24 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

CUMHURÎYET Kae aclım ? Bastarofı I i»ıci safıifcrie medeniyet ve insanlığm yaşıyamıyacağı belli olmuştiır. Anlaşma işini herkes üzerine almak ve bunu sadece yorulmuş birkaç devlet adamır.a bırakmamalıdır. Bu, bütün dünya erkefc ve kadrn'.annın meşgul olması lâzımgelen esaslı bir iştir.» Sir Stafford Cripps, sözlerini şöyle bitirmiştir: « Atom bombası şimdiye kadar insanlann bulduklan en müthiş tahrib vasıtasıâır. Fakat ayni zamanda binlerce senedenberi düşün'ilen harbi beıtaraf meselesini halledscek mulıarrik bir kuvvettir.» ATOM BOMBASI nota Mısır hükumeti birçok taleblerde bulunmak iizere Ingiltereye bir nota verdi Baştaraft 1 Ind sahifede Siyasî sahsiyetlerin yaptıkları bir toplantı sonunda Mısır hükumeti Ingiltereye ittifak andlaşmasmın gözden geçirilmesinl Mütte^ik kıtaların memleketten çıkarılmasmı ve Sudanm I'ısıra bağlanmasını taleb eden şiddetli bir nota göndermeyi kararlaştırmıştır. Bu kaynaşma bütün partilere sirayet etmekte ve bunların bir çok toplantılarına vesile olmaktadır. de, Arab memleketleri, Trablusgarbda bir manda sistemi görmek istemediklerini ve Filistinin Arab memleketi olarak kalması gerektiğini de söyleraiştir. Azzam Bey çarşamba günü uçakla Londraya ve oradan Washingtona gidecektir. Genel sekreter bu iki ba=kentt= Arab görüş noktasını izah edecek ve döndükten sonra Mısırda bir Arab birliği konferansı açılacaktır. NewYork 23 (a.a.) Atom bomNota verildi bası sırrının Sovyetler Birliğine ifşasıLondra 23 (BB.C.) Mı2ır hükunm yerinde olup olmıypcağı meselesi meti bugün İngiltereden Mısırdaki büdün Washington'da kabinenin uzıln sü j tün İngiliz kuvvetlerinin çekümesini ren bir toplantısmda görüşülmüştür. ' resmen istemiştir. 3aşbakan Nakkasî Ticaret Bakanı Walla^, «Amerikanm Paşa tarafından yapılan bu müracaatte Sovyetlere karşı itima<iıru kat'î olarak İngiltere ile Mısır arasınclaki dostluğun göstermek maksadile> sırrın Moskovaya daha fazla kuvvetlemssi için İngiliz ifşasını teklif etmişse de Amerikan or kuvvetlerinin Mısır topraklarmd3n tsdu ve donanması temsibileri şiddetle mamile çekilmeleri ve Mısırın £tıd?nla muhalefet etmişler, sırrm ifşasmın hiç beraber bir bütün teşkil etmesi lâzımolmazsa Amerikalılar tarahndan atom geldiği işaret olunmaktadır. bombasına karşı koyma filâhınm kfş İngiliz kıt'alarının Nil vadisinden fine kadar tehir edilmeîini istemişlerçekilmesi isteniyor dir. Kahire 23 (a.a.) Liberal partîsi Sırn saklamak için yeni bir tedbir başkanı ve hükumet üyesi Heykal PaLondra 23 (a.a.) AtoTi bombasıle şa, liberallerin toplantısmda söylediği atom enerjısinin hazırlan^Tiısında kul siyasî bir nutukta, «Mısır, Ingiliz kıtalanılan üranyum ve ciğer radyoaktif larmın Nil vadisinden çekilmelerini ismaddeleri. ihracatı kontrola tâbi bulu temelidir> den.iştir. nan maddeler Iistesine dîhil edi'miştir. Sudanlılarm IMısır tarafından sömürUmid edildiğine göre, bu tcribir, ş:m ge muarr.elesi görmiyeceğini vadeden dilik, münhasıran Ingi'.iz ve Amerikan Hej'kal Paşa, N:l vadisinin birliğini hükumetleri tarafından billnen stom sağlamak iüzumunda ısrar etmiştir. sırrınm mümkün mertebe uzun zarr.an Arab Birliği genel sekrcteri saklanmasma yarıyaca'itır. Atotnun sırn ifşa edilmiyor Kahire 23 (a.a.) Arab memleketleri başkentlerini ayrı ayrı ziyavet etmekte bulunan Arab birliği genel sekreteri Abdurrahman Azzam Bey Bağdadda şunları söylemistir: « Arab birHği batı ve doğudaki Arab memleketleri arasmda hiç bir fark gözetmemektedir. Birlik, kuzey Afrika hâdiseleri hakkmda ilk müracaatleri yapmış, Cezayir, Fas ve Tunusun bağımsızlıklarmı istemek suretile Fransayı protesto etmiştir.» Azzam Bey Şamda söyle demiş*ır: « Mısır, Trablusgarbın bağımsızlığını istemekls, şahsî bir düşünceye tâbi olmamıştır. Mısırm yegâne maksadı, hakkettiği istikbali Trablusaarba kazandırmaktır. Rusya her ne kadar c henüz Arab birliğini tasdik et:r.em: ?se de, Sovyetler Birliğile Arab birliği arasmda yakmda münasebetler kuıulacağına :nanıyorum.