9 Ağustos 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Üüt eli üçük san atlar ve Yunanistan M. Çaldaris, aldığımız tedbirin doğru olduğunu : söylüyor Selânixte çıkan (Etnos) gaze- tesinin bir muharriri Yunan başve- kili M. Çaldaris ile bir — mülâkat yapmış ve bu mülâkatta Türkiye - de küçük sanatlar kanununüun tat« biki neticesinde İstanbuldan git- meleri mevzuu bahsolan Yunanlı- lar haklkımda mütaleasını sormur tur. M. Çaldaris şu beyanatta bu- lunmuştur: — İki sene evel Ankaraya gitti. | ğim zaman bu hususta teşebbüsat ta belunmuştum. Mevzuu bahso lan kanüni tedbir yalnız Yunan te baasına mahsus değildir. Tekmi ecnebileri alâkadar eden bir iştir Bügün her memleket milliyetçi bir siyas&t takip ediyor: — Bir takır sanatları kendi vatandaşların: hasrerliyor. Ben bu mesele hak kında bizzat Türk Başvekili İsme' Paşaya geçen sene olduğu gibi br sene de mektuplar yazdım. Tür- kiye Büyük Millet Meclisi tarafın- dan kabul edilmiş olan kücük san' stlar kanunu daha geçen sene tat- bik edilecekti. Fakat İstanbulda miktarları hemen bütün diğer ec- nebilerin yekünuna Mmuadil olan Yunhnanlılara bir kolaylık olmak ü- zere kanunun tatbiki bir sene için tehir edildi. Zannediyorum ki İs- tanbuldan çıkacak olan Yunanlıla rın miktarı o kadar çok — olmıya- caktır. Çünkü Türkiye ecnebileri memleketten çıkarmıyor. Yalnız bu ecnebilere kanun mucibince bazı küçük san'atları icra etmek için müsaade vermiyor. — Nite- kixr'biz'de »kendi memleketimiz de”böyle"*Şapmıyor muyuz? Ben Türkiyede Yunan tebaasıma der- hal memleketten çıkıp müuhaceret etmemelerini tavsiye ettim, Şayet kücük sanatlar kanunu ile şimdiki işleri brırakmak mecburiyetinde kalanlar olursa bunlar. ecnebiler için memnü olmryan diğer bir san- at ve mesleğe girerek kendilerine ö suretle Türkiyede — başka bir iş temin edebilirler. Herhalde şunu açıkça sövlerim ki Türk hükümeti sırf Yunanistanı memhuün etmek icin kücük san'at- lar karlunünün tatbikatını bir sene geciktirmiştir. Türkiyede — olan Yunanlılar san'atlarını ve meslek- lerini değiştirmek suretiyle gene Türkiyede kalabilirler..., Değiştirileceği söylenilen valiler Ankara, 8 (Hususi) — Bazı val! liklerde yapılması — beklenen de gişikliklerin âli tasdika erzedilece- ğitahmin olunuyor. Söylenildiği- ne göre, Ordu valisi Adil Beyin tekaütlüğünü — istemesi — üzerine Orduya Bölü valsi Ali Rıza, Palu- ya iresun Valisi Salih Cemal, Giresuna İstanbul belediye reis mu avini Hâmit, belediye reis mua- vinliğine Beyoğlu kaymakamı Sed at, Vekâlet emrine almması ile açrılan Çankırı valiliğine Sinop va - Hisi Aabdülhak Hakkı, Acçık olan Burdur valiliğine Ankara belediye reis muavini Adli Beylerin tayin- leri kuvvetli bir ihtimal dahilinde dir. : Muhafızgücüler Ankarada Ankara, 8 (A.A.) — Türkiye bi- siklet turunu tam bir muvaffaki - yetle başarmış olan Muhafız gücü hisildetcileri bugün sehrimize gel - mişlerdir. | — da içtimar mukarrer olan konfe- - HABER — Akşam Pöstâsı — —- - —— e kontrola başladı İtalya filosu, M. Musolini'nin de manevralar yapıyor onüuü Londra, 8 (A.A) — İmparator- luk müdafza komitesi nezdindeki kabine Mmümessili Sir Maurice! Hankey Avusturyaya gitmek üze-! re Cuma günü Londradan hareket edecektir. Mumaileyh, Victoria hükümetinin yüzüncü yıl dönümü merasiminde hazır bulunacaktır. Sir Hankey bu vesileden istifade ederek imparatorluğu teşkil eden muhtelif hükümetlerin merkezine gidecek ve doöminyonların mü- messilleri ile imparatorluğun mü- dafaaaıma