6 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Vazife ve keyif Hâdise hayli garib ve ondaıı daha vallann dağıtılmasına aid kesin ka ' fazla hazin.. Ticarct Bakanlığı bun rarmı verecekti. Fakat dün de komısdan iki ay küsur gün evvel. yani ye yon reisi olan Vali mııavini toplantıya | ni mahsul yılından önce. ihtiyac er gelraediği için içtima yapılamamıştır. iabına dağıtılmak için «Istanbnl ViYapılamıyan herşeyi bir müddetlir J lâyeti Dağıtma Heyetü enırine bir harb zaruretlerine atfedip duruyoruz. milyon melre çuval ve kanaviçe veŞu nıesele neticelenemiyor, çünkü ş u ' riyor.. Mabsul bunlara konup se\ko[naddemiz yok. Şu iş bitmek bilmiyor, j lunacak. Dağıtma lıcyeti faaliyetp gerünkii falan maddenin mevcudu kal ( çiyor. içtMfca içtimaı takib ediynr, bunlar zinpirlome şekilde uza>adur |nadı, deniliyor. Dağıtma komisyonunun vakrinde çun yenî maİ!«ıılün bir çok cineİTİ piyasaya gelmeğe baslıyor ve taViî Lir yapılması saıt olan bu çuval ve kanataraftan kanavieeleri getirüp heyetin viçe işini iki a\ dır ikmal edememesi kararmı bekleyen ithalâiçı tacirler. için noksan olan şeyimiz nedir? diğer taraftan ihtivac sahibleri acı acı Olsa olsa «vazife» raizi «keyf» imizferyada başhycrlar. den üstün tutamamak illetimizdir, diDiin bu tarihin üzerinden iki aydan yoruz; itler, bu harbin başmda, 1940 ta, gırtlsğını yırta yırta, daima aynı şey leri tekrarladığı mahud nutuklarından birinde, «Beş yıl sonra, Almanyayı tanımıyacaksınız» demisti. Aradan 5 yıl geçti. Hitler'in dediği oldu. O zamanki Almanya, bugün o kadar değişmiştir ki artık tammak liabil değildir. Hattâ kendisi bile sağ ise veya sağ olsaydı, yarathğı, daha doğrusu tanıyama/dı. BaştaraU 1 tnci sahijede Son iki mevzu mustesna, d^ğerleri hür Türkiye, yerini inkılâbcı ve yürüyen bir bldürdüğü Almanyayı tılarda heı suale apaçık cevab verdik ve demokrat bir ıdarede karşılıklı ko Turklyîvs bıraktı. Yer yer çıkan isyan Hitler 1939 eylulünün ilk günü Alman ten ve cari işler haikında da hükume nuşulabilecek mevzulardır. Bu nıevzu lara ve muhalefetlere rağmen, inkılâbcı ordularına; « Hedef Varşova, marş, marş!» tin düşüncelerini aruartl&tan sonra ları ortaya atanların tek kusuru konuş Türkiyemizde hilâfet yerini Cumhuribana atfen yazı yazılmamasını rica et ma tarziarındadır. Haşin, sert, müteca yete, şeriat Medenî Kanuna, fes şapka kumandasını verirken zahirî sebeb ve L fazla bir zaman geçmiş bulunuynrmekle beraber, buradaki konuşmalard viz ve mübalâğaiı sözlerile yazı ve fikir ya, Arab harfleri Lâtin harflerine, med gaye olarak Doğu Prusyayı Alman du; ve heyet toplanıp kanaviçe ve çııBazı Isviçre fabrikalarının Tirki söylenen fikirleri kısmen veya tama münakaşalarıru boks müsabakaları ha reseler müspet bilgilere, Düyunu Umu topraklarından ayıran Danzig Koridnru mümessili bulunan tüccardan Ibrahim men ker.dinize mal ederek yazılar yaz line sokuyorlar. Insan, bir taraftan, ben tnanasıılığını ve haksızhğını ortadan Yasumut ve başka bazı kimseler aley manızı da rica ediyordıım. Bu yolda muhalif değilim, diyen bir adamın acı miye müstakil maliyeye, yerli ve ya kaldırmak istediğini söylemişti. Sözde bancı imtiyazlı şirketler devletçi müeshindeki iki dava; Istanbul Bırınci »•urüyüş blzl muvaffak etmedl denile yazılarını okurken, diğer taraftan I n bir koridor için yapılan bu harbin sose^lere.. v.5 bırakmağa mecbur oldu. nunda, Almanya koridorun üstüne neToplu Millî Korunma mahkemesince nıez. Vakia harb bittl, fakat sulh henüz giliz parlamentosunda, ben muhalifim, Itiraf edelim ki bunlarm hiç birisi dün sona erdirilmiştir. yerine oturamadı. Arzu ederdim ki sul dıyen adamlarm sözlerini işitiyor ve o zaman halkın açık ve serbest reyle ler verdi neler! Hepsi birbirinden mamur Alman şeilk davada; sanık Ibrahim Yasumut, hun yerleştiğine kanaat getirinclye ka böylece gazetelerimizin milletin müna ı r i I e yapılamazdı. Bunlardan başka Türk hirleri ve kasabalan harabe baline Denizyolları Idaresine üç kaynak ma dar, bu yoldakl