9 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HAbBik — Aksam poslası ————— De Özey ispanya, Almanyanın müstemlekesi mi olacak ? Umumi harp esnasında şöyle denir zsferimizin neticesinden memnun olup lar, idaremizi o derece ellerine almışlar çalışacaklardır.,, Madam Tabaui de, geçen günkü bir muzaffer olsalar bile, kendilerine bu za temlekecilik pençesine düşeceklerini ya Bun büyük fa devlete siyaseten tabi bi aşka bir havadis d di: “Belki muzaffer çıkacağız? Fakat bu olmıyacağımız şüphelidir, çünkü, Alman- dır ki, bizi müstemleke gibi kullanmağa yazısında, İspahya “milliyetçilerinin,, feri kazandıran Alman faşistlerinin müs- zıyor. amamile doğru olmadığı şüpheliyse de, faşist İspanyanın diğer iki 'vassal,, olacağı muhakkaktır. Madrite ilk girenler ve orada #okak muharebesinde İs- panyol işçilerini kana boğanlar, Rif'li A raplarmış... Zira, faşistler, kendilerine bir nevi muhtariyet vaadetmiş... Kaç kere akla gelip sorulan Vatanını ecnebi siyasetlere let eden, ırkdaşlarını müstemleke gilik böyle? askerlerine öldürten milliyetçilik ileri burada gene tekrarlamak lâzımgeliyor; parçalanmalara sebebiyet veren, anayurt . Bu nasıl milliyet- Hüseyin Faruk TANUR Ihracatçıların |(Şarkta seyahat alacakları Frangın eski kıymeti üzerinden mi ödenmeli ? İzmirden yazılıyor: İzmri ihracat - çıları Fransiz frangı kıymetten düşü. rülmeden, yani temmuz, ağustoz ve diğer aylarda Avrupadaki müşterileri. ne mühim miktarda Üzüm ve Incir gön- dermişlerdi. Takas usuliyle gönderi - len bu malların bedellerinin yüzde o- nu derhal bankaya yatırılmakta ve mü tebakisi de bilihare tediye edilmekte idi. Formalitesi zamanmda Ikmal edi. lemiyen bazı malların parası Türkiye cumhuriyet merkez bankasına geç gelmişti. kıymetten düşü- tarihinden evvelki satışlara alt olmakla beraber bu ta- rihten sonra bankaya gelmiş olan pa- rualar bankaca ihracatçılara frangın yeni kuru olan 5.96 kuruş Üzerinden tediye edilmek istenmektedir, ihra - catçılar ise bedelin Fransız #rangmın eski kuru olan 8,5 kuruş Üzerinden te- diyesini istemektedirler, Ihracatcılar toplantısı bu mesele için yapılmıştır. İhracatçılar 28 eylül tarihinden ev. vel yatırılan paralarının İrangın eski kuru üzerinden teâiyesi lâzımgeldiğini ileri sürerek bunum için iktisat vekâ- letine ve bankanm umumi merkezine müracaata karar vermişlerdir. Bükreşte Erkânı harbiye Reisleri Neleri müzakere ediyorlar ? Londra, 9 (Radyo) — Bükreşte ke- tumiyet içinde Romanya, Yugoslavya, Yunanistan ve Türkiyenin erkânı har biye reisleri müzakere etmektedir , Bu dört devletten Yugoslavya ve Roman. ya küçük anlanta da dahildir, Sanıl. dığına göre, Balkan antantı ile küçük antantın askeri müessiriyetini arttır mak etrafındadır. Balkan antantı kü. çük ahtantın âskeri programını itti. haz edecektir. Her iki antantın harp zamanımda müşterek kumanda ile hareket etme. leri etrafında konuşulduğu tahmin &- dilmektedir. Küçük sanatlar sergisinde Altın ve gümüşle Türkiye haritası Ankara sergi