15 Şubat 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r ALTINIŞIK'm çıkan ikinci sayısında Bugün İç Işleri Bakanı Sökmensüere Açık Mektub Davamız (Muharrem Ergin) İ. Hami" Danişmendin Lise Edebiyat Kitablarını Tenkidi Millî Mukaddesat Düşmanları (ATSIZ) H. Sadeddin Arel ile Bir Konuşma Prof. Fmdıkoğlu Arif Nihad Asya Balcıoğlu Dile Gelenler Şiirler vesaire. 23 (Jnnll vıl «fcın • uııwu Jll «Jajl., umhuriyet flnftl KURUCUSU:YUNUSNADÎ OUOI Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: îstanbul No 246 Telefonlar: ümuml Santral Numaraa: 24298. Yao Işleri: 24299. Matbaa: 24290. Mevsimin en güzel tercüme rorr AŞKTAN ÖNİk İ BEVİ i î \ Yazan: M. TE^G Çeviren: Mazhar i 12Wkt9^fc Cumartesi 15 Şubat 1947 UGUR ?Hİ Receb Peker, hükumetin altı aglık 44 TürkYunan dostluğu bütün icraatından aldığı neticeleri ve bundan dünya için mes'ud bir misaldir,, sonrası için düşündüklerini anlattı Yirmi senedenberi dünyada pek çok şeyler değişti, fakat u Başbakanın radyo Majeste Yunan Kralının dün akşamki konuşması Tiirk basınına demeci sağlam Yunan Türk dostluğunu hiç bir şey sarsamadı. İstikbalde de muhakkak bn böyle olacaktır^ Atir» 14 (a.a.) Anadolu Ajansıam özel muhabiri Ş«rif Arzık bildiriyor: Yunan Krab Majeste Dcinci George, dün beni hususf olarak kabul etmek lutfunda bulundu. Kardeş asil Y\ınan milletinin mufahham hükümdarı beni sarayın kütübhanesinde kabul «derek, birbirine karşı cşid muhabbet besleyen Yunan ve Türk milletlerinden usnm uzadıya bahsetti ve biihassa şahsan Türk milletine ve bu dost komşu memleketin yüksek devlet reisi Ismet Inönüye olan muhabbetinj ehenımiyetle beürtti ve Türkiyenin r e fahı temennisinde bulundu. Majeste Kral sözlerine devamla bana dedi ki: « Bugün banşa kavuşmayı araştıran bütün dünya için Yunanistan v« Türkiye, kendileriıü birbirine bağlıyan sıkı dostlukla, komşu memleketler arasmda karşıhkh hakikî bir iyi niyetin bu sahada neler başarabileceğinm mesud fciı misalini t«çkil etmektedir. Ed metnlekei Arktat Sa. 3, Sü. 2 de Başbakan: «7 Eylul kararları memleketi ekonomik ve ticarî geniş bir harekete kavuşturmuştur. İhracat malları dolgun fiatla şimdiden satılmış gibidir» dedi Dünya buhranının Receb Pekere göre gelecek sene kömür sıkıntısı çekiiıtıiyecek, manevî cephesi birçok büyük işler başarılacak. Metodlu calışma yollarma girildi Amerikanın harbiye bütçesi Truman bütçenin azaltılmasını istemiyor on haftalarda büsbütün hara*etlfinen lç politika tartışmalarının, dikkatimizi dünyada clup bitenlerden riyade kendi meselelerimiz üzerine çekmesi gayet tabüdir. Geniş halk kütlelcrinin her giinkü yaşayışlarma hâkim konularla daha yakından ilgilenmeleri kaçınılmaz bir larurettir. Ancak bu hal bize hiçbir milleün siyasi kadcrini, genel dünya şarflafının tesirinden tamamen kıırtaramıyacağı gerçeğini unutturmamahdır. Millî kalkınma ve demokratik jelisme alamnHaki hamlolerimizin başarılı neticelere ulaşması elbette ld birinci derecede memleket idaresinden sorumhı olânlarca alınacak tedbirlerin doğruluk ve makB°da uygunluğuna. ondan sonra da dünya sartİannın elveri?li seyrine bağhdtr. Başkan Truman 5 şubatta kongreye verdiği raporda dünyamızın