15 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r HAYAT ANSİKLOPEDİSİ Cumhuriyet Matbaasz tarafından hazırlanıp basılan bu kıymetli eserin 10 büyük cildinin fiatı 70 liradır. Umuml müracaat yeri: tstanbul CUMHURIYET Matbaası. TJĞUR Kitabevi ve kitabcılarda bulunur. 11 inci yıl Sayı: 7570 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresl: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa fosmı: 2429924290 r ~\ Kıla Büyük emek, fedakâ enerji sarfile ve Aitaraf bir zırlanmakta olup elde taş: çok nefis bir eser olarak ye ve şle hab'adda Cumartesi 15 Eylul 1945 Kıymetli ve asîl misafirimizi getiren Ajaks kruvazörü dokuz buçukta limana girmiş olacak Buziyaretin ikimemleket arasındaki sarsılmaz dostluğu ve elbirliğini bir kat daha kuvvetlendirmesi bekleniyor Kardeş Irakın Kral Italyanın akıbeti getiyor Beşler konferansı birleşmiş milletlerden mütalea istemeyi kararlaştırdı İtalya • Yugoslavya hudud meselesi için de iki taraftan münessil yollamaları istendi v.. YAKINDA ÇIK Btt a, Ingiliz Iş Partisinin organı Daily Herald'ın baslığı Kıymetli ve asîl bir misafir ehrimiz bugün kıymetli ve asîl bir mişafiri karsılamak \e selâmlamakla iki dost. komsu memleket arasındaki eamimî bağlantıları ve kuvvetli ilgileri jenileyip sağlamlamak imkânını elde edecektir. KarMİajacağınm kıymetli ve asil misafir, Iıak Kralı Haşmetli Ikinci Fa\sal Hazretlerinin Naibi ve Veliahdi Prens Abdülilâh Hazretleridir. Ikinci Faysal Hazretlerinin çok küçük yaşta Irak tahtına geçmeleri dolayısile yetişmelerine ve erginlik çağına \arnrak hükümranlık haklarını doğrudan doğru>a kullanmalarına değin, rahmctli babaları Kral Gazi hazretlerinin vasiyetlerr gereğince hem dayılan. hem luncazadeleri olan Prens Abdıililâb Hazretleri Irak Krallığı Naibliğine tayin olunmusfur. Prens, T)U~ çok miihim ve çok bujük \aıifeyî yüksek bir lijakat. geniş bir ihata ve derin bir baeiret ile ifaya muvaffak olarak Irakın FevRİ ve sükranını kazanraıs, butün fcralun dostlan tarafından da se\ilmiştir. Irak, geçen harb yıllan sırasmda çok ır.uhim buhranlarla karşılasnıış ve bir nralık janlıs bir j o l tutan bazı liderlerin iğfalile Mih\er devletleri safına gecmeyi giketen bir harekete sahne olmustu. Irak Naibi Prens Abdülilâh Ha7retleri o zaman zerre kadar teıeddüd etmeden kat'î kararını vererek memleketin mukadderatını lnırtarmağ.» yardım eden en duriist sijaseti tutmuş, bu sijaset Irakı çok bü>ük gailelcrden süratle kurtarınış ve onun düsman milletler arasında değil. fakat birlcsik milletler arasında sağlam ve şercfli bir me\ki almasını sağlamıştı. Untumi afjıı? Aniara 14 (HususJ) Önümüzdeki Cumhuriyet bayramında umumî bir »f ilânı hususunda bazı hazırhklarda bulunulduğu söylenmektedir. Dıtıkâr, hıyanet, ve rüşvetten mahkum bulunanların hariç bırakılacağı bu af kanunu tasarısınm, açıldığı ilk günlerde Meclise sevki ve ekhn ayı içind« kanunlaşması ihtimalinden bahsedilmektedir. Bir kanun lasarısı için hazırlıklar olduğu Daily Herald diyor ki: " Sovyetlerin bugünkü sisteminin Demokrasi olduğunu söyleniyor gösterecek bir delil ileri sürülebilir mi? katiyyen hayır! „ ingiliz işçi gazetesi Rusyaya