çalışmalarımız: devajn kaşa kabıliyetlnl olgunlaştırmak kudm a ; j müesseseleri, Türk maden 1letmegeldi. Henüz tam sayısı bilinmiyen milkinesini sattığı sırada 6,000 küsur lira etsln. MaaJesef buna lmkân hasıl ol retinden hâlâ çok uzak olduğuna inaleri, Türk fabrikaları, Türk demiryol yonlarca Alman öldü. Almanyayı Alhaksız kâr elde etmekten, sanıklardan ımdı. nacağı geliyor. ları.... vesaire bunlara katıldı. Harb j ü manya yapan sanayi yıkıldı. Harbden Âli Engin satışa delâlet suretile suça Karan Türk milleti verecektir künün ağırlığma rağmen inkılâb hamle evvel Almanyaya ilhak edilen Sütiet Biz bür değil miyiz? iştirakten, Zeki Tüzün de bu kaynak Son haftalarda İstanbul gazetelerinln Bundan sonra yenıden ıkı suale dö leri durmadı. Köy enstitülerine, müspet arazisile A%'usturya ayrıldı. Alman; amakinelerini tamir ve tadil ettieini söy bir kısmı birdenbire şahlandı. Kırk köbilgileri alttıran müesseselere geniş im nın doğu toprakları Rusya ile Lelemek suretile yalan yere şahidlikten şeli haricî politikanın yalnız blr köşe nüyorum. Acaba bizde hürriyat yok mudur? Bu suale yoktur cevabını ve iânlar verildi. Ormanlar devlîtlcştiril histan arasında taksim edildL Batıdaki beraet kazanmışlardır. iinde oturarak daha şlmdiden millete renler ekseriya matbuat kanununun ci Ve en niha\'et topraksız köylülery Alman toprakları üzerinde Danimarka, ikinci davaya gelince; bunda, Ibra • hükumete akıl vermeğe başlandı. e 50 nci maddesi üstünde duruyorlar. toprak verici sağlam ve genîş bir yol Holanda, Belçika ve Fransanın yer yer him Yusumutun, müştcki müteahhid Dahıli politikada ise Halk Fartisinin açıldı. Bu büyük ve çok mühim teleri gözleri var. Almanya, üstelik milyarFahreddin Aykutla, elindeki 19,801 ki \e Cumlıuriyet hükumetinln 20 yıldır Bugün bizde hürriyet yoktur diyenlerden biri bundan bir kaç ay evvel bana kısa senelere sığdıran bugünkü Türk larca tanninat verecek; yıktıklarını lo çelik üzerinde alışveriş yaparkcn giınahlan saya saya bitiremez gençlerine Türk tarihi daima minnettar tamir edecek. 20.000 küsur liraya varsn haksız kâr ir hale düşükîü. Bu şartlar içinde de şu hikâyeyi anlatmıştı: Ingiltere harbe kalacaktır. Bildleri, çalışkanhktarı ve Dün de Anadolu Ajansı şu haberi temin ettiği, sanık Esad Bayoğlunun da lylık kcruşmalara devam etmeyi fay girerken bir kanun çıkarmış, bu kanun İngilterede harb gayretini kırıcı yazı alılâklarile dünkü ve bugünkü büvük verdi: bu işteki fiat fazlahğım gözden kaçır asız buîmıyorum. Fakat bundan sonrakl şeflerine lâyık olan bugünkü genc Türk «Almanya ile Japonya, sert bir kış mak için aslındakinden başka türla {onusmalarımızda muhatablarım. çlm ları menediyor ve bu kanuna riaj"et etneslile hepimiz iftihar edetiliriz. Görü arifesindedirler. Kışm, bu memleketVakit vakit felsefe tedrisatımızm doçentlerin «kifayetsizlik> inden bah menşe göstererek fatura hazırladığı yo 3iye kadaı old'Jğy gibi yalnız gazeteler miyen gazeteleri kapatmak hakkını lüyor ki işe başlarken, yürürken ve lerde, milyonlarca insan açlıktan ve orta ve yüksek öğretim müessesele sediyor. Acaba hangi manada kifayet unda kanaat edinilmiçtir. Neticede; e gazetccller değil, onlar vasıtasile hükumete veriyormuş. Her yerde oldudüşünürken hedefimiz sadece müterak hastalıktan ölebilir. Sıhhat teşkilâtı tarindeki vaziyetinden bahsedilir. Univer sizlik? Gazete haberini yazan kimse Ibrahim Yusumutla Esad Bayoğ'.unun Türk milleti ve Türk çocuklarıdır ve ğu gibi orada da bazı gazcteler, işin ki ve medenî bir Türk devleti, gene rafuıdan yapılan istatistiklere göre 8 site ıslahatından evvel bu mevzu, sık felsefe şubesindeki dersleri yapacak ho suçlarından dolayı biner lira ağır para konuşulanları herkes duyacak ve bile hilesini buldum sanarak, kaleme sarılmüterskki ve medenî bir Türk millet ilâ 12 milyon Alman, başlarmı sokacak sık ele alınırdı. Fakat 1933 ıslahatında calarm sayı azhğmdan mı bahsediyor? cezası ödemeleri, üçer sene ağır hapse cektir. ÇUnkü zamanı gelince hangimi