evindeki küçük san atlar sergisinde çok takdir edilen ve yeni bir bulüşün mahsulü olan bir eser teşhir edilmektedir. Bu bir Türkiye haritasıdır. Ha #om gümüşten yapılmış, bütün şehir ler, nehirler, şimendifer yolları altın. ; la gösterilmiş ve yazılmıştır. Bu eseri yapan genç sanatkâr Ankara altın İş » kuyümcusu Mustafa Altınerdir. Mus #afn Altmerin bu eserinin — serinin büyük ikramiyesini “kazanması ihti. mal dahilindedir. Gazeteciler yazın Şark vilâyetlerimizi gezecekler Bu sene yazında doğu umumi mü. fettişliği yüksek tahsil gençliğinden 150 kişilik bir kalileyi doğu illerini görmeye davet etmiş, fakat sonradan yüksek tahsil şubeleri arasında gide- cek gençlerin seğilmesi işinden dolayı ihtilâf çıkması Üzerine bu seyahat ge- ri birakilmışti, Öğrendiğimize göre bu sene doğu illerine seyahat işini bizzat hükümet ele alacaktır. Gençliğin posta posta doğu illerini gezmeleri, tetkikat yap - maları oranın âdet ve an'anelerile yaşayış tarzma intibak etmeleri için tertibat almacaktır. Doğu illerini ziya- ret adetâ gençlik için bir vazife ola- caktır. Bundan başka bu sene memle- ket münevverlerinden karışık bir k filenin bir vapurla Trabzona götürül- mesi ve oradan doğu illerinde on beş gün 8 k bir seyahate çıkarılmala- rı takarrür etmiştir. Bu seyahatte zeteciler, avukatlar, dokt te profesörleri, muallimire, mühen - disler, mimarlar bulunacaktır. Bu se- yahat için geniş bir program yapıla - caktır. Tramvaya asılan çocuklar Dün iki zavallı ağır yaralandı Dün akşam üzeri iki tramvay kazası olmuş, İki gocuk tehlikeli bir £ surette yaralanmıştır. Şişliden Tünele giden 411 numaralı vatman tarafından idare edilen tram- vay arabasına on Üç yaşında Sami ismin de bir çocuk asılmış, giderken düşmi başından tehlikeli surette yaralanatak Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır. İkinci kaza Yedikulede olmuştur. Yedikulede Narlıkuyuda 33 numaralı evde oturan Silleyman oğlu on üç ya- şında Aslan 219 numaralı tramvayın ar- kasındaki tomorktan düşmüş sağ ayağı tekerlekler altında kalarak diz kapağın. dan kesilmiştir. Aslan hemen Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmıştır. Müddeltumumi tarafın - dan mahallinde tetkikat yapıldıktan son ra kesik bacak da kaza yerinden kal. dırılmış, ttamvaylar işlemeye başlamış. tır, Sovyet Rusyada yeni tevkifler Rusyada bir sulistimalden buğday konsorsiyomu direktörü, ikinci (o di. rektörü, değirmenler reisi (ve diğer dört kişi tevkif edilmiştir. Malteda Italyanca yasak İngiliz hükümeti Maltada resmi işlerinde İtalyantanın kullanılmasını menetmiştir. Bu yasak İtalyan gaze teleri tarafından şiddetle hücuma uğ- e ramakta ve milli hakların gazbı şek. Tinde gösterilmektedir, Madritli kadınlar Kaynar yağ ve su ile Şehri asilere karşı korumağa çalışıyorlar Madritin asiler tarafmdan işgal edil. diğini dünkü gazeteler yazmış, biz şeh rin henüz meşru hükümet kuvvetleri elinde olduğunu yeni telgraflara isti- naden bildirmiştik. Bu haberimiz teey- yüt etmiştir. Bugünkü