karşılaşmakta bulunduğu giıçlükleri şöylece saymıstır: «Kat'î sulh * andlaşmalarımn harırlanması, müşterek bir zihnivetin muhafazası, atom enerjisinin ve silâhS'.zlanmanın kontroin, dünya ekonomisinin kalkınması ve gelişmesi, bütiin dünyada insan haklarına riayet edilmesi.» Insanlığın içinde yuvarlanmakta bulnndıığu bulııan uçnrumunun deıiniiğini anlamak için bu kataloga yalnız bir goz atraak yetişir. Cephelerde silâhların susma«ı Ü7erinden iki yıl geçtiği halde saelece Mihver ortaklarile barış andlasmalaruun imzalanması mümkün olmustnr. Bunların da salib ve mağlub satlannda yer alan ilgili devletlerin çoğunu memnun etmediği görülmektedir. Böylece yakın bir gelecckte revizyonist temajüllerin yepiden cajılanması beklonİT bir haldir. Almanva ile barış işi ise biiyük bir anlaşmazhk kaynağı halinde henüz acUıdadır. Bundan daha mühim olan nokta, ber tiirlü anlpsmn ve isbirliğinin esas sartı ohn müşterek zihniyetin, muhafazasi so>le dursun henüz doğmamış olması, doğacak gibi görünnjeyisidir. Sayısı* konferans masalannda insanlığm yaralarını sarmak için toplanan çeMdli nıillct temsileilerini birbirinden ayıran sad<>ce menfaat, göriiş ve düşünce ayrılıklan değil. doğmdan doğruya zihniyet a\Tihpıdır. Bunnn sebebi Ikinci Dünva Harbinin luaddt kıymetlerden ııyade manevî kıymetleri öldürmesi. bunlara dayanan Avrııpa medenivetini mahvetmesidir. Daha 1943 tr Dr. Oldham barbarlar devrinden daha kötü bir çağa prmekte oidnğunmîu yazmıstrr. GörüliLyor ki bnçiinkü dünya buhranının karakteri maddî ve siyasî olmaktan ziyadc fikrî ve manevîdir. Eskı stoacılarm insa"lık özünün cevheri saydıklan, cesaret. hikmet, ifidal. adalet hasletleri yerine korkn, şaskınlıfc, ifrat. hırs ve *ahaklriim duygusu birçok mbaclara hâkim olma votanu tntmuştur. Hele atom bombası gibi bir tahrib silâhının kesfl korku ve hırsı âdeta bir histeri buhranma çe\irmistir. Atom enerjisinin havırlı mak=adlar icin kullanılmasım sa§lama pesinde ko«ıan idealistlere nispetle onn yeni bir tahakküm aleti, emnervali=t bir geni«leme siyasetinin tatbik va«tası olarak değerlcndİTmek istiven m«tervalistlcr daha ağır basmaktadır. Bütön bunlar sizli dlplomasivi itibarda tatan, politikada samiraiyetsizliçi kbklestiren bellibaslı faktörlerdir. Bn sebeble meselâ büyük bir devlete mensnb yetkilî temsilcilerin ağzmdan hiirriyet. adalet. milletleTarası esit bir iîfcirliîi teranelerinin müjdeli akislerini duvdneumuı gtinün akşamında gene aynı devletin resmî radvosundan boxguncu. fesada. yıkıcı düsman propaçandalarını i«itmek artıl; pek de yadırpanmiyan bir olay haline geldi tki vüzliilük, tnhrif ve kııni iddiaiarm dosflnklar verine düsmanhklar yaralacağı mevdandidır. Yapılan islerin sövlenen sözlere ıi'manıası halinde ferdler arasmda oltîneıı eibi mflletler arasında da eüvensİ7İik dnyjtıısunun artacagnnı böyle hareket eı'enlerin biimemesi imkânflidır. Esef olunur ki bu «samimivetten U7»k lihni'ct altian alta biitün sivast mfinasI»^5^1cri, barı«ın knrıı'maM yolundaki gaVTetlcri zehirleme teblikesini taMtHaktadır. Bunun en aktüel misali. silâhsız Ankara 14 Başbakan Receb Peker, hükumetin Büyük Millet Meclisinde güven oyu alışmm altıncı ayı