> «Arab Birliği ile Sovyetler Birliği arasında münasebetler kurulacak» Atom sahasmda büyük gelişmeler elde edildi ne diyor! Yahudiler de tngiltsreyi edecekler protesto Londra 23 (a.a.) Ingiliz ve Amerikan bilginleri, atom borrnasımn keşfi sahasmda önemli gelişemlîr elde etır.işlercir. Atpra kudretini tesirsiz bırakan silâhın a m ' ı an. «ridiD contact» ismı verilen ve Alman Vl sılihı ile yüzlerce Japon intihar uçağını tahrib tden keşiftir. Yeni silâh, gelecekte, hava savunma bataryalarının yüzde yüz tesirli Oİmasma imkân veracsktir. «Rusya Almanlarla dostluk paktı yaparken biz naziliğin aleyhindeydik» Stockholm R. 23 (B.Y.U.M.) Swens1ta Dağbladet gazetesindeki bir makaiede Sovyetlerin Isveçe karşı takındıkları tavır tenkid edılmektedir. Sovyet taakıdlerini haksız bulan gazete diyor ki: «Sovyetler Birliği Ribbentrop zamanmda Almanlarla dostluk paktı yaptığı zamanlar Isveçte basının ekseriyeti naziliğe şiddetle hüeum etmekteydi, Isveç hükumeti de bu harekeü destekliyordu. Moskovada şimdi halen İs\'eçte bir çok nazinin bulunduğu ve nazi faaliyetme müsaade edilmekte olduğu bildirliyor. Bu kısmen hakikattir. Fakat şu noktayı da belirtmek gerektir ki İsveç hükumetinin bu işe dair hiç bir malumatı yoktur. Esasen İsveç National sosya".istJeri de faaliyet gösteriyorlar. Fasat polis, bunların faaliyetlerine mâni clffak jçin alinden geleni yapmaktadır. Burcda şu noktayı da işaret etmelidir ki, Isveç halkı ve hükumetinin siyaseti garb dufünüş tarzmdadır. Yani doğu memîeketlerinde olduğu gibi fikrî inanışlarnıdan dolayı tethiş yapmak arzusunu hiç bir eaman göstermemiştir. Iskenderiye 23 (a.a.) OrUşark Arab memleketlerinden dönen Arab birliği genel sekreteri Abdurrahman Azzam Bey, bütün Arab devle'.'.erinin, gelecekte müsterek bir siyaset takib etmek için. sıkı bir dayanışma halincle olduklarını söylemistir. Azzam Bey. Kral Ibnissuudla ve Irak, Ürdün, Suriye Lübnan hükumot başkanlarile, Filistinin alacağı durum ve doğu memleketlerini ilgilendiren diğer meseleler üzerinde görüşmüştür. Trablus meselesine gelince Azzam Bey, bu memleketin tağımsızlığa kavuşmak için kâfi derecede olgun ve hazır clduğ\mu söylemistir. Azzam Bey, Kahirede yaptığı dcmecuilllltUIMIIMIII!:! Telaviv 23 (a.a.) «Revuyonist» partisi binlerce üyesinin iştirakile yaptığı bir toplantıda, Londradaki Dı* Işleri Bakanları konferansma ve bütün Birleşmiş milletler hükumetlerine protesto telgrafları göndermeğe karar vermiştir. Bu telgraflarda, yahudilere yapılan vaidlerin yerine getirilmemiş olması protesto edilmekte, Filistinin yahudilere verilmesi, sağ kalan Avrupa yahudilerinin kurtarılması istenmektedir. Toplantıda ingiliz yüksek komlserl Lord Gort'a da bir telgraf çekilersk Filistindeki gerginliğin en son haddine geldiğini. bu itibarla derhal bir karar alınması gerektiğini bildirmek de kararlaştırılmıştır. Balı Polonyadan kaçan Almanlar I tnd sahijeie Amerikan, Iı:gi'.iz ve Fransız atletleri, evvelce bildırildiği gibi yarışlara iştirak edeceklerdir. Alman seyircileri kabul edilmiyecektir. Amerika Ingiltere iktısadî göriişmeleri BaştaraU 1 Inci sahifede maya varmanın zarureti hakkında Amerikan umumî efkârında hiç çüphe bırakmamaktadır. Lord Halifax Amerikalı dostlarımıza Ingilterenin kavşılaştığı güçlüklori anlatmıştır. Fakat bu zorluklann ayni zamanda Amerikal'.lan da yakından ilgilendirdiğini belirtmiştir. Ayni konuyu ele alan <Sunday Times» gazetesi de makalesinde şunları yazmaktadır; Lord Ke>nes ile Lord Halifax'm dolar dilenmek için Washingtonda bulundukları gayet aşikârdır. Bunların amacı, Amerika Blrleşik devletlerine, Ingiltereye rası ticaretin inkişafmı sağlamak üzere ve diğer birleşmiş milletlere, milletleradaha büyük bir istihsal hacmini mümkün kılacak bir hareket tarzı tavsiye etmektedir. Eğer dolarlar elde tututacak olursa, Amerika kendi hareketile memleket ve ticaret etrafında manialar tesis etmiş olacakür. Bu manialar her hangi bir gümrük tarifesinden daha yüksektir. Başlıca ödevimiz, Amerikalıları, menfaatlerinin tamamen bizim menfaatlerimize bağlı bulunduğu hususunda i>na etmekür. Londra 23 (a.a.) Dış İşleri Bakanları konseyinin toplantısı etrafında J*orumlarda bulunan «Economist> şunları yazıyor: 1919 Paris konferansında tatbik edilmiş olan usul ile banş andlaşmalan için halen Londrada cereyan etmekte olan müzakerelerde kullanılan usul arasmda acı bir benzerlik vardır. Aktörler değişmlş, fakat roller degişmem'.