telgraflar da ay- ni vaziyetin devam ettiğini bildiriyor: Madrit 9 (A.A.) — Cumhuriyetçile- rin taa'ruzu, muvaffakiyetle neticelen- miştir. Milisler Carabanchev v6 Vills- verdodeki mevzilerini takviyeye muvaf- fak olmuşlar ve hattâ payıtahtın gar- bına doğru hafifçe Hlerlemişlerdir. Milisler, diyorlar ki; “Düşman Madritin kapılarını yor, Fakat içeri giremiyecek!.,, Resmi mahafil, mutlak bir sükün mu hafaza etmektedir, Halk da soğuk kan- lılığını muhafaza #diyor, Gece asiler Böadilla, (o Pozuelo ve Humera kasabaları arasında bir çevir me hareketi icraşma teşebbüs etmişler ise de bir müfreze bu teşebbüse muvaf- fakiyetle karşı koymuştur. Madritin etrafında da yer yer bari katlar yükselmektedir. Hükümetin topçu kuvvetleri İaniiyette Madrit 9 (A.A.) — Hükümetin top- çu kuvvetleri. bir gecelik © şükünetten sonra, dün tekrar Leganesdeki asilerin mevzilerini bombardıman etmeğe başla mışlardır. Yeni bir takım milis müfre- zeleri kuvvetlerinin mevzilerini takvi- ye etmek üzere < Carabanchel'e doğru gitmektedirler, Payitaht ahalisi, hükmet tayyareleri- nin mütemadiyen uçuşlar yapmasından ve asilerin mevzilerini bomBSardıman e derek bü suretle cumhuriyetçi milislerin muvaffakiyetine yardım etmesinden do- çalı- vs içeride: * İktisat vekâleti teftiş neticesinde mua meleleri eksik olan sigorta (Okumpanyaları hakkında takibata başlamışlar, * Dahiliye vekâleti (memlekette 12 nevi olan bekçileri asri bir teşkilâta bâğlümak için bir kanun lâyibası hazırlamaktadır. * Evvelki gün şehrimize gelen Dâhiliye vekili Şükrü Kaya dün Ankaraya dönmüş tür, * Ayasofya müzesinin kurşunları çalarak kaçmak istiyen Kâr isminde biri yakalan! mış ve meşbul cürümler mahkemesi tara fından yedi ay bapse mahküm edilmiştir. * Burmda tam evleneceği gün Kaybolan damat meydana çıkmıylır. Damadın Akşehi, te gittiği anlaşmış ive de DiçIn gittiği ma lüm değildir. * Devlelin mes'uliyeli altnda bir humus kafslet sandığı kurulmaktadır. * Maltayı ziyaret edecek filomuz 27 teşri nisanile Yunanistanın Waler lmanmı da zi yanıt edecedtir. * İzmirde bir hafia içinde 6705 çüvai ku ru Üzüm satılmıştır. Dışarda: * Lehistan dışbakanı Bek Londraya var miş ve İngiliz hariciye maziri Edene rwülâkl olmuştur. * Amerikadaki grevler tebi'keli bir vaziyet almışlar. 600 yolcu vapir kulamadıklarından yollarma devam edememektedir. *-Pransndı dün parti rekslerinin de iştira kile tir toplantı yapılmış mal yesali ile Belçikanın Yltaraflığı işi Uzerinde görüşül müştür. * Bükreşte miri hrietiyan pürlia buzün bir nümayiş yapacaktır. Bu nümayişe 200.000 kişi iştirak edecektir. * Almanyada Magydaburgda İki sene içinde 20 komünist mahküm edilmiştir. * Yunayirtenda, yağmurlardan 227 - ev ha Barn uğramış bazi biralar yıkılmıştır * Italyan hariciye hazıfı Kont Çiano dün Yiyanaya hatokât etmiştir. * Yunan başveklli General Metaksaş dün Giritte Hanya lmanına varmığ Ve (o bilyük toşshüratla kutgılanmıştır. Başvekil burada bir nutuk söylemiştir. * Habsburg hanedanı İş başım © geçtiği takötrde Fransanın küçük antantın tutaca £ı yola uyacağı bildirilmektedir. * Yunan başvekiline bir kanunla tasarruf makaddile sremuriyetleri ilga vay © birleş tirmek salâhiyeti verlimiştir. * Möskova — Königsberk hava postalarmı yapah bir tayyare İloikovaya 90 kilemetrö uzaklıkta düşmüş yedi yoldu ve pilotla ina kinist ölmüştür. layı fevkalâde memnun ve müteheyyiç- tir, Dünkü pazar günü bütün dükkânlar kapalı idi,, Yalnız Madritl'ler sokaklar» da, caddelerde toplanmışlar ve şehrin müdafaası hakkında heyecanlı münakâ- şalar yapmışlardır. Asilera göra General Varelanın umumi karargâhı 9 (A.A) — Asiler, şiddetli muhartbö- lerden sonra Mâdrit hâstanesi ile üni- versite mahallesini zaptetmişler ve To- ledo ve Segovia köprüleri (o arasında Yeserlan Varoşunun bazı mahallelerine girmişlerdir. Madritin şimali garbisinde Castejon ve Asensio müfrezeleri, Üç sıra çok kuv! vetli siperlerde tahassün etmiş olan hü- kümetçilere hücum etmişler ve göğüs göğüse yapılan muharebelerden sönra bu siperleri ele geçirmişlerdir. Cumhu- riyetçilerin miktarı 10.000 idi. , Pe Gelen malâmattan ihtilâleilerin dünkü redefinin Madritin tam işgali değil Madrit etrafındaki hâkim mevki- leri ele geçirmek olduğu anlaşılı . yordu, Madrit bundan sonra tama . men İşgal edilebilecektir. Bugün Mad. ritte şiddetli sokak muharebeleri ce:. yan etmektedir. Her ev bir kale ha. lindedir, Madritteki elçilerin en eskisi olan Şili elçisi Madrit işgal edilirken eldeki rehinelerin öldürülmemesi için teşeb: büslerde ( bulunmuştur. Madrit müdafaa komitesi gene. ral Mrahonun riyasetinde toplanmak, tadır. As! generalin beyannameleri Diğer taraftan ihtilâlei kuvvetler baş kumandanı general Franko Mad- rit halkına hitaben iki beyanname teş, rederek radyoile ilân etmiş ve tayya, relerle şehre attırmıştır. Birinci beyannamede şöyle deni'- mektedir. Madritliler, Madrit kurtulacaktır. Sakin olunuz! ve ateş hattından uzakta durunuz. Ço. cuklarınızı evlerde tutunuz. Disiplinli milliyetperver kıtaat sizi himaye ede. ceklerdir. Kimsenin telâşa düşmesi için sebep yoktur . Biz yalnız cürüm işliyenleri cezalandıracağız. Silâhları- nızı bırakınız ve sizi aldatanları takip etmeyiniz bizimle birleşiniz ve “Yaşa. sın İspanya,, deyiniz. İkinci beyannamede ise Madritin düşmek üzere olduğunu binaenaleyh halkm sükünetini muhafaza etme, si zarureti bulunduğu tebarüz ettiril- mektedir. feşru hükümeti tanımayan bir setir Romada papalık nezdindeki Ispan. yol elçiliğinde üzerinde krallık tacı v» arması bulunan krallık “bayrağı çe kilmiş ve elçilik balkonunda donanme hazırlıkları yapılmıştır. Bir taraftan da Parisin Ispanya büyük elçiliği şöyle bir beyanatta bi. lunmuştur? “Hükümet zafere kadar harbe de vam edecektir. Zira hakkı kuvvetli. dir. Milli haz'nenin büyük bir kısmi hükümetin elinde bulunmaktadır. ve Nasyonalistler, her ne ölursa olsuv bundan bir santim bile elde edemiye; ceklerdir . Hükümet altin İhtiyat mevcudunu Nasyonalistlere teslim ?f- mektense denize