mışlar ve hükumet filân yere 50 top yaratmaktır. Biz bu yollarda yürürken bir sığmaktan mahrum serseriyane domeselenin yüksek tahsile aid olan saf Yoksa bu kifayetsizlik, kabiliyet kifa konulmaları karar altına almmıştır. Bu zJn haku olduğuna yalnız onlar htlküm göndermiş, niçin 500 yollamadı. Hükumet filân tesisatı yapıyormuş, niçin da zaten fıtrl olan kabiliyetimizin yardı laşıyorlar. hası hallolunduğu veya öyle farzedildi yetsizliği midir? Her iki manada cia ikinci davada da, ihtikâr suçuna işti verecektir ha evvel yapmadı. tarzında yazılar yaz m'.le cl"rnkrns! yol'nda da çok sreniş <Polonya 15 milyon, Çekoslovakya 3 ği için bugüne gelinciye kadar hakkın haberin yersizliği aşikârdır: Bugün Is rakten sanık bulunan Âli Engin, gene Kimseden bir şey istemiyoruz, mağa ve hükumeti tenkid etmeğe ko bir mesafe almış bulunuyoruz. İnkılâb buçuk milyon Almanı hududları dışms da çok bir şey yazılmamıştı (1). An tanbuldaki felsefe şubesinde yanılmadı beraet ctmiştir. kimseye bir şey vermiyeceğiz! yulmuşlar. Hükumet bu kabil yazı.arın eserlerini korumak için almış olduğu atmışlardır. Bu 18 buçuk milyon Al• cak bugünlerde bu son ikinci safhanm ğıma göre jTjkorıdaki yalnız üç dersle Söze dış işlerimizden başlıyorum. Bu harb gayretini kırıcı yazılar olup olma m'tz su veva bu tedbirleri yeni blr tet mandan pek azı oturacak ev bulabilhiç akla gelmedik bir hâdise yüzünden alâkalı dört profesör (ikisi ecnebi) ve jünkii hükumetimlz kendinden evvelki dığmı hukuçulara sormuş, onlar da kike tâbi tutmak daima mümkündür mişlerdir. Tehcir edilen Almanlar hasortaya çıktığma şahid oluyoruz. üç doçent vardır. Felsefe tedrisatı en er gibi, btltün devletlerle, bilhassa bu kabil yazılar harb gayretini kırıcı Elverir ki doğrudan do&ruya bir irtica talıklar ve kıtlık içindedirler. ilâh..> Bizde felsefe tedrisatı bazı Avrupa ziyade, iş bölümüne tâbi memleketler olan hilâfet, şeriat, medrese, fes, Arab omşu devletlerle derin ve samlml dost yazılardır, kararını vermişler. Nazilerin ektiğini, şimdi Alman millememleketlerinde görülmiyecek kadar arasmda bile bu sayı rekorunu knacak harfi, imtiyazlı şirketler gibi irtica ti biçiyor. Hitler'in 1000 yıl Avrupaııın ık bağlazile bağlanmak için çalışmakBen bu hikâyeyi dinledikten sonra ince bir iş bölümünün kadrosu içinde bir memlekel gösterilemez. Hattâ meramaddeleri için mevcud tedbirlere doku ve dünyanın mukadderatına hâkim olaSavaş DerneJ^ Partl EmlnOyapılmaktadır. Gerçi Ankara ve Istan leketimizin demografik yapısına, içti nüSaygısızlarla blnasında faallyete geçmlş adır. Elverir kl bu lstlkamette müsbet bizim 50 nci maddenin yersiz olmadığı nulmasın ve hattâ icab ediyorsa bu tednalıi;, esl etlcelere varılabilmek İçin bu çalışma kanaatinin genişlediğini sanmıştım, Ucağını sonsuz bir gurur ve azametle bul Hukuk fakültelerile Iktisad fakü1 maî bünyesine gdre yalnız bu üç di lr. Uyoltrlr taşıyacakları rozet de bas» ar karşüıkh olsun ve her hangi blr a nutmıyalım ki Amerika matbuat üzs birler şHdetlendirilsin. Devlet :ejimini söylediği Alman milleti, 5 yıl sonra, aç, tesinde de felsefeye yer verilmişse de siplin için bu kadar hoca unsuru fazla ıırılmıştır. Idare heyetl şunlarclır: Profedefîiştirici mütalea ve hareketler de bunlarm meslekî mahiyeti vardır: Hu dır bile. O halde kabiliyet kifayotsiz •or Dr. Zeki Zeren, Sadl Bekler, Muhar ışveriş kokusu taşımasm. Biz kimseden rine koyduğu sansürü on gün kadar bizim İçin daima bir irtica maddesidir. sefil, perişan ve göçebe halde, yangm yerlerinde sürünüyor. evvel kaldırdı. Ingiltere de iki gün evkuk fakültelerinde «hukuk felsefesi», Ik liği mi? Bu vaziyette mesele, az numa em Tanll Dr. Profesör Üveys, Dr. Meh >ir şey istemiyoruz ve bizim hiç bir med E^dlnç^ Saml Gürsoyj Dr. thsan Kar imseye verilecek hiç blr şeyimiz yoktur. vel kaldırdığım ilân etti. Bütün bun Bugüne kadar gazetelerde devam eden Lehlerle Çeklerin yaptığını, Avrupatisad fakültesinde «metodoloji» ismı al ra karşısmda her tale'^çnin tabiî olarak