20 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

1 — —— * HABER — /fAkşam 30 Ağusto Başkumandanlık muharebesi yıldönümü Büyük merasimle kutlulanacak Bu sene, Başktmandanlık Meydan muharebesi zaferinin yıldönümü olan 30 Ağustos, bütün yurdda coşkun te- zahüratla tes'it edilecektir. Bu meyan da, Dumlupınarda, meçhul asker âbide- sinde büyük merasim yapılacaktır. Birinti kolordu kumandanlığı tarafın - dan idare edilecek olan bu merasiınde kara kuvvetlerine mensup bir — kıta ile hava filolarımız Afyon, Kütahya, Ma- nisa, Balıkesir vilyâetlerinden gelecek | izciler ve halk bulunacaktır Abideye vekâletler taralından AÂn » | kara ve İstanbul üniversiteleriyle yük- | sek mektepleri temsil edecek taebe | heyetiri ve Afyon, Kütahya, Mirisa, Balıkesir, İzmir, Aydın, İsparta, Bi dur, Denizli, Konya, Seyhan, Eskişe « hir, Bilecik, Kocatli, Ankara, Bu-sa İstanbul vilâyetlerinden biri umumi melicisi biri vilâyet merkez belediye - #ini, biri de parti ve Halkevini temsil etmek Üzere seçecekleri Üçer kişilik bi- yer heyet ve birer çelenkle merasime iştirak edeceklerdir. » Dumlupınara civar olan köy ve kaza Jardan da Halk merasime iştirak © le - gek, nakil vasrtaları ve merasim ye- yindeki hazırlıklar Milli müdafaa Ve - kâletince temin edilecektir . 30 Ağustos akşamr Ankara ve İrtan bul radyolarında konferans verilecek, 830 ve 31 Ağustos günleri bu büyük hâ Hise ve yapılan merasim hakkında neş- yiyat yapılacaktır. O gece Healkevlerinde de konferans- Yar verilecektir. Meçhul asker âbidesi önündeki halk ve gençlik namına da bi yer hitabe irat edilecektir. Merasim münasebetiyle Dumlupınar Ya Afyon ve İzmir arasında gidiş ve geliş trenleri tertip edilmiştir. Portekiz Çğıekoslovakya üÜnasebatı niçin 'bozuldu ? îokoılovıky.ı Portekizin stediği tipteki silâhları yapmamış Prag 19 (A.A.) — Çekoslovak mat- Buat bürosu, bu sabah aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Portekiz hükümeti, son zamanlarda bir Çekoslovak silâh fabrikasile — silâh Batın almak pazarlıklarında bulunmuş- fur. Mezkür hükümet, bu münasebetle Çekoslovak hükümetinin muvafakatini istihsal etmek üzere Hariciye Nezateti- ne müracaat etmiştir. Bu fabrikanın ev- velce Çekoslovak osdusuna karşı gir- miş bulunduğu taahhütleri yerine ge- tirmeğe uğraşmakta olduğu — görüldü- ğünden ve istenilen tipte silâhların ta- yin edilen mühlet zarfında teslim edile- miyeceği anlaşıldığından Portekiz hü- kümetine Çekoslovak ordusunda kulla- mılmakta olan başka bir tip silâh için siparişte bulunması biklirilmiştir. Maamafih Portekiz hükümeti, talep etmiş olduğu ilk tip silâh üzerinde rsrar etmiş, yeni teklifi, talebinin reddi ma- biyetinde addederek Pragdaki sefirini Bgeri çağırmıştır. Çekoslovakya ile Por- tekir hükümeti arasında siyasi veya dip Yomatik bir güna ihtilâf mevcut olma- ığını biliyorüuz, Bu sebepten dolayı, Hcart müzakerelerin diplomasi münase- betlerini bir taraflı olarak tesmen kat- etmeğe sevketmesi beynelmilel müna- Bebetler tarihinde yeğgâne bir hadise- dir. Almanya ehemmiyetli telâkki ediyor Berlin 19 (A-A.) — Havas ajansı Mmuhabirinden : Çekoslovakya ile Portekiz arasındaki diplomasi münasebatının inkıtarı, Alman siyast mahafilinde büyük bir heyecan| tevlit etmiştir. Bu mahafil, dost diye tavsif ettikleri