hiicum ediyor I j Londra 14 (a a.) Tebliğ: Dış İşleri Bakanları Konferansı bugün iki oturum yapmıştır. Gelecek toplantl yarın saat 15 te yapılacaktır. Konferans italya ile yapılacak sulh andlaşması hükümlerınin müzakeresina başlanuştır. Italya ile harb halindo bulunan biitün Bırle^miş Mılletlerın. ar» zu ettikleri takdirde bu mesele hakkmdaki eörüşlerini yazılı olarak b;ldire« bilecekleri karar altma alınmıstır. Konferansın pazartesi günu yapılacaK otu« rumunda müzakere edilecek olan italya Yugoslavya hudud meseleleri hak» kında, arzu ettikleri takdirde fikırierini bildirmek üzere Yugoslavya, Ita'ıya, A^•ustralya, Kanada, Hindistan, Yeni Arkası sahife 3, Sü. 2 Ae • Balkanlar durumu Rumanya, Macarisfan ve Bulgaristanda yeni tevkifler Rus gazeteleri, dillerini yumuşattılar, îngiliz gazeteleri ise fiddetli tenkidlere devam ediyorlar. | Prens Abdülilâh Hazretlerinin son resimleri (sağda gorülen zat kendilerine refakat eden Irak Başvekili Nuri Said Paşadır) Haşraetiu Kral Naibi Prens Abdüiılâh'ı getiren Ingilız Ajax kruvazorü bu sabah saat dokuz buçuğa doğru lımaramızda bulunacaktır. Gemi top atarak şehri selâmlıyacak, Selimiye kışlasile Yavuzdan atılacak toplarla bu selâma mukabele edılecektir. Bunu müteakıb Ifetanbul Vali ve Belediye Reisi Lutfı Kırdar, Jstanbul Deniz Komutanı Amiral Said, memleketimızdeki Irak sefiri Atabek Emin ve bu seyahat dolayısile jehrimize gelmiş olan Bağdad elçimız Nebil Bahı gemiye giderek Prens Hazretlerine «Hoj geldınız» dıjeceklerdır. Bundan sonra Prens Abdü'.ılâh hususi muşla Dolmabahçe sarayma çıkacaklardır. Kıymetli misafirimiz Arkası sahife 3, Sü. 6 da Istanbulnıı su derdi hallediliyor Hükumet işi ele aldi Ankaradan dönen Valinin verdiği izahat îngiliı iççi kablnesl Londra 14 (a a.) Işçi partistnin crganı olan Daily Herald gazetesi, Sovyet sendikalarının, dünya sendikaları birliğine kabulü üzerinde .srarda bulunmakla beraber, bugünkü baş ya?ısında Sovyet siyasî sistemini çiddetle tenkid etmiştir. Londra 14 (a a ) Glaseow Herald gazetesi, Balkanlarda Rus nüfuzunu açıkça tenkid etmektedir. Gazete diyor ki: «Rus fütuhatı ve Balkan mills+lerini hüküm altma alınma tarzı, bu milletleri kurrulvışlarmLn kıymeti hakkında şüpheye düşurmektedır. Ümid etrrysk isteriz ki. Rus müttefiküyeleH Mr arada lerımiz batı demokrasisi hakkında daAsıl Japon anavatan topraklarındaki Rusların buna benzer teşkdlerden vızakta tutulmaları hakkmda Arr.erikan düşman kuv\"etlermm yarısından faz Arkası sahife 3. Sü 3 te işçi federasyonu tarafından ıleri sıirülen teklifler yüzünden çıkan munakaçaları hatulatan gazete, Rus sencüalarının Kremlin hükumetinin organı ol Arkası sahıje 3, Sıi. S te Prens Abdiililâhın Irakta ifa ettiği bu bıhük hizmet. omın Naiblık dovrînin en şerefli ve en unutıılmaz basarıları arasında yer tuiacak ve Irakın kurtatıcısı sıfatile anılmasına ve saygı gormesine \e«ile teskil edecektir. Prens Abdıililâh'ın bu dürüst ve genis sijaseti Irakın gecen harb yıllarında Müftefiklerle elele \ermesine, onlara her türlü yardıında bulunmasma, demokrasinin znferi icin her fedakârlığı goze almasına ve bu zaferle mevkiini Eaj>lamlamasına saik olmnstur. Irakın bu şokilde inkişaf etnıesi bütim komsııl.