lıklı. Bir itti'a'r muahedesile de bağh bu lara rağmen ben., sırası geilnce 50 nci münakaşalarda bu irtica maddelerinde da, Alman azlıklarının yaşadığı bet tmda okutuldukları için başhbaşına yaşıyacağı hodkâm ruh haletile alâkaDerneğln amacı; Istanbulda Belediye nlhiç bir serbestlik istenilmediğiie göre felsefe tedrisatı sayılamazlar. Bilindıği hdır. Fakat hiç bir memlekette muvaf îamlarını tanımak ve bu r.lza:nlann uy luncugumuz Insiltere devletile müna madde hükmünü daha uysal blr hale nracaki ihtilâf cözülmez bir ihtilâf de memleketin yapması ihtimali çok kuvebetleriır^z çok derindlr ve daima üs getirmek için çalışmayı düşünüyorum. vetlidir. Macaristanda. Rumanyada, gibi Edebiyat fakültesinin muayyen bir fak olmıyan talebenin gözlüğü ve psigunlanmasmda hemşerl yaşayışına sağlanğildir. Esasen Cumhuriyet rejimi bütün Yugoslavyada, Sovyetlerin eline geçen Fakat korkuyorum ki bu husustaki asıl şubesi, müstakil olarak bu işe hasre kolojisi ile üniversite hocasının degpri ıası düşyn'ilen karşılıkll fsydalarl anlat tün ve derin kalacaktır. hayatmda irticaa karşı sert ve haşin müteveffa kiiçük Baltık devletleri araYunan devletine gelince, bu devletin müşkülât eazetecilerden gelmesin. dilmistir. Bu noktada hâlâ Bii'inci biçilemiyeceğine göre bu ciheti ele al mak ve nizamlara saygı göstermefe gereolduğu rispette. ileri fikirlere kavşı çok zisile Doğu Pnısya topraklarında yaşılnde davet etmektir. lkl faşlsl devletten gSrdüğü zulümler Meşrutiyet devrinde pek gözde o'an mağa bile lüzum yoktur. Bizde demokrasi yok murJıır? yumjşak davranmış ve bunlan sırası yan Almanlar da şayed kaldıysa hep Vunanlılar kadar bizl de mustarib etFransız tedrisat modelini takib etSağlık Bakam Eeldi Tahlilimizin dörduncü unsuru, bizŞimdi ikinci suale geçiyorum: Bizde geldikçe benimsemekte tereddüd etmemekteyiz. Son günlerde ortaya atılan deki Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. miştlr. Bu ıstırabı tadll lçln ellmizden demokrasi yok mudur, biz demokrct miştir. Halk Partisinin altı oku dimdik Almanjaja sürüleceklerdir. yüksek tahsil rnüc?seselerinin Geçen harb içinde, Türkiyeye ihanct mesele de bu şubenin tedrisat tarzma cFakülte» değil, «OkuH olan hüviycti >adl Konuk dün şehrımtze gelmlşt'.r. Ba gelen lvlliklerl esirgemiyecegiz. değil miyiz? Ben bu sualin cevabr.ır ayakta durmaktadır. Ve her çesid faasan b'.r kaç gün burada lstlrahat edeceStlr, Her Türkü hayrete düşüren ettikleri ve Tiirk ordularım arkadan aid bulunmaktadır. ni düşündürtüyor ve insanı mütcessir son 20 senelik Türk tarihinde aramak liyetler bu oklarm şösterdiği istikamette vurdukları için bir kaç yüz bin Ermcn! Nüfus sayımı hazırlıkları Objektif kalabilmek için önce gaze ediyor. Gazeteciye bu sctırları yazdıdüşünceler lâzım geleceği kanaatindeyim. Istiklâ! inkişaf etmektedir ve inkişaf edecektir. Nufas sayıraı hazırlıklarını tctkik etmelc tehcir edildiği zaman kıyamet kopmuştelere akseden havadisi beraberce oku ranlar eğer «sacece okunan ders baSözümil İç işlerlmîze naklediyorum. Harbini kazanan Başkumandan ve artu. Şimdi ise 18 buçuk milyon Alman yalım; «Edebiyat fakültesi felsefe su hisleri> nden imtihan edilmelerini isti üzere şehrlmlze gelmiş o!an Istatistlk Ge Deiiğim gibi. bir kaç haftadır iki ga kadaşları memleket idaresini el ! orine el müaürü Cel&I Aybar, Ankaraya donİ ç t e n ç ö k ü n t ü y e âlet o l a n tehcir edilmektedir. Daha milyonlarcabesinin haziran devresi imtihanlarmda yorlarsa hem haklı, hem de haksızdır mttştür. zete «hürriyet isteriz, dpmokrasi Isteriz. aldıkları zaman önlerinde bir boydan muhalefet smın da aynı akıbete uğramalan mualman neticelerin çok düşük olduğur.u lar: Hakhdırlar, çünkü ders haricinde Istanbulda nümerato] lşleri bltmtç, bölge bunlan süratle vermezseniz yabancı öbür boya yanmış, yıkılmış bir vatan. Sözümfl. bitirirken gazetecilerimlze kadder bulunmaktadır. Fakat pek ses gören Millî Eğitim Bakanlığı imiıhan yetecek kaynak kitab yoktur, o halde ayım cetvcllerlnln