atacaktır... Paristeki salâhiyettar mahafil Mad ritin düşmesinden âorira dahi İâpanya hükümetini beynelmilel hukukt vazi. yetinde bir değişiklik olmıyacağını te - min etmişlerdir. Kata'onyada ne olacak ? Paris gazetelerinden bazıları Mad. ritin düştüğü tahakkuk edince Kata. 9 İkinciteşrin — 1936 Doğru mü değil mi? Talebe ve kahvehaneler Talebenin boş vakitleri, hattö © olmıyan mektep zamanlarını kahvehanelerinde geçirmeleriyle wi cadele ediliyor. Çok makul ve yeri bir mücadele... 3 Bakanlığın Kkülbir direktörlüğ” verdiği emri gözönünde tutan dir törlük, talebe kontrolunu tamami” üzerine almış gibi ogörünmekti Öğrendiğimize göre, talebenin kah lerde bulunup budunmadığını kont edecek olanlar da öğretmenlerdir. Öğretmenler üzerine bir de bu vE fenin verilmiş bulunmasının nek doğru olduğunu bilmiyoruz. F doğru telâkki edilse bile, bu işi bi rabilecek kadar boş vakitleri met” mudur? Bize kalırsa, bu iş kültür direktö günün takibinden çok zabıtanın işi” malıdır. Kahvehanesine talebe eden kahve sahipleri ceza görmeli Bunlar yapıldığı sırada da bir unutulmaması lâzımgelir: Talebenin mektep dışında geçire” boş saatlerini kahvelere vermiş ol 81, gidecek başka bir yeri bulun gındandır. Bunu önliyecek, talebi” davam edebileceği okaller vücuda İ| tirmek işi Kültür Bakanlığınca tef edilmek zarureti vardır. Bu ver mamalıdır. Halkım Dostt Âlimler Neleri keşfe, çalışmalıdırlar Cop saati büyüklüğünde radyo v€ televizyon, aya seyahat, kimyeti gıdalarla yaşayış, oihtiyarlığf kadar kadın güzelliğinin idamesi Beraransaaenesansamenmamsanamasasssmeansamse Alimler için yüz senelik pilân hazırlandı Amerikanın Pansilvanya üniY€ tesi profesörlerinden (meşhur 'Tyndall Franck âlimler için yü? ii nelik bir plân yapmış ve bunun i çalışmalarda esas tutulmasını / etmiştir. Vu yüz senelik plân $“ ( yanı dikkat mütaleaları ihtiva ed 1 — Beşer hayatının vasati ge mını yüz seneye çıkarmak. yi 2 — Kanser, frengi v€ masiyat talıklarının süratle ve kati teda” temin etmek. yi 3 — Kökü hislerimizde olan nevi ıztırapları yo ketmeğe çalışm 4 — Tam bir emniyet ve hef “© rahatlık içinde devri âlem sey8” nin 2 saatte yapılabilmesini temif mek. 4 5 — Hiç bir kudret kaybet elektri keereyanının kablosuz nak 8 — Alrmı ve verimi radyo ile vizyonu ayni âlet dahilinde bulu” 4 mak ve bunları bir cep saati bü ğünde yapmak . : 7 — Rahat elhazlarla kamef* yahati mümkin kılmak. # 8 — Sun'i, fakat tam bir gün amın temini, A 9 — İnsanların yemek yerin€ ye yevi maddelerle gıda almaların!" mini, 10 — Ihtiyarlığa kadar kadın lifinin (4amesi, y 11 — Hayatta olun bitenin 18 ifadesini veren kabârtma o V* film vapmak. w 12 — Fevkalüde zevk verdifi de üzvema hiç bir zararı doku” cak bir keyif maddesi keşfi... o Z lonyada bir Sövyet Cumhuriyet ge rulacağı mütâleasını yürütmek Yurtlarını müdafaa #' kadınlar gi! Londra, 9 (Hususi) — M müdafaasında kadınların asfl©” KA ne kaynar su ve yağ döktük! şıhyor, Dün Madritin ortâs! rin attığı bombalardan 200 ve yaralanmıştır.