince, — ordü erkân ve zabitanma siyast mahiyette herbangi bir u. mum! toplantıya iştirak etmek veya güzete. dere beyanatta bulunmak yasaktir. Kararnamenin eababı mucibesinde ezcümle deniyor ki: *Ordumuzu bugün terkip eder unsurların Lehistanda Türkler (Baş tarafı 1 incide) adlı bir vatandaşımızın macerasından bahseden bu yazıda gu satırlar var: “Fabrika ve fırım sahibi vataridaş. larımızdan beşi, temmuzün 26 nct gü. nü polis vasıtasile tebliğ edilen gu e. | mirle karşılaşıyorlar: “Yirmi dört sa. | at zarfında Lehisfânı terkedeceksiniz | Ve beş sene müddetle buraya tekrar | gelmiyeceksiniz!., | Bugüne kadar en küçük bir sızıltı. ya bile meydan vermeden dost ve kar. deş gibi geçindikleri bu memlekette, birdenbire, hiç bekltmedikleri. akılla. rına bile getirmedikieri bu munmeleye maruz kalışlarının sebebini anlamak istiyen vatandaşlarımız, muhatabla . rından, emrin tekrarından başka bir vevab alamamışlardır. Bunun üzerine işe müdahale eden Vargova sefarelimizin delâletile ken. dilerine birkaç gün daha ikamet mü. Baadesi verilmişse de, ağustosun ikin. & günü fabrikatörlerden Ömer Naci polis tarafından yakalanarak ve gene hiçbir sebeb söylenmeden tahtelhifz hududdan çıkarılmıştır. Ertesi gün Ankaradan gelen Vargo. va elçimiz Ferid, hükümet erkânile yaptığı temağlar neticesinde bu halin önüne geçtiğini tebaamıza bildirmiş - tir. YVarşova polisi ise, buna rağmen, va. tandaşlarımıza aradaki anlaşmanm muvakkat olduğunu, orada ancak bir rüüddet daha, ikamet edebileceklerini ve harekete her zaman hazır bulunma. larmı tebliğ etmiştir, Bu sırada İstanbulda işi olan fabri. katör Cavid Tiyengin de şehrimize gel. | miş, fakat işini bitirip de Varşovaya dönmek için Lehistan konsoloshanesin # den vize isteyince, olamaz, cevabile karşılaşmışlır. Şimdi bir yandan orada kalanlar her gün hudud haricine çıkarılmak tehlikesile, burada bulunanlar da iş. lerinin güçlerinin - hattâ orada kim. sesiz kalan çoluk çocuklarının . yanına dönmemek ıstırabile başbaşadırlar. Bu vaziyet cidden garipti, cidden merakımızı tahrik etti. İstanbuldaki Leh general kongolosu ile telefonla görüştük. Aramızda gu muhavere ce. reyan etti: — Bugün bir sabah gazetesi Lehis. tandaki vatandaşlarımıza tatbik edilen bir hareketten bahsediyor. Bundan malümatmız var mı? — Evet... Yalnız makaleyi henüz terclime ettirmekteyim. Bitince okur ve size bir fikir. vermeye çalışırım. Bir saat müsaade ediniz. Baate baktık 10 du. Tam bir saat bekledik. Ve tam saat 11 de tekrar Leh general konsolosunu telefona ça. ğırdık. Aramızdaki ikinci telefon mu. haveresini de aynen neşrediyoruz: — Makaleyi okudunuz mu? — Evet... — Lehistandaki vatandaşlarımızın büu nevi muamelelere maruz bulunduk. lart doğru mudür? — Hayır. Memleketimde Türklere hiçbir fena muamele yapılmamakta. dır, Vaziyet bir müddet evvel Cenevre. de Türkiye Dıg Bakanı Arasla Leh Dış Bakanı Beck tarafından müştereken yapılmış olan tebliğe tamamiyle uy. gun olarak devam etmektedir. Biliyor. sunuz ki, her iki nazır Lehistanda bu- lunan Türklerin ve Türkiyede bulnnan Lahlerin vaziyetlerini birlikte tetkik etmişler ve her iki memlekette teba. alara karşılıkltı olarak iyi mu&mele | edildiği netlcesine varmışlardır. İ — Fabrikatör Cavid hakkında yapı. lan