rıazırlanmasma başla devletler zorla bunu slze verdlrecekler ezilmiş ve azaltılmış bir millet. çürümüs ılmıştır. vaziyeti etrafmda tetkiklere başîamış yabancı bir dile de sahib olmadıkîarma dir» tehdidini ileri sürdü. Siyaset ala bir idare bukkılar. Türk milletini j r a ijM^.rıkü varlıâımızm tek ve saâlam çıkfığı yok! Almanyanın, kuv^etli iken kendiletır. Bu tetkikler esnasmda, bilhassa göre, nereden çEİışsınlar? Haksızdırlar, nında birbirlne uzak sandığımiz bu lkl şatmak ve kuvvetlendirmek için, Türk temeli olan Büyük Jlillet Meclisine Şekerli meşrubat fiatlan umumî felsefe ve mantık ile felsefe çünkü Üniverslte, talebesini sadcc? hoŞeker îiatlarının ucuzlaması üzerine bu gazete mııhaleîot safında birleşmlşler vatanındaki Asyalı müesseseleri yıkmak karşı daha saygılı davranmaları icab rine yaptıklannı şimdi ötekiler kuvveilenince faizi mürekkebi ile ödetiynrlar tarihi sertifikalarmda fazla talebe nıu canın takririni ezberlemedeki muvaf uu meşrtıbat, kahve, çay flatları üzerin ve böjlece iki nç blrle?lr kaideslne ye ve bunların yerine madenî ve Avrupalı ettigini de hatırlatırım. Memleket altı yıldanberi türlü tehli ve «eden bulur» diyorlar. Tarih icketvaffakıyetsizliği müşahede edilmiştir. fakıyetiîe ölçmez ve ölçmemelidir. Şu le akslnl göstererek bunlara aid tarlfeler nlden bir delil vermlşlerdlr. Asırlarca âbideler dikmek lâzım geliyordu. Bu e tenzilfit lcrasına karar verl'.mlş ve Bcke ihtimallerile karşılaşmıştur. Yaban rür edi>or. fakat tersine olar..k. Bazı iddialara nazaran, böyle bir nenu da söyliyelim ki esasen asrımızda edlye Iktısad müdurlüğünce hazırlanan bu çesid politikadan çektlğimiz derin işlerin akıllara sığmıyan zorluklan Yalnız Avrupanın barışı ve içtİTaî ticenin alınmasmda daha ziyade bu «felsefe sahasmdaki bütün çalışma renl tarlfe tafdik edilmek üzere Daimî En ıstırablardan sonra, hâlâ içimizde boyle karşısında bir an tereddüd etmiyen o cılar en kolay ve kestirme yol olarak sertifikalarda ders veren profesör ve lar» dan imtihan yapabilecek bir pro ümene ^erllmlşUr. duşanenJerm bul'anm«ı her Türkü hay Büyük Adam ve arkadaşları, karnrla içimizden bir çöküntü çıkmasma ümid düzeni bakımından özönünde tut'ilm.ıbağlamışlardır. Memleket merdce da sı lâzım gelen mühim bir nokta var. Meşrubatta yüzda ylrml, pastalarda yüz i'ete duşurmüştür. doçentlerin kıfayetsizlikleri âmil olmak fesör ve doçent bulunmıyacağma göre rını verdiler. Birbirini takib eden bütadır. Üniversite imtihanlarmda talebe talebelerden de «bütün çalışmalar> is e cn, çay ve kahvelerde de birinci smıf. Bundan 30 yıl kadar evvel Cenevre yük meclisler de yeni teşebbüsler ve yanmasile millet ve hükumet olarak Bir taraftan Almanyanın arazisi kiiçülve üçüncü eınıflarda nin sadece sene içinde verilen takrir tenmez. Olsa olsa mesele. umumî bir arda jUzer para^ lkl yapılacaktır. Blra H Uru\çrsıtesindeki hukuku esasıye ho kararlarla ilk kararları takviye ettiler kendini korumasını bilmiş ve yabancı tülürken diğer taraftan bu daralan ve kişer kurııç tenzllât lerden değil, felsefe sahasındaki bütün felsefe kültüründen ibaret camız bize ders verirken, devlot veya ve genişlettiler. Bu iararlara göre Tür ümidleri şimdiye kadar suya düşürmüş bombardımanlarla yanıp yıkılmış olan olabilir. ıtlan da beş kuruş indlrllecekt'.r, tür. Korkarım ki muhalefet şekü altın araziye A\Tupadaki 80, belki de !)0 çalışmalp.rdan mesul tutulmakta, bu Bunu ise lisc tedrisatı fazlasile temin hükumet şekıllerini mutlakiyet, meşMemlekete gelen röntgen filmi rutiyet ve cumhuriyet gibi kısımlara kiyeyi ve Türk çocuklarım bir an ev da memlekette ayaklanmalar çıkararak milyon Alman doldurulursa ne olacak? sebeble sorulan suallere sene içinde de etmektedir. Eğer bir dcfa şahid olduvel terakki ettirmek, garblılaştırmak. Bu aç ve sefil insanların, daima işlüzumu veçhile yetiştirilmediklerinden ğum gibi Voltaire'i Romalı bir filozof ve ilâclar ayırmanın doğru olmadığmı ve her dev Avnıpahlaştumak, bir tek kelime ile. içeriden bir çöküntü emell güdenler Metnleketimize bir firnıa tarafından leti bariz ve ustün vasfıle yâdettnerun Türk milletini kuvvetlendirmek ve me bulunmasm! Her halde memleketimizin leyen, etrafına zehir saçan ve Avrupalâyıkile cevap verememektedirler.