ştir. Rusya, Avrupa sahneslne her zamanklnden kuvvetll olarak dönmüştür. Fransanın vazlyeti müphemdir. Büyük Britanya eski hareket serbestliğine sahib değildir. Amerika yeniden ve yakında çekilmek arzuları göst?rmskte ve serl haJ çarelerir.i terclh eder gibi gftrünmektedir. Boyle bir çekiliş de bu tarzı halleri zarurî kılmaktadır. «Time And Tide» gazetesi M. Molotov'un bu hafta konferansın en hararetlı bir zamanında attığı diplomatik NADÎR NADİ bombadan bahsederek Dış İşleri Bakanlan kDnseyinln en heyecanh hAdisesinin ruznameye dahil bulunmıyan bir mese's etrafında çıktığını llâve etmektedir Bu hâdiseyi Smyetler Birliği harie, beş üyçden hiç bln önceden bilmiyordu. Rusya, Yakın ve Orta§arka ve Boftarafı I inel sahifede dogu Akden!ze nüfuz için apaçık Istekcavüzüne kurban giden tek mlUet oldu lerde buluıynustur. gunu ve Birleşmiş milletlerin kazan Boğazlar meselesi daha derin bir dıklan İlk zaferin Habeşistana aid busurette tetkik edilecek lunduğunu hatırlatmakta ve şöyle deLondra 23 Ca.a.) Beş büj'ük devlet vam etmektedir: Dış İşleri Bakanları görüşmelerini hu«Habîşistan, bu mütalealarmı on yıl lâsa eden «Observer> gazetesinin siyasî müddetla Birleşmiş milletlere karşı tfa muharriri şunlan yazmaktadır: Amerikan heyetinln, Avrupa su yoletmiş olduğu vaztfelerine mukabil bir mükâfat olarak değil, üç bakımdan, ları meselesinin daha fazla dikkatle inyani ırk, tarih ve kültür bakımından celenmesi için ısrar ettlgini zannediyoksndlsine aid bulunan ve asırlarca müd rum. Bu meselenin, hiç olmazsa ana det Habeş hükümranlığının merkezi o hatlarının, müzakere konusu teşkil etlan topraklarını elde etmek için ilerl mesi m'jhtemeldir. Pakat. bsklenenin aksl olarak, hayati sürmektedir. Bundan başka Birleşmiş milletler a bir mesele olan Boğazların, müzalcere rasında İtalyaya karşı mutalebede bu konusu teşkil etmiyecegi sanılmaktadır lunabilecek yegâne millet olan Habe Dl^er güç meseleler gibi burmn da daşistamn, ltiraz götürmez bir tarzda ken ha derin incelenmesi için, Dış İşleri Badisinin olan topraklarma avdet etmek kan muavinleri toplantısına sunulması hakkı, hayatt bir hak olan denize mah muhtemeldir. rec hakkını da tazammun eder.> Başinakaleden devam temelinde de bir takım prensipler vardır ki, ancak bunları çiğnemcmek ^a tile muhtelif arJaşmalara imkân bolunabilir. Cebelitanktan, yahud Süveyşten bahseden Sovyet delegesiııin gerçek maksadı Ingiltere ile Amerika için elbette gizli değildir. Gerçek maksadın altında hangi emellerin yattığını da tahmin etmekte kimse güçlük çekemez. Oteki düşünceye çore, harb Sovyet Rusyada bünyevî bir takım değişikjiklere yol açmıştır. Kejirain idcolojik r prensiplerinde sağa doğru kav\ etli gelişmeler meydana gelmiştir. Bunlan yaşatmak ve iç bünyeyi kuvvctlendirmek maksadile hükumet böyle hareket etmeyi daha uygnn bulmaktadır. Dış politikada daha mütevan davranarak içeriye dönmek belki bir rejim buhranıııa yol açabilecektir. Diinya barışının gecikmesi. iç nizamın sarsılmaması bakımından faydah görülmektedir. Bu düşünce ve tahminlerden hangisi. ne dereceye kadar doğrudur, bilinemez. Muhakkak olan bir şey varsa, o da, AngloSaksonlarla Ruslar arasında bütün dünyanın o kadar sabırsızlıkla beklediği sağlam bir anlaşmanın henüz kurulmuş olmaktan azak bulunduğudur. Dk gündenberi burada bir çok defalar belirttiğim gibi tcmelli fildr anlaşmalan, ancak açık ve kesin konuşmnkla elde edilebilir. Böyle bir anlasmaya varabilmek için AngloSaksonlar ve Kus lar