Portekiz hükümetinin noktai nazarını Almanyanın pek iyi an- lamakta olduğunu ve Portekizin — milli müdafaasını teminden başka bir gaye peşinde koşmamakta bulunduğunu be- Yan etmektedirler. Ş Öğleye doöğru çıkan gazeteler, bu ha- Beri dört kolon Bzerine büyük punto- Tarla neşretmişler ve büyük — manşet- ler yapmışlardır. Uzak Şark haberleri ikinci plâna atılmıştır ,Manevra sahasında konuşmalar Manevralarımızla en çok alâkadar olan misafirimiz Bulgar ataşemiliteridir Diger misafirlerimiz, harekâtı takdirle Çorlu 20 (Maneyrayı takip eden arkadaş. Tarımızdan Nizainettin Naziflen teleconla: — Dün manevranın devamı — müdedtince , Muhtetif fırsatlardan istifade ederek . dün. yanın dört tarafından ge'en ve Türk aü hia manevralarını — imul bakımlardaa tetkik eden genel kurmay başkanları. gene. Taller, ataşemiliterlerle Körüşülm. — Bunlar. dan en şayaı dikkat olanlarını tildiriyorum: Bulgar ataşemiliteri Bulgar ataçşemiticeri miralay Papbazilov uat harbi İstromada Bulgar copbesinla cenub hatlarında geçirdiğini ve Türk ordu. SUDun harp meziyetlerini yakından lünmak Imkânlarını bukduğunu söylüyerek dedi ki: “— Bilhassa bir süvari taarruzu gördüm. Bu süvari taarruzu bence büyük dünya or. dularında süvari silâhlari mevcut — oldukça beğenilecek tarzda yapılmıştır. Türk ordusunun son Cersca güzal silâhlara sahip o'mak bahtiyarlığı içinde bulunduğunu bir daha anlamış oluyorum. Faraza yeni tuy yare bölükleriniz son derece karkulacak bir silâhtır. O stradn havada Altı tayyare — dönüşler yaparak manevradaki yazifelerini görtüyor. lardı. Kolonel gözlüğünü doğrultarak Kkulak kabarttı ve: — Farazu dedi. Bu peryana sösleri P. DA 8. markalı yeni tayyarelerin gitrültüsüdür. Bun lar çok kuvvetli hârp — vasıtalarıdır.. Sonra ordunuzda top bakrmımdan büyük bir zen. ginlik görüyorum.. Bütün bunların haricin. Ge buzün asıl methodilecek şey hurada bÜy- le çok büyük mikyasta bir manevranın ya. piliğidir. Bu Çok enteresandır, Biz ordu kü münda beyetinin ve Muhtelif küçük büyük elzütamlara meratr Subayların çok büyük teknik meziyetler arayan iodern msakerlik. teki inkişaf kabiltyetlerini tebarüz ettirmek ve daha mükemmelleşlirmik İçin ba kadar Keniş mikyaslı manevralar yapmak — ancalt büyük masraflara tahammül edebilen mem. leketlerin işidir. * Alman ataşemiliteri diyor ki... Almnan akaşermilileri çok neşeli bir adam, gözlükleri güneşte parladığı için — gözlerini görmek mümkün Geğil, Yakasının kırmızı Çuhüsmma pek benziyen yüzünün rengi o ka. dar koyu penbe ki insan bu sıhhate imren. maektan kendini alamıyar. 'Yanına yaklaştığım azman beni nezaketi> #elâmladı ve adımı söylediğim vakit türkçe olarak dedi ki; *— Bana Kölonel Rode derler. Ben ordu. muzu çok iyi tanırım. Urnumi barpto İraktı general Şükri Nallinin erkânı harbiyesinde ve sonra Romazyada Hilmi (ptşay nn ka. rargühındâ irtibat zabitiydim. Ondan gonra mareşal vön Makenzenin kurergühmda bu. tunmuştum. Göğsündeki bhir yeridi göstererek: — İşto bu iyakal madalyenidir. Görüyor. sunuz ki ordunuzu #izin kadar iyi anlatacak vaziyetteyim. Fakat o ordu başka bu ordü başka, benim çalıştığım ordu İle şimdiki or. dü arasında hir mukayese yapmak imklar dahl mevcut değildir. Çünkü prensipler bam, başkadır. Kuruluş bambaşkadır, kadro bam. Askerlerin çok