müteallik mühim mese- leleri müzakere edecektir. Sabah gazeteleri bu hâdiseye esrarlı Mmahiyet vermektedirler. Londra, 8 (A.A.) — Sir Han- keyin Avusturalyaya — seyahatin- den bahseden Daily Herald diyor ki: “Sir Hankeyin ecnebi Afrika - da, Avusturalyada, yeni Zellen- dada ve Kanadada yapacağı mü- kâlemeler müstesna bir ehemmi- yeti haiz olacak ve bütün askeri bahri ve havat sevkulceyş mesele- lerine temas oluntcaktır. Bundan başka geçenlerde Fransız erkânı harbiyei umumiye — reisi ceneral Veygand ile İngiliz bahriye nazırı Lord Hailshamın mütekabil ziya- retleri neticesinde İngiliz siyaseti- nin aldığı yeni şekil de tetkik olu- nacaktir.,, Daily Mail gazetesi de diyor ki: “Sir Hankey Londraya ancak bu senenin nihayetinde veya gele- cek senenin başlarımnda dönecek- tir. Ö, zaman seyahati ve iştirak etmiş olacağı müzakereler — hak- kında mufassal bir rapor verecek- ti. Deniz silâhları meselesi Londra, 8 (A.A) — Timesten sonra bugün de Daily Herald ga- zetesi deniz silâhları meselesini mevzuu bahsederek diyor ki: Deniz müzakereleri bir çok müşkülâta uğramaktan hali kal- mıyor. Bu müşkülât öyle - büyük- tür. ki, Londranın salâhiyettar mehafili önümüzdeki sene zarfın« ransın toplanamıyacağından endi şe ediyorlar. Deniz silâhlarının azaltılması veya hiç olmazsa bu- günkü seviyesinde muhafaza — &- dilmesi mevzuu bahsolacak yerde beş büyük deniz devletine ihtiyaç ları nisbetinde istedikleri kadar inşaatta bulunmalarına mMmüsaade İtalya, tekzip ediyor Bolonya, 8 (A.A) — Stefani A- jansı tebliğ ediyor: Daily Telegraph muhabiri, ahi- ren, bazı faşistlerle bunlar meya- nında, M. ÂArpinatinin - tevkifleri keyfiyetini tamamiyle muhayyel bir şekilde haber vermiştir. Bu muhabire göre, federal kâtipler- den üç zat ta dahil olduğu halde 300 kişi kadar tevkif olunmuştur. Bu müheyyiç havadisin kat'iyyen asıl ve esastr yoktur. Ne Bolonya"- da, ne de sair vilâyetlerin hiç bi - rinde, ne siyasi bir şahsiyet, ne de fedaral kâtip tevkif edilmemiştir. Yalnız, son günlerde on iki kişi tevkif olunmuşsa, fakat bunlar da derhal serbest bırakılmışlardır. Tayyare Cemiyeti 'mü- fettişleri Ankara, 8 (Hususi) — Tayya- re cemiyeti müfettişlerinin iştira - kiyle merkezde yapılan -toplantı çalışmaları devâm etmektedir. Ça« İışmalarda vilâyetlerdeki cemiyet mesaisine ait raporlar tetkik olun- maktadır. Reis Fuat Bey yarın Ankaraya gelecektir. Eşkişehir borsasında Ankara, 8 (Hususi) — Eskişe- hir ticaret ve zahire borsası tali- matnamesinin bazı maddeleri de- ğişti. Yeni şekle göre lüzüum gö: rülürse borsaya simsarlardarn baş - ka dellâllar da tayin edilebilecek - tir. Simsarların borsaya kayt ve kabulleri aboneler misilli yapıla - caktır. Borsa heyeti, İstanbul borsa heyeti gibi intihap şartlarile | kruvazörüne gitmiştir. Orada har- edilmesi derpiş oluyor ve mua y- yen bir devre için alâkadar devletl erin ilân ettikeri proğramı attir- maları için bir itilâf akdi teklif e- diliyor. Binaenaleyh konferansın toplanması ve yahut — hakikaten mühim bir itilâf akdolunması ih- timalleri evvelkinden daha çok zayıftır. Japonya kendisine teklif edilen nisbetin Japoniyanın şerefi ile mütenasip olmadığını ileri sü- rüyor. Almanya bu teze dünyayı alıştırdı ve dünya delice bir silâh yarış siyasetinde ısrar ettikçe mun sif hiç bir fert Japonya ve Alman- yanın müsavat haklarını inkâr e- demez. Devletler müşterek emni- yet sistemine iltihak ve mütecaviz milletin tecziyesini taahhüt etme- dikleri müddetçe herkesin