karşılıklı olarak kaçar adım atabileceklerini münkaşa kabul ctmez bir şekilde çekinmeden birbirlerine söylemelidirler. Bu söz söylemnedikça, yeni bir harbe kadar dünya sulh yüzü görmiyecektir. Müttefikler arasında anlaşmazlık başladı Baştarafı 1 Inci sahifede buki her iki heyet, konferansa muhtelif projelerle gelmişlerdir. Bütün muhabirlerin fikrine göre, harb esnasındaki oirüğin nihayet bulmasile şimdi esaslı bir anlaşmazlık başlamıştır. Bu anlaşmazlık, İtalyan meselesi çerçevesini pek çok tecavüz etmektedir. Amerikan muhabirlerıne gcre, kon feransın gündemi, konferansın sonunda başlangıçta olduğundan çok daha karışık bir mahiyet gösteracektir. Hsd/se/er/lrâsındâ Yaz saati, kış saaii eslek arkadaşlarınm bir çokları bu mevzu üzerinde yazdılar. Umduk ki bir tcpkisi olur; olmadı. Her deva, her zapıan ayni şifayı vermediği gibi her hareket de her zaman ayni tesiri yaratmıyor. Bu knsur devada veya harekette değil, tatbik edilen «sujet» de, «yer» dedir. Konferansta güçlükle karşıîaşıldığını Ruslar da kabul ediyor Amerika gene siyaset sahnesînden çekilecek mi? Habeşistan da Beşlere bir muhfrra yolladı Haile Selâsie'nin teessürü Moskova 23 (a a.) «Pravda» gazetesi bugün bir yazısında, Dış İşleri Bakanları konseyinin fTüçlüklere uğramakta olduğnnu yazmakta ve bununla beraber «harb esnasında Müttefik mem leketler arasındaki işbirliği, Müttefikler için bertaraf edilemiyecek hiç btr güçlüb olrnadığını ispat etmiştir» deBizde ve öteki memleketlerde^yaz samektedir. atinin tatbik sebebleri ayrıdır. Bu sistem A ^ u p a ve Amerikada yazın muazzam Attlee Dış işleri Bakanı ile ışık masraflannı azalttnak için tatbik görüştü Londra 23 (BB.C.) Başbakan Att edilirken biz ona bir özenti olarak başlee istirahatten döner dönmez Dış İş ladık. Çiinkü en büyük metropolumuz leri Bakanı Mf. Bevln'le görüşmüştür. Istanbulun senelik ışık sarfiyatının 22 Bu görüşmenin beşler konferansmda milyon kilovat olduğunu ve yaz saati yüortaya çıkan ve bilhassa Balkan mese zünden bundan ancak bir kaç yüz bin lelerine v «demokrat» kelimesinin ne kilovatlık bir kâr ya edilip ya edilemidüşünürsek işin özentiden şeülde tefsir edilecegine dair olan zor yeceğini luklar üzermde cereyan ettiği bildiril başka bir şey olmadığı meydana çıkardı. Zaten acayib tarafı su ki her yerde mektedir. yaz saati konur fakat hiç bir tarife veya Kanada Başbakanı Attlee'nîn işbaşı vakü değişmezken bizde evkat davetini reddetti cetvelleri> birer saat ileri alınarak yaz Ottawa 23 (a.a.) Ottawa siyasl saatinden beklenen o mevhum istiiade de mahfilleri, Mr. Klng'in Londradaki kon hapı yutardı. Iş bu raddede iken Avruferansa gelmesl için Mr. Attlee tarafın pa harbi patladı ve bütün şehirler kadan yapılan daveti reddetmeslnl İngll rartıldı ve tekmil Avrupa karanlık içfntereye karşı açık bir bafımsızlık hare de gecelemek zorunda kaldjğmdan saketı saymaktadırlar. atleri birer, battâ ikişer saat ilerl aldıKir»g'Ln Londraya gidebileceğl UâVe lar. Sabahleyin yedide işhaşı yapacak olunmaktadır. Bazı kimselerin kanaa olan fabrikalar bu yüzden beşte çalıştine göre, King, on beş giine kadar ha mağa ve paydoslarmı da ayni şekilde iki reket edecekür. Klng, Londradan, Ka saat evvel yapmağa başladılar. Arlık nada anayasaeuu Londra hükumetlne burada elektrik ziyasından istifade yedaruşmadan tftdil edebilmek yetklsile rine <korunma> mülâhazası hâMmdi. Nihayet harb ve karartma bitti. Avmdönme*i ümid etmektedir. pada da yavaş yavaf önce çift, lonra Jran ve Azerbaycan meseleleri Londra 23 (a.a.) Dün, Dış İşleri Ba günler kısalınca da tek yaz saati ortakanlan korferansmda İran meselesinin dan kalktı. îran hüJrumetince verilen bir nota OzeBize gelioce; bizde de bnnun ldamesi rin,e göaden geçlrlldlgi kaydedilmekte karartmanın btr icabı idi. Lâkin hamdtr. İran notası, İngiliz ve Rus kuvvet dolsun karartma kalktı, yaznı elektriklerinin çekilmelerini lstemektedlr. İngl ten ettiğimiz istifade de meydanlizler aralık aymdan itibaren kuvvetle