>' olarak izaha başlıyan ve Pleb'ler hakGazetelere geçen bu haberleri doğru kındaki fikirlerini nak'eden bir felsefe flKl paket rontgen ıllml getlramişttr. daha doğru olduğunu söyledikten son deniyet yolunda ilerletmek icab edi millet ve hükumet olarak bu yeni nın huzur ve sükununu, ictimaî nizaJağlık Bakanlığı bu farzederek bir tahlile tâbi tuttuğu'nuz talebesile karşılaşırsanız profesör veya htlyacma gore te\ zl fllirrJerl memleketln ra Amerikayı cumlıurbaşkanı devleti, yordu. Böylece mütevekkil ve otııran oyunlara karşı da kendini korumasını mmı tehlikeye sokan bir karha teşkil edecektlr. Isviçreden bileceğinden eminim.» edeceklerini unutmamak lâzundır. zaman başlıca şu noktalarm birer doçent sıfatile ne yaparsmız? Hele bu ;elen külliyetll mlktarda llâç da henüz Ingiltereyi kabine, hattâ kabine şefi probîem olarak ortaya çıktığı görüle talebe işin sonunda kendisinin «bütün :umrüklerden çıkarıln.amıştr. Bunlarm bir devleti, Fransayı parlamento devleti, Açık muhabere BU AKŞAM İSTANBLTL BÜYÜK BİR ZEVKE KAVUŞUYOR cektir: B. Mehmed Kandaşa Harb okulufelsefe çalışmaiarı» ndan imtihan edil ,n evvel Ihtiyao sahibler'jıe verllmesl İçin Isviçreyi ise halk devleti olarak Isimlendirmenin daha yerinde olacağını na ırk, din ve mezheb farkı gözetil1 Edebiyat fakültesi felsefe şube diğini iddiaya kalkışırsa ne cevab ve gllllere tebllgat yapılmıstır. Ç ü n k ü meksizin her Türk vatandaşı girebiür. Bİnin 1945 yaz devTesi imtihanlarmın rirsiniz? Tehdid mektubu gönderen bir söylemiş, diğer demokrat, şu veya bu devleti yukarıdakilere benzetmeklo beneticeleri çok düşüktür. Nihayet son unsura gelince: adam yakalandı raber hiç bir devletin diğerinin kopya2 Felsefe şubesinde okutulan dersYüksek tahsilde talebenin «liizumu Gaîatada matbaa sahibl Azlz Bo^kurda ler içinde bilhassa felsefe, mantık, fel veçhile yetiştirilmediği» doğrudur. Bu 'osta ile bir tehdid mektubu gelmiştlr, Va. Bi olmadığını ilâve etmişti. Bundan anSİNEMALABl sefe tarihi imtihanlarmda talebe mu« yetiştirilme işinin başmda yabancı dil yet pollse bildirilince, tertlbat aîmarak, laşıhyor ki her demokrat devlette en Polisler için kurs Yeni mevsime şahane bir vaffakıyetsizliği pek fazladır. ıektubu gonderenln ele geçirllmeslne tebariz vasıflardan biri de o milletin kageliyor. Mesele felsefe tahsili olunca Pollslerin meslekl bügilerinl artırrr.ak filmle başlıyorlar 3 Neticelerin bu düşüklüğü ve yabancı dil'n bJrinci derecede ehemmi ebbüs edıimiştir Matbaacı, mektubdakl rakteridir ve millet karakterinin derin üzere Ankara, Istanbul, Izmlrde birer polla muvaffakıyetsizlik profesör ve doçent yet kazanacağı şüphesizdir. Fakat bu arlfe göre. Kurakapıda Borazancıbaşı EO izleri. her verde olduğu gibi, daima bi:ursu açılması lçla emir vertlmlştlr. DOROTHT LAMOUR :afmda elektrik muhavvıle blnası bltişl zim demokraside de görülecektir. Aralerin «kifayetsizlik» inden ileri gslmek günkü şartlar dahiünde felsefe profesör ;indekl an=aya evvelki gece saat '2'A te bir DİCK POYVELL in yaratt.ğı ı tedir. ve doçentlerinin dil işinde yapacağı arf lçeri?lnde 300 Ura bırakmıştır. Ara dan 30 yıl geçti. Türk devleti de 20 yıl. R E N K L İ . 4 Keza bu düşüklük ve muvaffa hiç bir şey yoktur. Taîebenin kültürel !an ı o dakika geçince zarfı almağa gelen dır demokrat memleketler ailesi arasıkıyetsizliğin bir amili de, imühanlarm yetiştiriîmesi meselesi ise bir çok me dam yakalanmışj Mehmed Seyleddin adlı na karıştı ve genc olmasma rağmen bir çok noktalarda çok ileri de gitti. Eğer «sadece takrirler» den değil, «felsefe selelere yol açacak kadar geniş ve de •Irlsl oldugu anlaşılmıştır Bahasındaki bütün çalışmalar» dan ya rindir. Bir zamanlar halk efkârını ve Kartalda öliimle biten bir kaza insanhk her memlekete uyan bır de( R İ D İ N G H İ G H ) pılmasıdır. matbuaümızı işgal etmiş olan «AkadeKartaldaı Çarşı köprüsü altıtıda dün ö mokrasi kalıbı icab edebilseydi, her Sinema mevsimine büyük zaferler vadeden ilk müjdecidir. 5 Ders yılı içinde ise taîebe «lü mik meslek kanunu» bu geniş mesele ümle reticelenen bir karnyon kazası ol.memlekette görülen gerilikler daha kozumu veçhile yetiştirilmemektes» dir. yi biraz halledecek gibi göründüyse de nuştur. Hlkmet Pulat adında bir kadın, lay ortadan kalkardı. DİKKAT : İki sinemada da her seans için yerler numarahdır. Tel: 43595 C A D D E B O S T A N I Gazete muhbirleri, havadisin fcâdi kanunun hâlâ proje halinde kalması, iofor Yaşar Ersoyun sürduğü 3901 numaL Â L E tam 9 da A R 9,15 te Kulübümüz, sevimli küçükleri için alı çlmento kamyonusun altmda kalmıştır. Beye ve illetlerine aid olan kısmını «talebenin lüzomu veçhile yetiştiril ücudünün muntellf yerlerl ezllen kadın, Çatlak sesler • 10 S 945 bayramm üçüncü pazartesi böylece birbirine girmiş bir halette mesi» işini de muallâkta bırakmaktadır. [astaneye kaldınlırken ölmüştür, Şoför Hürriyet istiyen, demokrasi istiyen bu günü bir oğle sonrası balosu tertib toplamışlardır. Yukarıdaki tahliHe 1 ve Üniversitemizin fikir hayatımız itiba akalanmıştır. iki gazete Ue beraber kendi kendimize etmiş tir. 2 hâdiseye, 3, 4, 5 illetlerine aid bulu rile en verimli, en bereketli bir svbesi Yavrularm kayıdsız ve şartsız olaAli Kıhcın evinden çalınan paralar soralım: Acaba biz hür değil miyiz, acanuyor. Bunlardan her biri, üzerinde orr.lası lâzım gelen felsefe şubesinin rak sevgili ana ve babalarile beraber ;kl Gazianteb mllletveklU AH Kllıcln ba biz demokrat değil miyiz? durulacak meselelerin mevzuunu teş 1945 yaz devresi imtihanları münase öşkunden çalınan para ve mücevherat Son dünya harbinin alevleri her tahn tonlantıva eelmeleri rica olunur. A K Ş A M A Ç I Y O R 1945 1946 mevsimini B U kil etmektedir. betile gazeteleri ve resmî makamları iş akkmda tahktkata devam olumnaktadır, rafı sararken yeryüzünün bütün devün de, muhtelll kimselerln malumatma letîeri demokratlık ve faşistlik denilen Bir defa 1945 yaz devresi imtihanla gal eden yersiz bir havadisin, güzel yaz üracaat edllmiştlr. Soruşturmanın blr iki kut'.ıbdan blrine doğru daha sıkı rmın neticelerinin düşüklüğü. kat'î bir günlerini biraz da ciddî neviden felsefî hükme vasıta olamaz. Zira bir d e « yı mütalealara hasredecek felsefe tai.'be etlceye varmak üzere oldugu sanılmak adımlarla yürümeğe başladı. Harb biter B R E N T dır. J A M E S C AG N E Y G E O R G E lının iki imtihan devresi vardır. B ır. lerinin eylul devresindeki aşırı ve bitmez mağlublardan başka hemen bü: Dün yapılan yüzme müsabakası tün devletler demokrat olduklarmı i.ân dan dolayı hükmün kat'i olması :c .n sedndirici muvaffakıyet nisbetile kaSu sporıarı ajanlığının tertlb ettlğl Bo. etmekte tereddüd göstermedi. Tek çatönümüzdeki eylulü beklemek icab ed'. Dsnmasını beklivelim. azı geçme yüzme mukavemet yarışı dün S ÎNEMASI yor. Kaldı ki sadece baziran devresi L A M O U R BİNG C R O S B Y D O R O T H Y lıc^ İle Galatasaray denlz kulübü ara. lak ses Türkiyeden çıktı. Bir milletveimtihanlarmın felsefe şubesine aid is (1) Değerli mütefekkirimiz Dr. A. nda yapılmıştır. Galatasarayla Beykoz, De kili Büyük Meclisin kürsüsünden, ana3 ZE N Gİ N İ L ÂV E LE R tatistik neticesi, Universitenin diğer Adnan'ın dolayısile 1933 Üniversite ıs mirspor ve Beyoğluspor kulüblerine mensub yasamız demokrattır ama filiyat ^emokfakültelerine aid muvaffakıyet veya lahatı esnasmdaki felsefe tedrisatına 1 yüzücü arasmda yapılan müsabakayı değildir, dedi. Bu sözü iki Istanbul eykoz kulübünden Ibrahlra 16 daklka 21 gazetesi uz;ın a'kışlarla karşıladı. muvsffakıyetsizlık rakamlarile ahar.k ilişen, memleketimizde beş sene kadar sonra Amerikaya giden anlyede yuzerek kazanmıştır Ibrahlmln Senenin ilk yeni TÜRKÇE tardır. Ancak felsefe şubesinde umum kaldıktan lerecesl çimdlye kadar yapıLan