bizzat kendi müdafaasını temin etmesi tabitdir. Felâket şuradadır ki, hiç bir devlet silâh yarısını arttırmak- sızın kendi müdafaasını temin e - demez, | " e Italya filösunun manevraları Gaeta, 8 (A.. A;) — Bahriye müsteşarı ve erkânıharbiye reisi ile beraber M. Musolini dün Pola biye, hava müsteşarları ile faşist fırkasının umumi kâtibi kendisini bekliyorlardı. ' M. Musölini Gaeta açıklarında 40 parçadan mürekkep birinci ve ikinci filoların — manevralarıtnda 'hazır bulunmuştur. Filolar iki kıs- ma ayrılmışlardır. , Manevralardan sonra M. Mu - solini iki filoyu teftiş etmiştir. M. Musolini tayyareci.. Roma, 9 (A. A.) — M. Muso:- lini bizzat idare etmekte olduğu üç motörlü bir deniz tayyaresiyle Gaeta'dan GÖstier'ye — muvasalat etmiştir. i “ Tayyarede hava işleri nezaret' müsteşarı ceneral Joözef Valle, faşist fırkası kâtibi umumisi, mi- lis erkânıharbiye reisi kont Galez- zo ve Atlas Okyanosu seferini yapmış olan binbaşı Piseo bulu - seçilecektir. VAKIT — Mehmet A&m Bey memleketi- mizde küçük san'atlar kamintıntın. tatbikine geçilmesi Üzerine bazı Yunan gâzetelerinin bize yaptıkları hücumları hatırlatarak — bun- ların hepsine Yunan Başvekili M. Çaldarisin cevap vermiş olduğunüu söylüyor. Asım Bey bu cevabımn bu neşriyatı durdurması temen- nisini İzhar ederek “Küçük san'atlar kanunu- nun tatbikatı yüzünden Türk — Yunan mat- buatr arasında başlıyan münakaşaların var- dığı bu netlceyi memnuniyetle kaydederiz.., diyor. CÜMHURİYET — Yünüs Nadi Bey bu- günkü mMmakalesinde, profesör Hâmlt Nafiz Beyin sü meselesi hakkmda yolladığı bir mektup münasebetile ayni mesele üzerindeki fikirlerini izah ediyor, Hâmit Nafiz Böy Türkiyede su meselesini halletmek — ve mev- ut gaları meydana çıkarmak İçin memleke- Hin Jeolojik bir haritasma İüzum olduğu mü- faleasındadır. Nadi Bey bunün İçin diyor kl: “Memleketin mrüfassal bir Jeolojik haritası elbette uzunca bir zaman ve fazla olduğu ka r_Sabaİı gazeteleri ne diyorlar? dar ciddi çalışmaların mahsuülü olarak teşek- kül ve tekemmül edebilir. Prensibi kâbul olu- narak elbirliğile bir udundan İşe başlatmak- Ia bü mesele bu ilmi esasında hal yoluna ko- nülmüş olabilir. Haritanın her sene İkmal o- lanan kasminm memleketteki sahast gözleri- mizin önünde karanlıktan aydmlığa çıkarıl- mış apaçık bir vaziyet üarzedecektir. Üsülde yeknmesalkdık olunca haritanm en İâzim saha- lâr takdim olunmak güretile parça parça tet- kik ve teşkili mümkündür. Herhalde — ilme mütsallik mosalnin bütün bütün tevhidi müm kün olmasa bile yekdiğerden dalma haber- dar olacak veçhile ahenkli bir tesanüde tâbi tutulması elzemdir.,, MİLLİYET —- İbrahim Necml Bey - “Dil değişiminde yol ve gidiş,, başlıklı yazısırıda dilimizi öz türkçeleştirmek cereyanında ka- nuşma dilimizi anlaşilmüz bir hale getirmek nin Üzerine yürüdüğü yapma dil, Türklerin güzel güzel konuştukları ve anlaştıkları ko- nuşma dili değildir. Değiştirmek, — ortadan kaldırmak istenilen dil, yazıda kullanılan ve nuyordu. konuşulmiyan yapma ve karışık dildir,, yor. İbrahim Necmi Bey bundan s#onta Sözü Tarama Dergisine getirerok bunda bulunan öz Türkçe kelimelerin kat'i bir tasfiyo güör- memiş olduğunu hatirlatıyor ve, yazıcıların, şimdiki diüde alışılmış öz Türkçe kelimeler dürürken haâlkça bilinmiyen veya pek az bi- linen #özler kullanmamalarını tavsiye — edi- yor. ZAMAN — Bblüzziya Zade Velit Bey, M. Hitlerin geçenlerde söylediği bir sözü ele ala- rak döoğruluğu üzerinde mütalca yürütüyor. Avuüsturyanım