da. Kışın ise bu istifade tamamen sıftr. rinl geri çekmege hazırdırlar. Ruslar, Zira erken ise başlama zarureti yüzünevvelcî tesblt edilen mart 1946 tarihlne den akşamüstü tasarruf edileceği umukadar kuvvetlerinl İranda bulunduıma lan ışık sabahleyin yakılmaktadır. Üsgı terclh etmektedirler. Ancak, kuv telik evlerde sarfiyat daha fazla oluyor. vetlerinin geri çekilmesi meselesi. Çünkü normal saatle aydınlıkta kslkarhalen Rus işgalinde bulunan ve Rusya ken yaz saatinden dolayı karanlıkta ya baflanmak lehinde bir hareketin ln kalkan şchirli akaşamüstü sular karakişaf etmekte olduğu. İran Azerbaycaru nnca ister isteraez evini aydınlatmağa işi yüzünden gittikçe karışık bir durum a mecbur olduğundan sabahleyin yaptığı girmek üzeredir. Birleşme hareketlnin elektrik sarfiyatı fazla oluyor. Yani ne kendiliginden meydana çıkmış bulun tarafmdan baksanız zaraıh bir şey!» ması İngiliz ve Amerikan heyetlerince Buna rağrnen hâlâ olduğu yerde duruşüphe İle karşılanmaktadır. yor. Çiinkü, aziz oku>uculanm! Bizde Bu yeni durum meydana gellrse, TOr bir takım sistemler, usuller ve âdetler klyeyl İrandan ayırmak gibi bir vazi tamamen irade dışında olarak ve «atayetin lnkişafma sebeb olacağı icin. İn let» denilen fizik kanumma göre devam giliz bakımından çok büyük bir mahzur edip gider.. Çoğu itiyadlarımız da öyleteşkil edece&i İleri sürülmektedir. dir. Içimizden salâhiyetli bir kimse çıkıp: Heyy! Ne oluyoruz yahu! Deınezse böylece sürer. Bu hal enerji ve mukavemet noksanının bir belirtisidir. Sebeb ne olursa olsun, artık herkesi karga kahvaltı etmeden beyhude sokaklara dökmekte, çoluk çocuğu erkenden mekteblere çağırmakta ve hajkj boşuna ve fazla ışık masrafı yapmağa icbar etmekte mana ve sebeb kalmamıstır ve eğer bunun bizce ve âmmece bilinmiyen bir kerameti yoksa 1 ekimden mi, 1 kasımdan mı olur, kalkınası bir zaruret halini almı?tır. Bunu hükumetten cidden bekleriz. İngiliz askerleri Alman kadınlarile evlenemiyecek Londra 23 (a.a.) Marsşal Montgomery yayınladığı bir günlük emirde, ingiliz ordusu mensublannı, Aîman kadınları ile evlenmekten ve Alman aile leri nezdinde otunnaktan menetmektedir. Bu günlük emir, şimdiye kadar Almanlarla arkadaşlık ctmemek hususunda verilen bütün emirleri ilga etmektedir. Mareşal günlük emrlnde şöyle damektedir: «Bütün tngiliz ordusu msnsuV.arının vakarla hareket edeceklerine ve son otuz yıl zarfında iki defa cüşmanımız olan Almanlarla münasebetlerınde aklıselimlerini kullanacaklarma inancım ltalya Val d'Aosta'ya vardır.» muhtariyçt veriyor Diğer taraftan, kadrolınn darlığı seRoma 23 (a.a.) Italyan hükumeti bebile, her smıftan ingiliz R5n ordusu Val d'Aosta'ya muhtariyet veren bir subaylarının terhlsinin gecikeceğl bllkanun çıkarmıştır. Bundan böyle ha^k dirilmektedir. kendi idaresini kendi seçecektir. ilk hedef teşkil eden Hiroşima, bu hafta Japonyada görülen en şiddetli tayfunlardan birine maruz kalmıştır. Hiroşima valisinin bildirdiğine göre, tayfun 8761 kişinin ölümüne ve 9191 kişinin yara'anmasma sebeb olmuştur. 933 kişi de kayıbdır. Hiroşima'da yeni bir felâket Almanlar Patagonyada ca&us Londra 23 (a.a.) Atom bombasına teşkilâtı kurmuşlar! Normandie transatlantiği Fransızlara iade ediliyor Londra R. 23 (B.Y.U.M.) Haber verüdiğine göre, harbin başlarında Amerıkahlar tarafından alınan «Normandie» transatlantiği yakında Fransızlara iade edilecektir. Senin etrafında kaç defalar Israfil I suru vurulup kıyametler koptu, kaç defa toprakların kandan mercan gibi kızıl renk bağladı. Düşmanı demet demet kırıp, dizi dizi önüne katıp kcvagiden serl"adlilerimin tekbirlerile ufuklarm çınladı. Bahadırlığı cihanm gozüne diken olmuş cirid atlı kanlı gözlü, eli şimşirli dilâverlerimden nicesi senin ovalarına hazan yaprağı gibi döküldüler. Senin uğrunda düşmanla kılıc söyleşmesi etmedik yiğitim mi kaldı? Budinlisi, Bosna serhadlisi, Kanijelisi, Eğrilisi.... Bu pazara hep birden baş koydular. Ovalarında hâlâ paşa mehterlerinin kaleden kaleye okunan gülbankların, hu çeken cenkçi der^ş'.