muğlâk makineleri ve va. BSıtaları gayet büyük bir rakatlıkla kullan. dıklarını gördüm. Kumanda heyeti bilharsa Münevyerliği ve büyük tecrübelerile insanım mazart dikkatin! celbediyor. Manevralar et. rafımda daha bir şey söylemek imkânı şim. Ailik mevcut değildir. Hele manevralar bit. Bİn, ondan sonra bir daha görüşürlür... Macar ordusu mümessili Atamiliterlerin en uzun boylusu mutlaka Macar devletinin ordusunu temafl — edenidir. İsmi Ostar Baitz Boatra olan bu genç kolo. ne! tepetnden bina bakarak dedi ki. — Bugün çok güzel bir tank hücumu gör. | gük. Mötörtü kıtaat iyi teksif edilmiş, Bülhas | 4 tayyare bölükleri Üzerinde yüyük bir dik katle alâkadar oldum.. Şahsi ve çok büyük maharet'e tayyareleri kultanıyorlar.... Bu zat ile daha fazla konuşamadık. Klin. | deki harttânım kaaarmı — imütemadiyen Wi- | geyler yazmakda mesgüldiü. Haritanın kena. Fım: bir yere mülükat yapmağa gidip de kâ Kit bulamıyan bir gazeteci gibi ufacık nec. Jarla do'dürüyör.. En çok ca'ışan ateşam'iter Fakat manevra suhüsınmm en büyük çalış. ma şampiyonu İtiraf edeyim ki Rulgar mira. Jayr. Akşama doğru mavi cepheye — geçtiğimiz zaman tümen kumandanı general Mustafa. nın, general Seyfinin ve mavi grup kuman, danı general Sabitin verdiği izahatın tek ka. Ümesin! kaçırmayan Bulgar müralayı bilhaa, sa motörlü ağır tobcu grupunun hazırlamış bulunduğu topografik haritada atış ve en. daht mevzilerin! ve kumandanın bataryaları gösteren işaretleri ölçerek tiçerek bir hayi! meşgul oldu. k | te | ve bu tek takip ediyorlar K Misafir heyetler, manevralarımızı dikkatle takip ediyorlar Avdet ederken kendisine sordum: — Miralayım, ber İki taraftan hangi tara. fın daha küvetli bir tabiye kutlundığını tah. min ediyorsunuz, Ceyap verdi: *— İki taraf da büyük bir maharetle, fa- KAt âğyn! ordunun taktik ve evsafile hareket ediyorlar.,, Dost Etgan generalının fikri Efgan muzalbası “general Estdullah han armudunu büyük bir nezaketle soyarken â- deta kendisini râhatsız ettiğimden şikâyetle dedi ki: imdi yemak yiyorum.. — Fakat, dedim. Fikrinizi biran * evvel öğrenmek istiyorum da... — O halde yazınız ki burada — çok yeni geyler öğrendim. Ve manevraların devamın. €a daha güzel bir intiba elde edeceğimi tah. min ediyorum. Burada gösterilen Türk or, dum Avrupadâ gördüğlüm erdülar âyarimdâ 've terbiye tükimmdnüi birçok ördularâ faik. |" Ur., Sovyet heyeti Manevra sahasımnda çalışanlar. içinde Sov yet askeri heyeti (bunlara asekert heyet Ge. mek lâzımdır çünkü tam beş kişiden mürek. kep) Sovyet ataşeleri Bilhazan mhhiye Dölü. gü ile alâikadar oldular. Bir çok notlar aldı. lar. Ve Çayilatepesinde gösterilen yeni tay, yareye ve tanka karşı müdafas — toplarını baştan aşağı nof ettiler ve krokilerini aldı. lar. Bu strada başmda mazkelerini takarken ve çıkarırken re kadar zuman sarfettiklerin! topu doldurmâat kaldırıp götürme başka mev zide kurmak işlerini ne Kkudar zamanda yap. tıklarını — yakasında tank işareti bulunan ataşa — dikkatle not etti. Fransız ateşesi Çayiatepeda pek rahat dolaşanlardan biri müutlaka Fragsız ataşeşi Idi. YAİRIZ sigara. gınt içiyor ve bütün manevra Hle alâkası ol madığı zannedilirdi. Karşıdan tsarrıza kal, kan 159 uncu tank alayını bilmem görüyor muydu? Yanıns yaklaştım ve: — Kolenel manevra hakkında