6 Eylül 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

— BABEK, — ye Akşan Postasi İtalyanlar nasıl yenilımişlerdi Sekiz DİN ceset yere serilmişti İtalyan ordusu hiç, yaralı bile kalmamacasına mahvolmuş Habeşistanı himayesine almak ümitleri suya düşmüştü Habeşistan, ecnebi devletlerle yaptığı harpler- "en yalnız ingiltereye karşı olanında yenilmiştir Habeşistan — Halya o ihtilöfi, gittikçe daha vahim bir mahiyet alarak sürüp gidiyor. İtalya kat'i surelle hürbe karar vermiş gibi görünmektedir, Harp olursa Halya kazanacak mı? Bunu istikbal gösterecek. Biz burada, fransızca “Vu,, mecmua » #indan naklen, İtalyanların Ha - beşlerle olan eski harplerini an - latıyoruz. Resimler de o devrin gazetelerinden elınmıştır, 1947 , Habeşistan, her biri “Ras, un - vanlı bir başkan tarafından idare e - dilen birçok devletçiklere ayrılmıştır. Adun'da İtalyan ordusu, bir çeçi- de sıkışmış ve tamamiyle mahvolrruştu Vakrt vakıt, bunlardan biri diğerleri - ni hükmü altına alarak “Negüs Ne - güsti,, (Krallar kral) unvanını kaza - miyor. Bu uğurda kanlı omücadele - ler yapılıyor. Bu mücadelede romantik bir şahsi Yet diğerlerine galebe çalmıştır. Ras Kassa nihayet Teodoros II, unvanile kendini krallar kralı ilân ettirebilmiş- tir. Bunu takip eden sulh ve refah devrinde Teodoros memleketi tensike | koyuldu. Avrupa ile münasebeti giriş - ti. 1949 da İngiltere ilk defa olarak Sir Kameron adlı bir konsolos gön - derdi. Fakat Teodos bu başarılardan | gururlandı. Günün birinde | İngiltere | kraliçesini Viktoryayı kendisini ziya | tete çağırdı. Kraliçe hemen gelmeyin | İngiliz ordusu, file. re yüklediği tonlar- la Magdala üzerine NT e a Pe DA ÇE ce, imparator fena halde kızdı ve Ha - beşistandaki bütün İngilizleri hapis - haneye tıktı, Ve konsolos o Kameronu! Parangaya vurdu. Bu sefer kraliçenin cevabı gecik - medi. Pil sırtında taşınan (toplarla 16000 asker Robert Napye kumanda- sında Habeş kıyılarına çıkarıldı. Bu havudis Habeş krallar kralını hiç te memnun etmedi, müdafaaya hazırlanmağa başladı. Fakat İngiliz- ler, Habeşistanın o zamanki merkezi! olan Magdalaya derhal (yürümeden önce Teodorosun düşmanı diğer “Ras,, larla anlaştılar, Ve onların ordusuyla birlikte on gün sonra Mağdala üzeri- ne yürüdüler, Mağdala karşısma gelince, İngi - lizler Habeşlerin silâh menzili dışm - da durarak kaleyi kuşattılar. Bu mem lekette ilk defa olarak top gürledi ve Habeşler arasında panik çıkardı. Yan- gın fişekleri, müsavi olmıyan kuvset- ler arasındaki bu harbi çabuk bitir - di, İngilizler Magdalayı yakıp yıktı. lar. Zavallı kral Teodoros İnçilizle - rin eline diri düşmemenin çaresini a- ramağn mecbur kaldı. Cesedini hu İn- giliz askerleri kruliçeye hakarete eür- et eden adam bu adamı hayretle sey - retüler. İngilizlerin | iki ölü ve yirmi| kadar yaralısından başka zayiatı yok- tu. Madale zindanlarında açlıktan yarı ölü düşen İngiliz esirleri kurta - rıldr. Ye masalları andıran bir alay lere yaptığı yardım mükâfatı olarak Ras Kasay veni dostinrı tarafından krallar kralı ilân edildi ve Ras Joha- nes adını aldi. 189884 Kral Johanes