münasebetile bugün 19.30 da radyoda aşağıdaki konuşmayı yapmıştır: « Sevgili yurddaşiarım, Bugün, 14 şubat 1947, Büyük Millet Meclisinin hükumete güven oyu 7erişjnin altıncı ayını doldurmu? bulunuyoruz. MHletçe bir ctereceli seçim usulünün zorluklarını iktiham etüktsn sonra başhyan bu dsvir, iki parti ve tarafsız milletvekjllerinden kurulmuş bir Meclis hayatı içinde istikrara doğru az çok nnesafe alan bir akışla geçti. Ote yandan, Meclisin kabul ettiği çalışma programımızda gosterilen esasların U haSa. 3, Sü. S te Majeste İkinci George Receb Peker, bundan evvel radyoda yaptığı konuşmalardan birinde Okul inşaatılda köy kadını calıştırılmıyacak Dün bu kanun teklifini görüşen Millet Meclisinde hararetli tartısmalar oldu Köyliiye tsdenen yükletilen mükellefiyetlerin hududsuz bir şekil aldığını söyliyerek tenkidler yapan genc bir C.H.P. milletvekilini, Demokratlar {iddetle alkısladıl»r Ankara 14 (Telefonla) Köy okul.arı ve enstıtüleri inşaatında kadınların çalıştırılmamasına dair, Ankara milletvekili Hıfzı Oğuz Beketanm kanun teklüi, Meclisin bugünkü toplantısında uzun miizakerelerden sonra ve İç Işleri Komisyonunun daha genişletmiş olduğu şeklile kabul edildi. Meclis, Feridun Hkri Düşünselin başkanhğında toplanmıştı. Tasarı üzerine ilk söz alan Hüseyin Ulusoy çu sualleri sordu: 1 İç komisyonunun bu tadili ka> Arkası Sa. 2. Sü. 1 de Milletlerarası İmar Bankasına katılmamız Meclis dün Demokrat Yusuf Kemal Tengirçenk tarafından verilen izahatı alkışlarla karşılayarak tasarıyı kabul etti Ankara 14 (Teletonla) Milletlerarası para fonu ile Kalkınma ve İmax Bankasına katılmak İçin hükumete yetki «ren tasarı Meclisin bugonkü top lantısında kabul edildi. Tasarı görüşülürken Yusuf Kemal Tengirşenk söz aldı. Btitun Meclisin al&ka ve takıb ettlğı uzun izahlarda bulundu. Yusuf Kemal Tengırşenk, bu anlaşmalann dayandığı flkirleıi anlatmakla söze başladı ve bu iki müessesenin de çok tarafîı tdcaretı sağlamak ıçln yapıldığı. nı, Ğîtfıa 1939 da hattâ Pearl Haroour baskınmdan önce Ameritalılann harb soiTU munasebeüerini tetkife için blr Arkası So, 3, Sü. 3 te Belediye kapah spor salonu yaptırıyor Harbiyede inşa edilecek bu büyük salon için 2,5 milyon liralık istikraz yapılacak Memnuniyetle haber aldığımıza göre, ı kapah sporların yapılmasma ve hattâ fenlmltm ve v*. spor snor muhiünin öteden öteden manej manei haline ürağa müsaid bulunabitstanbulun beri eksikliğini hissetmekte olduğu bir lecek, tiyatro veya konser salonu halikapalı spor salonunun inşasını Belediye ne getirilebilecek şekilde yapılacaktır. derpiş etmektedir. Dk taslaklan Dol Ayrıca kapah yüzme salonu ve buhar mabahçe stadyomunun mimarı Viyeü hamamları da olacaktır. Hini hacette sergi sarayı da olabilecek Viyoli tarafından yapılan bu salon, Harbiye mektebinin arkasında bir bü olan bu salon ve müştemilâtınm inşasıyük sahaya yerleştirilmiş, spor site na iki buçulj milyon Hra gideceği tahsinin ortasmda olacak ve 6000 kişilik min edilmektedir. Belediye, bu parayı oturacak yeıi, geniş antramnatı salon Iller Bankasmdan tedarik edeoek v« Iarmı, 150 metre kadar bir iç pisti havi hasılat geüreceğinde şüphe edilmiyen bulunacakftr. Salon