25 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Muhterem ALBAYRAK Anneler MÜESSESESİ Ozun seneler nefis çaylarını içtiğiniı Yavrularınıza en son usullerle elde edilen ALBAYRAK PİRINÇ ve HUBUBAT UNLARI sunmaktadır. 30 senelik ALBAYRAK markası daima emniyet ve nefasetin damgasıdır. Bakkallarınızdan isteyiniz. Deposu Tahmis sokak 74 İstanbul : . l umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU lç naklîyecilikte, diinya nakliyeciliğinde^ gürarök^U|•rinde ANTCH t'YA LT T. A. Ş. • BüyüpMHŞtile E M N İ Y E T ^ SÜRAT C.L inCI yil S3yi r 7 5 2 0 Telgraf Vt mektub adresrf: Cumhuriyet, tstanbul Posta fcutusu: tstanrJÛ] No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, fdare ve Matbaa kısmj: 2429924290 Çarşamba 25 Temmuz 1945 UCUZLUK^JJ)LAYLIK SEMfiffi J)ÜR Tel: 24220 ^ 59= ANTANBAR Times: "Rusların arazi istemeleri hiç beklenmiyordu. Bunda ısrar 9 Trumanla Stalin in Berlinden etmemeleri mümkündür^ diyor ayrılmıyacakları anlaşıldı Konferanstaki Amerikan heyetinin bir kısmı hareket etti, bir kısmı da hazırhk görüyor, bunun sebebi anlasılamadı "Rus istekleriıt den biri de bugünkü Turk idaresinden bazı unsurkrın çıkarılmasıdır. Türk hükumeti Moskovanın Türk ricalitıi faşistlikle itfaam etmesini reddetmekte ve bu hususta azim göstereceği anlaşılmaktadif,, Londra 24 (a.t.) TJmoa gazete< bu aabahki layısında «Tiirkiye v« Bo' ğazlar» başhğı altmda aşağıdaki yazıyi yayınlamıştır: «Türkiye Rusya müuasebetlerin» aid muhtelif meselelerln gözjden gegi rilmesine dair clarak Rusy* tarafından Türkiy«y« yapılan tekliflgr hakkında jimdiye kadar resrrven hiçbir tafsilât verilmeınistir. Kasım ayında sona crccek olan fîm« diH Türkiye Rusya dostluk v« taraf» sızlık andlaşmasmın Sovyet hükumetl tarafrndan feshinden sonra baa geliş» meler bekleniyordu. Fllhakika, Türkiye, Sovyet Rusyanın andlaşmayı fesih arzusunda olduğumı bildiren notaya verdiği cevabda, böyl« bir tejebbüsün Rusya tarafından gel mesl icab ettiğini belirtmiştir. Bununla beraber, yoklama tarzmda teklifler yapılmıs ve bu hususta Türk hükumeti tarafından Londra ve Washingtona bazı malumat verilmiştir. Eeri sürülen meselelerin bazılan raahallî olmaktan çok fazla ehemmiyeti haizdirler ve bunlarm Potsdam'da üg Arkası sahife 3, Sü. 5 f • Ckurdiill ve Eden bugün S o v y e t T a l e b l e r i J Londraya Ügler ve dttııya Ç bu>uk devlet şefi arasındaki Berlin toplantısı, ncle^ ^ ^ rin konuşulmakta olduğu, hanuı kararlara vanlacağı, hattâ konfeıansın ne zaman sona ereceği kesın oLtrak bilinmcden kalm bir esrar perdesi allında de\am edıyor. Son gunlerde bııtun dün.vanm Potsdam'a çevrili dıkkat ve ilgisi, sızan haberlerin kıtlığı, vuzuhsuzluğu, birbirini tutma/Iığı yuzünden goze batar bir eııdişe Ue golgele:ı;ni? bulunuyor. Gerri bundan onceki Ürler toplantılannın konusmaları da açık olarak cere>an ctmemhti. Fafcat o zamanlar, heıiitz jenilmemiş ve kmvetli bulunan duvnar.