ırını, belki bunların hepBİndcn fazla bi/i lıosnud ve mes'ud etmiMir. < Japonyanın askerî işgal safhası Tokyo 14 (U.S I.S ) Japonya MutÇunkii Irak ile Türkiye, her fırsattan istifade edoıck sojlediğimiz gibi tefık Başkomutanı General Mac Arthur, çok memnunluk verici bir şekı'de cedaima elele vermek. daima yanyana yü bugun basın mensublarma şu beyanatta reyan etmektedir. Arkası sahife 3, Sü. 4 te rümek, daima dostluklarını kuvvetlen bulunmuşhır: dirmek ve aralarmdaki yakınlığı daima ertlırmak me\kiinde olan iki dost ve kardeş memlekeftir. Bü\ük Atatürk, bundan on beşe senc e\vel Irak Hiıkiimdarı Birinci Fajsal Hazıetlerini Ankarada karsılayıp İza7 ettiği sırada söjlediği bir nurukta tarih, coğraf\a, müsterek menfaat gibi âmillerin, iktısadî gereklerin, sulh ve siikun icablarmın, elhasıl milletlerln ha\atı üzerinde tesir eden her şejin bu iki memleketi daha iyi dost, birbhine daha çok yakm oimağa. birbirina daha çok samimiyet göstermeğe sevkettiğini FÖjIemis. ve Birinci Fajsal Hazretlerl, bu hiikmü tasdik ettikten baska biitün bunlaun yalnız bir hakikat değil, üsteiik lıir zarııret de olduğunu sbyleyerek Atatürkü te\id etmişti. O zamandan bu zamana kadar geçen hâ<* selerin, ya^anan büyük tarihin bu hakikati kat kat tejid etmiş olduğu şüphe gotürmez. Esasen hâdiselerin de, tarihin de bıı hakikat hilâfına baska türlü bir se\ir takib etmesine imkân yoktu. Belki harb >ılları iki memleket arasındaki hağlaı>tılarm maddî gel'smesine eııçel olmııştur, fakat iki memleket a>ni bti\ük davayı tutmakla ve desteklenıekle, ayni büyük rafer için güclerini kullanmakla aralarmdaki bağt *V lantmın manevî gelismesini hızlandırsokaklarında bir nümayi; mıs ve harb soııunda eskisi gibi yanyana Yazıs\ 3 üncü salxifhem:zde durmalarını ve elele vermelerini kolaylastırmıstır. lılıklarını birkat daha taısin etmekte Prens Abdülilâh Ha/retleıini dcrın bir Japonya tam bir yıkılma halinde Balıkçılığın ıslahı için hazırlanan proje Eminönü ile Sebze Hâli arasında bir balık borsası, muazzam bir havuz ve soğuk hava depoları vücude getirilecek dunılmuş olduğu halde muhafaza ediDeniz mahsullerimizin mesi ve balık avclık ve sanayinin ge Iecek,, her raman ihraç oluna'iak \eya lişmesi için Istanbulda hazırlanan proje satılabilecektir. Balık avclığı ve sanayii ile deniz Ekonomi Bakanlığınca »etkik <*Jilai'ştır. Balıkçıhk davasmı kökünden haıledi'e mahsulleri hakkında hazırlanm£kta ocek şekilde hazırlanan bu projenm tat lan yeni kanun Buyük Millet Merlısibikatı için şebrimize gelen Sanayi Tet nin önürrüzdekı devresine yetiştinlskik heyeti başkanı Şevket Süreyya Ay cektir. demir tetkiklerini tamamlamıştır. Vali ve Beledije Reisi Lutfi Kırdar Tekemmül etmiş olan bu projeye göVali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar re, Istanbulda Eminönü mey lanı ile Seb dün sabahki trenle Ankaradan şehri ze ve Meyva Hâli arasındaki sahii balıkmize dönmüş ve öğleden sonn Beledi hane ve deniz mahsulleri ^oğtık hti\a yeye gelerek çalışmıştır. Lutfi Kırdar depolarına ayrlmaktadır. Buraia yeni ve dün muharririmize şunları cöyiemıştır: modern