fik İntıbala. Kınızı öğrenebilir miyim, dedim. Romantik bir tavırla gu cevabi verdi; — Ordu biliyorsunuz Ki büyük dilmizdir ye dilsizler söylemezler. Kendisine dilsizler galiba — etraflarına da bakmazlar diyecektim, vazgectim. Dost Yünnn heyeti reisile başbaşa y kazamımın belediiye balhçesinde ayran ken konuşmak zevkini tattığım Yıuman heyeti relmi general Papagos: — Bizini, dedl. Türk ordustu Bakkında kuv vet ve İkudreti bakımından bundan — evvel söylediğimiz xözlere Nüve edecek bir şeyimiz olamaz. Bizce Türk ordusu çok Mütekâmın mtlü müttefikimiz olduğundan — bize zevk veren hir geydir. » Maasvrayı not etmiyen, haritalarmı hile açmaya Tüzum görmiyen bü Göst ve mülttaftk 4 fazla rahatsez elmek tateme, heyetin dim. Yanmdan uzaklaştım. Nizamettin Nasif £Enhah refiklerimizin müneyLayı takip &den muhabirleri de diğer a*keri Alayelerle gi Tüşmüşlerdir. Bunları da naklediyoruz; Ingiliz ataselerin'n müla'aası İngütere hava ataşesi gunları söylemiğtir; Dün Türk hava kuvvetleriain hareketleri. ni çok mükemmel buldum. Türk pilotu mp. dera tayyareyi kuvvet ve salâhiyetle kulla, nan bir askeri kuvvettir. Havanın orndu Üe Çalışmasını, radyo ve fotograf famaliyetlerini gok ahankli buldum. Havacıkıta beşka mem teketlorden öğreneceğiniz şey Külmâamız sa. yılabilir. Bütün teşkilâtla tenkit edilecek ta, raf yok gibidir. Bizim seyahatimiz için alı. nan tertibat bile kusursuz ve noksansızdır ., İngiliz kara ataşesi binbaşı Rosse kanaat. Terini, gu kellmelerle Yfade etmektedir: *— Ben bilbasaa telerrÜallaki — Inlizama dikkat ettim. Her şeyi mükemmel buldum, Türk neferinin barp kabiliyetleri zaten mu. Mmdur, Fakat bu makerin kendi kendini! ş'ı. urlu surette vasife görecek suretta yetişti. rildiğini müşabede ettim. Üç dürt yerde bize harp vaziyetleri hakkında — verilen izahat, zevk va idare işletinde hiçbir geyin — Ihmnl edilmediğini ve büyük bir olgunluk bulundu. Çunu göstermiştir. Gördüğüm teşkilât mü. kommeliyeti 0 derecedir ki, hiçbir — süretle daha fazlasr baklenemerz.,, Çekoslovak ataşesi memnun Çekoslovak ataşeri şunları söylemiştir: *— Milşsade edin de intıbalarımı — yarzın Aksam :Göyüveyim. O kadar kuvveltli inliba. Jar altmdayım Ki; yimdi söylesem ber göndü Kümü methetmekte çok ileri gideceğimden korkuyorum.,, Dost Yugoslavya erkâmı harbiye reisinin fikri Yugostav Genelkurmay başkanı — general Nediçin intibar şudur: “Bu münevralar. Türk orduşunun Kıymet ve kudreti hakkında şimdiye kadar bildiği. miz malümatı teyit etmiştir. Kıtaalın bare. Kâtta gösterdiği intizam bühassa — şayanı takdirdir. Bu mükemmeliyoti Te beraber tx. mamen modernleşen ordunun manevrada gös terdiği yüksek kabiliyetten Hirinci Gerecede memnüun olanlar arasında Yugoslavları n yarrn Mekteplerde ikmal imtihanları eylül birde başlıyor Lise ve orta mekteplerde ikmal im - tihanlarına eylülün birinci gününden itibaren başlanacaktır. Bütün lise ve orta mekteplerde bu imtihanlar 19 gün devam edecek ve eylülün yirminci günü neticeler belli olacaktır. Bu tarihten itibaren lise ve orta mekteplerde yeni talebe kayd ve kabulüne başlanacak - tır. İkmal imtihanlarının devamı esna - sında liseler ve orta mekteplerde eski talebenin kayıtları da tecdit edilecek - tir. 1 Birinciteşrin cuma gününren iti - baren bütün lise ve orta