icabında her türiü salonun varidatile borcunu ödeyecektir. Başkan TrBnuın Wsshlngton 14 (a.a.) 1948 Benesin. de yapılacak ssçlmlere adaylığını koyıcağı sbvlenen Başkan Truman dün basına beyanatta bulunarak demlşür ki: « Curohur Başkanı olmak sıfatile Sa. 3, Sü. 2 rie İç tşleri Bakanı dün şehrîmize geldi Şükrü Sökmensüer, dün tetkiklerde bulundu Mahud bey anname Türk Talebe Birliği de bir beyanname neşrederek Amerikadaki bir kaç âvare gencin kaleme aldıkları beyanname karşısında duyduğu teessür ve nefreti bildirdi Ingilizler kömürsüzlükten feci bir duruma düştüler Bir milyondan fazla işsizin donmağa mahkum oldukları bildiriliyor. lokantalar. istirahat saîonları kapandı Türk Talebe BirUği tarafından dün şu beyanname n«şredilmistir: «13 şubat 1947 tarihli Cumhuriyet gazetesinde (Türk Amerikan Talebe Birliği) adına yayınlanan reis Kenan Bayson imzalı beyannameyi büyük bir teessür ve hayretle okuduk. Türk Talebe Birliği bu vaziyet karşısmda aşağıdaki hususlann açıklaıı masını lüzumlu görür: 1 Beyannamede, Türkiye Cumhuriyeti hükumetinin demokrasi prensiplerile kabili telif olmıyacak bazı ted birleTe müracaat etmekte olduğuna dair haberler alındığı söylenmektedİT . Memleketimizd«ki demokratik inki laflan yalnız Moskova radyosundan dinledikleri azatnî derecede aşikâr olan, tenkid ve taleblerini de gene o tç Işleri Bakanı Şükrü Sökmensüer, dün sabahki trenle Ankaradan şehrimize gelmiş, istasyonda Vali ve Bel»diye Reisi Lutfi Kırdar ile Vilâyet erkânı, Sıkı Yönetim KoT>utanı General Asım Tnıartepe tarafından karşılanmış» tır. İç Işleri Bakanı saat on birde Vilâyete gelmiş, uzun müddet Vilâyette kalarak Validen Vilâyet ve Belediye işleri hakkında izahat almış ve Sıkı Yönetim Komutam ile görüşmüştür. ağızla yapan bu kimselerin kendi îç Işleri Bakanı C. H. Parti Vilâyet vatanlarmdaki hâdiseler hakkmda Idare heyeti merkezini de ziyaret ettezad ve tenakuzlara düşmeleTİni çok miştir. Şükrü Sökmensüer, Istanbula, tabiî karşılarken duyduğumuz derin rahatsız bulunan ailesinin tedavisi için Sa. 3, Sü. 1 de gelmiştir. ingillz mimarî sergisi Kültür heyetinin tertib ettiği sergi dün Güzel Sanatlar Akademisinde açıldı Zam alamıyan belediye memurları Belediye Muhasebeai, 4 bin memur hakkında yeni bir formül buldu Belediye Muhasebe Müdürlüğü, barem cedvelinin D fıkrası mucibince maaş alan ve tahsisatsızlıktan zam alamıyan 4000 memura yapılacak zam hakkında yeni bir formül hazırlayarak Şehir Meclisine vermiştir. Bütçe KoVali serginin kordelâsını keserken misyonu tarafından tetkikine başlanan bu zam formülüne nazaran bu kabil İngiliz Kültür Heyeti tarafından ter leri selâmlıyan kısa bir hitabe yaptıkmemurlar uçe ayrılmaktadır. Bunlardan tib edılen Britanya ŞehirciUk Sergisi, tan sonra Vali ve Belediye Reisi Dr. Prof. Dr. YAVUZ ABADAN Sağda: Londrada bir bankada gaz Iâmbalarile çalışan memurlar, solda: Ticaret Bakanlığında mumlarla iş gören hademe ihtısas ve fikir sahasında çalışanlar hü dün Güzel Sanatl?r Akad«rnisind« tö Lutfi Kırdar, bir konuşma yapmış v« Arkatt Sa. 2, Sü. 2 de renle acılmjstır. Mimar Chitty, davetli Telgraflar 3 &HCÜ Arka*\ Sa. 3, Sfl. 4 te Arkan Sa. 3, Sü, 6 da