îrin, Allah Allaha kalkan serde.ışeçtrerin sesi i:alnııştır. Hâ:â ufuklarmda bir köşeden tozu dumana katarak kara bu'.ut halinde Tatar Han kopar gelir. Kâh güneş olur, mızraklar alemler, altın m:ğferler parıldar, kâh rüzgâr olur sancaklar dalgalanır. Durgun gecelerde yakılan meşa'.eler bir kaleden bir ka'.eye görünür. Bazı da cura çaîındığı, şehid mevlidleri okunduğu dujTJİur. Sen beni çıldırttm güzel hisarım, sen bana varımdan fazlasmı sarfettirHin. Al palanka, ver palanka bep geldin, gi+tin. Vire bayrakları dikiln. Gün gf'.di teslim olmadm. Benüeimde yaşayan ne varsa vücudümdeki beyaz kan yuvarlacıkları gibi hepsini birden senin ahmlı ve tehlikeli köşene koçturdum. Estergonlu sana imdad etmekten durup oturamaz oldu. Yardımına koşuntu etnediğim hiç bir bendem Valmadı: Tilâk, Buğdan Beyleri, Erdil kralları, kardeş kazak hatmanları, orta Macar bar.lan... Sen çok defalar benim hezimetimi de Paris R. 23 (B.Y.U.M.) Arjantirkurulması isteniyor den bildirildiğine göre. Arjantinde bir Alman casus teşkilâtı meydana çıkarılLondra 23 fa.a.) Britanova ajanmıştır. Bu casus teşkilâtının, Patagon sının endüstri muhabiri yazıyor: yada bir tarım çiftliği dahilinde çok Bazı ingiliz ihracatçıları, Londrada kuv\'etli bir verici radyo istasyonu da bir Turk îngiliz ticaret odasının teele geçirilmiştir. sisini arzu etmektedirler. Bu meselenm yakın görüşmelere mevzu teşkil etmeQuisling öldü mü? ŞarkülEdna R. 23 (B.Y.U.M.) si muhtemeldir. Ayrıca iki memleket Dün gece ParLsten alınan ve henüz arasmda daha etraflı ticarî münasebetdoğrulanmıyan bir haberde, Nor\eçte ler kurulmasmm zarurî olduğu işaret öhıme mahkum edilen Norreç vatan edılmektedir. ingiliz Mısır tlcaret haini Quisling'in hapisanede ölddğü bil odasmm elde ettiği başarı, bir misal dirilmektedir. olabilir. Türk İngiliz ticaret odası CJGERDELEN gördün. Ordu'.arım yan verip bozuldu. Vezirlerim «çokhığa darı £açı:maz> deyip geri döndüler. Dönemedikleri de oldu, işişten geçmiş, belâ deryası baştan aşmış bulunurdu. O zaman şehldlerimi at sırtına bağ'.ıyarak sen:n duvarın dibinden gej.rirîerdi. Ardısıra davarını sürerek reayam sökülürdü. Ben sana «Ciğerdelen» demem de ne derim? Ömrümün mânası ciğerimin kanile senin destanını yazmakmış. Gene de senin Tanrısal derinliklerini diledığim gibi göremiyordum. En sjnunda mihnetlerimi üstüste koydum, dağ gibi yığıldı, çıktım «Mihnet t?pesi» ne oturdum. Ancak o zaman sen Ciğerdelenime kavuşup seninle icaynaştım. Bu artık senin ve benim sonumuzdu. Sen o demde düşman elile ateşe verildin. Alevlerin rakseden huri el'.eri gibi çırpmıyordu. AIU yeşiili yanıyordun, Semender kuşu musun, dumanmda ıtır ve zambak kokusu vardı. Büiyordum ki bu senin son yanışındır ve ben seni artık bir daha bina edemem. Yangınına atılıp kucağmda seninle birlikte kül olmak, muradıma ermek demekti. O zaman aşkımın gücile bir adım daha atabildım. Dedim ki: «Olmaz. Ölüm bana yasaktır. Benim sesim var. Palangama sesimi de vereceğim. Ciğerdelenimi anmak ı onun efsanesini okumak için sesimi kurtarmahyım. Fâni hayat kandilini söndürmemsk gerek. Mihnet tepesinden in! Hisarmm yangınından yüz çevir! Bu yükseklikte boyle bir görüşle insan yasıyamaz.» Işte tepemden iniyorum, palangamı ardımda bıraktım, iç illere yüz ıuttum. Yassı ovalara, kuyuntu bucaklara sığmacağım. Nelerle oyalanacağım.. Beyaz tülden bir akşam elbisem olsa.. Büfemin üzerine bir gümüş semaver alsam.. Vitrine eski Bohemja kristalleri koyabilsem. Briç oyunumu ilerletsem, itibarlı cemiyetlere girip çıksam. Ilgi gözile ardımdan bakacaklar, e'.imi opecekler, tanısıkhğıma d*ğer verecekler. Gülüyonım. Bu guya ben miyim? Ben, Mihnet tepesinde dizüstü gelip Ciğerdelenimin gözümün önünde yandığmı seyrederken, onun alevinde erimek için canımı verirken bendim. Bana iki yol vardı: Palankamın yangmında kaynamak, yahud hayatta kahp onun adını kuüamak. Birinci yol benim saadetim olacaktı. İkinci yol mabudumun bana haklamağı