imekteplerde tedrisata başlanacaktır. Tlk mektepler. de derslere daha sonra başlanacaktır. Maarif Vekâleti bu sene gerek lise ve orta mekteplerin gerekse ilk mek - teplerin kitapsiz kalmamaları için ter - tibat almıştır. Geçen sene ders senesi tonlarına kadar kitap bulamıyan mek - tepler kalmıştı. Bu sene bu vaziyetin tekerrürüne meydan verilmiyecektir. Avustralya bir silâh fabrikası yapıyor Londra: 20 (ALA,) — Biydaayden bildiriii. yor.. Avusturalya hükümeti A vusturalyada #Ah ve mÜhİMMAL #mali içim tertibat almüş tır. Bren mitralyözleri Imaline Mmahana hir fabrika kurulacaktır. Avusturalya, — bumun Sçtn feapeden beratr Çekaalovakyadan aatın almıştır.. Fabrikea Zelanda ve Singapurdaki kutaat için de mitralyöz yapacaktır. ancl Katil roman İA EÇEN * salr günkü — gy “Yankılar,, 1 M““J Lehistan'da, “bundan PW:d’ det evvel,. bir katil vaka$i ÖT D uyurf fim idama mahküm olmuğsi ş zamanında vatana bayli "'"w ui kunduğundan,, cezası ağif vil olunmuş. Katil ıııııi#'“" turmâamış, iki romatt memleketin edebiyat bir alâka uyandırmış. o teciler, edibler elbirliği romancıyı affettirmeğe MU' lar, Ulus'ta bundan bahsedef yerine sadece bir yıldı? "': harrir diyor ki: “Şimdi mütâS çe liyor: Güzel sanatlar, kinde midir?.,, Hayır, san'atlarda öyle bir - kuvvtt 'gp' kudret vardır ki o, bazan w»g& tün hatalarmı, kusurlarmı VE £ & * â | SA M ae &ü ken onları tanrılaştırıT.n “Hislerin tarırılaşması,, hİS V madığı için çok ileriY bilecek birsöz... rinden temizler mânaşınla oağif gibi his, bir tanrı oıdul"":.pı: gelecek hayrı da, şerri de T kabul etmeliyiz mânası ikinti mânada “his, ile BÜT a teradif iki kelime olur. Bu M-“ Tar Ve hisler örümda bazilfifE AĞ kısımını da kötü diye ıyn"'"fı'.' keder. Umumi harbden önCt nn bir takım nıllngvvırlcl'i * M pek yayılmış olan bu zihniyet ,” dükçe İnsanın, “psyebı a püsküren fascistlere, bolı"'”':_ »W vereceği geliyor. (!l.l!l*ll"îh a bu zihniyeti meydana getireh düşmanlığının mıhıulluîdlfzfı Ulus'ta o “Yankı,, nn M dam'ın bittiği gün ııqxolunn’“! b " gö" hesiz bir tesadilf eseridir, fakât pdüfün ne garib cilveleri vArs Wrgmeti gilykesiz eserihini insân öldürmek ZiDİ #LR cürmü affettirmesini anlamam gi ferdi bir hırs yüzünden kan çafi ol adamın eli, harikalar da yarf öpülemez. 4 Bir zamanlar sanatkârdâ “?ıll'n en temiz, en yüksek inıl!'"v’g # bulunduğu iddia editirdi. BU ü çahit bir vehimden ibaretti; fakât ü sanatkâra öldürmek İmti”' MH bahşeden zihniyetten hiç ü ha mübarek. daha hayırlı di y u"" Lehli katil romancınıl ş bilmiyotum, betici de gerçektti İAYUr zel şeylerdir; bulursam OM L kat onu affettirenlerin, ketÖ | h tü bir oyun oynamış olml”_”»l:; geliyor: Hapse girmeden h;nif'* değilmiş, onda — yazmak Kâ' v pishane duvarları ırıı"“k nla romö' çti Bakalım serbest hayata t bilecek mi? Hem yazdığ! birkrek mahkâmu katemitdtf yar için alâkayı celbetmiş olmat / de var. Bundan sonra ınM bir muhare'r gibi ormuz $i ne malüm?. Bugün saat açılıyor Izmirde görü'memit * kalabalık vâr İzmir, 20 (Husust) — nal İzmir fuarı bugün tü Sin H Şehirde görülmemiş d:”,. ü vardır. Bütün oteller dolM uai diye İzmire geleceklere YEP' Kayıp tayyareciyi 4 j adam uçtü / “North - Beach 20 ÇAA "d,!" mİn aranmasına iştirak edecek ret Vilkine Londra saatile merhale olan Torontoya