ın işine jarayacak haberleriıı sırrniMnı önlcme gajreti, Mkı gİTİiHgi haklı gostcren bir sebebdi. Bııgun L'clcr. Avrupada harbin sona ermeM sebcbile, tamamen Heğişmi^ şartlar «ltında toplarmıs bulunuyorlar. Ontann rfünyanın mukadderatmı tajinde bu>ıik tesirl torulecek olan kararlarmı, il^lilprin bir »n once bğrenmek Mcmclerinden dnha tabiî bir şey olamaz. Bundan başka giılılik, jreni? halk kiitlelerinde hcr zaman keııdüerindcn »akh tutulmak Isicncn ş o l e r bulıındıığu vehmiii uyandırır. Amerikan baMnmda «Potsdam karaıtmasına» karsı gö^tcrilen şiddclli tcpki, bu düşünceden kaynak almakladır. Eilindıği Ü7ere Ameırikada kuvretK bir cercyan. 7orhalığı, pirti diplomasivi. siyasî münasebetlerde süphe ve korkııyıı önlcyen dcmokratik bir kontrol vasıl.1»'! rlarak milletler arasında kayıdsız, şartsız haberleşme hürriyetini tesis dava^ındadır. Bu p«a<ın San Francisco'da kaidcle?erek bütün düny^da gCTrekleşmesi beklenirken, Uclcr toplantısmdaki sıkı gizliliğin pek hayırh bir iıaslangıç olarak RÖriilmetnesi, hiç de ycrfiı bir hareket sayılamaz. Potsdam konferansı hakkında »^1 ka\gu u^andıran cihet, Üçlerin günlıık islcıle ıığrasıp esa^lı meselclerin hallini ilcıiM konferans'.ara bırakmak ni>elindc oîduklarına dair sızan haberlrrdir. Eğtr bu dcğru çıkarsa, Uçlcr arasmdaki görü? a>*rılıklarının, esash meseleler iızeıinde kesin ve uzun vadeli bir anlasnıaya imkân bırakmadığına hükmetmek gcrekir. Uçlerin asıl hcdefi. Iıarbde oldugu fıbi sıılbla da Müttefiklcr arasında devaıulı bir işbirliğini sağlayacak, ve dünya harışının temellerini teşkil edecek prpıiiipler üzerinde hakikî u ciddî bir anlatma olnıak lâzım gelir. Bu maksada ulasmaıun c«as şarti; bütiin çaprasık, pü<üzlü sijasî i«lerin, parçalanmadan ve geciktirilmeden bir bütiin halinde göz'len Reçirilmesi; gerci.li karar ve tedbirlerin almmasıriır. Yeni konfe' ranslara havale. anlaşmazlıkları uzatmaktan, daha çetin mii'küllerin doğma^ına gÖ7 yummaktan başka bir ise yaramaz. MiHetlerin hiir ve mesud bir surette geli«ip yasamalarını sağlayacak bir bans düzeninin mimıkiin oldu&tı kadar çabuk kumlamaması. ihtilât ihtimallerjni arttırmaktan gavri bir netice vereme7. Ba«ta kendi milletleri olmak Ü7ere bütün diinya. bu hakikatieri pek iyi bilen Üclcrden iyi nivetlerin mahsnlü olan samimî ve kesin kararlar bcklivor. Pürüzlü siyasî davalann vürüncemede kalnasından favda umanlar, ancak buJanık suda b^lık a\!ama maksadını giiden veya ele gecirdikleri haksız kazanclan korumak i'stiven kara ve karanîık kuvvetler olabilir. Avrupada haklı bir barıs dÜ7pninin kurulması, IDDfi eamsn lçln Londraya. döneceklerini bildırmektedir. Haberde ilâve edildiğiıı* göre, 8 ba?lıca Ingilız delegesinin geçimler münasebetile yarın Londraya dönmelerinden do!ay Berlin konferansmm «ona «rmcsi ba'nis mcvzuu değildlr. Ingiliı Kurmay Başkanları ve diğer Ingiliz delegelerinin çoğu Potsdam'dan ayrılmıyacaklardır. Mr. Churchill, Mr. Eden ve Mr. Attlee cumı günü Potsdahı'» dönfceklerdir. Berlin 24 (a.a.) Resmen bildirildiğine göre, üç büyükler, Churchill, Eden ve Atlee'nin «eçim neticelerini oğrenmek üzere Londraya dönmelerinden evvelki gon toplantılarmı bugün yapmışlardır. Truman ve Stalin Potsdam'dan Potsaam 24 (U.P.) Oğrenildiğrine Sore Mr. Churchill, Mr. Eden ve Mr. Attlee Londraya gittıkleri zaman Başkaa Truman ve Mareşal Stalin PolsPotsdam 24 (O.W.I.) Rcroî bir dsm'd? kalacaklardır. Ingillz başhca Ingjiız habe'i, Hr. Churchill, Mr. Eden delffolerinin gaybubeti esnasında konve AHlee'nin, perşembe günu Buyuk feranü ça'açmalarına daha