borç kıldığı cengi cefa idi. Taptı ğımın buyruğunu dmlemekle ömrü mün en zorlu savaşına çıkıyorum. Nssıl ki palankam serhaddimin sonunun sonunun daha sonu idi, ben de gücü Londra 23 ( B B C ) "Habeş İmparatoru Haile Selâsie, îngiliz hükumetlne bir muhtıra göndererek, İtalyan müstemlekeleri meselesi kontısulurken konBerlin 23 (a a 1 Temmuzda Hitferansa Habeş hükumerinin davet ediller'e karşı ayaklanan subaylann mahmemiş olmasından dolayı duyduğu te kemesine dair sözlü film bir B«rlin siessürü bildirmlştir. nemasmda gösterilmiştir. Filmin gösterilmesl 9 saat sürmüştür. Bu fiüm biMareşal Montgomery, Çek dayette 43 bin metre idi. Bilâhare Alman Propaganda Bakanlığı tarafmdan 11.200 metreye indirilmiştir. . Sahneler, Başbakanile görüştü mahkeme salonunda baskanın arkasınPrag 23 (a a.) Montgomery bugün. dan tesbit edilmiştir. Nazi makamları Başbakan Ferlinger ve Dış İleri Bakanı bu filmi zaferden sonra göstermeği taMasary tarafından kabul edilmiş ve sarlıyorlardı. hali hazır meseleler hakknda görüşmeBütün sanıklar perdede görünmek*eler yapılmıştır. Mareşal bundan sonra dirler. Bunların hepsi ölüme rrahkum Başkan Benes tarafınian yemeğe alıkonulmuştur. Başkan, hulâsaten şu beya edilmiş ve karardan iki saat sonra asılmışlardır. natta biılunmuştur: Filimde ı mahkeme başkanı Frieslerin « Hiç bir devlet Çekoslovakya kadar ayni zamanda dogunun ve batınm Von Hassel'e karşı haşin muamelesi görühnektedir. Friesler sanığa şöyle arkadaşı olamaz.» haykınyor: Bulgar hükumeti ziraî «Ne hay\*an ş«ysiniz? Bir eşek olmadıgınız belli, zira zekânız var. Siz her değişiklik kararından halde bir domuzsunuz, zira mesele bir vazgeçti karakter meselesi.> Filimde Mareşal Von Witzleben de Sofya 23 (a.a.) Bulgar Tarım Bakanı, Bulgar hükumetinin kollektif zi görülmektedir. Mareşal istihza ve istihraat konusu etrafmdaki teklifini geri fafla gülümsemektedir. Bütün suçlu subaylar dimdik durmakta ve vakur aîdığmı söylemiştir. Siyasî mahüller, Bulgar hükumeti tavırlarını bir an olsun bırakmamaktanin karşılaşmış olduğu mukavemet yü dırlar. zünden ve seçimlerde «Vatan cephesi» partisinin muzaheretini elde etmek Mareşal Wilson'un demeci için bu şekilde harekete mecbur oldubir mesele oldu ğu kanaatindedirler. Londra 23 (a a.) Mareşal \Vilson'un Iraktaki isyan tamamile tBaltimore Sun> gazetesine yaptığı beyanat hakkmda Wavhingtondaki Jngiliz bastırıldı elçiliğine açık ve kat'î talimat gönderilYafa R. 23 (B.Y.U.M.) Bağdaddan miştir. bildiriliyor: Irak hükumeti yayınladığı Başbakan Attlee ve Dış İşleri Bakanı bir resmî tebliğde, Molla Mustafa el Mr. Bevin, Mareşal tarafmdan teigraf'.a Berzanî ve avenesi ayak'.anmasınm ta gönderilen mufassal raporu incelemişmamile bastırıldığı gibi teslim ol lerdir. mak istem;yenlerin de yok ediJdiklcrini Mareşal Wilson'un Rusyayı zikretmebiidirmektedir. miş olduğu yollu iddiada bulunduğu mün nihayet nihayet noktasma tılaş soylenmekte ise de Mr. Bevin bil'nassa mak, sevdiğime ün verecek başarıJara Wilson'un nasıl ve hangi sebeblerle basma mülâkatta bulunmak rüzumunu erişmek isterim. AjTilık yolunda ilk adımlarımı atı duymuş olduğunu anlamak istemektedir. yorum. Elimle gözlerimi kapadını. Saç Dış İşleri Bakanlığı, yüksek rütbe.i bir larım kuru ot arasında yılan sürün İngiliz subayının ancak Amerika taıamesi gibi soğuk hifirtılar çıkarıyor, fmdan halledilmesi gereken siyasî bir demet demet ağarıyor. Yürüdükçe fnesele üzerinde ne şekilde olursa olayaklarıma kösteklenen gölgem ö!