hâlâ hükümdazdır. İtalyanlar bu sırada Kızıl deniz kıyı- larında Asap mevkiine çıkıp Mısır top rağındaki Masanaya doğru genişle - | mek istiyorlar. Mısır Hidivinden bu - rada bir imtiyaz satın oalmışlarsada Kral Johanes bunu hoş görmüyor ve asker göndererek burasını işgal edi - yor. Bu hâdisede bir kaç İtalyan öldü » rülmüştü. İtalyan hükümeti bir askeri sefer açmağa karar verdi. İtalyada sevk içinde gönüllüler yazıldı. Napo - lide başda müzika, vapura binen as - kerleri halk coşkun bir o heye canla! selâmlıyordu. Masanaya çıkan sefer| kolu, kral Johanesi o mağlüp ederek Habeşistanı İtalyan himayesi altına sokmağa hazırlandı. Italvanların elinde o zaman o için çok mükemmel silâh ve malzeme var. dı. Nakliyat uzak bir noktaya Okadar demiryolu ile yapılıyordu. İngilizlerden örnek alarak Italyan lar Menelik adir Habeş reisiyle anlaş tlar, Bu adam kral Johannesin düş- manı idi ve Habeş tahtı üzerinde hak iddin ediyordu. | ker kalmea, son İtalyan zabili tüfe - Fakat teknik vasıtalarına rağmen Malyanlar bir Östünlük kazanamadı - lar. Harpler, talih değişikliği ile biri birini takip ediyordu. İtalyanlar ilk defa olurak bir sabit balon kullandı - lar. Ancak, askerlerin beslenmesi güç oluyordu. Habeş kralının © askerleri tarlalardaki mahsulleri yakmışlar, su kuyularını o zehirlemişlerdi. Yollar casuslarla dolu idi, Geceler o kadar sicak oluyordu ki | Ilalyan zabit ve askerleri uyuyamıyor Vardı, Uyuyamıyanlara hortumla su serpmek üzere angariye kolları yaptı- lar İtalyanlarla Kat'i harbe girişmek- ten sakman Habeşler, nihayet bir ge- ce İtalyan koluna © baskın verdiler, Dogali harbinde, İtalyan ordusun dan son kalanlar ölülerini selâmlar vaziyette can verdiler Dişleri arasmda bıçaklarla şeytanlar gibi İtalyanların karşısına çıkıyor ve silâhlarmı kullanmalarma vakıt bı - takmadan onları boğuyorlardı. Ialyanlardan yalnız bir avuç as - Zini kaldırdı Harbin gürültüsü için - de, sesini işittirmek İçin haykırarak, askerlerine Habeşlere arka çevirip ö- lüleri selâmlamalarını o emretti. Son kalanlar da bu jest içinde öldüler. Fakat Habeşler bu muvaffakıyet- ten istifade edemediler, Bu meşhur Dogali muharebesinden sonra Habeş kralı Johane Sudanlılara karşı bir harpte öldü. Bunu takip eden karga- şalıkta, İtalyanlar Meneliği krallar kralı olarak (o yerleştirdiler. Onunla Ucciali andlaşmasını imzaladılar, 1889; Bu andlaşma Jtalyanlarm Masa - nayı İşgal haklarını tanıyarak Brit -| renin bir kısmını onlara bırakıyor ve kendilerine Habeşistanda © ekonomik ve Slaysul menfaatler veriyordu. 1894. Doğali harbinden on sene geç- miştir. İtalyanlarm yardımiyle tah - ta geçen Menelik hâlü hükümdardır. Yalnız şimdi İtalyanlar artık Meşe - lik'in dostları değillerdir, Genişlerşek hursiyle gözlerini Habeşistana dikmiş- Terdir. Eski Menelikten kendi himayeleri altına girmesini istiyorlar, Fakat Me - nelik bunu hiddetle reddediyor, Eski- ittifaklarını, Ueciali andlaşmasını ile- ri sürüyor. Ucelali mi? Bu geçmiştir, | Malyanların şimdiki ihtiyaçlarma uy- gun düşmüyor. Roma hükümeti yeni bir sefer ko- | lu göndermeğe karar veriyor. Doğali | bozgununu hatırladıklarından bu se - fer daha mühim tedbirler alıyorlar. Napuoliden 20000 asker o gönderiliyor. Ayni zamanda bir intikam şellini ala- cak bir zafere çabuk ulaşacakları ü- midindedirler. Değerli bir asker olan general Ba- ratyeri sefer ordusunun başma geçi - | âine rilmiştir. Habeş kralı da aşiretlerini topluyor, hazırlanıyordu, o Menelikin öz oğluRas Makonen komutanlığı ele aldı, Başlangıçta İtalyanlar bir kaç mu vaffakıyet kazanarak Kasaluyı işgal ettiler. Fakat harp uzıyor. Romada sabırsızlık var. Hasımlarının değerine göz yummıyan general oBaratyeri ise bol cephane alamıyan 200 askerle Habeşistanın göbeğine sokulmaktaki güçlüğü takdir ediyor, tereddüt edi - yordu. Rütün raporlarında (takviye kuvvetleri ve (o bilhassa mühimmat gönderilmesini istiyordu. Ancak başhakan Krispi halka-kar- şi bir muvaffakıyet göstermek ihti - yacında idi. Ölüm hükmüne muadil kat'i bir cevap verdi: “Yağmur mevsiminden önce İtal. yan bayrağının Adua üzerinde dal - galanmasını gerektir:, Baatyeri itaat etti ve ilerledi. Or. dusunun sayı yetersizliğine aylardan. beri seferde olan askerlerin yorgun - Tuğuna rağmen, harbi kuzanarak A - mayı belki de zaptedecekti, Fakat Hal yan erkânı harbiye haritasındaki bir İtalyanlar, Habeşistanın stcak ik: limine dayanamıyorlardı. Bu ses beple geceleri uyuyanları suluyız serinletmek üzere yerlilerden ( an- garye kolları, ihdas etmişlerdi. yanlıştık, harp taliinin dönmesine sebep oldu. Uzun bir dehlize benziyen dar bir geçit haritada (o göslerilmemişti. Bu yanlışın farkına vardıkları zaman pek geç kalmışlardı. Geçidin duvar - ları arasmda hapsolan İtalyan kolu açılamadı. Toplar gürültü yapmak - tan başka işe oyaramadılar. Alaylar biribiri ardınca, biribirine yardım e - dememeksizin mahvoldular, aleyhlerine Mühimmat kalmadığı için son tp ve son mitralyöz da susunca, İtalyan arasına derin bir süküt çöktü." Son saatlerinin çaldığını anlamış- lardi, © vakit dağm yalçın eteklerinden, ölüm şövalyesi gibi Habeş askerleri indiler. Kocaman palalarını iki elile sal - Tıyarak sağda soa yaadI,ktaobni lıyarak sağda solda, ayakta tek bir a- dam kalmayıncaya kadar ve drbele - rine hiçbir inilti, hiçbir o sızıltı cevap vermeyinceye kadar doğradılar. Adua harbinden sonra hiç yaralı bulunmadı. Boğazda sekiz bin eset yerlere serilmişti. İtalyan sefer ordu- sü tamamiyle mahvolmuştu. Ikinci defa olarak bozguna uğ - rıyan İtalya Uccali muahedesinin ver. diği imtiyazlardan feragate ve Ha - beşistanm istiklâlini tanrımağa mec - bur kaldı. Kıtalden mucize nevinden kurtu- Jan geheral Baratyeri Romaya dön - dü. Divanı harbe çekildi. Beraat etti ise de az sonra kederinden öldü. tL Italya, eskiden gönderdi asker yerine şimdi Habeşistan civarın da 400 bin asker toplamış bulunuyor. Bakalım istikbal ne gösterecek? xw *» Sinema yıldızla. rı arasında Mek - sikalı Dolores del Riyo, Hollirutta hemen hergün baş ka Diçimde yeni bir mayo giymek ve bunu moda ka- getirmekle göhret bulmuştur. İğesimde onun sir- tewda gördüğünüz mışıo, ipek jersey- dera yapılmış, çok sadâ be o nisbette zariftir. ** pike