tesisatlı bir balık ve öenız maht Ankaraya bilhassa su işi için git sulleri borsası, bütün büyük .aliArıların tinı. Başbakan beni kabul etti. Istanbu avladıkları mahsullerin taze •nuMuiazası Arkası sahife 3. Sü. 7 de için bölmeli ve deniz suyu alıp =rme tesisli bir büyuk havuz kurulacaxtır. G^r.e bu sahada çok büyük ve yalnız cteniz mahfullerine mahsus bir so§ukhava deposu da inşa olunacaktır. Bu sııretie balık Çiktığı zaman havuzlara ve soğukhava depolarına alınan bahk ve dığer deniz mahsulleri taze veya dnn Yeni bir Iş Kanunu hazırlamyor General Mac Arthur: «Yumuşak politika yok» diyor Ankara 14 (Hususi) Iş kamınunun bugünkü şartlara ve icablara gore t a . dili kararlaştırılmış olduğundan, yeni bir iş kanunu tasarısı hazırlanmıştır. Tasarı hazırlanırken kanunun bugune kadarki tatbıkatından alınan net'celer de gözdnunde tutulmuştur. Tasarı. ı r ü taleaları ahnmak üzere Bakanl'klara bildırilmiştir. İş kongresine gidecek heyetimiz Ankara 14 'Hususî) Onümuzded ekim ayında Pariste toplanacak milletlerarası iş kongresine gidecek murahhaslarımız bugünlerde taayjnın edecektir. Dört kişiden mürekkeb olacak heyete Paris Büyuk Elçisi Numaa Menemencıoğlunun başkanlık etmesi takarrur etmiştir. Suriyede anarşi Hükumet sözünü dinletemiyor, yer yer kaynaşmalar var, eski özel kıtalar efradı eşkıyahk yapıyorlar Atom vebası Atom bombası yeni bir cinsî mikrop mu husule getirdi? Irak Kral Naibi Prens Abdülilâh Haz dir. Irakın bugünkü, gelişmesinde vc ilerretlerinin ınemleketimizi bu defaki riyarcti bu hakikati bütün acıklığile be lemesinde, mukadderatını kurtaımalirtmekte ve iki komşu ve dost meınle sında ve istikbalini sağlamasınıla şeketin deği;n}ez siyasetleıine olan bağ Irefli mevkiini gbstermi? olduğumuz Londra 14 (a.a.) Hiroşima ve Nagasaki'de ortaya çıkan ve bir çok J a ponları olduren «atom vebası» nın, atom bombasının ınfilâkı neticesinde bırdenbıre ortaya çıkan yeni bir cıns mıkrobun tesirıle husule geldiğı hakkmda ıleri sürülen iddialar Ingıliz bılgınlori tarafından ıncelenmektedır. Her ne kadar, bombanın infilâkıle, gamma şuaiarmın anî yayıllşından olume go'uren bir fakruddemın hasıl ettiği tespıt edılmış ise de, bu ixah ölüraler için kâfı görulmemektedir. Bir rivayete gore mfılâka tnaruz kalnıış balgeleri uzun zaman sonra zıyaret eden hekimler, sesevgi ve sajgı ile selâmlar. bu ziyare kız saat sonra hasta düsmüş ve üç gün tin iki memleket arasındaki s»ğlam el icınde blmuşleıdir. Zannedıldığine göbirlıği ve saı^ılmaz dostluğa yeni bir re, ınfıiâkm vuku bulduğu toprakUrda hız vermesini düeriz. ve havada bulunan serseri ato:rJar Arkası sahife 3, 5ü. 2 de Memurkra yeni yardsıtîlar Hükumetçe tetkikler yapılıyor, fakat verilmiş bir karar yok Ankara 14 fHususi) Memurlarnı gecımlennı kolavlaştırıcı yeni tedbırleı bulunrmsı yolunda hukumetçe tetkıklpr yapılmakta ise de. bu tetkikler henuz karar sa^hasma \armış değildir Menmrlara /Cumhuııyet ba\rammda birer maaş ıkramıye venleceğl ve butün devlet nemurlannın barem vaziyetlerinin birer derecvs yukseltıleceğı hakkındaki haberlere geünce, salâhiyetll makamlar bana bu haberin aslı olmadığıru eoyledller. Barif yolu !..