ü sun mütalea serdetmesini en hafif tamümdür. Pirim bana destek olsun, ben birile saygısızlık Bddetmektedir. Dış ayrılık hastasıyım, erenler el koysun. işleri Bakanlığı Rusyanm durumunAcılarımın ağusu göksel inbiklerden daki «alınganlığı» tamamen müdrıktir. süzülerek ülkeme gülyağı gibi damla Bunun için hükumet yalnız bu iş haksm, kokusu derdli yurddaşlarımm bsğ kmda değil, ayni zamanda, ordu subayrında ferahhk ve avuntu ummanları larının müsaadesiz beyanatta bulunmaları halinde umumî kaide olarak cari çağlatsm. olmak üzere gayet şiddetli tedbirier alPalankamın efsanesini doğrudan doğ majı kararlaştırmıştır. ruya nasıl anlatırım? Dilim varmaz, elim gitmez. Onu ancak misallerle, rü tngilterede hangi maddeler muzlarla yâd edebilirim. Burada son bir defa geri dönüp ardıma bakıyorum, müsaadesiz ihrac edilecek onu kendi adile son defa çağırıyorum. Londra 23 (a.a.) Ticaret BakanlıCiğerdelenim... Elveda... ğınm bir tebliğine göre. yanndan itiElveda Ciğerdelenim. baren ihraclan için müsaadeye lüzrum olmıyan maddelerin başlıcalan şunlarDüşman Ciğerdelen altına gtiip dır: dört tarafından ateşe verdi. İçinde Gemller, lokomotifler, buhar maklbulunan birkaç bin kadın ve erkek nelerl, otonıobiller, motörler her türlü feryad ve figan ederek yanıp gitti makine teferruatı ve yedek parçaları. ve dümanı cevvihavaya pervaz etti. maden ve foraj makinelerl, her nevi Sene (1094=1683). Silâhtar Tarihi pnömatik makineleri, kompresör ve vapörizatörler, bir çok ziraat ve bahçi* * * vanlık ^ â t ve edevatı, banyolar, çamaKeşanlılar bahar bayramı yapmak şır kazanlan, aleminyum eşj'a ve maiçin kırlara dağıldılar. Kimi çiftliklere den! kutulax dahll olmak üzere madenî gitti, kimi Kayalıderej'e. Kuzularını, mamulât, hemen her nevl elektTik mftlhelvalarmı alıp Gazi Rüstem babaya zemesi. harb esnasında ıhraclan memkadar uzananlar da var. Ürkiye halayı nu olan 150 kajr tıbbl ve klmyevl müsHafız Ağalarla beraber gönderdim, yal tahzarat, uçak yedek parçalan, plâstlk ruz kaldım. (Arfco*i var) maddeler ve cerrahl malzemıe. Beründe gösterüen Damaskinos parti şeflerile enteresan bir ffilm görüşmeğe başlıyor Atina 23 (a.a.) Yunan Kral Naibi metropolid Damaskinos bugün, Başbakan M. Vulgaris ile görüşmüştür. öğrenlldiğine göre, Damaskinos yakında muhtelif parti şeflerini kabul edecek ve kendilerile spçimlerin ne zaman ve ne şekilde yapılacağını görüşecektir. Yunan halk partisi seçlmlerin bu sene yapılmasmı, liberal parti ise gelecelc seneye bırakılmp.sını istemektedlr. Sovyet Macar anlaşması Londrada endişe uyandırdı Londra 23 (USIS) İngiliz resmî şahsiyetlerınden biri, Macar ekonomisinin yarısmdan fazlasnı So^'et kontrolu altma alacak olan Sovyct Macar anlaşmasından dolayı endişs hissedildiğini söylemiştir. Bu sozcu diğer büzv'ük devletlerin fikri ahnmadan aktedilen 5 senelık ysni Sovyet Macar iktısadî anlaşmasmı tenkid etmektedir. fcıgıliz resmî kaynaklarma göre bu anlaşma, bütün doğu Avrupa iktısadî ve siyasî hayatmı kontrol altına almak için girişilen Sovyet seferinde atılmış yeni bir adımdır. ingiliz hükumeti, bu yeni anlaşma hakkmda Birlesık Amerika hükumet:le istişare halindedir. B. FELEK Miüetvekitleri dün de Karfal halkını dinledüer Baştc.raj\ 1 inci sahijede ^ kasından şikâyet etmiş, buranın bir Belçika müst,emlekesi olduğunu üerl sürmüş, Bakanlık müfettişlerl teftişa gelmeden bir hafta evvel fabrikanın haberdar olduğunu söylemiş, işçilere bakılmadığırj anlatarak demlştir ki: « Fabrika her gün Sümerbank tarafından satin ahnmak endişesile senelerdenberi harab haldedir. Bakanlığm burayı bir an evvel alarak blzlerl kuxtarmasını istijoruz.» Diğer bir vatandaş da Yenikarye ve Yakacık kciy okullarma kömür verilmesini istemiş. ba.şka bir vatandaş, hayat pahalılığından şikâyst etmiştir. Amerikada grevler Milletveklllerimiz bugün Şile halkını NewYork 23 (a.a.) Amerikan. en dinleyeceklerdir. düstri sahasmm tugünkü durumu gittikçe vahamet kesbetmektedir. Çelik ve otomobil işçileri gibi 20 binden fazlşçi konferansı yarın la petrol tasfiyehanesi işçileri de Dettoplanıyor roit, Toledo, Cleveland, Chikago ve Texas'm başka şehirlerinde greve başParis 23 (U.S.I.S.) 46 millet» lamışlardır. mensub 300 delege Pariste salı günü 6,500 işçinin gTev yapması yüzün yapılacak olan işçi sendikalan ikirci den Pittsburg'da 6 kömür madeni oca konferansına gitmek üzere yola çıkmı§ğınuı kapandığı haber verilmektedir. tır. N Hu FELÂKETLERE KARŞI KORUR GALATA, SÜMERBANK BİNASI Telefon: 44969