küçiık bir Erıtr.nvada yapılan umumî seçimlerin miVı asta devam edümesi beklenilmekrfetTCeîeri îlân edîieCPgr" iraman haxır tedir. ~ bulurrrıak üzere yarm muvakkat bir sahife 3, S1L 3 dt Sîçim neticelerini oğrenmek U7.cre bugun Potsdam dan Londraja dönecekleri anlaşılan Churthill Attlee «yrılmıyacaklar Universitede dünkü törendcn bir intıba: Rektor soylevini veruken Japon adalarına en büyük hava akını Yüzlerce asker taşıt gemisi yolda bulunuyor, Avrupa harb sahasııtdan gelen ilk kuvvetler Nanillâya vardılar Guırn 24 (O.W.İ) Amlral Nimltz umumî kararg&hından blldlnldiğine göra, bugfin çafak sökerken Japonyaya Pasifik harbinde şlmdıye kadar [orülen hava akınlarınm en büyüğü yapılmıştır. Üçüncü Amerikan donanmasına mensnb uçak gemllerinden havalanan 1000 tayyare ve Marlyan adalarından h?reket eden 600 den fazla üstun ucarlale Japonyaya tonlarca bomba atmışlardır. Uçarkaleler Kagoya re Osaka'ya taarnız etmi^lerdir. İşçl ekjplerl sabahlevln fabrikaîardan çıktığı sırada orta yükseklikten buraara dört bin ton ağır çapta tahrib bombası atılmıştır. Takriben bir aydanberl üstün uçarkaleler İlk defa olaralc gündüz Japonvaya taarruz etmlş olmaktadırlar. Bundan Snce, blrlncl gtindüz taarruzu, 21 haziranda vapılmı? ve ayni giin 4' O ton bomba atılmıştı. ,5 O «çak gemilerinden haralanan tavyareler de Honshu adasında, Kobe"n!n 250 kilometre günpv batısmda sahife 3, Sü. 6 dn Universitede Başbakanımızm da hazır bulundugu törende hatibler: «Ülkü ve haklarımızdan hiç bir zerresini feda etmemek kararımız kesindir» dediler «• Lozan günü dün heyecanla kutlandı Lausanne barışının 22 nci yıldönümü dun şehrımizde büyuk torenlerle kut lanmıştır. Üniversite Devletler Hukuku Türk Enstitüsünde tertib edilen tören çok parlak olmuştur. Lausanne gününü, Hukukçular hayram olarak kabul ettiklerinden, enstitüdeki toplantı büyük bir mâna taşıyordu. Torende Başbakan Şükrü Saracoğlu, Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel, Meclis Reisi Başkan vekili Şemseddin Günaltay, Parti Genel Kurul Başkanı Hasan Reşid Tankut, şehrimizdeki milletvekilleri, Vali ve Belediye Başkanı Dr. Lutfi Kırdar, Hukukçular, profe sörler ve kalabalık bir gençlik kütlesi bulunmuştur. Saat 16 da toplantıyı açan Rektör Tevfık Sağlam: Arkast Sa. 4, Sü. 4 te Tlmes gazeteshıîn "Ganintet,, in mânası AngloSaksonlarla Rusların tarifleri nymuyor Ruslar, Almanyada ne varsa alıp götürmek istiyorlarmış Londra 24 (a.a.) Işçl partisinin organı olan Daily Herald gazetesinin siyasî muharriri, Alman harb tazminatına müteallik tarhşmalarda Ruslann €ganimet» kelimesini başka türlü tefsir etmeleri yüzünden bu meselede bazı ihtilâtlar çiktığını yazmaktadır. Muharrir, yazısma jöyle devam etmekte» dir: «Ganimet» hakkında 1908 Lâhey mukavelesinin kurduğu nazariye Ruslar sahife 3, Sü. 5 te İnanılmaz ifşaat Almanyanın Muniche kadar hiçbir hazırlığı yokmuş! Eski genel kurmay başkanı «Hitler katmerli blöf yapıyordu, onu hapsedecektik» diyor Londra 24 (a.a.) Reuterln askeri muharriri jazıyor: Alman baskomutanlı^ınin arşlvlerinde araştırmalar yapan Mnttefik komisyonları çok alâka çekicl şeyler keşfetmişlerdır. Almanyacm son lstihsalat nazırı Dr. Albert Speer'in ifşaatile beraber bu keştflerden de anlaşılıyor