muamele nedir? Kendisine niçin vize verilmemiştir” makiyetine nazaran hoerhangi bir bu orduya sahip olduğu kanaatinin — ortaya Çikması tecviz edilemez. Ordu, herkealndir ve hiç kimsenin değikdir. Ordu, milletin biz. zat kendisidir.,, Çeşme Timanından Ingiliz filosu istifade edebilecek 'Türkiye ve İngiltere hükümetleri arasında basıl olan mutabakat üzerine Nyon anlaş. masenım olbabtaki hüğümlerine — dayanarak Çeşme llmanının Akdenizde kontrole memur İngiliz filosuna deniz Üssü ittihaz edilmesi; ne müsaade olunmuştur. Ayrılan kısım Çeşmenin müstahkam mev. Ki haricinde kalar kısenıdır. İngiliz harp ge. mileri bu kısına demirlemekte ve bahriyeliler karaya çıkmaktadırlar. f — Bu vatandaşınıza “vize vermiye ceğiz,, demedik. Vize istediğini Vargö” yaya bildirdik, Cevab geliüce vize V& rilecektir. Burada bulunan kir Leh t& baası Varşovaya giderse avdet Vi aradığı zaman sizin konsülâtonuz d kendisine aynen bu müameleyi yapaf Yani "“bekleyiniz, merkeze soralım, © vab gelirse veririz,, der; ve cevab Bt lince vize muameles'ni yapar, Sejolif vizslerinde bu merasime riayete med buruz. Tekrar ediyorum. Vize vermi yi reddetmedik, salâhiyettar makamlâ rımıza bildirdik, emir bekliyoruz. — Bu vatandaşımızın şahaı için hlle | susi! bir surette hareket edilmtm”ı midir? — Size bu zat hakkında hiçbir hi Busi muamele yapılmamakta olduğutü açıkça beyan edebilirim. Sonra şunü da size bildirmek isterim ki, iddia © dildiği gibi bize bes kişi müracaat &H miş değildir. Biz Bay Cavidden başkir siyle temas etmiş bulunmuyoruz. — Bu hareketin Domvaoydas adir bif papasın Polonez köyde oturmasınâ müsaade edilmemesine bir mukabeli olduğu söyleniyor. — Hayır, Fakat bu hâdise, iki dev” let arasında konüşülan bir. mevzuduf" Ben bu hususta konuşmak. salâhiyeti” ni kendimde bulamam. Yalnız sisf tekraren sunu söylemek isterim kİ-; memleketim vatandaşlarınızdan ga; memnundur, Türk tebassından en fak bir şikâyete ne lüzum görülmüş * tür, ne de böyle bir şikâyetimiz vaf dır. sandnuyıyes PosA3 Uni Suylra döpdek aa JOSOYYURK — “#“DDBY WZG MNOĞ YND? LIYMAÇ Resmi bir ağızdan aldığımız bu söt lerin hâdise etrafında tatmin edici bİf hava uyandırabileceğini — sanıyoruf Vatandaşımız fabrikatör Cavld içif Varşovadan bir iki gün içinde mü: bir cevab gelmesi ise bu kanaati kut” vetlendirecektir., $.G. | Pastırma yasağı Kayseri belediyesi Başvekâlete müracaat etti Sıhhat Vekâleti müteaddit defi yapılan ihtarlara rağmen bir fenni baha yapmayan Kayseriden ihracatını menetmişti. Kayseri tüccarı hayatının esasımı kil eden ve yalnız memleket içinde 40’ memleket dışında da'büyük bir .öh!" malik bulünan pastırma ve suc ğun ellerinden alınması Kıyıui.lij çok mütcessir etmiştir. Bu karar J seri pastırma ticaretini bir anda def durmuştur. J Mevsim başındanberi yeni um simi için hazıtlanmış olan -on bi parça pastırma da bu kararın tatbiki & layısile elde kalmıştır. İ Bunun üzerine Kayseri- beli derhal Başvekâlete ve Sıhhiye Ve ne müracaat ederek kararın yerinde madığını iddia ettiği gibi İktisat Ve letinin de bu karar B:ıcdnn nazarı katini celbetmiştir. İktisat, V | memleketin iktısadi vaziyeti - bakmi' dan bu mesele düzerinde tetkikat yıp' tan, Surtiye, Irak ve Mısıra bir mi da Fransa ve Amerikaya ihrar edilir: