21 Ağustos 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SARAY LOKANTASINDA Fevkalâde yağlar, tazelik, nefaset ve ehveniyet, her nevi giinluk balıklar. Karaköy, Bebek durağı Tel: 49005. No 31. umhurîyeC .7 7547 7 R E D M O N D R O S T A N D . CYRANO DE BERGERAC Sabri Çeviren: Esad Sij avuşgil İKİNCİ BASKIS* ^ÇIKTI Fiatı 165 K * . İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adreâ: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 248 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Sah 21 Agustos 1945 Millî Eğitim Bakanlığı Ya^ınevlerile bürun kitabcılarda satılır. (11063) V.. J AZ1Z Rahmetli Başmuharririmizin mubarek naşını bugün Şehidlikte toprağa tevdi edeceğiz Yunus Nadi'nin tabutunu dün sabah «Cumhuriyet' vapurundan alarak matbaasına getirdik ve yazı odasına bıraktık, «Cumhuriyet» çocukları dün gece sabaha kadar baş ucunda nöbet tuttular Aziz iı^tadımızın tabutu matbaasının önünde arabadan indirilirken Ingiliz Dış Bakanının ilk ve mühim söylevi "Balkanlarla orta Avrupada devrilen totaliter J rejimler yerine yeni birer totaliter rejim 1 kurulmuştur. Bu hükumetleri tammıyacağız,, 1 Mr. Bevin Boğazlar meselesile Türkiyenin durumu hakkında henüz söz Söyliyecek yajfiyette olîiadığını, bu işlerin yakında Dış Bakanları konseyinde görüşüleceğini bildirdi Londra 20 (BBC.) Ingiliz Dış Işleri BaMr. Bewin sozlerine devam ederek demiştir ki: kanı Mr. Bewın, bugun Avam Kamarasında, bu< Şımdi bizim karşısmda buhınduğumuz en tun dunya meseleienni gozden geçıren ılk mühım muhim mesele, harb devresinden, sulh devresme Rahmetli Başmuharririmiz, İs\içıeden sıhhatini tckrar kazanmıs olarak dönecejji ümidile jeniden nutkunu soylemıştır. geçmek ve bunun için luzumlu tedbirleri almağı tanzim edilen yazı odasında hızlandırarak, büyuk halk kutlelerının refah ve Mr. Bewın, Muttefilderin önümüzdeki günGazetemizin kurucusu ve bütün CumDün, karşıcı gıttiğimiz zaman gerçi lerde hoşa gıtmiyecek bir takîm güçlüklerle karıktısadî kalkınmalarının sağlanmasıdır.> • !••• huriyet ailesinin babası Yunus Nadi gen« hep beraberdık. Fakat, onjn şef şılaşacaklarını, fakat bir çeşıd totalıterizm yerıne, Yunanistan meselesi Abahoğlu, dun sabah Istanbula pelen katli yüzunü değıl, olumun katı çehre dığer çeşıd totaliterızmın kaim olmasına ımkân Mr. Bewın, Yunanısan meselesıne de temas ede«Cumhurıvet» vapurile nıhayet vatana sinı karşıladık; kendisini değıl, müba vermemek hususunda tam bir azimle hareket ederek, işçı hukumetinın bu memlekette saşlam ve dondu. Fakat ne yazık ki, onu karşıla rek nâşını el ustünde taşıdık. ceklerini soylemiştir. demokratık bir rejimin kurulmasmı istedığini bemağa gıttiğimiz yolcu salonunun rıhtıCumhuriyet vapuru limana gird'ğı hrtmış ve onun için bugünku Vulgaris hukumetiBoğazlar meselesi mında, opmeyi özlediğimiz ellerine de eaman saat dokuzdu. Vatana donen nin genel seçimlere kadar iktıdarda kalmasının ve Daha sonra, A\ rupadakı su yollarına mi'.letğ;l, ancak nâşını taşıyan tabutuna J S yuzlerce gurbet yolcusunu karşılamağa seçımlerin de mumkun olan en kısa zamanda yaerarası bir mahiyet vermek meselesile, Boğaz'ar rılabıldik. Aziz üstadımızı, saısılan gelmiş yüzü guien, bahtıyar insan'ar pılmasmın gerekli olduğunu zıkretmiştir. Dış Iş Bulgaristanda her şeye meselesine ve Türkiyenin durumuna işaret eden sıhhatıne kavuşmuş olarak merrT.ekete ıkalabahğı, bir tek ölüyu karşılarmğa leri Bakanı, Yunan genel seçimlerinin Britanya. Mr. Bevin Bu rejimin temelinde onun donduğu gun, her zamanki müşfik ve gelmiş Cumhuriyet ailesinin, gazeteci Mr. Bewın, bu meseleler hakkında henüz söz söyAmerıka ve Fransa ile Ingiliz dominyonlan hürağmen seçimlerin yapıhyemiyecek vazıyette olduğunu ve bnaen?leyh yuzıle karşımızda görecğimizi, arkadaşların ve kocaman bir taşı vardır. vakurgülerek istikbal edeceğımizi, teda teşkıl ettiği acılımerhumu seven'.e^in şımdıhk ızahat istenmemesinı bildırmiştir. Mr. Bewın, bu kumetleri tarafmdan gönderilecek murahhaslarm nezareti onu lacağı ilân ediliyor kalabalık arasında meselelerin yakında toplanacak olan DLŞ Işleri Bakanları altında yapılacağıni da bu meyanda söylemiştir. vi için Avrupaya gıtmeden onceki gün ne kadar tenha kalıyordu. Arkası sahtfe 3, Sü. 5 te Londra 20 (B.B.C.) Ingiliz Dış IşleKonseyinde görüşüleceğini soylemiştir. lerde, bızi zaman zaman endişeye düVapur, açıkta ağır ağır manevra yari Bakanlığı bugün Yunanıstanda yapxşuren sıhhatini yeniden bulmuş o'.ma pıp rıhtıma yanaşıncıya kadar yarım sının sevıncile, hep beraber onu el üs Saat vakit geçti. Gemı rıhtıma yaklaşlacak seçimler hakkında bir tebliğ neşunus Nadiji Meşrutijet ilâ tunde taşıyacağımızı umuyorduk. Büretmiştir. Tebliğde bildirıldiğme gore, tıkça, karaya bir an evvel ayak basmak nının ılk senelerınde tanı tun bunlar nasıb değılrmş Yunanistan seçımlermde Amerıkan, I n Arkası sahife 3, Su. 5 te dım. Abdulhamid istibdadıgiliz ve Fransız murahhaslarından bir nın darbesini >cmiş hararetli bir hur Arkası sahife 3, Sü. 2 de ri>et mudafii idi, ccmi>et ha\atında. m'atbuat âlemmde gun geçtikçe değeri beliren bir şahsi>etti. 1914 1918 Cihan Harbinin felâketli mutareke gunlerinde Sultan Vahidetün tahakküraünü arttırmış, yabancı telkinEskışehır 20 (Telefonla) Şehrıraızlere ujarak Mebusan Meclisini kapatdeki Dogumevinde, şimdıye kadar eşine mıştı. Bu kanunsuz hareketin bir «Faaz raslanır bir doğum hâdısesı olmuştur. eılai Mesruti>et» olduğunu iddia edenAij'on vilâyetme bağlı Emırdağ kazasıler arasında tam bir «Genc Turk» runın Küllü mahallesmde oturan Belediye hile Yunus Nadi de bulunuyordu. Anaçavuşlanndan Tayyar Ozkaranın karisx kalmamış gibıdir. Pretoria 20 (a.a.) dolu ihtilâli başladı. Damad Ferid hüGeneral de Gaulle Boyle bir harb patlak verdiğl tak 31 yaşında Nadıde, doğunnak üzere doGuney Afrıka Birllğı eskı Millî Bakumeti, Sıvas KongreMnin cebir ve zorıı vunma Bakanı ve «Yeni Nizam Partish dırde, güney Afrika tarafsiz kalanıaz ğumevimize gelmiş. burada bir hafta önünde duramadı. jıkıldı. Ycrine gellderl M. Oswald Pirow Pretona'da ver İngılt?re ile vanyana savaşmaic f b l yattıktan sonra, sancılanmış, ve henus lenlerle Muslafa Kenıal Paşa Atatürkdiği blr nutukta bılhassa şoyle demiştir: nahoş b'r şey yapmış olmak pahasına vakti gelmediği için bu sancıyı karın ağarasında goruş birliği birden teessüs rısı zannederek halâya gitmiş, orada bir edemedi. Yunus Nadi kendiliğinden va« Batılı de\letlerin Rusya ile hardahı Rusyaya karsı savaşmalı>ız.> bir arkasma beş çocuk doğurmuştur. life aldı. iki tarafı birbirine yaklastırBir tngiliz tefsiri betmeleri muhakkak lâzımdır. Yazık. mak için uğrastı. Daha ilk gunlerinde Londra 20 (a a ) Rusyanın takib Besızlerin dordü kız. bıri erkektir. Doçok yîzık kl İngilterede bir işçi hüku Arkası sahife 3. Sü. 7 de o, Anadolu ihtilâlinin memleketi kur Arkost sahife 3, Su. 3 te metin ıkt'dara gelmesile buna imkân taracağına, millî iradeji hâkim kılacağına inanmıstı. Yunus Nadi'nin tabutu önünde Balkanlarda yapılacak seçimler Sovyetler, Yunan seçimine nezareti reddettiler Yazan: Celâl Bayar Japonlarla görüşmenin ilk safhası bitti Cüney Afrihadan yükselen ses Eskişehirde bir kadın «Batı devletlerinin Rusya ile harbetmeleri lâzımdır» beş çocuk doğurdu Konuşmalara bundan sonra Tokyoda devam edilecek ve teslim vesikası iıttzalanacak Mütlefikler Japonyaya çıkmaya hazırlanıyorlar De Gaulle Amerikaya gitti Mustafa Kemal Paşanın, her iyi isin ancak millet iradesile yapılabileceğine ezelden imam vardı. Vahidettine karşı ileri sürduğü iddiaları arasında Millet Meclisinin toplanması, >eni bir seçim meselesi de mevcuddu. Serbest intihab ba'ladı. Nadi hemşerilerinin yeniden itirnadını ka?andı. 16 mart 1920 de Itilâf devletlerinin ba<kınına uğrajan Mecliste Mentese mebusu olarak calıstu Bundan sonra Nadiji Istanbuldan kaçmış, tabiî mubitinde. Ankarada Birinci Türkiye Büyiik Millet Meclisinde gbrüyoruz. Mudanya henüz Millî kuvvetlerin elinde olduğu icin Istanbuldan Ankaraya illihak etmek ktiyenlerin çoğu bu yolu tntuyorlardı. Bn sıra ben. Meclisten ayrılarak Keis Mustafa Kenıal Faşanın emrile Bursada siyasî geçici bir vazifede idim. Yunus Nadinin ailesinin geldiğini haber verdiler. Akibinde Nadi de ailesini almak için Ankaradan geldi. Orta Anadolu ateş içindejdi. Sarajın idare ettiği âsiler Ankaranın yakınına, on saatlik mesafesine kadar sokulmuşlardı. Vaziyet lehhkeli görünüjordu. Nadiye. bir müddct icin ailesini Bursada bnakmasını teklif edenler oldu. Bunu şiddetle reddetti: Ailemin mııkadderahnı memleketimin âkıbetinden a>ırmama imkân yokrur, dedi ve yoluna devam etti. Bu Fransa Devlet Reisi dün gece hareket etti ludarla da kalmadı, Londra 20 (B.B.C.) General De aulle bugün geceyarısı, Amerikaya muteveccıhan hareket edecektır. General'e Fransız Dış Işleri Bakanı M. Bidault ve genel kurmay başkanı General uın refakat eylemektedır. Londra 20 (BB.C.) Paristen son dakıkada alman bir habere gore, Geneal de Gaulle, yanmdakılerle beraoer, Amerikanın Pasifik donanması komutam Amiral Nimitz (solda) ile hava Amerikaya gıtmek üzere bu geceyarısı kumandam General Spaatz (sağda), Duke of York zırhlısında haıeket etmiştir. General ve maiyeti InIzmır 20 (Telefonla) 1945 on dorIngiliz Arairah Sir B. Fraser ile görüşıirken giltere tarafmdan Fransaya hediye edil duncü Izmir fuarı bugün saat 18 de Londra 20 (B B C.) General Mac < Ben hava, deniz ve kara kuvvet mış olan büyük bir tayyare ile sejaKültürparkın Lausanne kapısmda yaArthur bugun gazeteoilere demecde bu lerimle Japonyaya gıdece£im. Hava se hat etmekted^rler. pılan bir törenle Ticaret Bakanı Raif raıti kuvvetleıimİ7İn çıkarılmasına mulunarak. teslim göruşmelerine Tokyo'da Karadeniz tarafından açılmıştır. devam olunacağım söylemiş ve demiştir saade ederse, önümüzdeki 10 gün zarTörende Vali, şehrimızdeki milht\ e$ahije 3, Sü. 2 de ki: 'killerı, Parti ve Belediye başkanları, Kor Tümen ve Hava komutanları, geneman işgali altında bırakmağa razı ola kara murahhas heyeti, A\nıpada fikir raller, Vali muavinleri, vilâyet, Partı, madı, Ankaraya nakletti. Burada, hti itibarile ikije ajrıldı. Ba/ıları Sevre Londra 20 B B C ) Norveçi Al beledıye erkânı, fuara iştirak eden müJâlin merkezinde \e inkılâbın emrinde muahedesile «Misakı Mılli» arasında memleketin manlara teslım eden ve bu suretle adı esseseier, vılâyetler ve dığer pavyon jazılarını >azdı. Nadi. daıma kurtuluş htıstısi anlaşma japma>ı hareketınin bn salında bulunatılar ara menfaatine ujgun gordu. Bu yolda bazı Tnemîeket hairlerine alem olan Quislin ların temsilcıleri, ticaret âlemi men muahedeler de imzaladı. Bu, Türki;, e ın muhakemesine bugun Oslo'da baş subları, basın ve ajans temsilcilerıle sında >er alırdı. Yıınan ordusunun kat'î galebesin Buyuk Millet Meclisinin \e hükumeti lanmış ve muhakeme büyük bir kala diğer davetliler ve binlerce kişi hazır bulunmuştur. balık onunde cerevan etmiştir. den unıidini kesen Itilâf de\letleri bir nin direktiflerine a>kırı bir hareketti. Nadi, misakı millinin ve tam bir isŞehir bandosunun çaldiğı Istiklâl Quı<:!ıng, muhakemesi esnasında, >=ıjçkonferans toplamağa karar veıınisler. Bü\ıık Millet Meclisi hiıkumetile Is tiklâlin teminini ıstijenlerle beraberdi. suz olduğunu söj'lemiş ve kendisini marşından sonra Belediye başkaıu Re; kürsüye gclerek tanbuldaki Osmanlı hükumetini Lon Ankarndan ayrıldığı zaman Mustafa mudafaaya çalışmıştır. Savcı idd ana şad Leblebicioğlu Kemal Paşa kendisine; mesinde Quıslmg'ın vatana hıyanet su nutkunu soylemıştir. Bunu Ticaret Badraya çağırmıslardı. Yunus Nadi millî hükumeri tcmsil Celâl BAYAR çundan dolayı idamını istemiştir. Mu kanının cevabı takıb etmiştir. matbaasuu düs eden murahhaslanmızdan birijdi. An Arkası sahtfe 3, Sü. 4 t« hakemeye yarın da devam edılscektir. Arkası Sahife 2, Sü. 5 te Ticaret Bakanı mühim bir nutukla dün Fuarı açtı Raif Karadeniz, «Bütün cihan sosyal ve ekonomik bir intikalj devresi içinde ve uımımî bir ayarlanmanın ariSesindedir» diyoı Kisling'in idaıtıı istendi Izmir fuarından bir gece manzarası