ergeç Almanya ile birleşeceği- nt Hade edön bu sözler Velit Beyo göre çok haklıdır. Çünkü “Milletlerin hayatları, istik- balleri üzerinde riyazi bir kat'iyyetle İlcrayı hükmeden (coğrafi mukadderat) nammnda bir âmil vardır.,, Velit Bey şöyle devam edi- yörı “Membat kuvvetli olan nehirlerin Mmec- ralarından taşmasıma nasil hiç-bir — beşeri kuüvvet mân! olamazsa, Alman ve Avusfurya- Iları da, coğrafi vaziyetlerinin zorla söevket: | Gazi Hindenburgun - ölümür” den dolayı M., Hitlet! taziye ettiler ' Ankara, 8 (ALA,) — RelliM Haztötlöri — Mafeşab #bü Hindenbifl vefuti Münasebetiyle Altman devleti çei M. Hitlere aşağıdaki telyazısını göndü” mişlerdir. ' Büyük devlet rekinin — vefatiyle yi Mmüteellim oOlarak ön samimi - ı* le, Türki milletiyle beraber Almali letinin bu matemino azami iştirak ettt mi zati devletlerine arz ve ifade edtrlü Gazi Mustafa Kemâtl M. Hitler şu cevabı. göndermişti! Türkiye Reisicumhuru Gati “M Kemal Hazretlerine. ANKRÂ Alman milletinin, pek mübeceetl let relsi Fön Hindenburgun ziyar golaş! Sile duyduğu derin yası, zatj devli zin ve Türk milletinin paylaşmasın! & teren Yyürekten sözleri için, zati devlet lerinden, Relth hükümetinin en kâ töşekkürlerini lütfen kabul ııuyurm!'“" rica ederim. ' Adolt Hitler Hariciye Vekili Tevfik Rüştü BET fendi İle von Neurath araşında ŞÜ vek graflar teati edilmiştir: | Devlet relal — Maresal Hındenbif'd' vefatiyle Almanyanın duçar olduğu eleri” den soön derece mütcessir olarak 4 ,Teriml” ve derim sempatimin tet fadesini kübül büyutmdârdi ati devi” larinden tlca ederim. ' Dr. Tevfik Rüştü Türkiye Hariciye Vekili Doktör fik Rüştü Beyefendi Hazrtlerine, ; ANKA İ, | Almanyanın uğır tiykina İIM iştirakinize — dalr — tesliydtkâr ıM dolâayı samimii teşekkürlerimin ku zatı devletlerinden rica edörlm, - Reich nazırı Barö? Von Neurath Türkiyenin haket' - & ,* | olduğu ihitilaf Afgifl' eİçisi, iranla oll” “ihtilâfı anlatiyor Ankara, 8 () — Afgal' tanın Ankara elçisiyle görüştü. Elçi, İran — Afgan hudut ihtil” nin mahiyeti hakkındaki suali” cevaben dedi ki: , Çök büyük müusibet ve f? ketlere katlandıktan sonra _" tiklâllerine kavuşan ve bunu m!” faza etmek için her müşkülü GM alan bu iki millet arasında ' eden ihtilâf, asla izam edilm* değmiyen bir şeydir. Münazilinfih olan mesele âbat namındaki mahallin aidil” keyfiyetidir. Musaâbat ötede”” ri Afganistanın elindedir. |/ hükümeti son bir kaç sene zarfı!” a burasınımn kendisine ait olduf nu iddia etmektedir. Biz bu lâfın —halli hususunda — Türk!| Cumhuriyeti hükümetinin hakt ğini teklif ettik. İran hükün bu teklifimizi kabul etmek le hüsnü niyetini gösterdi. de hariciye vekilimiz Faizi met Han ve İran sefiri kebiri A" | İsfendiyari görüşmüşler ve bü | kemliği bir kararname ile t&" etmişlerdir. Biz, Türkiye Cut iyeti hükümetinin bu husust3 receği kararı kabulde tereddü' | miyeceğiz. Meselenin adilân€ | her iki tarafın memnuniyetin! ,, cip bir şekilde halledileceğine niiz. Bu münasebetle şunu da yi lemek isterim ki biz Türk ” tini yegâne dostumuz Aıdd_ea' ! onun ilerleme hamlelerini P K bir dikkat ve alâka ile takip / y) riz. Öyle zannediyorum ki bif)| bu ihtilâfta Türkiye Cumhuf'” | nin hakemliğini îıtemek"iıı:’d yalnız Türkiyeye karşı olan ,li" mizi değil, ayni zamanda Y H Sark milletleri arasındaki kaf Kİ lik bağlarının kuvveti der€? tiği yoldan hiç bir kuvvet çöylrümüz.n J gösteren özlü bir misaldir. L .. _ _hı.ı - | BLZES F — 2 D T O F ge L K” L d w E FY Ülş İ ti