müsabakaBiraz sonra da kanunlarımızda detalebenin azhğı, muvaffakıyetsizl'âın Reichenbach işini aydınlatan bir makaSözlü kahkaha kasırgası rda alman en yüksek derecedir. Beykoz mokrat olmıyan hükümler aranrrsğa derecesini kabarık göstermektedir. Yck lesi, bir kaç ay evvelki «Akşam> da dan Kâmll lR,r!3 dakikada lklnd, Galata ve sayılmaga bıslandı. Matbuat kanuÜniversite ıslahatının aydan Yorgo 17,10 dakikada Üçüncü sa yüzde nisbetleri arasmda bütün fa neşredilmişti. nunun 50 nci maddesi, ceza ve cemikültelerimiz nisbî bir beraberlik gös felsefe tedrisatile alâkah safhasını çok imuştur yetler kanunlarmın şu veya bu maddeivi izah eden bu şüzel ve faydalı matermektedirler. Bir izah leri ileri sürüldü. Tek dereceli intihabkaleyi yalnız felsefe mensublarınm deFelsefe disiplinleri arasında bilhassa Fatlhln Haydar mahallesl, Şalr eokağm dan, üniversiteye lstiklâl verilmek lüO P E R E T K I S M I felsefe, mantık ve felsefe tarihi inri ğil, aynı zamanda maarif işlerinde bu!u ı oturnn blr kadınm ekmek karnesl al zumundan, ikinci partiden ve hattâ nan idare adamlarımızın da dikkaMe >ak lçln mahalle blrliğine ?Ut!51 zaman EFENİN AŞK: MÜ:Î operet 4 perde hanları, muvaffakıtsizlik vesileleri teşokumaları ve üzerinde uzun uzun dü ıuhtarın kendülne tecavüz ettiği iddla. daha ileri gidüerek, milletvekillerirıin Dayanılmaz derecede güldürücü kil etmektedir. Itiraf etmeli ki her Orkestrayı Üstad MUHLİS SABAHADDU idare edecektir. mda bulunduğu yazılmıştı. Haydar ma tekaüd edilmesinden ve Halk Parti^i sahnelerle dolu muazzam film. memlekette olduğu gibi bizde de buşünrreleri lâzımdır. allesl mııjıtan Neşet Arıduru'dan aldığı. başkamnın çekilmesinden bahseiildl. dersler, felsefî tedrisatm en ağır, en z ölr nıektubda vak'anm mahallesin'îe Eminönü Halkevi temsil ;ubesi ruhlu tarafıdır. Meselâ psikolojı, sar.ai mayıp Haydar polis mevkllne baglı MOfEdirneye gidiyor üall mahallesinde vuku bulduğu bild'riıtarihi, ahlâk tarihi ve sosyoloji gibi Eminönü HalkeM temsil çubesl ve triosu ektedlr derslere nisbetle bu disiplir.lerin taşıi klşilık bır kaflle halinde, muharrlr dığı ehemmiyet daha büyüktür. B ı va Nusret Safa Coşkunun baçkarüığmda temŞİŞLİ HALKEVİ DİSPANSERİ Menfaatine Nüshaa 10 kuruştur, ı Ramazan 2 9 Perşembe ziyette ismi geçen derslerin imtihanınd?. fil ve konser vermetc üzere yarın akşam Barlo »ı o . . . TUrRlje muvaffakıyetsizhk olmasmı tabiî ?ay Edirneye harcSet edecektir lçln s 6 Abone Şeraıtı a lçln mahyız. 2 St c c Yeşilayın gezintisi BU aylı* 3(xı Ki. u> S Böylece havadisin hâd:=eye aid olan Yeşilay Ger.clıi şubp=ıaden: > < o Uc ayiıK tHKj > Cemiyetimiz 16 eylul ı;ıt") pazar günü iki unsurundan sonra sebelerine ııısün Altı aylı* ]5ııo • 1 2 Ifi fı(l 2\ r 4 4 ^ Sarıycrde Biagbl Parka buyük bir geıinti Veisatl üçüncü unsurunu ele alabiliriz. Kabıl ^eneül? 2~HO » 5400 » ^^^^^^ etmeliyiz ki bu unsur, pek nazik bir tsrtib etmıştîr. Adreslerine davet:ye gön5 ft 3" 9 1 12 ü ' 1 3E> 9 12 D i k k a t İzarıi derüemiyen azalarm cemiyetln Sirkecldeki TELETON : 42690 meseleye dokunuyor ve profesörlerin, binasından tedarik etmelerl rlca olunur. Oazetemlze gOnderlien evraS »e yszılaı nejredlıslıı edllrceslD ia<K olunmaa. Sehir Başbakanın dünkü H E M haberleri muhim beyanatı H Haksız kâr elde edenler Gazetecileri kabul eden Şükrü Saracoğlu iç ve dış siyasetimiz etrafmda toplu izahatta bulundu CUMHURIYET 6 Eylul 1945 NAUNA MIHINA Almanyanın hali Doğru değil mi? j iki tüccar hakkında üçer sene hapis kararı verildi Hâdiseler Düşünceler Universîtemizde felsefe tedrisatı Yazan: Prof. Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu Saygısızlarla Savaş Derneği faaliyefe geçti LÂLEÂR DÜNYADA CENNET Marmara Yat Kulübünden: Kadıköy S U R E Y Y A SİNENÂSI 1TÜRKÇE 69 ııncu Renkli : AL A Y 2 DİKSİ İPEK BU AKŞAM Bu akşam: Büyükdere BEYAZ PARK'ta RASİD RlZA TİYATROSU LOREL HARDİ CALGICI CUMHURIYET Ifi r D r D f1 i I r lı K l^ HAKKI B A Ş M TEPEBAŞI B a h ç e s i ı ı d e U KA : ALTINDÂG SÖZERİ DERMAN