kl, Münloh anlaşmasile biten buhran sırasında ve harbin ilk iki senesinde nazi rejiml mi'azzam bir blöf yapmıştır. Glzll plânlar arasında, 1938 de, Hitlerln Südetler için harb edeceği tehdldini savurduğu sıralarda hazırlanmış harb emirlerl bulunmuştur. Bu harb Arkas\ Sa. 3, Sü. 4 te izmir, Manisa ve Bursada büyük orman yangınları îzmir 24 (Hususî) Bu aytn 21 inde Cumaovası, Hanle, Yeni'söy ve Efeıa çukuru mıntakasuıda büyuk bir orman yangını başlamıştır. Bu yanguı dün akşama kadar iandarma ve halkm yardımile askerî birlikler tarafından zorlukla söndürülebilmiştir. Yang'nın 2 milj'on liraya yakın zarar verdiği büdirilmektedir. vanın Pınarbaşı köyü clvarındaki orrtyınhklarda çıkmış, bu da ayni suretle çalışılarak mevziî bir hale getirilmiştir. Fakat yangın hâlâ devam etnıektedir. Bu sabah da Manisa vilâyetinin Sabuncubeli mevkiuıde gıkan orman yangınının, poyraz rüzgârının te^iriîe vilâyetimiz çevresine intıkal ettığı haber Diğer bir orman yangını da, Bornu Arkaaı sahiie 3, Sü. 5 t€ Sovyet harb sanayii : faaliyetine devam ediyor •Washington 24 (a.a.) Halen Amerikada bulunan Sovyet işçi seı.dikalaıl başkanı Vassili Kuznetzov brr top'sntıda beyanatta bulunarak devamlı bir sulh temin edilmedikçe sanayiin daima harb için hazır bulunması gerekt'ğıni sdylemiş ve şuiiları üâve etrniştir: < Sovyet Rusya bir rrrHdet işt'hpal temposunu olduğu gibi muhafaza etmek niyetindedir > .* İwojima adasında Amerikan beşinci deniz piyade tümcninin mezarhğı Petain'iıt muhakemesi Dün dinlenen eski Başbakanlardan Reynaud ve Daladier ihtiyar Mareşali ağır şekilde itham ettiler . BIZIM DENİZ!.. Parls 24 (a a.) Petain'ln muhakemesının ıkıncl gününde adlıye sarayının önü gene halkla dolu idi. Halk kapınm onuıüe lçerı gırış kartlarının kontrolunu merakla seyrediyordu. Binanm lçmde kontrol lçln muteaddıd noktalar Prof. Dr. Yavuz ABADAN tesis edJmiş bulunuyordu. Sabahleyın Arkası Sa. 3. Sü. 4 te adlıve sarajına getırilen sejyar parmaklıklarla koridorlar bölmelere a>nlmıştı. Bu bolmelerde ellerinde makıneli tabanca lle muhafız taburu erlerl nöbet Y A R IN beklemekte ve slvil gıyinmi^ pollsler gezlnmekte idi. Petain mahkeme salonunda lskemlesme saat 13 20 de oturmuştu.. Bir dakıka soura malıkeme heyeti salona girmiş ve ikincl oturum açılmıştır. Petain dün oluug'ı gibi bugun de sapkasim ve saatlni crmndeki ma^aya koymuş ve CEMAL NADİR'in ellenni goğsunde kavııturmuştur. büyük renkH Dun vaktin geç olmasından dolavı ıfadesı yanda kalan sahid eski B&şbakarikatürü kan Paul Revnaud lfadesine devam et• Arhas% sahij* 3, 5ü. 2 d t « Başbakan Universitede Şükrü Saracoğlu, genderle samimî hasbihallerde bulnn. du ve ilkokul sergisini açtı Lozan gününün kutlama töreı irde bulunan Başbakan Şükrü Saracoğlu; toplantıdan sonra Üniversite öğrencilerile samimî hasbihallerde bulunmuftur. Gençler, genel öğretim Ourumu hakkmda Başbakanın sorduğu sorulara cevablar vermişler ve bu arada imtihanlar ve çeşidli Üniversite çalışmalarını anlatmışlardrr. Başbakan Şükrü Saracoğlu da bu konuşma'ar esnasında | kendi öğrencilık hayatmdan örnekler ı nakletmiş ve gençlere dsğsrli öğudlerde ~ Ârhv\ tahi]» 3. Sü. i U r [ jıTegayyür eylemi$tir âl«mn ol rüt^e aldâkı» Bize nakli tevarihin gelş; guya